به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، مسجد مالک اشتر جایی میان میدان 15 خرداد و امام خمینی(ره)، اهالی مسجد میگویند: مسجد کوچک اما باصفایی است که باورت نمیشود از سال 1365 یعنی همزمان با جنگ تحمیلی تاکنون شماری از هنرمندان را به دو جهان معرفی کرده باشد؛ هنرمندانی این جهانی و آن جهانی.
جمعی از سربازان روحالله از خانه خدا، عزم ملاقات با حضرت حق(ع) کردند، شهیدان مسعود سهیلی، سیدحسن حسینی، محمدرضا فرهادی، رضا شکری، رضا قلمدست، حمید رحمانی، علیرضا ضرابی، شهدای هنرمند مسجد مالک اشتر شهر مشهد هستند، آری اینان به عینه سخن پیر جماران را ثابت کردند، «شهادت، هنر مردان خداست».
توسلی نو به ریسمان عترتاز آن تاریخ تاکنون، جمع مسجدی دیروزشان کم و زیاد شده، گرد سپید پختگی بر سر و روی گرفته، اما پا جای پای همقطاران بهشتی خود گذاشتهاند و به بهانه محفل دعای توسل امروز، هنرمندانه به میدان دفاع از دین آمدهاند و توسل به اهل بیت(ع) را این بار در قالبی نو ریختهاند، فیلمسازی، مداحی، شاعری، دکلمهخوانی، اکران فیلم همه در خدمت یک معناست و آن هم ادامه پیکار رفقای شهید خود.
از ابتدا بنیانگذار این هیئت و دعای توسل، علیرضا سهیلی، هنرمند بنام مشهدی است، وی یکی از اعضای هیئت امنای مسجد مالک اشتر مشهد است؛ از زبان وی و تنی چند از اعضای هیئتیشان، پای قصه پیوستنشان به جمع مسجد و آغاز فعالیتهای دینی و هنری سی و اندی ساله ایشان مینشینیم:
اول از همه علیرضا سهیلی با اشتیاق فراوان پیشقدم شد و در خصوص کم و کیف تشکیل این هیئت گفت: اولین جلسه در منزل سیدمحمد وثوق از هنرمندان پیشکسوت بازیگری استان تشکیل شد، بعد از آنجا به تدریج هنرمندان به مسجد مالک اشتر آمدند و با بچههای مسجدی قاطی شدند و به یک تشکیلات گروهی با حضور همه اعضا مبدل شد.
بلافاصله رضا کتابی، فردی که همه او را «سرهنگ» صدا میزدند و از جمله اولینهای این گعده شبانه محسوب میشود، روایت آغاز کرد: اول هر سال، سهیلی دفترچهای را دست میگیرد و دقیقاً نوبت هفتگی هر یک از اعضا را در آن مشخص میکند، مراسم ویژه طول سال را هم از جمله مراسم افطاری ماه مبارک رمضان در آن دیده میشود.
مجدداً سهیلی سررشته کلام را به دست گرفت و با برشمردن اسامی هنرمندان همسفره این هیئت در گذشته و حال گفت: حسین انصاری، احمد طائونچی، احمد ریحانی، رضا عارفنژاد، محمد ملتجی از هنرمندان تئاتر، سیدعلی رضائی و سمانه رضایی از شاعران، جواد اردکانی، ماشاءالله شاهمرادیزاده، سعید سهیلی، امیراطهر سهیلی و کمیل سهیلی، فیلمساز، ابراهیم اصغری، تهیهکننده، ساعد سهیلی، محمود ثابتنیا، جواد کامل، بازیگر، احمد کاوری، کارگردان و بازیگر هستند.
این فیلمساز مشهدی، آثار سینمایی همچون مردی از جنس بلور، مردی شبیه باران، طوفان شن، آینه در خاک، سوم شخص مفرد، کلاشنیکف را برخی از عناوین فیلمهای تولیدی هنرمندان این گروه برشمرد.
وی در ادامه افزود: البته برخی از اعضای قدیمی این هیئت، سالهاست در شهرهای دیگر به موجب مشغلههای شغلی و خانوادگی زندگی میکنند ولی به محض مراجعت به شهر مشهد، با اشتیاق در این جلسه معنوی حضور به هم میرسانند.
همه جور مخاطب داریمدیگر بار سرهنگ کتابی راوی مجلس شد و با آب و تاب از روزگار شباب روایت کرد: در ابتدا همه جوان و مجرد بودند و کمکم با تشکیل خانواده و اشتغال در مناصب و مشاغل گوناگون سرگرم جریان زندگی شدند؛ ما در این محفل مذهبی، از مداح، نظامی، هنرمند گرفته تا راننده تاکسی، کارمند و متخصص قلب و عروق داریم.
سهیلی هم اضافه کرد: بسته به شرایط زمانی و فصول، گاه برای ایجاد تنوع، برنامه را در باغ یکی از اعضا هم برگزار میکنیم، ما همچنین یک گروه تلگرامی مخصوص اعضای هیئت راهاندازی کردهایم تا به سرعت برای هر برنامهای به همه اطلاعرسانی کنیم و فضای مناسبی برای تبادل نظر، ارتباط و آشنایی بیشتر با یکدیگر داشته باشیم.
رو به سرهنگ کتابی کردم و از تعداد فعالان و حاضران برنامه پرسیدم، گفت: در هر جلسه حدوداً 70، 80 نفر اعم از زن و مرد حضور دارند؛ مهم آن است که در آن خانوادهها خصوصاً جوانان چه دختران و چه پسران حضور مییابند و علیرضا سهیلی با برنامهریزی و اجرای مسابقات فرهنگی و هنری مانند طراحی مسابقه احکام و یا با انجام سخنرانیهایی به فراخور حال، بچهها را جذب جلسه میکند.
کتابی، نتایج برگزاری اینگونه مراسم مذهبی را این گونه تشریح کرد: خانوادهها برای هدفی مقدس که قرائت دعا و توسل به دامن ائمه معصومین(ع) است، گرد هم جمع میشوند؛ از خرد تا کلان، از زن و مرد با فضایی دینی و مذهبی پیوند میخورند و مأنوس میشوند و با آن حال و هوا به جریان زندگیشان برمیگردند، از سویی دیگر برگزاری این محفل دعا، میانشان انس و الفتی خاص ایجاد میکند.
یک جریمه شیرینکتابی، از آئینها و آداب مراسم دعای توسلشان با احساسی از افتخار تعریف کرد: اگر کسی بیمار شود، همه جمع میشوند و به عیادتش میروند تا از حال و روزش مطلع شوند، در صورتی که یکی از اعضا، سه جلسه غیبت داشته باشد، عدهای بیخبر به منزلش میروند تا ضمن جریمهای شیرین، جویای احوالش شده و همواره حضور فعال افراد در جلسات حفظ شود.
از سهیلی خواستم تا کمی درباره دیگر فعالیتهای گروه دوستانهشان برایمان بگوید و بلافاصله به یاد کار خیر و خداپسندانه هیئت افتاد و گفت: خود اعضاء، صندوق وامی را برای رفع گرفتاری مالی، عیادت از بیماران و ترتیب دادن اردوهایی تفریحی دایر کردند و ماهیانه مبلغی را از میان اعضای علاقهمند به مشارکت در این کار معنوی جمع میکنند و بدون دریافت هیچ سودی، پول مورد نظر از طریق قرعهکشی به افراد متقاضی تعلق میگیرد.
صندوقی برای گرهگشاییوی ادامه داد: همچنین چند سال پیش گروهی از خیّران نیز اعم از اعضای هیئت ما و دیگر دوستان دور هم جمع شدند و صندوق وام دیگری را تشکیل دادند تا گره از مشکل گرفتاری باز کنند، البته مورد این وام بیشتر برای مواقع ضروری به افراد اولویتدار بدون قرعهکشی اختصاص مییابد.
همچنین رضا اسدپور یکی دیگر از اعضای این محفل دعا ابراز کرد: از قبل انقلاب جلسه قرآنی با نام شهدای مسجد مالک اشتر با حضور سعید سهیلی، حمید و احمد شهریاری، شهیدان محمدرضا و حمید رحمانی، علیرضا ضرابی، حمید صبوری، مسعود سهیلی و مدیریت جلسه و قرائت حمیدرضا سهیلی از سوی بچههای مسجد مالک اشتر دنبال میشود؛ در حال حاضر این جلسه با مسئولیت محسن نوکار با حضور حدود 30 تن از جوانان و در روزهای دوشنبه هر هفته در منزل یکی از اعضا تشکیل میشود.
بعد از ارائه همه این توضیحات، کتابی به حضور خانوادهها اعم از بانوان و فرزندان به عنوان جزو لاینفک و کلیدی این دعای دستهجمعی اشارهای کرد و گفت: جلسه بانوان همزمان با مراسم دعای توسل آقایان در یک شب و یک محل اما در دو فضای جداگانه تشکیل میشود؛ در این جمع از کودک خردسال تا پیرزن 80 ساله با اشتیاق حضور مییابند.
سهیلی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح برنامههای امروز مسجد مالک اشتر پرداخت و افزود: این مسجد، در دهه محرم برنامههای منسجمی برای اقامه عزای سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) به اجرا در میآورد که پختن شله با 12 دیگ نذری برای پذیرایی از عموم عزاداران در روز عاشورا از جمله این مراسم محسوب میشود.
هر متر یک خیر کتابی هم با بیان اینکه اکنون در آستانه تخریب مسجد مالک اشتر هستیم، به شرح ماوقع اوضاع پرداخت و گفت: به دنبال آن هستیم تا برای بازسازی کامل آن در پنج طبقه با همراهی اعضا و کمکهای مردمی اقدام کنیم؛ برای نقشه این مسجد هم در نظر داریم تا یک سالن آمفی تئاتر در مسجد داشته باشیم.
وی از ایده مشارکتجویانه ساخت مسجد بیشتر گفت و ادامه داد: ایده خوبی برای عملیاتیکردن این طرح پیشنهاد کردیم که هر متر را به خیّر بفروشیم لذا خیران میتوانند این کمک را به صورت نقدی و اقساطی انجام دهند، بدین ترتیب همه به صورت مشخص و روشن در ساخت مسجد مشارکت میکنند.
سهیلی با توجه به قدمت مسجد مالک اشتر و اینکه خاستگاه بسیاری از هنرمندان با سابقه و بهنام این شهر بوده است، ابراز کرد: در نظر گرفتن این نکته که قرار است این مسجد به مؤسسهای فرهنگی ـ هنری تبدیل شود، مشارکت حداکثری مسئولان و متولیان امور دینی و هنری استان را میطلبد.
وی، سال ساخت مسجد را مربوط به سال 1325 دانست و به بازگوکردن نیت بانیان آن بدین شرح پرداخت: محمد خیرخواه در آن سال زمین مسجد را گرفته و با کمک مردم مسجد را ساخت و نام آن را نیز خیرخواه گذاشته است، ولی بعد از انقلاب عنوان آن با مشورت همه بچههای هنرمند مسجد خاصه پیشنهاد شهید سیدحسن حسینی و سهید سهیلی به عنوان مسجد مالک اشتر تغییر یافت.
در ادامه این شبنشینی دلنشین، علیرضا سهیلی و کتابی قدری درباره فعالیتهای هنری این جمع صمیمی از گذشته تا امروز توضیحاتی را ارائه دادند.
سهیلی به معرفی گروه سرودشان در سالهای جوانی پرداخت و گفت: گروه سرود فعالی مشتمل بر 28 نفر داشتیم که از سال 1361 تا 1370 این گروه با هدایت ایرج امیرنظامی، استاد بزرگ و پیشکسوت موسیقی فعالیت کرد.
وی با ذکر این نکته که همچنین در گذشته کلاسهایی را در زمینههای هنری با اساتیدی همچون داود کیانیان، ایرج امیرنظام در هنر موسیقی داشتیم، بیان کرد: بنده نیز در زمینه نمایشنامهنویسی با بچههای مسجد کار میکردم، البته تمام این فعالیتها تا زمانی بود که ما در محدوده مسجد مالک اشتر سکونت داشتیم.
همنشینی دین و هنرسهیلی بیان کرد: حتی در زمانهایی جلسه دعا را به سینما میبریم یا بالعکس، دعا را در سالنی بزرگ به همراه پخش فیلم برگزار میکنیم و این ایده را سالیانه دو بار به اجرا در میآوریم، به عنوان نمونه یک بار سالن فرهنگ و رسانه را برای نمایش فیلم یکی از بچههای مسجد مالک اشتر در اختیار گرفتیم و گاه وقتی هم در همان مسجد به پخش فیلم در کنار برگزاری سایر برنامههای دینی میپردازیم.
محمد ملتجی، حسین افسری، علیرضا سهیلی، ماشاءالله شاهمرادیزاده، عباس، حسن و حسین اکبری اسامی تعدادی از مداحان جلسات دعای توسل امروز ماست؛ این را رضا کتابی پس از سهیلی متذکر شد و ادامه داد: لاکی جزو کادر پزشکی بیمارستان قائم است که به اقتضای ایام و مناسبتها، اشعاری را با حرارت در رثای شهدا دکلمه میکند طوری که همه را عمیقاً تحت تأثیر قرار میدهد.
در این اثنا، سهیلی هم به یاد همقطاران ساکن بهشتش افتاد و گفت: این جمع صاحب 18 شهید است ولی از این میان هفت نفر از جمله شهیدان مسعود سهیلی، سیدحسن حسینی، محمدرضا فرهادی، رضا شکری، رضا قلمدست، حمید رحمانی، علیرضا ضرزابی شهدای هنرمند ما هستند؛ البته شهید مسعود سهیلی از سایران به دلیل اینکه هم مسئولیت واحد نوجوانان و هم واحد تئاتر مسجد مالک اشتر را بر عهده داشت، فعالتر بود.
پس از یاد شهیدان مسجد مالک اشتر و جمع شدن اعضای هیئت، دعای توسل با ذکر صلوات دستهجمعی توسط مداح آغاز شد، همزمان با این مکان در منزل همسایه هم بانوان کتاب دعا به دست گرفته و یک به یک نام مقدس ائمه معصومین(ع) را نجوا کردند و با دعای فرج مراسم را به پایان بردند.
سارا صالحی