همتی عنوان کرد:
حوزه امام رضا(ع) پیشگام در فرآیند تکوین فقه نظام‌ساز
گروه حوزه علمیه ــ مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزه امام رضا(ع) ضمن بیان ضرورت توجه به مسئله فقه نظام‌ساز عنوان کرد: چالش امروزه فقه اسلامی در مسئله ارتباط موضوع و حکم نهفته است.
به گزارش ایکنا؛ موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) شهر تهران طی فراخوانی از میان نخبگان حوزوی و دانشگاهی در رشته‌های فقه تخصصی مشتمل بر فقه‌الاقتصاد، فقه‌الثقافه، فقه صنایع غذایی و فقه‌السیاسه دعوت به همکاری کرده است. حجت‌الاسلام حیدر همتی، مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) در گفت‌وگو با ایکنا به تبیین ضرورت توجه به فقه نظام‌ساز پرداخت و عنوان کرد: مسئله بنیادین در این رشته‌ها مسئله موضوع‌شناسی در فرایند اجتهاد است. چالش امروزه دین در تحقق عملی مساله ارتباط نظر و عمل و حکم و موضوع نهفته است.
وی اضافه کرد: امروزه فقه اسلامی برای اداره امور جامعه با نظام‌های مختلف سیاسی و فرهنگی واقتصادی در ارتباط است و از همین منظر یکی از چالش‌هایی که فقه اسلامی بدان دچار است مسئله ارتباط احکام با موضوعات است؛ یعنی مسئله اول رابطه حکم و موضوع است و مسئله دوم نگاه به موضوعات در چارچوب یک نظام فقهی است. این دو مسئله در نگاه نظام‌مند فقهی قابل پاسخ‌گویی است. مضاف بر اینکه نگاه به موضوعات فقهی در قالب یک نظام متفاوت خواهد بود.
همتی خاطر نشان کرد: آیت‌الله خامنه‌ای درسال ۱۳۷۱ در پیامی که به جامعه مدرسین بیان فرموده‌اند تأکید کردند مجموعه‌ای از علوم انسانی و ... که دارای تاثیر در استنباط و تنقیح موضوعات فقهی‌اند مورد عنایت قرار گیرند وفقیه این دوران با همه ابزار‌های استنباط صحیح که از آن جمله تشخیص درست موضوعات است مجهز شود. بدیهی است که شناخت درست موضوع در تصحیح شناخت حکم الهی دارای تاثیراتی تمام است. نکته قابل توجه اینکه برخی از مراکز حوزوی در راستای این امر فعال شدند، اما منطق نظام‌سازی را به دست نیاورده‌اند و دچار مشابهت‌سازی میان علوم انسانی و فقه شده‌اند. از این جهت ضروری است قبل از نظام‌سازی ابتدا منطق آن را به دست آورد.
وی اضافه کرد: امروزه فقه اسلامی برای اداره امور جامعه با نظام‌های مختلف سیاسی و فرهنگی واقتصادی در ارتباط است و از همین منظر یکی از چالش‌هایی که فقه اسلامی بدان دچار است مسئله ارتباط احکام با موضوعات است؛ یعنی مسئله اول رابطه حکم و موضوع است و مسئله دوم نگاه به موضوعات در چارچوب یک نظام فقهی است. این دو مسئله در نگاه نظام‌مند فقهی قابل پاسخ‌گویی است. مضاف بر اینکه نگاه به موضوعات فقهی در قالب یک نظام متفاوت خواهد بود.
همتی خاطر نشان کرد: آیت‌الله خامنه‌ای درسال ۱۳۷۱ در پیامی که به جامعه مدرسین بیان فرموده‌اند تأکید کردند مجموعه‌ای از علوم انسانی و ... که دارای تاثیر در استنباط و تنقیح موضوعات فقهی‌اند مورد عنایت قرار گیرند وفقیه این دوران با همه ابزار‌های استنباط صحیح که از آن جمله تشخیص درست موضوعات است مجهز شود. بدیهی است که شناخت درست موضوع در تصحیح شناخت حکم الهی دارای تاثیراتی تمام است. نکته قابل توجه اینکه برخی از مراکز حوزوی در راستای این امر فعال شدند، اما منطق نظام‌سازی را به دست نیاورده‌اند و دچار مشابهت‌سازی میان علوم انسانی و فقه شده‌اند. از این جهت ضروری است قبل از نظام‌سازی ابتدا منطق آن را به دست آورد.
مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزه علمیه امام رضا (ع) توضیح داد: فرآیند اجرایی ما در موسسه امام رضا (ع) در دو حوزه است: یک حوزه آموزشی است و یک حوزه پژوهشی. حوزه آموزشی از سال تحصیلی ۹۶ آغاز شده است و طلاب شاغل به تحصیل در این حوزه درحال گذراندن دوره عمومی هستند تا رشته‌های تخصصی خود را انتخاب کنند و در آن رشته‌ها ادامه تحصیل دهند. حوزه دوم کار ما گروه‌های پژوهشی است. ما از اساتید و طلابی که در این چند ساله اثرات پراکنده داشته‌اند و روی موضوعی در این راستا کار کرده‌اند دعوت به همکاری کردیم تا در یک کارگروه به طراحی نظام مسائل بپردازند. با توجه به اقتضای موضوع از دو گروه فقه و علوم انسانی در این کارگروه‌ها استفاده می‌شود تا زیر نظر استاد محوری به تحلیل نظام مسائل بپردازند.
ادامه حیات سیاسی و اجتماعی مکتب فقهی امام خمینی که انقلاب اسلامی بر اساس آن شکل گرفته است وابسته به حرکت حوزه به سمت فقه نظام‌ساز است. به نظرم دبیرخانه اندیشه‌ورزان خبرگان رهبری که به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است باید نسبت به این مساله توجه جدی نشان دهند تا درآینده شاهد حضور خبرگان متخصص در فقه نظام‌ساز در همه ابعاد باشیم. تحت این شرایط امکان دارد بتوانند از موضوعات سیاسی و اجتماعی تحلیل کلان داشته باشند، هم چنانکه دستیابی به «تحلیل کلان» یکی از خواسته‌های مقام معظم رهبری از خبرگان بوده است واین تحلیل کلان مبتنی بر نگاه کلان است. با توجه به اینکه راهبری نظام بر پایه دین و فقه است لذا فقه کلان و نظام‌ساز به مراتب ضرورت پیدا می‌کند.
ادامه حیات سیاسی و اجتماعی مکتب فقهی امام خمینی که انقلاب اسلامی بر اساس آن شکل گرفته است وابسته به حرکت حوزه به سمت فقه نظام‌ساز است. به نظرم دبیرخانه اندیشه‌ورزان خبرگان رهبری که به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است باید نسبت به این مساله توجه جدی نشان دهند تا درآینده شاهد حضور خبرگان متخصص در فقه نظام‌ساز در همه ابعاد باشیم. تحت این شرایط امکان دارد بتوانند از موضوعات سیاسی و اجتماعی تحلیل کلان داشته باشند، هم چنانکه دستیابی به «تحلیل کلان» یکی از خواسته‌های مقام معظم رهبری از خبرگان بوده است واین تحلیل کلان مبتنی بر نگاه کلان است. با توجه به اینکه راهبری نظام بر پایه دین و فقه است لذا فقه کلان و نظام‌ساز به مراتب ضرورت پیدا می‌کند.
انتهای پیام
