تلاش برای تبدیل بانک‌های صنعت و معدن و مهر ایران به الگوهای بانکداری اسلامی

وهاب قلیچ، عضو هیئت‌علمی گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در گفت‎وگو با ایکنا، به بیان اولویت‎های گروه بانکداری اسلامی این پژوهشکده در سال جاری پرداخت و اظهار کرد: گروه بانکداری اسلامی در سال 97 قصد دارد پروژه‌هایی که تاکنون داشته و هنوز به سرانجام نرسیده است را ادامه دهد. پژوهشکده با بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، سه قرارداد در سه فاز مختلف منعقد کرده است؛ فاز اول، ارزیابی عملیات فعلی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران و طراحی الگوی نظارت شرعی برای این بانک است.
وی ادامه داد: فاز دوم، طراحی شش ابزار اسلامی در قالب عقد قرض‌الحسنه و فاز سوم هم توسعه ابزارهای قابل استفاده در این بانک در قالب سایر عقود غیر از قرض‌الحسنه همانند مرابحه با رویکرد تأمین مالی خُرد است. یکی دیگر از پروژه‎هایی که قصد داریم امسال به سرانجام برسانیم، پروژه ممیزی قرارداد مشارکت مدنی بانک صنعت و معدن است که به مرحله آخر رسیده است.
عضو هیئت‎علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی یادآور شد: پروژه دیگری که مشغول آن هستیم در مورد وکالت بانکی است. در این پروژه بنا داریم ابعاد مختلف عقد وکالت و کاربرد آن در نظام بانکی را بررسی کنیم.
قلیچ افزود: در سال جاری بر روی این چند پروژه متمرکز هستیم و البته ممکن است در طول سال، پروژه‎های جدیدی را شروع کنیم. همچنین انتشار برخی مقالات برای همایش «سیاست‎های پولی و ارزی» که پژوهشکده پولی و بانکی متولی برگزاری آن است و همچنین همایش «بانکداری اسلامی» که مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران متولی آن است، مد نظر ماست.
وی اظهار کرد: کتابی با عنوان «کاربرد قواعد فقهی در نمونه‎ای از قراردادهای بانکی» که توسط مرحوم حجت‎الاسلام والمسلمین محمدنقی نظرپور و فرشته ملاکریمی تدوین شده در مرحله چاپ است. همچنین برای برگزاری حدود سه جلسه نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی برنامه‌ریزی کرده‌ایم. جلسه بیست و دوم را هفته گذشته با حضور حجت‎الاسلام والمسلمین معصومی‌نیا برگزار کردیم و ان‌شاءالله بنا داریم دو تا سه جلسه دیگر را در سال جاری برگزار کنیم اما موضوع آنها هنوز انتخاب نشده است.
عضو هیئت‎علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی به ارائه توضیحاتی درباره پروژه بانک صنعت و معدن پرداخت و عنوان کرد: ما در حال ممیزی قرارداد مشارکت مدنی که بخش مهمی از فعالیت‎های بانک صنعت و معدن را تشکیل می‌دهد، هستیم. در این پروژه، فعالیت‌های بانک از حیث نظارت شرعی، حسابداری و از حیث متن قراردادهای مشارکت مدنی را بررسی و ممیزی می‎کنیم تا اشکالات و ایرادات آن را بیابیم و بتوانیم به بهترین نحو ممکن ایرادات آن را برطرف کنیم تا این بانک در زمینه مشارکت مدنی به یک الگوی بانکداری اسلامی تبدیل شود.
وی گفت: چون این بانک، یک بانک توسعه‎ای است که مشارکت مدنی، سهم بیشتری در فعالیت‌های آن دارد، به صلاحدید مقامات بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی، این بانک انتخاب شد. البته بانک قرض‌الحسنه مهر ایران هم برای ممیزی انتخاب شده است. ما با این بانک‎ها قرارداد بسته‎ایم که در مورد فعالیت‎های آن از لحاظ اسلامی بودن به قطعیت برسیم و آنها را به الگوهای بانکداری اسلامی در کشور تبدیل کنیم.
قلیچ با بیان اینکه ممکن است سایر بانک‏ها هم پیش قدم شوند و بخواهند فعالیت‎های آن را ممیزی کرده و برای آنان گواهی صادر کنیم، اظهار کرد: هدف اصلی ما این است که اگر این بانک‎ها بتوانند حداقل‌ها را رعایت کنند، به آنان گواهی انطباق با شریعت بدهیم و مثلا اعلام کنیم فلان بانک از منظر قرارداد مشارکت، گواهی انطباق با شریعت از طرف پژوهشکده پولی و بانکی دریافت می‌کند اما این مسئله، منوط به این است که در ممیزی، نمره لازم را کسب کند و اگر اصلاحات خاصی مد نظر ما باشد را مخصوصا در زمینه نظارت شرعی انجام دهد.
عضو هیئت‎علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی درباره اهمیت این گواهی انطباق با شریعت اظهار کرد: این گواهی، عمدتا برای اطمینان‎بخشی به خود آنها و همچنین برندسازی و کارهای تبلیغاتی کارآیی دارد. در چنین شرایطی یک بانک پیش قدم می‎شود تا مطمئن شود از متن قرارداد تا اجرای آن براساس موازین شرعی عمل می‎کند. از این حیث، آن اطمینانی که بدنه بانک به آن نیاز دارد حاصل می‎شود.
وی در پایان سخنان خود درباره میزان پیشرفت پروژه بانک صنعت و معدن گفت: تقریبا در اواخر کار هستیم. ما استانداردهای شریعت را در زمینه‎های متن قرارداد، نظارت شرعی و عملیات حسابداری عقد مشارکت مدنی استخراج کردیم و اکنون مرحله آخر باقی مانده که ممیزی فعالیت‎هایی است که در بانک انجام می‎شود. ما هم متن خام قراردادها و هم عملیات حسابداری و اجرایی را مورد بررسی و ممیزی قرار می‎دهیم و با این استانداردها است که می‎توانیم به این نتیجه برسیم که بانک در چه وضعیتی قرار دارد.
انتهای پیام