نماز عید فطر؛ تجلی توسل به مقام قرب الهی
گروه اندیشه ــ عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به اهمیت عید سعید فطر بیان کرد: نماز این روز و به ویژه دعای قنوت آن در واقع توسل به مقام قرب الهی است و نهایت رشد و کمالی که برای انسان مومن در ماه رمضان حاصل می‌شود این است که به مقام شناخت ولایت نائل می‌شود.
به گزارش ایکنا؛ ماه مبارک رمضان با روز عید سعید فطر به اتمام می‌رسد تا به این ترتیب ختامی مسک برای ماه نزول قرآن را شاهد باشیم که در این روز مومنان ثمره یک ماه روزه‌داری و عباات خود را می‌بینند و با تزکیه نفسی که برای آنها در این ماه حاصل شده، به یک معنا به فطرت خود که همان فطرت توحیدی است باز می‌گردند.
به منظور آشنایی بیشتر با این عید سعید با محمدرضا ستوده‌نیا دانشیار و عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان به گفت‌وگو پرداختیم.
ستوده‌نیا بیان کرد: با توجه به این که در ماه مبارک رمضان سفره رحمت الهی گسترده است، لذا طبیعی است که باید در آخر این ماه منتظر یک پدیده فوقالعادهای باشیم که آن پدیده مغفرت و رحمت الهی است که در دهه پایانی ماه مبارک رمضان نیز بیشتر می‌شود و طبق برخی از روایات خداوند بدون حساب مومنان را می‌آمرزد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در ادامه تصریح کرد: البته این بخشش بدون حساب به این معنا نیست که هرگز حساب و کتابی در کار نباشد، بلکه کنایه از فراوانی و بخشش بی حد و مرز است، در روزهای پایانی این ماه نقاط سیاه پرونده کسانی که گناهانی داشتند و البته توانستند از معنویت این ماه استفاده کنند، پاک خواهد شد و بخشوده می‌شوند.
وی بیان کرد: به همین مناسبت است که در انتهای این ماه و روز اول ماه شوال عید گرفته می‌شود که عید بخشش و مغفرت است که پیروزی بسیار بزرگی میز محسوب می‌شود، چراکه در قرآن می‌فرماید «فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ»، کسی که از جهنم رهایی می‌یابد و بخشیده می‌شود رستگار شده است و یکی از مصادیق آن نیز همین موقعیت ماه مبارک رمضان و عید فطر است، در آیات دیگر نیز داریم که «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى . وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى»،کسی که اهل تزکیه شد رستگار می‌شود، این تزکیه نیز در ماه مبارک رمضان به وسیله روزه و عبادات حاصل می‌شود تا این که فرد به سر منزل مقصود می‌رسد.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان در ادامه تصریح کرد: نمود ظاهری ظاهری این تزکیه، پرداخت زکات فطره است، در مورد آیه «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى» برخی از مفسران می‌گویند منظور کسی است که زکات فطره را پرداخت می‌کند که به راه رستگاری رسیده است، اینها همگی به یکدیگر مرتبط هستند. در واقع خداوند این ماه را به گونه‌ای مهندسی کرده است که در آن روزه‌داری، عبادت و اتصال به خداوند وجود دارد و از طرف مقابل نیز اجر مغفرت و بخشودگی در نظر گرفته شده است و در پایان نیز جایزه تزکیه و رسیدن به مقام را به مومن عنایت می‌کند که در روز عید فطر خواهد بود.
ستوده‌نیا بیان کرد: یکی از معانی برای فطر نیز همین است که فطرت انسانی طوری مهندسی و برنامه‌ریزی شده که وقتی این تزکیه اتفاق افتاد در حقیقت به مدارج بالا می‌رسد و می‌تواند به آن گوهر وجودی که خداوند برایش قرار داده نیل پیدا کند که در روز عید فطر این افتاق می‌افتد و مومن به درجات عالی نائل می‌شود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا عید فطر کارکرد اجتماعی نیز در پی دارد یا خیر؟ تصریح کرد: بله، قطعا همینطور است، ماه مبارک رمضان در دو بخش برنامه‌ریزی شده است، یک بخش فردی و بخش دیگر اجتماعی است، در بخش فردی روی روحیات یک فرد تاکید می‌شود که اعمال نیز توسط خود او انجام می‌شود و دستورات نیز مستقیما او را به صورت راهبردی به سمت کمال هدایت می‌کند، لذا روزه گرفتن، نماز خواندن و دیگر اعمال عبادی جنبه فردی دارد و جالب این است که قرار دادن شب‌های قدر در این ماه یکی از نقاط اوج و قله‌های پیشبرد معنویت فردی برای بشریت است.
ستوده‌نیا بیان کرد: اما در کنار همه این موارد مسئله اجتماعی نیز مدیریت شده است، مثلا حظور در نمازهای جماعت در ماه رمضان و توصیه به شب زنده‌داری در مساجد و یا از همه اینها مهم‌تر توصیه به اعتکاف که از بهترین نوع اعتکاف‌ها در این ماه است که روزه آن نیز واجب می‌باشد، همه اینها نشان از ابعاد اجتماعی ماه مبارک رمضان دارد که در نیمه ماه مبارک رمضان اوج می‌گیرد و در روز عید سعید فطر نیز به نقطه اوج خود می‌رسد،
وی در ادامه افزود: می‌توان نماز عید فطر را نیز به صورت فردا اقامه کرد اما آنچه که ارزشمند است اقامه نماز به صورت جماعت است که به عنوان نماد عید مسلمانان تلقی می‌شود و نکته قابل توجه این است که اقامه نماز عید به صورت جماعت یک نمود و جلوه‌ای از اتحاد مسلمانان است، درست مانند رویداد حج، البته در حج همگی در یکجا حضور دارند اما در نماز عید فطر مسلمانان در نقاط مختلف دنیا این اتحاد را به وجود می‌آورند، بنابراین مدیریت و مهندسی ماه مبارک رمضان به گونه‌ای است که شئون فردی و اجتماعی را به صورت توامان در نظر گفته است.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان در ادامه صحبت‌های خود به دعای قنوت نماز عید سعید فطر اشاره و در این زمینه بیان کرد: این دعای قنوت انسان را متوجه حضور و وجود حضرت صاحب الامر(عج) می‌کند، چون در فرازهایی از این دنیا از خداوند می‌خواهیم که آن خیری که برای بندگان صالح عنایت می‌کند به ما نیز عنایت کند و مصداق اتم بندگان صالح وجود مبارک امام عصر(عج) است. در مورد شر نیز می‌خواهیم که خداوند آن شروری که از بندگان صالحش دفع می‌کند از ما نیز در این روز عید دفع و رفع کند.
وی تصریح کرد: اگر کسی به این دعا توجه داشته باشد متوجه می‌شود که در حقیقت این دعای قنوت توسل به مقام قرب الهی است که سرامد آن امام عصر(عج) است، نهایت معنویت، رشد و کمالی که در ماه مبارک رمضان برای یک انسان مومن حاصل می‌شود این است که به مقام شناخت ولایت نائل می‌آید، همچنین به همه مومنان توصیه می‌کنم که برای استفاده بیشتر از این دعا آن را از قبل مطالعه کنند و با آگاهی از مضامین بلندی که دارد آن را در نماز بخوانند.
انتهای پیام
