سبک «منشاوی» متعلم را زود به نتیجه می‌رساند
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ متعلمین و کسانی که می‌‌خواهند در مسأله قرائت قرآن ورود کنند و زود نتیجه بگیرند، استاد محمد صدیق منشاوی است که آنها را می‌تواند زود به نتیجه برساند.
به گزارش ایکنا؛ «علی هزیِّن» یکی از قاریان خوب کشور مصر بود که علاوه براین‌که کار قرائت قرآن را انجام می‌داد در منزل خود 30 شب ماه مبارک رمضان هر سال از استاد «محمدصدیق منشاوی» دعوت می‌کرد و استاد در منزل او به تلاوت می‌پرداخت.
رادیو قرآن در آن زمان تصمیم گرفت که این تلاوت‌ها را ضبط کند. بقیه قاری‌ها باید آزمون می‌دادند و در برابر هیئت مهارت‌سنجی قرار می‌گرفتند. اما استاد منشاوی یک تعصب خاصی داشته است و در برابر میکروفون رادیو، تلاوت را برای خودش شهرت می‌دانست و خیلی تمایل نداشت که در این کار ورود کند. مسئولان رادیو تصمیم گرفتند هیئتی را برای ضبط تلاوت‌های استاد منشاوی به منزل علی هزیّن بفرستند و توانستند تلاوت‌های خوبی را در شب‌های ماه رمضان در منزل علی هزین ضبط کنند. مسئولان رادیو همچنان پیگیری می‌کردند و تصمیم داشتند، علاوه بر ضبط تلاوت‌های استاد منشاوی، وی را قانع کنند که وی به رادیو قرآن بیاید و در رادیوی مصر تلاوت داشته باشد.
استاد منشاوی از سال 1953 میلادی وارد رادیو قرآن شد و تا آخر عمر خود سال 1969 م در رادیو قرآن تلاوت می‌کرد و تلاوت‌های بسیار ارزنده‌ای از وی به‌جا مانده است.
استاد منشاوی وقتی از دنیا رفت، محمود، برادرش به رادیو رفت و از مسؤلان تقاضا کرد که جانشین برادرش شود و قرآن بخواند؟ مسئولان گفتند که باید از راه هیئت مهارت‌سنجی وارد رادیو شود چون رادیو ارثی نیست که حالا اگر برادر شما از دنیا رفت، شما بلافاصله بعد از فوت ایشان بخواهی جایگاهی پیدا کنی.
پسر استاد محمد صدیق منشاوی در خاطرات خود می‌گوید: پدرم برای پدرش تعریف می‌کرد که یکبار در سال 1953 در یک مجلس قرآن حضور پیدا کردم تا هزاران نفر تلاوت من را بشنوند. آنجا دیدم که با میکروفون بازی می‌کنند و گاهی صوت من را قطع می‌کنند تا صدای میکروفون به همه نرسد. من هم بلافاصله میکروفون را کنار گذاشتم و بلند شدم، ایستادم و ایستاده شروع کردم به تلاوت قرآن و گاهی اگر حس میکردم صدای من به قسمتی از مجلس نمی‌رسد به سمت آن قسمت حرکت میکردم و آنجا تمرکز میکردم و می‌ایستادم و قسمت دیگر و فراز دیگری از تلاوت را می‌خواندم. حس کردم و دیدم افرادی که این شیطنت را کرده بودند، خیلی شرمنده شدند و مجلس را رها کردند و رفتند. بعد که صدیق منشاوی یعنی پدر محمد از محمد پرسید که آن افرادی که این کار را کردند چه کسانی بودند؟ محمد قبول نکرد و گفت: همان‌گونه که خداوند ستار و پوشاننده عیوب است ما هم باید عیب‌های مردم را بپوشانیم و راضی نیستم به این‌که عیب این شخص را بیان کنم.
محمدرضا پورزرگری بیان کرد: تلاوت بسیار زیبایی است که استاد محمد صدیق منشاوی از قرائات مختلف داشته است. مرحوم استاد محمد صدیق منشاوی قرائت «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ» را هفت بار تکرار می‌کند که در مرتبه اول و دوم در مقام رست و در روایت حفص از عاصم این آیه را تلاوت کرد و در مرتبه سوم به روایت قالون از امام نافع مدنی قرائت کرد که برگشت به مقام بیات داشت. در تکرار چهارم وارد قرائت امام ابوعمر می‌شود و مد منفصل را به قصر می‌خواند کلمه «خلقَکم» را ادغام کبیر انجام می‌دهد و «خلکُّم» می‌گوید و تلاوت را ادامه می‌دهد و باز در تکرار پنجم برمی‌گردد به روایت حفص و اشاره‌ای به مقام بیات عجمی دارد و در تکرار ششم همین آیه را دوباره با حالت تلوین از مقام بیات به صبا، صبا و بیات را ترکیب می‌کند و در روایت ورش از نافع قرائت می‌کند که آن احکامی که باید در روایت ورش از نافع هست، اجرا کند، ایشان اجرا می‌کند و «راء» تنتشرون را ترقیق می‌کند که این در قرائت ورش از نافع است.
وی در آخرین تکرار از همین آیه بیستم وارد روایت خلف از حمزه می‌شود، «مِنْ آيَاتِهِ» را سکت می‌دهد و آیه را به اتمام می‌رساند.
بعد از آیه بیستم وقتی وارد آیه 21 می‌شود «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً» مقام بیات را اجرا می‌کند. وی در روایت حفص از عاصم قرائتش را انجام می‌دهد و اینجا یک نکته دارد. وی وقتی به آیه 22 می‌رسد، مقام بیات را با آن حال و هوای صبا اجرا می‌کند و در آیه 22 «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالِمِينَ» را ایشان «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِلْعَالَمِينَ» قرائت می‌کند که البته هنوز قرائت ایشان در قرائت عاصم هست. اما عاصم این کلمه للعالِمین را به کسره لام خوانده است، ولی راوی دوم ایشان شعبه از سایرین تبعیت کرده و مانند همه، این کلمه را «للعالَمین» قرائت کرده است. استاد هم در اینجا روایت شعبه را ظاهرا قرائت می‌کند. چون وی تغییرات دیگری را در بحث احکام تجویدی، انجام نمی‌دهد.
در آیه 22 و به عبارتی همان موارد قرائت عاصم را ایشان اجرا می‌کند. در آیه «وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ» وی وارد مقام صبا می‌شود این آیه را به حالت بم‌خوانی در «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ» به پایان می‌برد. وی مجددا مقام صبا را دنبال می‌کند در آیه 24 «وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» تا آخر آیه.
استاد منشاوی صدای خاصی دارد. این صدا در عین این‌که صدای سالم، صاف، شفاف، خوش‌طنین و دارای مساحت صوتی بسیار بالایی هست، اما وی معمولا در آن منطقه چهارگانه قرار تا جواب مثلا حالت توسط و فوق توسط و جواب تلاوت‌هایش را انجام می‌دهد، در این ناحیه بیشتر قرائت می‌کند. لذا متعلمین و کسانی که می‌‌خواهند در مسأله قرائت قرآن ورود کنند و زود نتیجه بگیرند، استاد منشاوی است که آنها را می‌تواند زود به نتیجه برساند.
یادآور می‌شود، این تحلیل در برنامه «اکسیر» از شبکه رادیویی قرآن پخش شد. اکسیر پنجشنبه‌های هر هفته با مجری‌‌کارشناسی «احمد فراهانی»، مدیر گروه آموزش رادیو قرآن و با هدف بیان نکات آموزشی تلاوت‌های شاخص قاریان مصری به روی آنتن می‌رود و در هر برنامه دو تلاوت الگو از قاریان صاحب‌سبک و تأثیرگذار پخش می‌شود. پس از هر تلاوت نیز دو کارشناس در زمینه مباحثی همچون آموزش، تحلیل و بررسی تکنیک‌ها و فنون تلاوت و ... مواردی را مطرح می‌کنند.
