انجام ترجمه تحت‌اللفظی قرآن با پشتوانه 25 سال تجربه/ فقدان ترجمه تحت‌اللفظی واژه به واژه
گروه ادب ــ مرکز طبع و نشر قرآن اخیراً ترجمه‌ای از علی شیروانی را به طبع رسانده است که این اثر حاصل 25 سال تجربه این استاد در حوزه برگردان قرآن کریم است که جای خالی آن احساس می‌شد و به شیوه تحت‌اللفظی واژه به واژه ارائه شده است.
علی شیروانی، مترجم قرآن که اخیراً مرکز طبع و نشر قرآن، مصحفی با ترجمه تحت‌اللفظی از وی را به بازار نشر ارائه کرده است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا عنوان کرد: به دلیل علاقه‌ای که داشتم، از قدیم‌الایام به بررسی ترجمه‌های قرآن کریم می‌پرداختم و نوشتن ترجمه قرآن به مدت 25 سال را در کارنامه خود دارم. در این زمینه می‌توانم به بررسی نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و ترجمه متون دینی در این سال‌ها اشاره کنم.
وی با بیان این مطلب اظهار کرد: بیشتر متونی که در این باره وجود دارد علمی هستند و بیشتر ترجمه‌های قرآن را که می‌دیدم، به دلیل علاقه‌مندی مورد بررسی و تحقیق قرار می‌دادم. متوجه شدم که از میان ترجمه‌هایی که از قرآن کریم وجود دارد، جای یک ترجمه خالی است و آن، ترجمه تحت‌اللفظی واژه به واژه است.
این مترجم قرآن که پیش از این ترجمه، برگردان نهج‌البلاغه را نیز به چاپ رسانده است، ادامه داد: ترجمه‌ای که بتواند در عین حال که واژه به واژه مفاهیم و معانی را منتقل می‌کند، سلیس و روان هم باشد، وجود ندارد و ترجمه‌های موجود نمی‌تواند اشکالاتی را که در ترجمه‌های تحت‌اللفظی پیشین بوده است کمتر کند.
شیروانی اظهار کرد: عمده اشکالی که در این ترجمه مشاهده می‌شود، گنگ، مبهم بودن، نارسایی و غیرمفهوم بودن این ترجمه است. بر این اساس درصدد رفع این ضعف بودیم که ترجمه‌ها را به روزرسانی کنیم.
وی گفت: به دلیل پیشرفتی که در فن ترجمه قرآن کریم به وجود آمده است، معادل‌های مناسبی برای کلمات قرآنی رایج وجود دارد که سعی شد از این ظرفیت موجود، استفاده مطلوبی به عمل آید. بر این اساس ترجمه تحت‌اللفظی را با استفاده از سه، چهار دهه کارهایی که در حوزه ترجمه‌های قرآن کریم داشتم و البته پیش از این در قالب ترجمه‌های مفهومی انجام شده بود را نوشتم و از ظرفیت‌هایی که وجود داشت و تجربیاتی که کسب کرده بودم، در این ترجمه بهره گرفتم.
شیروانی با اشاره به اینکه ترجمه انجام شده در قرآن به شیوه کم علامت مرکز طبع و نشر قرآن به چاپ رسیده است، گفت: مزیت عمده این ترجمه که از آن بهره‌مند شدیم این است که تلاوت کننده قرآن کریم به راحتی و آسانی می‌تواند در کمترین زمان ممکن، معادل فارسی واژه‌ای را که با آن مواجه است بیابد.
وی در ادامه توضیحاتش اظهار کرد: این مصحف به نحوه‌ای حروف‌چینی شده است که ترجمه کلمات آیات به صورت زیرنویس ارائه شده‌اند؛ به طوری که معنای هر واژه‌ای به طور دقیق در زیر هر کلمه قرار گرفته است. این اقدام به آن منظور است که فرد بتواند در هنگام تلاوت، معادل کلمات و مفاهیم آیات قرآن را با زبان اصلی خود درک کند و به مفهوم آن پی ببرد.
شیروانی تاکید کرد: این ترجمه برای کسانی مناسب است که آشنایی اجمالی و آگاهی نسبت به ادبیات عرب داشته باشند. در مقدمه و موخره این قرآن توضیح داده‌ام که ادبیات عربی را که دانش‌آموزان در دوره متوسطه یا دبیرستان سابق مطالعه می‌کنند و می‌آموزند برای فهم این آیات کفایت می‌کند. دانشجویانی که این دوره‌ها را سپری کردند و به فهم مفاهیم قرآن علاقه‌مند هستند می‌توانند از این ترجمه سود ببرند. همچنین طلاب نیز می‌توانند به منظور تقویت زبان عربی از این کتاب بهره بگیرند و با مفاهیم قرآنی آشناتر شوند.
وی افزود: هدف از انجام ترجمه تحت‌اللفظی از قرآن کریم آموزش بوده است. در میان مترجمان شیعی تاکنون چنین قدمی برداشته نشده و ترجمه تحت‌اللفظی پدید نیامده بود. البته اهل تسنن گام‌هایی در این رابطه برداشته بودند و اخیراً ترجمه شیخ‌الهند را به روزرسانی کردند که منتشر شده است و من نیز از آن استفاده کرده‌ام.
شیروانی در توضیح بیشتر در پاسخ به اینکه آیات هیچ ترجمه‌ای از سوی شیعیان در این باره ارائه نشده بود، گفت: متاسفانه با چنین ویژگی‌هایی که گفته شد وجود نداشته است. مسئولان مرکز طبع و نشر قرآن نیز خوشحال بودند و این اقدام را پسندیدند و اذعان داشتند که جای این ترجمه خالی بود.
وی توضیح داد: این کار با ویژگی‌هایی که گفته شده در ترجمه‌های اهل سنت موجود است، ولی در حوزه شیعیان می‌توانم بگویم که این کار اکنون منحصر به فرد است.
شیروانی در این باره که آیا درصدد انجام این ترجمه برای دیگر آثار ارزنده دینی همچون صحیفه سجادیه و ... است یا خیر، عنوان کرد: اکنون چنین قصدی ندارم. شاید این ضرورت که برای قرآن کریم احساس کردم، برای دیگر آثار دینی هنوز به وجود نیامده است.
وی تصریح کرد: این اثر اکنون در بازار نشر ارائه شده و برای عموم مردم در دسترس است. از نظر ظاهر نیز این اثر مطلوب بوده است و مرکز طبع و نشر قرآن همکاری خوبی را در این رابطه داشت. در چاپ این ترجمه از قرآن جمهوری اسلامی استفاده شد که به شیوه کم‌علامت منتشر شده است و ویژگی‌های خاصی برای سهولت خوانش قرآن کریم دارد. این قرآن توسط انتشارات دارالعلم به چاپ رسیده است. همچنین تلاش شد که این قرآن با قیمت مناسب به دست علاقه‌مندان برسد و آراستگی این اثر در طراحی جلد از ویژگی‌های دیگر آن به شمار می‌آید.
انتهای پیام
