اظهار مودت و محبت به اهل‌‌بیت(ع)؛ از ریشه‌های اعتقادی عزاداری

 به گزارش ایکنا از لرستان، اظهار مودت و محبت به اهل‌‌بیت(ع) از ریشه‌های اعتقادی عزاداری است، چنان‌که‌ خداوند متعال در آیه 23 سوره مبارکه شورا، دستور داده است: «ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ؛ این همان [پاداشى] است که خدا بندگان خود را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند [بدان] مژده داده است بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم مگر دوستى در باره خویشاوندان و هر کس نیکى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد] براى او در ثواب آن خواهیم افزود قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است» بزرگداشت شعائر الهی چنان‌که خداوند در آیه 32 سوره مبارکه حج می‌فرماید: «ذَلِکَ وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ؛ این است [فرایض خدا] و هر کس شعایر خدا را بزرگ دارد در حقیقت آن [حاکى] از پاکى دلهاست»، رساندن پیام عدالت به جهانیان، مبارزه با ظلم و ستم، بیان حق، اعلان فریاد ستمدیدگان علیه ستمگران، رضایت خداوند و شادی پیامبر و امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا(س) و ائمه معصوم(ع)، یادآوری آن‌چه انبیا و ائمه معصوم(ع) برای آن زحمت کشیده‌اند، بیان فضایل، مناقب و مصائب ائمه(ع)، درس انسانیت، راستی، توحید، اعتقاد به خوبی‌ها و ایمان به رستاخیز.
همچنین، آسان شدن مصائب و سختی‌ها با یاد مصیبت اهل‌بیت(ع)، هم‌دردی با پیامبر(ص) و حضرت زهرا(س) و ائمه معصوم(ع)، فراموش نشدن واقعه عاشورا، رسوا شدن دشمنان اهل‌‌بیت(ع)، معرفت به این‌که شهادت حضرت جهت اعتلای حکم توحید و احقاق حق و جنگ با ظلم بود، اجتماع اسلامی و ارتباط شیعیان با یکدیگر از دیگر ریشه‎های اعتقادی عزاداری است.
واقعه جان‌گداز کربلا و عاشورای حضرت سیدالشهدا(ع) به‌قدری عمیق است که قطورترین کتاب‌ها و فصیح‌ترین قلم‌ها و لغات نمی‌توانند حتی گوشه‌ای از آن را ترسیم و بیان کنند.
شیعیان و محبین ائمه‌‌اطهار(ع) سالیان سال در آن مصیبت عظمی با برپایی مجالس عزاداری و ذکر مصیبت آن عزیزان الهی خواسته‌اند تا گوشه‌ای هرچند کوچک از آن واقع بزرگ به عالم معرفی کنند.
امام صادق(ع) می‌فرمایند: «خداوند شیعیان ما را رحمت کند، به خدا قسم شیعیان ما همانا مؤمنین‌اند، به خدا قسم آنان با حُزن و حسرت طولانی خویش در عزای ما، شریک و هم‎درد مصیبت‌های ما خاندان نبوت هستند» و همچنین پیامبر اکرم(ص) فرمود: «آثار شهادت و عظمت و کربلای حسین(ع) با گذشت روزها و شب‌ها از بین نمی‌رود و کهنه نمی‌گردد، پیشوایان کفر و پیروان ضلالت و گمراهی سعی و تلاش بسیار می‌کنند که آن‌را از بین ببرند و محو کنند ولی هرچه آن‌ها بیشتر سعی و تلاش کنند، اثرات و برکات آن حضرت و عزای ایشان بیشتر و آشکارتر می‌شود».
وقتی رسول خدا(ص) خبر شهادت حسین(ع) و مصائبی که بر او وارد می‌شود را به حضرت فاطمه(س) داد، آن حضرت سخت گریه کرد و عرضه داشت: ای پدر! این واقعه چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ فرمود: زمانی‌که نه من، نه تو، و نه علی باشد.

هرکس بر حسین گریسته است دست او را می‌گیریم
گریه فاطمه(س) شدیدتر شد و عرض کرد: پس چه کسی برای فرزندم گریه می‌کند؟ چه کسی مجلس عزا و مصیبت او را برپا می‌کند؟ رسول خدا(ص) فرمود: ای فاطمه! زنان امت من، بر زنان اهل بیتم و مردان امت من بر مردان اهل بیتم گریه می‌کنند و عزای فرزند مرا هر ساله، طایفه‌ای بعد از طایفه‌ای تازه می‌کند، پس زمانی‌که روز قیامت شود تو شفاعت زنان را می‌کنی و من شفیع مردان خواهم شد، هرکس بر حسین گریسته است دست او را می‌گیریم و به بهشت می‌بریم، ای فاطمه! همه چشم‌ها در قیامت گریان است مگر چشمی که بر حسین گریسته باشد، او خندان و شادمان به بهشت خواهد رفت!
امام صادق(ع) به مسمع فرمود: تو اهل عراق هستی، آیا به زیارت قبر حسین(ع) می‌روی؟ عرض کرد: خیر؛ چون من یک مرد معروف به تشیع در بصره هستم و نزد ما کسانی هستند که از خلیفه پیروی می‌کنند و دشمنان ما از ناصبی و غیر آن‌ها بسیارند؛ حضرت فرمود: آیا از مصیبت‌هایی که بر حسین(ع) روا داشته‌اند یاد می‌کنی؟ عرضه داشت: بلی، فرمود: جزع و فزع می‌کنی؟ عرض کرد: بلی؛ والله برای آن اشک می‌ریزم به‌طوری‌که خانواده‌ام آن‌را ببینند آن‌قدر از غذا خوردن خودداری می‌کنم که آثارش در صورتم ظاهر شود؛ حضرت فرمود: خداوند به اشک چشم تو رحم کند! بدان‌که تو از کسانی شمرده می‌شوی که برای ما جزع و فزع می‌کنند و از کسانی‌که برای خوشحالی ما خوشحال و برای حزن ما محزون می‌شوند؛ آن‌گاه که ما در امان هستیم آنان نیز در امانند، سپس امام صادق(ع) اشک ریخت و کسانی‌که با آن حضرت بودند نیز اشک ریختند.
در مناسبت‌های مختلفی که انبیا و اوصیا با خدا در ارتباط بودند، جبرئیل به امر خداوند در رابطه با پنج تن مطالبی را بیان می‌کردند و این مطلب گاهی در هنگام نزول وحی با مناجات بود و یا هنگامی‎که حاجتی از خداوند متعال درخواست می‌کردند، آن بزرگواران وقتی از واقعه کربلا و شهادت سیدالشهدا(ع) باخبر می‌شدند بر مصائب آن حضرت و اهل‌بیت(ع) و اصحابش می‌گریستند.

استفاده از ظرفیت محرم برای دستیابی به نتایج و اهداف عالی
ماه محرم و مجالسی که در آن تشکیل می‌شود، فرصت و زمان خوبی است که اگر با تدبر و برنامه‌ریزی صحیح همراه باشد می‌توان به نتایج و اهداف عالی مدنظر در اقامه عزا دست یافت.یکی‌از مصادیق بارز در تعظیم شعائر الهی، اقامه عزا در مصائب اهل‌‌بیت(ع) به‌ویژه سید و سالار شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) و اصحاب و یاران ایشان است.
اقامه مجلس عزا، ریشه در سنن انبیای عظام الهی و ائمه معصوم(ع) داشته و همواره مورد ستایش و نکوداشت ایشان و جزو توصیه‌های آنان بوده است.در اقامه این‌گونه مجالس، به‌ویژه در ماه محرم‌الحرام، عزاداران و دوستداران اهل‌‌بیت(ع) عاشقانه و بدون هیچ‌گونه چشم‌داشتی، اموال و اوقات بسیاری از عمر گران‌بهای خویش را صرف می‌کنند و نتایجی که عائد ایشان و جامعه اسلامی می‌شود به مراتب با ارزش‌تر و والاتر از همه آن هزینه‌هاست.
همان‌طور که بدن آدمی، متشکل‌از اعضا و جوارح متعددی بوده که هرگاه یکی‌از آن اعضا دچار خلل شود، زندگانی فرد مختل گشته و او حاضر است تمام ثروت و دارایی خویش را هزینه نماید تا سلامتی خود را بازیابد و صرف چنین هزینه‌ای مورد نکوهش هیچ عقل سلیمی نبوده، بلکه پسندیده و باارزش نیز است، جامعه اسلامی نیز به‌منزله بدن انسان دارای اعضای مهمی بوده که همان صفات و فضایل نیک انسانی است و زندگی اجتماعی بدون آن صفات میسر نیست.
صفاتی که لازمه حیات انسانی و اجتماعی است عبارت است از غیرت، شجاعت، صداقت، امانت، ایمان، تقوا، عفت و فداکاری اگر جامعه این‌گونه صفات را از دست بدهد قطعاً محکوم به مرگ و ذلت خواهد بود.
آن‌چه موجب تقویت و احیا این‌گونه صفات بوده و در طول تاریخ، تحرک‌آفرین و منشأ انقلاب‌هایی ازجمله انقلاب اسلامی ایران به رهبری، نایب بر حق امام زمان(عج)، حضرت امام خمینی(ره) بوده است بنابر فرمایش معظم‌له، همین روضه‌خوانی‌ها و مصیبت و گریه‌هاست؛ لذا چه‌قدر ارزش دارد که یک جامعه و مردم آن، در این راه، هزینه و سرمایه‌گذاری کنند.
برای دستیابی به این اهداف که پیشوایان کفر و پیروان ضلالت و گمراهی، همواره سعی و تلاش بسیاری می‌کنند که آثار نیک آن‌را از بین برده و محو کنند باید طبق دستورات الهی و آداب و آئین خاص آن عمل کرد.
«عزا» در لغت به‌معنای شکیبایی کردن، شکیبایی در مصیبت، سوگواری، تعزیت در سوگ و ماتم است؛ همچنین عزا به‌معنای سنگینی، وقار، متانت، تسلی، غم‌گساری، دلداری و مراسم عزاداری است.همچنین، عزا گرفتن به‌معنای زاری کردن، شیون و به حالت ماتم‌زدگان درآمدن و برای سوگ و مصیبت لباس بر کردن به‌معنای اقامه سوگواری به سبب مرگ کسی است.
مقام معظم رهبری در تعریف عزاداری می‌فرمایند: عزاداری یعنی همین عزاداری‌های معمولی توی خیابان‌ها، که قرن‌هاست هیئت‌های حسینی به راه می‌اندازند و امروز نیز به راه می‌افتند، عزاداری می‌کنند، به سر و سینه می‌زنند به‌عنوان اعلام مصیبت، این همان بلندگوی عظیمی است که نهضت حسینی را در همه جای کشور ما و در هر جایی‌که موالیان اهل‌‌بیت(ع) و محبین اهل‌‌بیت(ع) هستند به‌ویژه شیعیان، رونق می‌دهد و روز به روز باید به رونق آن اضافه شود.
فلسفه عزاداری
امام خمینی(ره)، فلسفه عزاداری و اقامه مجالس عزا را چنین بیان می‌دارند: تمام این وحدت کلمه‌ای که مبدأ پیروزی ما شد، برای خاطر این مجالس عزا و این مجالس تبلیغ و ترویج اسلام است، گریه کردن برای عزای امام حسین(ع)، زنده نگه‌داشتن نهضت و زنده نگه‌داشتن همین معناست که یک جمعیت کمی در مقابل یک امپراطوری بزرگ ایستاد، این مجالس عزا، یک سازماندهی سرتاسری کشورهاست؛ در مقابل حکومت‌هایی که پیش آمدند و بنا بر این داشتند که اساس اسلام را از بین ببرند، آن چیزی که در مقابل آن‌ها، آن‌ها را می‌ترساند، این مجالس عزا و این دستجات بود، عزاداری برای سید مظلومان از افضل قُربات است.

فواید حضور در مراسم عزاداری
شرکت در مراسم مذهبی عزاداری‌ها ثمرات بسیاری دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به حفظ مکتب اسلام اشاره کرد چنان‌که امام خمینی(ره) در این باره فرموده‌اند: گریه کردن بر شهید، زنده نگه‌داشتن نهضت است، این‌که در روایت هست که کسی‌که گریه بکند یا دیگری را بگریاند یا خودش را به‌صورت گریه‌دار درآورد جزایش بهشت است، برای آن است که حتی آن کسی‌که به صورتش یک حال حزن می‌دهد، صورت گریه‌دار به خودش می‌دهد این فرد دارد نهضت را حفظ می‌کند.
از فواید حضور در مراکز مذهبی، اثر شگرف آن در تطهیر جان و تهذیب نفس است، قرآن‌کریم در مورد مراکز مذهبی در آیه 108 سوره مبارکه توبه می‌فرماید: «لاَ تَقُمْ فِیهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَن یَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ؛ هرگز در آن جا مایست چراکه مسجدى که از روز نخستین بر پایه تقوا بنا شده سزاوارتر است که در آن [به نماز] ایستى [و] در آن مردانى‌‏اند که دوست دارند خود را پاک سازند و خدا کسانى را که خواهان پاکى‌‏اند دوست مى‌‏دارد».
همچنین، آشنایی با جهان‌بینی و معارف توحیدی، آموختن داستان‌های عدالت‌آموز و تعدیل امور و قوا، فراگیری آداب دوستی و برادری، مجالست با علما، نشر معارف اهل‌‌بیت(ع) بین مردم از دیگر ثمرات عزاداری امام حسین(ع) است.

عزاداری محرم روح معارف را در دل‌های مسلمانان بر می‌انگیزد
پس می‌توان گفت مجالس عزاداری اهل‌ بیت(ع) روح معارف را در دل‌های مسلمانان بر می‌انگیزد و علوم و دانش‌ها به برکت این مجالس منتشر می‌شود و در صورتی‌که روی اصول صحیح اجرا شود، می‌توان گفت بهترین مدرسه برای مردم است که در آن به انوار حکمت‌ها به‌واسطه گفتار عالی پیشوایان آشنا می‌شوند.
اگر انسان به یاد مصیبت اهل‌‌بیت(ع) بیفتد، در مقابل مصائب دیگر، تسکین پیدا می‌کند و در برابر اندوه‌های دیگر تسلی داده می‌شود زیرا مصائبی دیگر در مقابل مصائب اهل‌‌بیت(ع) بی‌اهمیت جلوه می‌کند.
ازجمله فواید دنیوی آن می‌توان به مورد عنایت و دورود الهی واقع شدن، مورد توجه اهل‌‌بیت(ع) قرار گرفتن، تسلی خاطر و مساعدت حضرت زهرا(س) و حضرت رسول(ص)، ادای پاداش رسالت، ایمان و نورانیت، ارتقای مرتبه و مقام و از فواید اخروی آن نیز می‌توان به مواردی ازجمله سعادتمندی، راحتی هنگام مرگ و پس از آن، شفاعت، گوارا ساختن آب کوثر، هم‌صحبتی با امام حسین(ع) در دنیا و آخرت، فرار آتش جهنم از گریه کننده بر حسین(ع)، حیات واقعی قلب و ... اشاره کرد.

انتهای پیام