ماجرای بی مهری پرده نقره ای به امام عصر(عج)

به گزارش ایکنا، شبستان نوشت: بی تردید مهدویت به عنوان امیدبخش ترین آموزه دینی که افق روشن جهان را نه فقط پیش روی شیعه بلکه همه بشریت روشن می کند می تواند دستمایه سینماگران برای تولید آثار امیدبخش و عرضه آن روی پرده نقره ای قرار بگیرد، هر چند آنچه در عمر سینمای پس از انقلاب اسلامی درباره مهدویت و به همت هنر هفتم خلق شده از نظر کمیت درخور اعتنا نیست، اما تجربه های معدود و موفق، این ادعا را به خوبی نشان می دهد.

این غفلت و تسامح ما در پرداخت سینمایی به مهدویت در حالی است که هالیوود به عنوان قطب سینمای غرب نگاه کاملاً حرفه ای و عمیق به مسئله مهدویت و منجی دارد هرچند این پرداخت را برای تضعیف و تخریب وجهه موعود شیعی(عج) و معرفی استکبار جهانی به عنوان منجی جهان به کار می گیرد!

از این رو، به مناسبت فرا رسیدن 21 شهریور ماه که در تقویم کشور «روز سینما» نام گرفته است، نظر تنی چند از کارشناسان را درباره خدمات سینما به آموزه مهدویت و الزامات استفاده از این خدمات و نیز تلاش های صنعت سینمایی غرب در مصادره به رای منجی موعود(عج) جویا شده ایم که در ادامه به حضورتان تقدیم می شود:

حجت الاسلام جواد نصرالله پور، کارشناس مهدویت و غرب و کارشناس نقد فیلم درباره «سهم سینمای ایران در ترویج آموزه مهدویت» گفت: متاسفانه، سینمای ما به دلیل ضعف تکنولوژی توان رقابت با هالیوود را در این عرصه ندارد. علاوه بر این، انگیزه کافی برای حرکت به سوی سینمای آخرالزمانِ شیعی و مهدوی نیز در سینماگران و کارگردانان ما دیده نمی شود. این دو مشکل در کنار عدم علم و سواد کافی سینماگران درباره سوژه های مهدوی و آخرالزمانی باعث شده سهم سینمای ایران در پرداخت به مهدویت ناچیز و غیرموثر باشد.

وی تصریح کرد: موضوع مهم و استراتژیکی مانند مهدویت اگر بدون توجه به تکنولوژی و نکات فنی و هنری سینما و بدون توجه به مطالعه عمیق و کار گسترده معرفتی و مطالعاتی وارد سینما شود، بیش از آن که به مهدویت و ظهور خدمت کند آن را سبک می کند و شاید فقط یک تجربه تلخ از مهدویت در اذهان به جا بگذارد.

در پرداخت سینمایی به مهدویت نباید نگاه کاسبکارانه داشت

نصرالله پور درباره الزامات ایجاد ارتباط میان «مهدویت» با «هنر» و «سینما»، بیان کرد: اولاً در مسئله پرداخت به مهدویت نباید نگاه «کاسب کارانه» و «سودمحور» که امروز بر سینما حاکم است، وجود داشته باشد. اینجا عرصه ای است که باید انسان های پاک، مخلص، توانمند و متخصص ورود پیدا کنند و نیت آنها زمینه سازی برای ظهور باشد. ثانیاً اگر ما برای ترویج و تبلیغ امام زمان علیه السلام در دنیای امروز در عرصه هنر ورود پیدا نکنیم، ظرفیت های عظیمی را برای حرکت به سوی ظهور از دست می دهیم.

کارشناس نقد فیلم در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه، در سینمای ایران تعداد فیلم هایی که مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع «انتظار» و «مسایل آخرالزمان» و« ظهور» پرداخته باشد، بسیار اندک اند به عنوان مثال فیلم هایی مانند «قدمگاه» ساخته محمدمهدی عسگرپور که مستقیما به موضوع انتظار پرداخته است یا «بوی پیراهن یوسف» ابراهیم حاتمی کیا که غیرمستقیم موضوع مهدویت و انتظار را مطرح کرده است یا انیمیشن «شاهزاده رم»؛ در مقابل، سینمای غرب روز به روز جدی تر و با انگیزه بیشتری به این موضوع می پردازد و افکار و عقاید خود را در بسته بندی های جذاب و زیبا ارایه می دهد.

رشد روزافزون مباحث منجی گرایی در هالیوود

علاوه بر این، حفیظه مهدیان، عضو انجمن سواد رسانه ای مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی با بیان اینکه منجی گرایی در سینمای هالیوود در سه چهار دهه اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است، اظهار کرد: نمی توان گفت این میزان رشد و آثار انبوه سینمایی در این زمینه، به صورت اتفاقی ساخته شده و یا کارگردانان مختلف بر اساس ذوق هنری و فکری خود به این عرصه ورود داشته اند، بلکه منجی سازی در هالیوود یک پروژه برنامه ریزی شده است و با نزدیک شدن به سال 1999 و 2000 و عطش هزاره گرایی که به نوعی مختص فرقه های مختلف مسیحی است، بحث منجی گرایی نیز رشد شدیدی پیدا کرد.

وی ابراز کرد: منجی بازنمایی شده در سینمای هالیوود یک شخصیت کاملا سکولار و اومانیستی دارد. در اکثر فیلم های آخرالزمانی هالیوود، منجی کره زمین باید از نژاد یهود یا آنگولاساکسون و حتما غربی بخصوص آمریکایی باشد! وگرنه همه افراد بشر در خطر نابودی یا بردگی شیطان و نیروی شر قرار می گیرند.  

مهدیان خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در فیلم «شاگرد جادوگر» می بینیم که «بالتازار» یک جادوگر است که از اعماق تاریخ تا اکنون زنده مانده و ماموریت او یافتن منجی است. او در طول هزاران سال در جست و جوی یک منجی است تا او را پیدا کرده و بتواند با نیروی شر مقابله کند. شخصیت «بالتازار» در طول فیلم، به مکان ها، جمع ها و فرهنگ های مختلف شرقی وارد می شود اما در هیچ یک از آنها، منجی مدنظر را نمی یابد. چون منجی کسی است که وقتی انگشتری خاص را در دست می کند تصویر اژدهای روی انگشتر زنده می شود. در طول فیلم، این اژدها به هیچ کدام از کودکان سرزمین های دیگر واکنش نشان نمی دهد و او متوجه می شود که منجی از میان انسان های شرقی نیست. تا اینکه به شکل کاملا اتفاقی با یک کودک آمریکایی مواجه می شود و اژدها نسبت به او واکنش نشان می دهد!

نگاه سینما به مهدویت حداقلی، سطحی و عاطفی است

همچنین، حجت الاسلام امیرمحسن عرفان، مدرس مرکز تخصصی مهدویت نیز درباره ضرورت ورود سینما به مباحث مهدوی و آخرالزمانی، گفت: وقتی از پیوند مهدویت و سینما سخن می گوییم باید ابتدا تعریفی جامع تر از «مذهب» و «سینمای دینی» ارایه کنیم که پاسخگوی نیازهای امروزی افراد باشد. به عبارت دیگر، در روزگار کنونی، سینما را ظرفی بسازیم متناسب با یک مظروف لایتناهی که «دین» است.

وی با بیان اینکه ما در تبلیغِ دینی در عرصه مهدویت، هنوز به ظرفیت شناسی هنری سینما در انتقال پیام های مهدوی به مخاطب» باور نداریم، تصریح کرد: متاسفانه، هنوز نتوانسته ایم «مدل الگویی نظام نوآوری هنری و سینمایی» در عرصه اندیشه نجات گرایانه مهدویت را ارائه دهیم. اگر یکی از پایه های فرهنگی پیروزی انقلاب اسلامی، زمینه سازی برای ظهور حضرت حجت علیه السلام بوده، طبیعی است که باید در عرصه هنری و رویکرد سینمایی به مسئله انتظار و مهدویت، مدل الگویی نظام نوآوری هنری داشته باشیم.

عرفان تاکید کرد: نقش گفتمان انتظار در سینمای بعد از انقلاب یک نگاه حداقلی، سطحی و عاطفی بوده است. ما در رویکرد هنری به اندیشه منجی موعود(عج) بسیار منفعلانه و تدافعی برخورد می کنیم. یعنی انبوه فیلم ها، انیمیشن ها، مستندها و ... در غرب در حال تولید است و ما صرفاً در دانشگاه ها و مراکز علمی دانشگاهی و حوزوی و نشست ها و همایش ها، فقط رصد و نقد می کنیم. در حالی که مهم ترین کار پس از رصد و نقد، پاسخ رسانه ای به این فیلم هاست.

کارشناس مهدوی در ادامه بیان کرد: یعنی اگر شما فیلمی می بینید که در دوگانه خیر و شرّ، انقلاب اسلامی و مهدی موعود علیه السلام به مثابه ضد مسیح معرفی می شود ما باید در ترسیم صحیح دوگانه خیر و شرّ، پاسخ فیلم را با فیلم بدهیم. اما متاسفانه این اتفاق نمی افتد.

وی خاطرنشان کرد: سوگمندانه در رویکرد سینمایی به مقولات دینی ازجمله اندیشه مهدویت، «تحلیل جامعه شناختی از سوی پژوهشگران سینما» مطرح نشده است. موضوعی که امروز مدنظر پژوهشگران در غرب است «برون‌دادِ اجتماعیِ تفسیرِ اندیشه نجات در سینمای هالیوود» است و بشدت برای بسیج استعماری یهودیت و مسیحیت و بسیج سیاسی و فرهنگی در این زمینه سوءاستفاده می کنند. در حالی که ما هنوز نتوانسته ایم بعد از انقلاب اسلامی، برای بسیجِ اجتماعی یک تفسیرِ اجتماعی از «گفتمان انتظار و درک آن» ارائه دهیم.

عرفان در پایان خاطرنشان کرد: اهمیت و جایگاه شناختی اندیشه نجات گرایانه مهدویت و گفتمان انتظار یکی از ضرورت های کلان پیوند بین سینما و مهدویت است که از جمله آسیب های رویکرد سینمایی به مهدویت همین است.

بنابر آنچه بیان شد، مهدویت و توجه به وجود مقدس امام زمان(عج) در سینمای داخل در غربت و غیبت به سر می برد و غلبه افکار و اندیشه های وارداتی که سینما را از فرهنگ اسلامی ایرانی دچار فاصله کرده، مجالی برای توجه به این مسئله مهم که آینده بشر به آن وابسته است، نمی دهد این در حالی است که رقبا صنعت سینمای خود را برای موضوعات آخرالزمانی و منجی گرایانه هزینه می کنند و به طرق مستقیم و غیرمستقیم می کوشند سران زر و زور را به عنوان منجی جهان معرفی می کنند. لذا به نظر می رسد در میدان جنگی که به تعبیر مقام معظم رهبری از نوع نرم و شبیخون فرهنگی است توجه سینما به مسئله ای به اهمیت و با ظرفیت اثرگذاری و جریان سازی مهدویت می تواند ما را تجهیز و پیروز کند.