طرح تحول سلامت و ایجاد عدالت/ تلاش یک وزارتخانه در موجی از مشکلات

به گزارش ایکنا، طرح تحول سلامت در ۱۵ اردیبهشت‌ماه ۹۳ با رویکرد حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و نیز ارتقای کیفیت خدمات در بیمارستان‌های وزارت بهداشت، آغاز شد. 
این طرح در فاز نخست اجرای آن که عمدتا بخش درمان را در بر می‌گرفت ۸ بسته خدمتی شامل برنامه کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستان‌ها، ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، حضور پزشکان متخصص مقیم در بیمارستان‌ها، ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بیمارستان‌ها، ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان‌ها، حفاظت مالی از بیماران صعب‌العلاج، خاص و نیازمند، برنامه ترویج زایمان طبیعی و برنامه نظارت بر حسن اجرای طرح را تعریف و به پس یکدیگر اجرا کرد.
پرداختی از جیب بیمار در هزینه‌های بستری تا پیش از آغاز طرح تحول سلامت بیش از ۳۷ درصد و در برخی از بیمارستان‌ها تا ۶۰ درصد بود، با آغاز این طرح پرداختی هزینه‌های بستری از جیب بیمار در بیمارستان‌های دولتی برای افراد روستایی ۳ درصد و برای افراد شهری ۶ درصد و در بیمارستان‌های خصوصی به ۲۰ رسید، همچنین سایر هزینه‌های نظام سلامت شامل خدمات سرپایی و پاراکلینیکی، با اجرای طرح تحول سلامت، حدود ۱۷ درصد و هزینه تجهیزات و ملزومات پزشکی نیز تا ۴۷ درصد کاهش پیدا کرد.
در قالب طرح تحول نظام سلامت، کاهش کمبود‌های دارویی از بیش از ۳۰۰ قلم به حدود ۳۰ قلم و پس از آن هم اقدام در جهت کاهش قیمت دارو‌های وارداتی و تجهیزات پزشکی انجام شد.
از سوی دیگر، یکی از برنامه‌های پشتیبان این طرح گسترش چتر بیمه‌شدگان بود که در این راستا ۱۱ میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند که تا پیش از آن تحت پوشش هیچ بیمه‌ای قرار نداشتند، همچنین هزینه درمان بیماری‌های خاص نیز به طور کامل و ١٠٠ درصد تحت پوشش بیمه قرار گرفت.
یکی از بسته‌های خدمتی این طرح ترویج زایمان طبیعی و حمایت از خدمات باروری بود که در این راستا، زایمان طبیعی رایگان و با افزایش تخت‌های بیمارستانی، تخت‌های زایمان طبیعی نیز افزایش پیدا کرده و ۱۸۰۰ بلوک ویژه زایمان نیز ایجاد شد و عمل سزارین با یک کاهش ۵.۵ درصد روبه‌رو شد
همچنین در راستای حمایت از برنامه‌های باروری ۲۴ مرکز دولتی و دانشگاهی درمان ناباروری موجود در سراسر کشور نوسازی و ۲۰ مرکز دولتی درمان ناباروری جدید در سراسر کشور از جمله در شهر‌های مرزی و محروم کشور تاسیس و تجهیز و ۸۵ درصد هزینه‌های درمان با تعرفه دولتی پرداخت و بیش از ۳۰ هزار نفر از خدمات درمان ناباروری در کشور بهره‌مند شدند.
تا پیش از طرح تحول سلامت حدود ۸۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور وجود داشت، این درحالی است که با آغاز طرح تحول سلامت بیش از ۲۷ هزار تخت بیمارستانی در کشور اضافه شد، همچنین در راستای بسته خدمتی پزشکان مقیم، پزشکان در ۴۰۶ بیمارستان دولتی مستقر و ۴ هزار و ۸۰۰ پزشک تمام وقت نیز برای ۲۹۱ شهر محروم اختصاص پیدا کردند، ضمن اینکه پزشکان تمام وقت در مناطق محروم ۳ برابر شدند، از سوی دیگر ۵۹۶ کلینکیک ویژه و سرپایی برای ارتقای این حوزه از درمان اختصاص پیدا کرد.
با آغاز طرح تحول سلامت، حدود ۱۰ میلیون نفر در حاشیه شهر‌ها و کلانشهر‌ها زندگی می‌کردندکه دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی نداشتند، در راستای ایجاد این هدف، به ازای هر ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر یک پایگاه سلامت و به ازای هر ۲۵ تا ۵۰ هزار نفر یک مرکز خدمات جامع سلامت راه‌اندازی شد.
تعداد مراقبین سلامت در شهر‌ها از صفر به ۱۸ هزار و ۶۰۰ نفر رسید و هزار و ۵۳۸ کارشناس سلامت روان و هزار و 169 کارشناس تغذیه به کار گرفته شدند. برای حدود ۷۰ میلیون نفر ایرانی نیز پرونده الکترونیک سلامت تشکیل شد.
این تنها دست‌آورد طرح تحول سلامت نبود، افزایش تعداد مراقبین سلامت در روستاها، ایجاد داروخانه در روستا‌ها و افزایش دسترسی دارویی روستاییان، افزود دندان‌پزشکان به طرح پزشک خانواده و... از جمله خدمات طرح تحول سلامت بود که با ۸۵ درصد رضایتمندی مردم روبه رو شد.

طرحی که از آن به عنوان «محافظت مالی مردم» در قبال هزینه‌های سلامت، ارتقای کیفیت و افزایش دسترسی به خدمات درمانی یاد شده بود با چالش‌هایی جدی مواجه شد؛ برای اجرای طرح تحول سلامت ۱۲ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاص پیدا کرد، و قرار شد، برای آن منابع پایداری از مالیات بر سیگار و ۱۰ درصد هدفمندی یارانه‌ها و یک درصد مالیات بر ارزش افزوده کالا‌ها نیز مطابق قانون به نظام سلامت تخصیص پیدا کند تا هزینه‌های اجرای طرح تحول سلامت از محل این درآمد‌ها تأمین شود. اما تنها ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها اختصاص پیدا کرد و منابع ناشی از هدفمندی یارانه‌ها به طور کامل به سلامت اختصاص پیدا نکرد.
برای گسترش چتر بیمه همگانی قرار بود ۵ میلیون نفر بیمه شوند، اما عملا ۱۱ میلیون نفر بیمه شدند، این مسأله بار مالی زیادی را بر طرح تحول سلامت تحمیل کرد.
می توان گفت بزرگترین پروژه بهداشتی و درمانی ایران پس از انقلاب اسلامی با ناهمراهی برخی نهادهایی که به قول وزیر بهداشت به آنها اعتماد کرده بودیم همراه شد و سنگهایی بر سر راهش قرار گرفت، امیدواریم به رفع مشکلات و حضور مقتدرانه طرح تحول سلامت و البته سامان یافتن بیمه ها که بخش اعظم مشکلات به این ریسمان متصل است.
انتهای پیام