به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ وقتی حضرت معصومه(س) به قم تشریف فرما شدند، جمعی از سادات، بزرگان و علمای کوفه به قم آمدند و بزرگان این شهر برای استقبال از ایشان بهترین خانهها را به ایشان پیشنهاد کردند و باغها و املاک بسیاری وقف ایشان شد؛ بعدها علما و بزرگان بسیاری در این شهر حضور یافتند که جمع آنان به 200 هزار محدث میرسد.
علت اصلی مهاجرت حضرت معصومه(س) به ایران، حمایت آن حضرت(س) از ولایت امام علی بن موسیالرضا(ع) و تقویت مسئله رهبری امام(ع) بود.
حضرت معصومه(س) همراه برادران و خدمتکاران خود از شهر مدینه به خراسان هجرت کرد. آن حضرت در مسیر حرکت ساوه به قم و در شهر ساوه بیمار شد و در قم در منزل موسی بن خزرج بن سعد اشعری، از اصحاب امام رضا(ع) اقامت کرد. در هنگام ورود حضرت معصومه(س) مردم قم و آل سعد استقبال باشکوه از ایشان کردند. حضرت معصومه(س) به علت بیماری در شهر قم ماندگار شد؛ در این مدت ایشان از فراق برادر میگریست و محزون و غمگین بود.
حضرت معصومه(س) پس از 16 یا 17 روز سکونت در منزل موسی بن خزرج بن سعد اشعری سرانجام روز دهم ربیعالثانی سال 201 هجری قمری قبل از دیدار برادر بزرگوارشان در شهر قم وفات کرد.
ماجرای دفن پیکر مبارک حضرت معصومه(س)
در هنگام خاکسپاری پیکر مبارک حضرت معصومه(س) آل سعد در سرزمین قم در ملک موسی بن خزرج سردابی حفر کردند تا آن را مقبره حضرت معصومه(س) قرار دهند. پس از غسل دادن پیکر مبارک حضرت معصومه(س)، آل سعد برای دفن آن حضرت(س) با یکدیگر گفتوگو کردند و تصمیم گرفتند پیرمرد پرهیزگار، صالح و سیدی داخل قبر شود و پیکر مبارک حضرت معصومه(س) را به خاک بسپارد. تا آن پیرمرد قصد خاکسپاری آن حضرت (س) را کرد؛ ناگاه دوسوار نقابدار پیدا شدند، همین که نزدیک رسیدند از اسبهای خود پیاده شدند و بر پیکر مبارک حضرت معصومه(س) نماز خواندند سپس داخل سرداب شده و پیکر مبارک ایشان را به خاک سپردند. آن دو سوار نقابدار سپس از سرداب بیرون آمدند و ناپدید شدند.
موسی بن خزرج سقف و سایبانی از بوریا بر سر مزار آن حضرت (س) انداخت.
زمانی که حضرت معصومه(س) از دنیا رفتند، 3 دختر امام نهم به دنبال ایشان آمدند. اولین پایهگذار حرم حضرت معصومه(س)، زینب، دختر امام جواد(ع) است و خود ایشان هم داخل همین ضریح مطهر مدفون است. بعد از زینب دو خواهر دیگر ایشان و بعد دختر امام هادی در این حرم دفن شدهاند. یعنی داخل ضریح 5 دختر امامان معصوم مدفون هستند.
نقل است: «پس از گذشت مدتی از وفات حضرت معصومه(س)، حضرت امام محمد دختر موسی سپر امام جواد(ع)، حضرت میمونه، خواهر ام محمد(س)؛ ام اسحاق، کنیز محدبن موسی مبرقع؛ ام حبیب، کنیز حضرت معصومه(س) و حضرت زینب، دختر امام جواد(ع) در محل حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شدند».
حسن بنمحمد بنحسن شیبانی در کتاب «تاریخ قم» و علامه محمدباقر مجلسی(قدس سره) و صاحب «انوار المشعشعین» و صاحب «بدرالمشعشع» و فاضل نوری در کتاب «تحیةالزّائر» نوشتهاند که: «جماعت بسیاری از بنات فاطمیه(دختران از فرزندان حضرت فاطمه زهراء سلامالله علیها) و سادات علویّه در قم، در قُبّه ستی فاطمه علیهاالسلام مدفونند، مثل: جملهای از دختران حضرت جواد علیه السلام، و بسیاری از دختران موسی مبرقع علیهالسلام؛ مثل: ام محمد و خواهرش میمونه و خواهر دیگر بریهیّه و خواهر محمد بن موسی، و غیر ایشان مثل امّ اسحاق، جاریه(کنیز) محمد بنموسی و امّ حبیب جاریه محمد بناحمد الرّضا».
علامه مجلسی(ره) از کتاب «تاریخ قم» نقل میکند: «یکی از صاحبان قبور بابلانیّه اُمّ محمد، دختر موسی المبرقع ابن محمد بنعلی الرّضا است. یعنی: عبارت است از صبیّه مرضیّه موسی مبرقع، بعد از آن که از دنیا رفت، او را در کنار فاطمه علیهاالسلام دفن کردند. وقتی میمونه بنت موسی المبرقع وفات کرد، او را در نزد فاطمه دفن و بر آن دو قبر، قبّه بنا کردند و وقتی امّ اسحاق، کنیز محمد بن موسی المبرقع وفات کرد، او را نیز کنار فاطمه دفن کردند. همچنین امّ حبیب، کنیز ابوعلی محمدالرضا را نیز در آنجا دفن کردند و نیز بریهیّه، خواهر محمد بن موسی که صبیّه مرضیّه موسی المبرقع است، در آنجا مدفون شد و افراد دیگر از قبور بابلانیه: زینب و امّ محمد و میمونه (که هر سه دختران حضرت امام محمدتقی علیهالسلام هستند) در همانجا مدفون هستند.»
از این رو هفت تن از بانوان معصوم(ع) در حرم مطهر حضرت معصومه(س) شش تن از امامزادگان و منسوبان امامان معصوم(ع) و حضرت معصومه(س) در شهر قم به خاک سپرده شدهاند.
جزئیاتی خاص از ضریح حضرت فاطمه معصومه(س)
اطلاعاتی جزئی و خاص از ضریح حضرت فاطمه معصومه(س) وجود دارد که دانستن آن خالی از لطف نیست.
این ضریح با بلندی 20/1 و طول و عرض 95/2 در 20/1 متر قرار گرفته و با کاشیهای نفیس و زرفام آغاز قرن هفتم پوشیده شده است.
گرداگرد مرقد، دیواری به بلندی 2 متر و طول و عرض تقریبی (80/4 در 40/4) قرار دارد که در سال 950 ه.ق بنا شده و با کاشی معرق آراسته شد که اکنون این دیوار با ضریح مشبک از جنس نقره پوشیده شده است.
در سال 965 ه.ق شاه طهماسب صفوی، در 4 طرف مرقد، ضریحی آجری آراسته به کاشیهای 7 رنگ و کتیبههای معرق بنا کرد و در اطراف آن منافذی باز بود تا هم مرقد دیده شود و هم زائران نذورات خود را داخل ضریح بریزند.
در سال 1230 هجری قمری، فتحعلی شاه قاجار همان ضریح را نقره پوش کرد که این ضریح به مرور زمان فرسوده شد و در سال 1280 ضریحی که از نقره ضریح سابق و نقرههای موجود در خزانه ساخته شده بود به جای آن نصب شد.
این ضریح چندین مرتبه تجدید بنا و اصلاح شد و سالهای متمادی روی مرقد فاطمه معصومه(س) باقی بود تا اینکه در سال 1368 هجری شمسی به دستور تولیت آن زمان شکل ضریح را تغییر دادند و ضریحی را با ظرایف هنری ویژهای به جای آن نصب کردند که آن ضریح همچنان بر فراز قبر فاطمه معصومه(س) برقرار است و در اسفند ماه 1380 شمسی اصلاحات و تعمیرات جدید صورت گرفت.
تمام قسمتهای نقرهای ضریح از نقره 92 درصد با نقره 100 درصد خالص خریداری شده از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعویض شد و چوبهای زیر آن اعم از ستون و پایه و… به دست استادان اصفهانی ساخته و قلمزنی شد و کارشناسان آستان مقدس قسمت نقرهای آن را تعویض کردند و ضریح سابق فرسوده شده، به خزانه تحویل داده شد.
نقل است، آیتالله العظمی مرعشی نجفی 50 سال روزی سه مرتبه به مزار این بانوی بزرگ جهان اسلام مشرف میشدند و الهام میگرفتند و در همین راستا مراجع بزرگ دیگر نیز چنین روشی داشتند؛ نظیر آیتالله العظمی گلپایگانی که هر روز صبح ابتدا به مرقد حضرت مشرف و سپس برای قرائت فاتحه به قبرستان شیخان مشرف میشدند.
سیدمحمدمهدی مؤذن
انتهای پیام