بهروز مفید:
صداوسیما بی‌جهت فربه شده است/ شبکه‌های تخصصی، راهکاری برای هدایت سلایق گوناگون
گروه هنر ــ یک مدیر سابق رسانه ملی گفت: صداوسیما در ادوار گوناگون فربه شده و همین موضوع سبب شده است تا بار اضافی بر دوش سازمان تحمیل شود. البته رسانه ملی هم مانند هر سیستمی نیازمند چابک‌سازی است.
بهروز مفید، تهیه‌کننده تلویزیون و مدیر اسبق شبکه پنج سیما، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره وضعیت برنامه‌سازی در تلویزیون اظهار کرد: تغییر محسوسی در برنامه‌سازی تلویزیون مشاهده نمی‌کنم. البته با توجه به وضعیت عمومی بودجه کشور، برخی تنگنا‌ها ایجاد شده، اما این اتفاقات پیش‌تر هم رخ داده است و از آن عبور خواهیم کرد. نکته دیگر اینکه معمولاً شرایط نامناسب اقتصادی هیچ‌گاه طولانی‌مدت نبوده و در نهایت نیز سپری می‌شوند. این اتفاق هم به وقوع خواهد پیوست و از مشکلات گذر خواهیم کرد.
وی درباره مشارکت اسپانسرها در تولید برنامه‌های تلویزیونی گفت: بحث اسپانسر بیشتر معطوف به چند برنامه خاص می‌شود که همه از آن مطلع‌اند. نقد‌های مطروحه درباره حضور پشتیبان مالی در این برنامه‌ها فقط به بار مالی مربوط نمی‌شود، بلکه بیشتر به تأثیر اسپانسرها در برنامه‌ها و فرهنگسازی بازمی‌گردد. بسیاری از مسابقاتی که این روزها این گونه تولید می‌شوند حتی می‌توانند با هزینه‌های کمتر بدون دخالت اسپانسر تولید شوند.
وی درباره مشارکت اسپانسرها در تولید برنامه‌های تلویزیونی گفت: بحث اسپانسر بیشتر معطوف به چند برنامه خاص می‌شود که همه از آن مطلع‌اند. نقد‌های مطروحه درباره حضور پشتیبان مالی در این برنامه‌ها فقط به بار مالی مربوط نمی‌شود، بلکه بیشتر به تأثیر اسپانسرها در برنامه‌ها و فرهنگسازی بازمی‌گردد. بسیاری از مسابقاتی که این روزها این گونه تولید می‌شوند حتی می‌توانند با هزینه‌های کمتر بدون دخالت اسپانسر تولید شوند.
مفید با بیان اینکه رسانه ملی به تنهایی سریال‌های پرهزینه تولید می‌کند، گفت: سریال‌هایی نظیر «سلمان» و «حضرت موسی (ع)» که هم‌اکنون در مرحله تولید است آثار بسیار پرخرجی هستند که سازمان هزینه آن‌ها را متقبل شده است، تولیداتی که بودجه آن‌ها با مسابقاتی که هم‌اکنون ساخته می‌شود قابل قیاس نیست، اما حضور اسپانسرها در سیما به معنی ضعف تلویزیون نیست، بلکه راهکاری است که به واسطه آن برنامه‌های متنوع‌تری تولید شود.
هنرمندان توقعات خود را کم کنند
وی در پاسخ به این سؤال که اگر در صداوسیما مشکل مالی وجود ندارد، چرا برخی هنرمندان به‌ویژه بازیگران از عدم تعهد مالی سیما گله‌منداند؟ چنین توضیح داد: آیا بیرون از سازمان پیمانکاری سراغ دارید که بلافاصله بعد از اتمام کار پولش را گرفته باشد؟ این یک وضعیت کلی است که متأسفانه در کشور وجود دارد. نکته دیگر اینکه بازیگران بدون اینکه مالیاتی بدهند برای دریافت حق‌الزحمه خود صبر کافی ندارند، درحالی‌که اگر آن‌ها دستمزد خود را با برخی اقشار جامعه مقایسه کنند در‌می‌یابند حقوق بسیار بالایی می‌گیرند، اما آن‌ها حاضر نیستند حتی یک ماه دریافتی آن‌ها به تعویق بیفتد.
مدیر اسبق شبکه ۵ تأکید کرد: بیش از اینکه در سازمان مشکل مالی داشته باشیم، از مشکل فرهنگی رنج می‌بریم و اگر در این زمینه ارزیابی منصفانه‌ای می‌شد، متوجه می‌شدیم که در قیاس با بسیاری از بخش‌ها نحوه پرداخت دستمزدهای سازمان بهتر است.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر در صداوسیما مشکل مالی وجود ندارد، چرا برخی هنرمندان به‌ویژه بازیگران از عدم تعهد مالی سیما گله‌منداند؟ چنین توضیح داد: آیا بیرون از سازمان پیمانکاری سراغ دارید که بلافاصله بعد از اتمام کار پولش را گرفته باشد؟ این یک وضعیت کلی است که متأسفانه در کشور وجود دارد. نکته دیگر اینکه بازیگران بدون اینکه مالیاتی بدهند برای دریافت حق‌الزحمه خود صبر کافی ندارند، درحالی‌که اگر آن‌ها دستمزد خود را با برخی اقشار جامعه مقایسه کنند در‌می‌یابند حقوق بسیار بالایی می‌گیرند، اما آن‌ها حاضر نیستند حتی یک ماه دریافتی آن‌ها به تعویق بیفتد.
مدیر اسبق شبکه ۵ تأکید کرد: بیش از اینکه در سازمان مشکل مالی داشته باشیم، از مشکل فرهنگی رنج می‌بریم و اگر در این زمینه ارزیابی منصفانه‌ای می‌شد، متوجه می‌شدیم که در قیاس با بسیاری از بخش‌ها نحوه پرداخت دستمزدهای سازمان بهتر است.
فربه شدن سازمان، آسیبی برای رسانه ملی
تهیه‌کننده سریال محکومین درباره فربه شدن تلویزیون بیان کرد: رسانه ملی از نظر نیروی انسانی به شدت فربه شده و من به عنوان کسی که 40 سال است در این سازمان فعالیت می‌کند به این نکته کاملاً واقفم. این فربه شدن فقط به نیروی انسانی خلاصه نمی‌شود، بلکه موازی‌کاری در تولید هم بخشی از این معضل است. برای مثال ایام ماه رمضان هر شب چهار سریال از شبکه‌های گوناگون سیما پخش می‌شود. این برنامه‌ریزی به لحاظ حرفه‌ای چندان منطقی نیست، زیرا بار مضاعفی را بر دوش سازمان تحمیل می‌کند. این اتفاق در ایام نوروز هم مشاهده می‌شود، درصورتی‌که اگر بر روی دو کار خلاصه تمرکز کنیم، قطعاً کیفیت آثار نمایشی بهتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه فیلم‌نامه‌نویسی را در فیلم و سریال سازی چندان جدی نمی‌گیریم، گفت: اگر به دنبال دلایل کاهش کیفیت آثار تلویزیونی هستیم نباید آن را در مسائل مالی جست‌وجو کنیم، بلکه باید روی فیلم‌نامه‌نویسی تمرکز کنیم، اما متأسفانه بسیاری از ما به صورت غیرحرفه‌ای عمل می‌کنیم، درصورتی‌که اگر کمی از هزینه‌های اضافی تولید بکاهیم، کیفیت آثار به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
تهیه‌کننده سریال محکومین درباره فربه شدن تلویزیون بیان کرد: رسانه ملی از نظر نیروی انسانی به شدت فربه شده و من به عنوان کسی که 40 سال است در این سازمان فعالیت می‌کند به این نکته کاملاً واقفم. این فربه شدن فقط به نیروی انسانی خلاصه نمی‌شود، بلکه موازی‌کاری در تولید هم بخشی از این معضل است. برای مثال ایام ماه رمضان هر شب چهار سریال از شبکه‌های گوناگون سیما پخش می‌شود. این برنامه‌ریزی به لحاظ حرفه‌ای چندان منطقی نیست، زیرا بار مضاعفی را بر دوش سازمان تحمیل می‌کند. این اتفاق در ایام نوروز هم مشاهده می‌شود، درصورتی‌که اگر بر روی دو کار خلاصه تمرکز کنیم، قطعاً کیفیت آثار نمایشی بهتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه فیلم‌نامه‌نویسی را در فیلم و سریال سازی چندان جدی نمی‌گیریم، گفت: اگر به دنبال دلایل کاهش کیفیت آثار تلویزیونی هستیم نباید آن را در مسائل مالی جست‌وجو کنیم، بلکه باید روی فیلم‌نامه‌نویسی تمرکز کنیم، اما متأسفانه بسیاری از ما به صورت غیرحرفه‌ای عمل می‌کنیم، درصورتی‌که اگر کمی از هزینه‌های اضافی تولید بکاهیم، کیفیت آثار به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
صنعت فیلم و سریال‌سازی حرفه‌ای نیست
این تهیه‌کننده در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه چرا کشورهای مانند ترکیه می‌توانند با فروش آثار نمایشی خود درآمدزایی فراوانی داشته باشند، اما ما توانسته‌ایم در این امر موفق باشیم بیان کرد: اول اینکه بسیاری از شبکه‌های خارجی به نوع پوشش و حجاب نگاه دیگری دارند و تصور می‌کنند، پوشش حجاب در آثار ما یک نوع فرهنگسازی از جانب جمهوری اسلامی است، به همین جهت نسبت به آن عکس‌العمل منفی نشان می‌دهند. دوم اینکه در برخی کشورها مانند ترکیه بخش خصوصی بسیاری از آثار را تولید می‌کند، بنابراین تا زمانی‌که بخش دولتی در امر برنامه‌سازی حرف اول را بزند این معضل رفع نخواهد شد و مجموع این عوامل سبب فروش ناموفق آثار نمایشی شده است.
این تهیه‌کننده در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه چرا کشورهای مانند ترکیه می‌توانند با فروش آثار نمایشی خود درآمدزایی فراوانی داشته باشند، اما ما توانسته‌ایم در این امر موفق باشیم بیان کرد: اول اینکه بسیاری از شبکه‌های خارجی به نوع پوشش و حجاب نگاه دیگری دارند و تصور می‌کنند، پوشش حجاب در آثار ما یک نوع فرهنگسازی از جانب جمهوری اسلامی است، به همین جهت نسبت به آن عکس‌العمل منفی نشان می‌دهند. دوم اینکه در برخی کشورها مانند ترکیه بخش خصوصی بسیاری از آثار را تولید می‌کند، بنابراین تا زمانی‌که بخش دولتی در امر برنامه‌سازی حرف اول را بزند این معضل رفع نخواهد شد و مجموع این عوامل سبب فروش ناموفق آثار نمایشی شده است.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره عملکرد شبکه‌هایی چون قرآن و معارف و اینکه آن‌ها توانسته‌اند مروج فرهنگ دینی در جامعه باشند، گفت: ملاکهای زیادی نیاز است تا جامعه به موضوعات دینی نگاهی عمیق داشته باشد، اما شبکه‌هایی چون قرآن و معارف به‌هرحال مشغول برنامه‌سازی برای بخشی از جامعه هستند، زیرا برخی خانواده‌های ایرانی دوست دارند روزی یک یا دو سخنرانی دینی و برنامه‌های قرآنی را مشاهده کنند. اگر این برنامه‌ها بخواهد در شبکه‌های عمومی پوشش داده شود، دیگر زمانی برای پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده باقی نمی‌ماند. به همین جهت بهترین راه این است که برنامه‌های تخصصی در شبکه‌های تخصصی تولید شوند.
مفید در پایان گفتوگو تأکید کرد: اینکه بار برنامه‌هایی دینی و قرآنی ممکن است در شبکه‌های عمومی به واسطه شبکه‌های تخصصی کم شود، به نظرم نقطه‌ضعف نیست، بلکه هدایت صحیح سلیقه است. این موضوع هم هیچ ربطی به بی‌توجهی به موضوعات ارزشی یا علمی در شبکه‌های عمومی ندارد، بلکه همان‌گونه که گفتم نوعی برنامه‌ریزی صحیح است که همه بتوانند برنامه‌های دلخواه خود را تماشا کنند.
مفید در پایان گفتوگو تأکید کرد: اینکه بار برنامه‌هایی دینی و قرآنی ممکن است در شبکه‌های عمومی به واسطه شبکه‌های تخصصی کم شود، به نظرم نقطه‌ضعف نیست، بلکه هدایت صحیح سلیقه است. این موضوع هم هیچ ربطی به بی‌توجهی به موضوعات ارزشی یا علمی در شبکه‌های عمومی ندارد، بلکه همان‌گونه که گفتم نوعی برنامه‌ریزی صحیح است که همه بتوانند برنامه‌های دلخواه خود را تماشا کنند.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
