ارتباط مقام امامت و مسجد در قرآن

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آیت‌الله محسن اراکی، دبیر مجمع تقریب مذاهب اسلامی و استاد حوزه علمیه قم، چهارشنبه 30 مردادماه، در اجلاس روز جهانی مسجد اظهار کرد: عید غدیر، عید مسجد است. اگر بخواهیم ارتباط مسجد و امامت را متوجه شویم باید به آیه‌ای که در آن مسجد را بیت‌الله معرفی کرده است، توجه کنیم: «وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُود؛‌ و چون خانه [كعبه] را براى مردم محل اجتماع و [جاى] امنى قرار داديم [و فرموديم] در مقام ابراهيم نمازگاهى براى خود اختيار كنيد و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه خانه مرا براى طواف‏‌كنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه كنيد»(بقرة، 125). این آیه آیه تکریم مسجد است که بعد از آیه امامتِ حضرت ابراهیم(ع) آمده: «وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَايَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ؛‌ و چون ابراهيم را پروردگارش با كلماتى بيازمود و وى آن همه را به انجام رسانيد [خدا به او] فرمود من تو را پيشواى مردم قرار دادم [ابراهيم] پرسيد از دودمانم [چطور] فرمود پيمان من به بيدادگران نمى‌‏رسد»(بقره، 124).

وی در ادامه گفت: یکی از دلایلی که خداوند بعد از آیه امامت، آیه تکریم مسجد را آورده، این است که مسجد قرار است محل فرمانروایی و حاکمیت خداوند باشد. همه اوصاف الهی به مَلِکیتِ او بازمی‌گردد: «المَلِکِ‌القُدّوس»، اراده خدا بر این است که فرمانروایی‌اش که خصیصه اصلی اوست، از مجرای امامت و در محل مسجد ادامه پیدا کند. از این خانه است که باید فرمان خدا منتشر شود.

آیت‌الله اراکی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: دعوای اصلی خداناباوران با موحدان در تاریخ بر سر این بوده که چه کسی فرمانروای دنیاست، سکولاریسم هم امروز این ادعا را دارد که خدا فرمانروای دنیا نیست، حتی اگر خدا را هم انکار نکنند، از او پیرمردی تصویر می‌کنند که اداره دنیا را به خود انسان واگذار کرده است، در حالی که خداوند خودش اداره‌کننده مطلق امور هستی است. بزرگترین جنایت سکولاریسم امروز این است که خداوند را از فرمانروایی دنیا نادیده گرفته است. 

دبیر مجمع تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: باید از سکولارها بپرسیم چه خدمتی به انسان‌ها کرده‌اید؛ مگر جز این است که مقام انسان را به وحوش تنزل دادید و منطق غلبه قوی بر ضعیف را تقدیس کردید؛ مگر جز این است که شهرها را به قفس‌های مرگ و جوامع را به عرصه ستیز و کشتار تبدیل کردید. شما طبیعت را نابود کردید و حتی موجودات دریا را به خودکشی دسته‌جمعی کشانده‌اید، موجودات دریا هم از شما فراری‌اند، آخر چه دستاوردی داشته‌اید که این گونه از تمدن غرب دم می‌زنید.

اصل طهارت برای بیت‌الامام است

استاد حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: عموماً گمان می‌کنند که حکم تطهیر مضاجع ائمه(ع) فرعِ بر حکم تطهیر مسجد است و از آن نتیجه شده، در حالی که برعکس این قضیه صادق است و مسجد از این جهت که بیت‌الامام است، باید طاهر و طیب باشد. در حدیث شریفی می‌خوانیم که از رسول خدا(ص) پرسیدند منظور از «بیوت‌الله» در آیه 36 سوره نور چیست؟ فرمودند: بیوت انبیاء و اوصیاء، در ادامه ابوبکر از ایشان می‌پرسد آیا خانه علی و فاطمه از آنان است؟ رسول خدا(ص) فرمود: آری.

آیت‌الله اراکی با بیان اینکه بحث‌های فقهی، اخلاقی، آدابی و قرآنی حول مساجد بسیار زیاد است، گفت: این مسائل در جامعه جای کار دارد و لازم است طلاب علوم دینی و ائمه جماعت مساجد به آن اهتمام کنند.

مسجد، محل اقامه امامت جامعه اسلامی

وی در ادامه گفت: خداوند در آیه 108 سوره توبه اولین لازمه تأسیس مسجد را تقوا اعلام و آن را محل اقامه و قیام امام جامعه اسلامی معرفی می‌کند: «لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ؛ هرگز در آنجا نماز نخوان چرا كه مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده سزاوارتر است كه در آن [به نماز] ايستى [چه اینکه] در آن مردانى‏‌اند كه دوست دارند خود را پاک سازند و خدا كسانى را كه خواهان پاكى‏‌اند دوست مى‌دارد»، حال سؤال پرسیده می‌شود که کجای این آیه به امامت اشاره شده است، اگر دقت شود کسانی که از آلودگی پاکیزه‌اند، اهل بیت(ع) هستند که در آیه تطهیر(31 احزاب) به آن اشاره شده است.

آیت‌الله اراکی با بیان اینکه اعتکاف در مسجد از این جهت که آراستگی در بیت‌الامام است، فضیلت دارد، اظهار کرد: مسجد، جای تطهیر و پالایشگاه جامعه است، سال‌ها پیش به یکی از مسئولان آموزش و پرورش گفتم هر موج پاکی در جامعه وجود دارد، سرچشمه‌اش مسجد است اما متأسفانه آموزش و پرورش نتوانسته است چنین باشد. ما مفتخریم که مساجد کشورمان، بسیجیان و صالحان را تربیت می‌کند.

نظام مسجد در اسلام

دبیر مجمع تقریب مذاهب اسلامی اظهار کرد: در اسلام همه چیز نظم و نظام دارد، مسجد هم از این قاعده مستثنی نیست و نظام دارد. در صدر این نظام، مسجدالحرام قرار دارد که نماد ولایت الله است. سپس، مسجدالنبی است که ولایت نبی(ص) است. در رتبه سوم، مسجد کوفه قرار دارد که نماد ولایت علوی است و سپس، مسجدالاقصی قرار دارد که نماد ولایت مهدوی است.

آیت‌الله اراکی یادآوری کرد: در مسجدالاقصی و در زمان ظهور، عیسی مسیح(ع) نازل می‌شود و به امام زمان(عج) اقتدا می‌کند، اقتدای او یعنی اقتدای جمیع انبیا به جز پیامیر خاتم(ص) به امام زمان(عج)؛ به جز پیامبر چون امام مهدی خود تجلی رسول اکرم(ص) است.

وی افزود: در ادامه نظامات مسجد، مسجد مرکزی شهر قرار دارد که در آن نماز جمعه شهر، اقامه و ثقل سیاسی شهر محسوب می‌شود. در ادامه این نظامات، مساجد جامع و بعد مساجد محله قرار دارند.

شکایت مسجد در روز قیامت

آیت‌‌الله اراکی در بخش پایانی سخن خود به حدیثی که شیخ صدوق آن را نقل کرده است، اشاره کرد و گفت: پیامبر اکرم(ص) فرمودند: سه گروه در روز قیامت به خداوند شکایت می‌کنند، نخستین شکایت، کتاب من است که می‌گوید مردم من را کنار گذاشتند و سوزاندند. شکایت دوم، عترت من است که می‌گویند مردم ما را به قتل رساندند؛ شکایت سوم، مسجد من است که می‌گوید مردم من را معطل و از کارکردهایم خارج کردند.

وی تصریح کرد: در این هنگام شاکی و قاضی یکی می‌شود و خداوند، خود در مقام شکایت برمی‌آید. باید از شکایت خداوند بترسیم و مسجد را به کارکردهای اصلی‌اش بازگردانیم، متأسفانه بسیاری از مساجد امروز فقط به محل نشستن بازنشسته‌ها تبدیل شده است.

گزارش تصویری مراسم را اینجا ببینید.

انتهای پیام