«آزادی بيان؛ مبانی و مرزها» در نشست پاریس تبیین شد

گروه بین‌‌الملل: به‌دنبال انتشار مطالب موهن نسبت به پيامبر مقدس اسلام به بهانه آزادی بيان، و به منظور تبيين بنيادهای واقعی و مرزهای آزادی بيان، رايزنی فرهنگی ايران در پاريس ميزبان دو صاحب نظر نويسنده و حقوقدان در كنفرانس «آزادی بيان: مبانی و مرزها» بود.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) شعبه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به دنبال انتشار مطالب موهن نسبت به پيامبر مقدس اسلام و مبانی اعتقادی مسلمانان جهان در نشريات غربی و بويژه در مجلات فرانسوی به بهانه آزادی بيان، و به منظور تبيين بنيادهای واقعی و مرزهای آزادی بيان، رايزنی فرهنگی ايران در پاريس ميزبان دو صاحب نظر نويسنده و حقوقدان در كنفرانس «آزادی بيان: مبانی و مرزها» بود.

در اين كنفرانس كه با حضور برخی انديشمندان و روزنامه‌نگاران فرانسوی و نيز دانشجويان علاقمند برگزار شد، خانم زهره ماهی، حقوقدان فرانسوی و آقای ژاكوب كوهن، نويسنده و استاد دانشگاه به ايراد سخنرانی پرداختند.

اولين سخنران اين برنامه زهره ماهی بود. وی در ابتدا ضمن تببين مسئله آزادی بيان و تقابل آن با قدرت به تشريح اين موضوع ازنگاه تاريخی پرداخت.

خانم ماهی با اشاره به قانون آزادی بيان و تاريخچه آن بعد از قرون وسطی به تبيين اين مفهوم نزد فلاسفه پرداخت و با اشاره به نظرات اسپينوزا، سير آزادی بيان در قانون فرانسه را از آن دوران تاكنون تشريح كرد.

وی با بررسی بندهای قانونی در مورد آزادی اظهار داشت: در يكی از همين لوايح به صراحت گفته شده است آزادی بيان تا جايی امكان وجود دارد كه به ديگران ضرر نرساند؛ اما متاسفانه اين مسئله در حد تئوری باقی مانده است.

خانم ماهی همچنين ضمن عنوان نمودن تعدادی از بندهای قانون در ارتباط با مسئله آزادی، از برخی تناقضات موجود بين نظر و عمل پرده برداشت و از نگاه تاريخی مثال‌هايی در باب نقض اين قانون ارائه كرد.

به اعتقاد خانم ماهی، ونسان ری نوار، نويسنده و فعال سياسی فرانسوی يكی از مهمترين قربانيان نقض آزادی بيان در سالهای اخير بوده است. وی يك مهندس شيمی است كه مسئله هولوكاست را زير سوال برد و در سال 2004 به يك سال حبس و به پرداخت 10 هزار يورو جريمه محكوم شد. موضوع نسل‌كشی ارامنه و تصويب قانون مجازات منكران آن مثال بعدی وی در موضوع نقض قانون آزادی بيان بود.

خانم ماهی در ادامه سخنرانی خود اظهار داشت كه همين قضيه تناقض در آزادی بيان، همواره در مسئله يهوديان و اظهار نظر مورخين در مورد كشتار آنان مطرح بوده است كه تا كنون بارها و بارها با سانسور مواجه شده است. ژينت اسكندرانی شخصی است كه در همين قضيه افشاگری كرد و وی نيز از جمله همين قربانيانی است كه در آپارتمان خود مورد تهاجم واقع شد.

خانم ماهی در ادامه با اشاره به مسئله آزادی بيان در آمريكا به مقوله اينترنت اشاره كرد؛ جايی كه در نگاه اوليه منطبق با آزادی بيان است و مردم از تمام كشورهای دنيا می‌توانند در محيطی يكسان به گفتگو و تبادل نظر بپردازند اما از نگاه ديگر، منفذی است برای ورود به كشورهای با محيط‌های بسته و كمونيستی از سوی امريكا كه باز هم در آن تناقض‌های بيشمار ديده می‌شود. مثلا مسئله ويكی ليكس و پيگرد قانونی ژولين آسانژ تناقضی است در باب آزادی بيان و اينترنت كه از سوی ايالت متحده اداره می‌گردد.

خانم ماهی در بخش ديگری از سخنان خود به نقض آزادی و برابری در عرصه بين‌المللی پرداخت و با ذكر مثال حق وتو از سوی چند كشور و نيز مسئله گزينشی برخورد كردن با ايران در مسائل جهانی از نبود آزادی بيان در اين عرصه نيز سخن گفت.

خانم ماهی در بخش پايانی سخنان خود به مسئله آزادی بيان در اسلام پرداخت و گفت اسلام هم نيز همانند ساير دين‌ها و مكتب‌های فكری ارزش‌های خاص خود را دارد و البته اگر ممانعتی هم باشد به سود و خير انسان است كه او را همواره به سوی نيكی رهنمون می‌سازد. برای مثال در بحث آزادی بيان می‌توان گفت عمل غيبت ممنوع گرديده كه اين امر منتج به خير و سعادت انسان می‌گردد و ترك آن، يك نوع فضيلت اخلاقی محسوب می‌شود. همچنين، در اسلام جايگاه يك شهروند با رهبر آن از منظر آزادی بيان برابر است و به هر حال جامعه اسلامی نيز همانند دنيای غرب حدود و مرزهای خود را دارد ولی در مورد اينكه اعتراض و شكستن حدود در جامعه اسلامی با دنيای غرب قابل قياس باشد، مجال ديگری در پاسخ به آن می‌طلبد.

سخنران بعدی اين كنفرانس و گفتگو آقای ژاكوب كوهن از اساتيد و نويسندگان برجسته فرانسه، مدرس و مترجم در دانشكده حقوق كازابلانكا بود. آقای كوهن نويسنده‌ای پر تلاش است كه آخرين اثر خود را در موضوع عدالت در فلسطين به رشته تحرير در آورده است.

وی در ابتدای سخنان خود از رابطه آزادی بيان و دموكراسی صحبت كرد و گفت: امروزه در فرانسه آزادی بيان بصورت يك قانون است البته با حدود مختص به خود كه به عنوان بخش مهمی از قانون فرانسه قابل بحث و تامل است.

وی عنوان كرد: آزادی همچنان بايد وجود داشته باشد و اعمال و تمرين شود و اينجاست كه فرق بين آزادی صوری با آزادی واقعی مشخص خواهد شد. اين امر از طرق مختلفی نظير دولت و نهادهای مدنی قابل اجراست و اينكه يك شهروند چگونه می‌تواند از راه‌های گوناگون مثل نوشتن، انتشار يا اعتراض در اين امر تا زمانی كه سيستم را زير سوال نمی‌برد، سهيم باشد؟ برای مثال جنگ عراق كه مخالفت و اعتراض بسياری از مردم بريتانيا را در بر داشت و يا برگزاری همه‌پرسی برای تصويب پيمان ليسبون در اتحاديه اروپا در سال 2005 از جمله مواردی هستند كه پايبندی دول غربی به دمكراسی را به زير سئوال می‌برند.

وی در عين حال افزود: همزمان اعمال محدوديت‌هايی هميشه در اين جريانات وجود داشته كه از اين بين می‌توان به اخراج دو تن از سردبيران خبرگزاری ار اف ای و اخراج برخی روزنامه‌نگاران در غرب اشاره نمود كه برای دولت‌های غربی قابل تحمل نبوده‌اند.

ژاكوب كوهن همچنين به مسئله ضرب و شتم خود توسط لابی صهيونيستی بخاطر تشكيك در مسئله هولوكاست پرداخت و از اينكه حمله به وی هيچگونه انعكاسی در رسانه‌های فرانسوی نداشته انتقاد كرد و بويژه به اين نكته اشاره نمود كه همزمان با ضرب و شتم وی، رسانه‌های خبری فرانسه خبر توهين لفظی به يك جوان يهودی در مترو را به خبر اصلی خود طی چندين روز تبديل كرده بودند.

آقای كوهن در ادامه ضمن ارائه مثال‌های در باب اعمال محدوديت‌ها در روند آزادی بيان، اين سوال را مطرح ساخت كه امروزه از آزادی چه چيزی باقی مانده است؟ وی تاكيد نمود كه البته اين تلاش‌ها يك مبارزه هميشگی و قطعا نابرابر است اما سودبخش و ضروری به نظر می‌رسند.

گفتگو و مباحثه بين شركت‌كنندگان و سخنرانان در باب آزادی بيان و ارائه نظرات مختلف پايان بخش اين كنفرانس بود.

در پايان نيز از مهمانان پذيرايی مختصری بعمل آمد و با اهدای هدايايی از صنايع دستی ايران به سخنرانان از حضور آنان در اين كنفرانس قدردانی شد.