اجرای طرح قرآنی ۱۴۴۸ از دریچه نگاه کارشناس‌ ـ مجریان

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در هزار و چهارصد و چهل و هشتمین سال نزول قرآن، طرح قرآنی 1448 با محوریت حفظ موضوعی آیات قرآن به همت شبکه قرآن و معارف سیما و با همکاری سایر شبکه‌های تلویزیونی و دستگاه‌ها و نهادهای قرآنی از اواسط خردادماه آغاز شده و هم‌اکنون نیز روزهای پایانی خود را پشت سر می‌گذارد.
هرچند که شبکه‌های مختلف سیما در طرح قرآنی 1448 مشارکت فعالی داشته و گروه‌های معارف هر یک از شبکه‌های سیما برنامه‌ای تولیدی با محوریت این طرح تولید و پخش کردند اما شبکه قرآن و معارف سیما نیز امسال در برنامه‌های پیش‌بینی شده برای این طرح نوآوری‌هایی داشته که در نظر گرفتن برنامه‌ای ویژه کودکان و نوجوانان با عنوان «آمین» در کنار برنامه اصلی طرح قرآنی 1448 این شبکه تلویزیونی، تولید و پخش فیلم‌های کوتاه و مستند تلویزیونی و ... از جمله این نوآوری‌ها بوده است.
یکی از ویژگی‌های طرح قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما بهره‌گیری از کارشناس‌ ـ مجریان برای اجرا و کارشناسی این برنامه‌ها بود که این مسئله به ویژه در برنامه‌ زنده طرح قرآنی 1448 این شبکه تلویزیونی مورد توجه قرار گرفته بود و مجریانی که برای این برنامه تلویزیونی انتخاب شده بودند علاوه بر اجرا، نکات عمومی درباره آیات مرتبط با طرح‌‌درس‌های هر روز را بیان می‌کردند.

حفظ موضوعی قرآن هدفمند و باارزش است
هادی صلح‌جو، کارشناس‌مجری برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما ضمن استقبال از نوآوری صورت گرفته در این طرح می‌گوید: هرچند که مباحث کارشناسی مطرح شده در استودیو برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما، برعهده کارشناس‌ ـ مجریان برنامه بود اما نظرات کارشناسان حفظ و مفاهیم درباره طرح‌درس‌های هر روز نیز روزانه از این برنامه تلویزیونی پخش می‌شد؛ که البته کارشناسان قرآنی در برنامه حضور نداشتند و ارائه مباحث کارشناسی از سوی آنها در قالب برنامه تولیدی ضبط شده بود.

صلح‌جو ویژگی دیگر برنامه قرآنی 1448 را پرداختن به حفظ موضوعی آیات قرآن می‌داند و عنوان می‌کند: از مهم‌ترین وِیژگی‌هایی طرح قرآنی 1448 حفظ موضوعی آیات قرآن است؛ حفظ موضوعی، حفظ هدفمند است و می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. زمانی که فرد، حفظ قرآن را از ابتدا با حفظ موضوعی آیات قرآن آغاز می‌کند، بعد از گذشت مدتی انگیزه حفظ اجزاء قرآن را نیز به دست می‌آورد و حفظ ترتیبی قرآن را راحت‌تر انجام می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: امسال در طرح قرآنی 1448 به آیات مرتبط با سبک زندگی اسلامی پرداختیم که آیات انتخاب شده در این بخش شامل موضوعاتی از جمله؛ رفتارهای مطلوب فردی و اجتماعی، رفتارهای مطلوب در خانواده، صفات پسندیده و... که مردم در زندگی روزمره خود با آن سروکار دارند، است.

طرح قرآنی 1448 ملموس‌تر از دوره‌های گذشته

همچنین، هادی ربیعی از دیگر کارشناس‌ ـ مجریان برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما درباره انتخاب حفظ آیات موضوعی در این طرح می‌گوید: در این طرح به واسطه اینکه آیات تفکیک‌ شده مرتبط با سبک زندگی اسلامی و دینی برای حفظ انتخاب شده‌اند سهولت حفظ آیات قرآن کاملا مشهود است.
وی در ادامه می‌گوید: همچنین مردم به واسطه علاقه‌ای که به موضوعات مرتبط با سبک زندگی اسلامی و دینی دارند آیات مطرح شده در طرح قرآنی 1448 را راحت‌تر حفظ کرده و می‌توانند هماهنگی خوبی بین آیات و موضوعات مبتلابه جامعه ایجاد کنند.
ربیعی ادامه می‌دهد: ویژگی منحصربه فردی که حفظ موضوعی آیات در طرح قرآنی 1448 دارد این است که لزومی ندارد مخاطبان این طرح همه موضوعات را حفظ کنند و حتی می‌توانند بخشی از آیات موضوعی را حفظ کنند در صورتی که در حفظ اجزاء قرآن که طی سال‌های گذشته انجام می‌شد، شرکت‌کنندگان باید تمام یک جزء قرآن را حفظ می‌کردند و اگر حفظ نمی‌شدند احساس می‌کردند که در این طرح موفق عمل نکرده‌اند.

وی در ادامه عنوان می‌کند: همچنین امسال در طرح قرآنی 1448 خیلی به حواشی نپرداخته‌ایم و اصل حفظ موضوعی آیات قرآن مورد توجه قرار گرفته است. مردم در طرح قرآنی 1448 درگیر حواشی آیات و سوره‌ها از جمله؛ تفسیر، شأن نزول و ... نشده‌اند. همچنین در این طرح، مخاطبان بیشتر با نکات تجویدی و مفاهیم آیات ارتباط داشته‌اند که همین امر باعث شده تا طرح برای مخاطبان ملموس‌تر از گذشته باشد.

طرح 1448 عصاره فعالیت‌های قرآنی کشور

الهام غفاری، دیگر کارشنا‌س ـ مجری برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما ضمن مثبت ارزیابی کردن این طرح به دلیل توجه به آیات موضوعی قرآن عنوان کرد: به عنوان کسی که سال‌ها با بچه‌های قرآنی سروکار داشته و در خدمت مجموعه‌های قرآنی بوده‌ام به جرأت باید بگویم که این طرح یکی از موفق‌ترین طرح‌های قرآنی است و اگر مورد حمایت شایسته قرار گیرد و سرمایه‌گذاری اقتصادی و مالی زیادی از سوی مسئولان رسانه ملی در این برنامه انجام شود در بحث تغییر سبک زندگی و رفتن به سبک زندگی اسلامی بسیار موثر خواهد بود.

غفاری با بیان اینکه عصاره تمام فعالیت‌های قرآنی در طرح 1448 مشاهده شد، گفت: تقاضایی که برای هرچه بهتر شدن این طرح دارم این است که مقدمات اجرای طرح در دوره‌های آتی در طول سال ریخته شود تا در سال آینده، بتوانیم شاهد آمادگی کامل مخاطبان برای ورود به طرح باشیم که البته این کار نیازمند حمایت، حرکت و جنبش همگانی است تا بتواند در نهایت سبک زندگی مخاطبان را به سبک زندگی اسلامی تغییر دهد.
الهام غفاری با قدردانی از تهیه‌کننده برنامه تلویزیونی 1448 و مدیران شبکه قرآن و معارف سیما ادامه می‌دهد: هرچند که طرح قرآنی 1448 موفقیت بسیاری نسبت به دوره‌های گذشته کسب کرده و به نظر بنده بسیار موفق بوده است اما اگر این طرح برای سال آینده با آیتم‌های نمایشی و جلوه‌های بصری همراه شود و همچنین نوآوری‌هایی نیز در بحث دکور و استودیو داشته باشد، می‌تواند موفق‌تر نیز باشد.

نقاط قوت طرح قرآنی 1448 برای سال آینده تقویت شود
مریم فرضی، کارشناس‌ ـ مجری برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما در بخش بانوان، نیز درباره پرداختن به حفظ موضوعی آیات قرآن در این طرح می‌گوید: مقام معظم رهبری نیز بر پیاده کردن سبک زندگی اسلامی در جامعه تأکید داشته‌اند. پیاده کردن سبک زندگی اسلامی در جامعه به این معنی است که تک ‌تک آیات قرآن را با توجه به مسائل روز، کاربردی کرده و در زندگی عینیت ببخشیم. به نظر می‌رسد دلیل موفقیت طرح قرآنی 1448 و استقبال خوب مردم از این طرح، پرداختن به حفظ موضوعی آیات قرآن بوده است.
فرضی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه طرح قرآنی 1448 نخستین تجربه در پرداختن به حفظ موضوعی آیات قرآن بوده است به خوبی اجرا شد و شاید برای امسال، بهتر از این نمی‌توانست باشد. آیات بسیار خوبی برای طرح قرآنی 1448 انتخاب شد و کتابی که دربرگیرنده آیات بود نیز چندین بار در برنامه قرآنی 1448 معرفی شد.

وی در ادامه می‌گوید: هرچند که طرح قرآنی 1448 اولین تجربه در حفظ موضوعی آیات قرآن بوده است اما به نظر می‌رسد برای سال‌های آینده باید نقاط قوت دیگری نیز به این طرح اضافه کنیم و به عواملی که موجب جذابیت بیشتر در برنامه می‌شود توجه ویژه داشته باشیم. بهتر است با پایان یافتن طرح قرآنی 1448 اتاق فکر طرح قرآنی 1449 به سرعت تشکیل شده و از هم‌اکنون برنامه‌ریزی‌های لازم برای سال آینده صورت گیرد.
فرضی جدا کردن بخش نوجوان از برنامه اصلی و اختصاص برنامه‌ای برای نوجوانان با عنوان «آمین» را از مهم‌ترین ویژگی‌های طرح قرآنی 1448 دانسته و ادامه می‌دهد: این اتفاق که امسال برای نخستین‌بار رخ داد اتفاق بسیار خوبی بود که در جذب مخاطبان نوجوان اثرگذاری خوبی داشت.

یکی از دلایل موفقیت برنامه «آمین» آیتم نمایشی آن بوده است
در حالی مریم فرضی، جدا شدن بخش نوجوانان از برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما را مثبت ارزیابی می‌کند که مهیار عبدالهی یکی از مجریان برنامه «آمین» شبکه قرآن و معارف سیما می‌گوید: در برنامه آمین که برنامه‌ای ویژه نوجوانان با محوریت طرح قرآنی 1448 است تمامی مفاهیمی که در حفظ موضوعی آیات قرآن وجود دارد به صورت مستقیم و در قالب نمایش برای نوجوانان بیان کرده‌ایم که البته با توجه به بازخوردهایی که در بیرون شاهد آن هستیم به نظر می‌رسد مورد اقبال نوجوانان نیز قرار گرفته است.

عبدالهی ادامه می‌دهد: با هجمه‌های فرهنگی و جنگ نرمی که از سوی دشمنان در جریان است، نوجوانان ما در خطر هستند و باید بتوانیم نوجوانان را از طریق چنین برنامه‌هایی از این آسیب‌ها و خطرات حفظ کنیم. در برنامه آمین، تلاش داشته‌ایم با حفظ موضوعی آیات قرآن کریم بخشی از این آفت‌ها و آسیب‌ها که ممکن است گریبان مردم را بگیرد مورد توجه قرار داده و معرفی کنیم.
مجری برنامه آمین شبکه قرآن و معارف سیما در ادامه می‌گوید: اگر موفقیتی در جذب مخاطبان برنامه آمین داشته‌ایم به دلیل در نظر گرفتن آیتم نمایش برای این برنامه بوده که اجرای این آیتم نیز به عهده مجریان برنامه گذاشته شده بود.

پرداختن به آیات موضوعی، دلیل استقبال از طرح قرآنی 1448
همچنین، محسن قره‌شیخلو دیگر مجری برنامه آمین شبکه قرآن و معارف سیما، می‌گوید: پلاتوهای در نظر گرفته شده برای بخش نمایش این برنامه تولیدی از قبل توسط نویسنده‌ها نوشته شده بود و بنده و مهیار عبدالهی مجری دیگر برنامه آمین، این پلاتوها را به شکل نمایش در آوردیم؛ من نقش مثبت و مهیار عبدالهی نقش منفی این نمایش‌ها را بازی کرد.
قره‌شیخلو ادامه می‌دهد: برقراری ارتباط با نوجوانان قرآنی در سایر استان‌ها از دیگر آیتم‌های برنامه آمین بود و این ارتباطات نیز طی سفرهایی که در تهران، شهرستان‌های تهران، مشهد، یزد، اردبیل و... داشتیم شکل می‌گرفت که با سفر به شهرستان‌های مختلف به معرفی نوجوانان قرآنی در برنامه آمین می‌پرداختیم.

وی با اشاره به استقبال خوبی که از طرح قرآنی 1448 صورت گرفته است، می‌‌گوید: به نظر می‌رسد دلیل استقبال بیشتر از طرح امسال، پراختن به آیات موضوعی بوده است زیرا در سال‌های گذشته که حفظ اجزاء قرآن مورد توجه بود برای بسیاری از نوجوانان و جوانان سخت بود که فصل تابستان خود را به حفظ یک جزء از قرآن بپردازند.
قره‌شیخلو در ادامه پیشنهاد می‌دهد: پیشنهادی که برای اجرای هر چه بهتر دوره‌های بعدی طرح قرآنی 1448 دارم این است که پس از برگزاری اختتامیه این طرح در 16 شهریورماه، اتاق فکر طرح قرآنی 1449 فعالیت خود را آغاز کرده و برنامه‌ریزی به منظور اجرای طرح قرآنی 1448 را انجام دهد تا برای طرح قرآنی 1449 موفقیت‌های بیشتری حاصل شود.

لزوم پخش برنامه زنده تلویزیونی برای نوجوانان در طرح‌ قرآنی 1448
مهیار عبدالهی نیز در بیان پیشنهادی برای توجه بیشتر به مخاطبان نوجوان در دوره‌های بعدی این طرح می‌گوید: از نظر ساختار قائل به این موضوع هستم که درست است برنامه نوجوانان باید تعریف شده باشد اما به هر حال ساختار تعریف شده در برنامه زنده نیز اتفاق می‌افتد و نیازی نیست که برنامه نوجوانان تولیدی باشد تا ساختار مورد نظر را رعایت کند.

وی با بیان اینکه برنامه آمین شبکه قرآن و معارف سیما به صورت تولیدی پخش شد، ادامه می‌دهد: به هر حال جذابیت برنامه زنده بیشتر از برنامه تولیدی است و اگر برنامه آمین در سال‌های آینده همانند سایر برنامه‌هایی که برای نوجوانان پخش می‌شود به صورت زنده پخش شود می‌تواند اثرات مثبت بیشتری داشته باشد و نوجوانان نیز می‌توانند در استودیو این برنامه حضور داشته و به صورت زنده اجرای برنامه داشته باشند.

مسئولان ارشد رسانه ملی سری به استودیو برنامه قرآنی 1448 می‌زدند
هادی صلح‌جو نیز در بیان پیشنهاداتی برای اجرای بهتر دوره‌های بعدی برنامه قرآنی 1448 می‌گوید: به نظر می‌رسد مسئولان سازمان صداوسیما و همچنین مسئولان و متولیان قرآنی کشور باید نگاه جدی‌تری به تأثیر چنین برنامه‌هایی که از رسانه ملی پخش می‌شود داشته باشند و به این باور برسند که چنین برنامه‌هایی می‌توانند تغییرات مثبتی در روند زندگی مردم ایجاد کند.

وی با بیان اینکه باید منابع و اعتبارات بیشتری برای اجرای طرح‌ قرآنی 1448 و طرح‌های مشابه آن از سوی مسئولان و متولیان قرآنی کشور در نظر گرفته شود، ادامه می‌دهد: رئیس سازمان صداوسیما همین‌طور که فینال جام جهانی فوتبال را نگاه می‌کند، می‌تواند یک بار هم در استودیو برنامه قرآنی 1448 حاضر شود.
صلح‌جو در ادامه عنوان می‌کند: همچنین معاون سیما همان‌طور که به استودیو برنامه «ماه عسل» شبکه سوم سیما سر زد، می‌توانست یک بار هم در طول تابستان گرم که حافظان قرآن از شهرهای دورافتاده به استودیو برنامه قرآنی 1448 شبکه قرآن و معارف سیما می‌آمدند به استودیو این برنامه سری بزند تا انگیزه بیشتری در برنامه‌سازان و دست‌اندرکاران برنامه قرآنی 1448 ایجاد کند و موجب ترغیب و تشویق آنها شود.
در حالی که با تغییر رویکرد طرح قرآنی 1448 به حفظ موضوعی آیات قرآن تجربه‌ای جدید در این طرح شکل گرفته و این طرح نظر مثبت مجریان و کارشناسان را همراه داشته است اما برای نتیجه‌بخشی بیشتر این طرح در سال‌های آینده و پی‌گیری حفظ موضوعی آیات قرآن در راستای مطالبات مقام معظم رهبری همانطور که از گفته‌های مجری‌های برنامه برمی‌آید لازم است اتاق فکر دور‌ه‌های بعد با پایان یافتن طرح قرآنی 1448 تشکیل و برنامه‌ریزی برای سال بعد از هم‌اکنون آغاز شود تا نقاط قوت این طرح برای سال‌ آینده تقویت شده و ایده‌های جدیدتری برای سال بعد اجرایی شود.