آیتالله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، به بیان نکاتی درباره فعالیتهای تکفیری و افراطی گروه داعش پرداخت و با اشاره به ریشه داشتن داعش در جریان وهابیت و به خصوص سلفیگری، گفت: وهابیت که سابقهای چند قرنه دارد و توسط محمد بن عبدالوهاب و بعد هم شاگردان او و کسانی که به او منتسب هستند شکل گرفته و تقویت شده است، جریانی است که هم نسبت به مسائل اعتقادی و کلامی و هم نسبت به مسائل فقهی جهتگیریهای خاصی دارد.
شباهت داعش با خوارج/ ریشههای داعش در بیاعتنایی به عقل
آیتالله غروی با اشاره به شباهت داعش به جریان خوارج در صدر اسلام، گفت: اینها افرادی خشک و بیمنطق هستند که صلابتی خاص بر آنها حاکم است و به عقلانیت خیلی بیاعتنا هستند و این امر در آنها نهادینه شده است و در نتیجه به ظواهر خشک روایاتشان، که آنها هم مستند نیست، خیلی سخت تأکید دارند و باور دارند.
دامنه تأثیرگذاری وهابیت
وی با اشاره به پیوند فامیلی وهابیت با آلسعود و نقش عربستان سعودی در گسترش این اندیشه در کشورها و مناطق مختلف، گفت: فقط برخی از مدارس اینها در پاکستان سالیانه چند هزار فارغ التحصیل دارد. اینها دورههای کوتاه مدتی را میگذرانند و در همان سطوح پائین شروع به تبلیغ و عمل میکنند و متأسفانه برخی از جریانهای اهل سنت هم تحت تأثیر آنها قرار گرفتهاند. لذا شما میبینید که در افغانستان و به خصوص در جاهایی که مقداری از نظر فرهنگی پایین است، بیشتر میتوانند تأثیر بگذارند.
غروی با اشاره به تأثیرات منفی و مخرب این گروهها در افغانستان، گفت: به دنبال خارج شدن روسها از افغانستان این گروههای افراطی و وهابی چه خشونتها که انجام ندادند و بعد تحت عنوان طالبان و القاعده که گوئی باید تشکیل میشد تا آمریکا بتواند اسلامستیزی خود را به پیش ببرد، مناطقی را تصرف کردند و خونها ریختند.
فعالیتهای گروههای تکفیری؛ برخاسته از عقاید آنها یا نتیجه استفاده ابزاری استکبار؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به نقش انحطاط فکری و اعتقادی و در عین حال استفاده ابزاری غرب از این امر، بیان کرد: در شرایطی که گویا اقدامات افراطیای که شاهد آن هستیم توسط همین گروههای افراطی انجام گرفته است، اما در عین حال در خیلی از این موارد این قدرتهای جهانی بودهاند که از اینها به عنوان ابزار استفاده کردهاند تا بتوانند به منافع مادی خود دست پیدا کنند.
زمینههای تشکیل نطفه داعش
وی با اشاره به دو اقدام مهم آمریکاییها و انگلیسیها در عراق پس از سقوط حاکیمت صدام حسین که در زمینهسازی برای وضعیت فعلی مؤثر بوده است، بیان کرد: اینها سعی کردند بعثیها را حفظ کنند و برخی از سردمداران آن رژیم را داشته باشند و از طرفی هم سعی کردند که مرزهای عراق را به روی افراطیها از کشورهای مختلف سوریه و اردن و عربستان بگشایند تا اینها بیایند و در بخشهای سنینشینی که نسبتاً متعصب بودند، و البته نه وهابی، لانه کردند. بعد هم کم کم جریان القاعده که خیلی دیگر گسترده شده است به این جا راه یافت و الان از دل آن داعش پدید آمده است که مناطق وسیعی را تحت اشغال دارد.
داعش؛ خطری برای منطقه و اسلام
غروی با اشاره به قرار گرفتن پول و امکانات و سلاحهای پیشرفته از سوی کشورهایی که منافعی از حضور این گروه میبرند، گفت: این جریان حسابشده دارد پیش میرود و اگر ما هشیار نباشیم، اگر عراق و سوریه هشیار نباشند ممکن است چیزی شبیه اسرائیل در منطقه ظهور و بروز پیدا کند. از این جهت اینها هم خطری برای منطقه و هم خطری برای اسلام هستند و دارند با جنایتهای بیپردهای که انجام میدهند اسلام را یک دین خشن و غیرمنعطف معرفی میکنند.
وی ادامه داد: در واقع جریان افراطیای که در اهل تسنن در گذشته به صورت وهابیت بود الان شکلهای خاصی را به خود گرفته است که یکی از آنها القاعده بوده و به دنبال آن هم جریان داعش پدید آمده است که امید دارند از پتانسیل منطقه وسیعی از لیبی گرفته تا فلسطین و اردن و سوریه و عربستان استفاده کنند. اینها به دنبال حاکم شدن بر منطقهای هستند که بیش از سه برابر خاک لبنان است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: البته خطر داعش فراتر از به دست آوردن خاک و تشکیل کشور مستقل، به تهدید تمامیت ارضی کشورها و سلب آرامش از کشورهای منطقه و کریه نشان دادن چهره اسلام برمیگردد. علاوه بر این داعش میتواند ابزاری برای مانع ایجاد کردن بر سر راه پیشرفت کشورهای منطقه و ایجاد مانع بر سر راه رشد اقتصادی آنها باشد.
غروی با اشاره به نگرانی برخی کشورهای منطقه که پیش از این از گروههای افراطی حمایت میکردهاند و همچنین کشورهای اروپایی که نگران بازگشت برخی از اتباع خود هستند که به گروه داعش پیوستهاند، گفت: اینها متأسفانه آدمهای معمولی نیستند و افرادی هستند که در جهل خود با ریسک بالا جانشان را به خطر میاندازند و اعتقاد دارند که در صورت شهادت، به سرعت به بهشت منتقل میشوند و اگر در حین شهادت روزه باشند، با رسول خدا افطار خواهند کرد. اینها چنین فکری دارند. این به ظاهر شبیه آن چیزی است که بچههای رزمنده ما با اعتقاد صحیح در زمان جنگ تحمیلی انجام میدادند و باعث میشد که خیلی از خطرها را به جان بخرند و کار را پیش ببرند. اینها هم در ردههای پائین که عملکننده هستند، عملاً یک چنین فکری دارند و کارهای تبلیغی وسیعی هم دارد بر همین انجام میگیرد و برای برخی افراد این مسئله جذاب است و عمدتاً جوانها درگیر این مسائل میشوند.