گزارش ایکنا از برگزاری مراسم یادروز حافظ

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، مراسم بزرگداشت یادروز حافظ با حضور اندیشمندان، ادبا و شاعران داخلی و خارجی و جمعی از مسئولان ارشد کشوری و استانی شامگاه شنبه، 19 مهر در جوار آرامگاه خواجه شیراز برگزار شد.

در این مراسم جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، سلطانی‌فر، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور، آیت‌الله ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس، احمدی، استاندار فارس و جمعی از علما و فضلای این استان حضور داشتند.

نخستین سخنران این مراسم مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس بود، وی گفت: حافظ که امروز حافظه ماست و در ذهن و زبان ما جاری است نیازمند حمایت بیشتر دولت تدبیر و امید است.

مدیرکل میراث فرهنگی فارس اظهار کرد: طرح احیای مجموعه حافظیه و ساخت موزه مشاهیر در کنار آرامگاه خواجه شیراز، نیازمند تخصیص بودجه برای تکمیل آن است و امید است گره از این کار، توسط دولت گشوده شود.
وی ضمن خیر مقدم به حافظ‌پژوهان، حافظ‌دوستان، علما، اندیشمندان و مسئولان ارشد کشوری و استانی عنوان کرد: حافظ شاعر غزل است و غزلیاتش حاصل از اندیشه‌های والایش و آمیخته با حکمت، عرفان و عشق است.

حافظ برای دوستی ملت‌ها زیباترین شعر را سروده است
بنابر این گزارش، سیدمحمد احمدی، استاندار فارس نیز در این مراسم گفت: حافظ برای دوستی ملت‌ها زیباترین و پرمعناترین شعر را سروده است که «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا» و اگر چنین شعر و مفهومی در جامعه بشری نهادینه شود تخم کینه و دشمنی از بیخ و بن برکنده خواهد شد و دیگر از درخت دشمنی نشانی نخواهیم دید.
احمدی با بیان اینکه شعر، شخصیت و عرفان حافظ باید الهام‌بخش تمام عصرها و نسل‌ها باشد، گفت: باید بشریت از حافظ که به او تعلق دارد، درس گیرد، عشق بیاموزد و مفاهیم قرآنی را از بلندای شعر حافظ درک کند و به کار بندد.

استاندار فارس عنوان کرد: ما نباید فقط به اشعار حافظ و عرفان او بسنده کنیم و صرفاً به او افتخار کنیم بلکه باید به او اقتدا کنیم و حافظ‌گونه شویم.
وی با تأکید بر اینکه جوانان و کسانی‌که آینده کشور به آنها گره خورده است باید از حافظ و حافظ ها درس بگیرند، گفت: صرف تشکیل این مجلس و گردهمایی و اشعار حافظ ما را به جایی نخواهد برد.
به گزارش ایکنا، در ادامه این مراسم آیت‌الله اسدالله ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس گفت: حافظ توانست روحی تازه در غزل بدمد، غزلی که هم تغزل‌های عاشقانه را با خود داشت و هم کمال اندیشه‌های عرفانی و خدایی.
منتخب مردم فارس در مجلس خبرگان با بیان اینکه غزل برای حافظ مأمنی بود تا ناخوشی‌های زمانه خود را از این راه بیان کند، گفت: غزل برای وی همدمی بود تا درددل‌های خود را از دنیا ابراز کند.

هنر حافظ پیوند مطالب عینی جامعه با مطالب عرفانی بود
وی با اشاره به اینکه او ناهنجاری‌هایی که جامعه وی را تهدید می‌کند در این قالب به نمایش می‌گذاشت، گفت: هنر حافظ در غزل، پیوند مطالب عینی به جامعه با مطالب والای عرفانی بود. او در غزل هم از شهر و مشکلاتش و هم از کشف و شهودهایش می‌گفت و این توفیق مدیون باریک‌اندیشی وی و انضمام روحی او با کلام قرآن بود که حکمت الهی را از دل وی بر زبانش جاری می‌ساخت.
وی گفت: حافظ با نفوذ خود موجبات بسط و گسترش اندیشه و هویت اسلامی ایرانی را در دنیا فراهم کرد و چه افتخاری برای ما از این بالاتر که ارزش‌های انسانی و اسلامی خود را با زبان بزرگانی چون حافظ و سعدی گتسرش دهیم و بر ماست که با زنده نگه‌داشتن این گوهرهای تابناک ادبیات فارسی و با ترجمه اشعارشان به تمامی زبان‌ها موجبات عرضه فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را به دنیا فراهم آوریم.

غزل حافظ، نوعی بدیع در ادبیات فارسی است
آیت‌الله ایمانی‌ غزل حافظ را نوعی بدیع در ادبیات فارسی دانست و گفت: غزل او در معنا و لفظ جدید بود زیرا که هم عارفانه بود، هم عاشقانه و هم ساختار تازه‌ای در ادبیات داشت.
وی با بیان اینکه او در الفاظ آنچنان معناهایی حمل کرد که گونه‌ای جدی با معنای نو آفرید و در شعر تحولی جدید ایجاد کرد، گفت: رند، صوفی، زاهد و محبت از الفافظ اختصاصی حافظ بود و حافظ در شعر دیدگاه تازه‌ای ایجاد کرد و سبکی نو آفرید و نگاه او جستجوگر دردهای اجتماع بود.

امام جمعه شیراز ابراز کرد: کلام حافظ مخصوص خود حافظ است هرچند که پس از او دیگران بسیار سعی کردند چون او بگویند اما بیان شیوا و زیبا و پختگی کلام او را تاکنون هیچکس نتوانسته تقلید کند.

عشق در دیوان حافظ یگانه راه رسیدن به مقصود اصلی هستی است
وی با بیان اینکه عشق و مهرزوی در دیوان حافظ یگانه راه رسیدن به مقصود اصلی هستی تلقی می‌شود، افزود: اکنون که بیش از 600 سال از مرگ او می‌گذرد هنوز شیوایی کلامش سرتاسر قلمروی بشریت را گرفته است و امروز ادیبان جهان، ما را با نام دو شاعر پر آوازه شیراز حافظ و سعدی می‌شناسند.
آیت‌الله ایمانی با تأکید بر اینکه شعر حافظ زمینی نیست بلکه فرشتگان و قدسیان نیز چاشنی خور معارف انسانی و اسلامی کلام اویند، گفت: حافظ شاعری آزاداندیش و عاشق آزادگی است و او انسانی وارسته است که به جهت تمسک به ریسمان الهی خود را از وابستگی رهانیده است.
آیت‌الله ایمانی در بخش پایانی سخنان خود ضمن سپاس از تمامی دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم به قرائت تنها غزلی از دیوان حافظ که با حرف «ف» ختم می‌شود، پرداخت.
بنا‌بر این گزارش، ادامه‌بخش این مراسم تجلیل از «جان روبروتو اسکارچیا»، مترجم دیوان حافظ به زبان ایتالیایی و همسرش بود که هر دو اقدامات فراوانی را در زمینه اسلام‌شناسی و شیعه‌شناسی انجام داده‌اند.

علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب در این مراسم در این رابطه گفت: در 600 سال گذشته شعر حافظ در بسیاری از نقاط جهان ترجمه شده است و تحقیقات و شرح‌های بسیاری بر شعر حافظ نوشته شده است.
وی اظهار کرد: نزدیک به 52 ترجمه انگلیسی از شعر حافظ، 12 ترجمه فرانسوی و 10 ترجمه آلمانی از دیوان حافظ صورت گرفته است و در ایتالیا نیز در 20 سال اخیر چند ترجمه از دیوان حافظ منتشر شده است.
معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب ابراز کرد: جان روبروتو اسکارچیا یکی از مهم‌ترین چهره‌های شرق‌شناسی ایتالیاست و هشتادمین سال زندگی خود را در رم می‌گذراند که با همسر خود کارهای فراوانی در حوزه اسلام‌شناسی، شیعه‌شناسی و زبان و ادبیات فارسی انجام داده‌اند.
وی اظهار کرد: اسکارچیا دیوان حافظ را به‌صورت کامل ترجمه کرد و گزیده‌های آن را به‌عنوان مهم‌ترین غزل در مجموعه‌ای تدوین کرد.
محمدخانی با بیان اینکه این اندیشمند ایتالیایی بیش از 300 کتاب و مقاله درباره ایران و اسلام نوشته است، گفت: این زوج اسلام‌شناس علاوه بر زبان فارسی با گویش‌های مناطق مختلف ایران مانند کردی، گیلکی، بلوچی و ترکی نیز آشنایی دارند.

محمدخانی با اشاره به اینکه اسکارچیا یکی از برجسته‌ترین مروجان زبان و ادبیات فارسی در ایتالیاست، گفت: وی با مفاهیم ادبی و عرفانی شعر حافظ به‌خوبی آشناست به همین دلیل توانسته معانی دقیق شعرهای حافظ را به زبان ایتالیایی ترجمه کند. همسر این اندیشمند نیز فرهنگ و اطلس تاریخی شیعه را چاپ کرده و تحقیق کاملی از امامزادگان بانو دارد.

این گزارش می‌افزاید، آخرین سخنران این مراسم اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور بود که، حافظ را یکی از برجسته‌ترین سخنگویان فرهنگی ایرانی دانست و گفت: او شاعر نامی قرن‌هاست و همه قشرها مجذوب جلوه‌های الهی او شده‌اند و هر کدام در حافظ سخن خود را یافته‌اند و به زبان او شرح حال او را سروده‌اند.

حافظ، لفظ، معنا، قالب و محتوا را با هم به اوج رساند
وی با بیان اینکه در تمام نقاط ایران و در بسیاری از خانه‌ها دیوان حافظ با قداست و حرمت در کنار کتاب الهی گذاشته می‌شود، گفت: حافظ شاعری است که لفظ، معنا، قالب و محتوا را با هم به اوج رسانید و در هر مقوله‌ای زبده‌ترین، موجزترین و شیرین‌ترین گفته را دارد.
جهانگیری، حافظ را زبان ناگفتنی‌های ما دانست و گفت: هر ایرانی به قدر فهمش خود را از این دریای معرفت سیراب می‌کند.
وی با اشاره به نیاز امروز دولت و دستگاه مدیریتی کشور به فهم حافظ، گفت: به نظر می‌رسد نزدیک شدن نظام حکمرانی به ذهن و زبان حافظ برای جامعه امروز ما منافع فراوانی داشته باشد و نه تنها جامعه ایرانی بلکه دولت نیز نیازمند آن است که خود را در آینه حافظ باز بیند.
معاون اول رئیس جمهور در ادامه به چند مقوله اساسی در تفکر حافظ اشاره کرد که برای مصرف‌کنندگان اندیشه در نظام رسمی و اداری کشور می‌تواند مفید باشد و گفت: نخست درک فرصت‌ها و مغتنم شمردن آن‌ها برای دستگاه‌ها و مدیران لازم است.
جهانگیری با بیان اینکه در اندیشه حافظ باید قدر وقت را شناخت چون اگر چنین نشد از حاصل اوقات تنها فوت وقت باقی می‌ماند، افزود: به نظر او تمام توان را باید غنمیت دانست که نتیجه آن دستاوردی نیکو برای دولت و ملت باشد.

لزوم تقدم عدالت و دادگری بر عبادت در حکمرانی
وی دومین نکته‌ای که دولتمردان باید از تفکر حافظ درس گیرند را تقدم عدالت و دادگری به عبادت و اطاعت در حکمرانی برشمرد و گفت: در اندیشه حافظ دادگری وظیفه نخست صاحبان قدرت است و به نظر او قدر ساحت عمری که در آن داد باشد از طاعت و زهد صد ساله برای حکمروایان بهتر است.

جهانگیری اضافه کرد: دادگری دولتمردان به این اعتبار در عمل نشئت می‌گیرد که به جای در و گنج، دادگستری پیشه کنند زیرا آنکس شاه خوبان می‌شود که به جای تکیه بر زر، دادگری پیشه کند.

گفتمان ذهن حافظ، پرهیز از خشونت و ترویج صلح است
وی با بیان اینکه نکته سوم مدارا و پرهیز از خشونت است، گفت: در ذهن و زبان حافظ گفتمان برتر، پرهیز از خشونت و ترویج صلح و دوستی است و به نظر او آسایش دو گیتی تفسیر دو حرف بیش نیست با دوستان مروت و با دشمنان مدارا.
جهانگیری ابراز کرد: برای دولت و هر قدرتی هیچ رویکردی خوش‌فرجام‌تر از مدارا در برابر شهروندان و زدودن ابعاد خشونت در اداره امور نیست.
معاون اول رئیس جمهور نکته چهارم را اجتناب از عیب‌جویی دانست و گفت: از نظر حافظ کمال انسانی در پاکی ذات اوست و آنکه دنبال عیب‌جویی است بهره‌ای از صفات والای انسانی ندارد.
وی با بیان اینکه عیب‌جویی از آحاد مردم چه درویش و چه توانگر کم و بیش بد است، گفت: پنجمین درس از اندیشه حافظ نگاه اعتدالی به زندگی اجتماعی و رد افراط است.
این مقام مسئول با یادآوری اینکه مذموم‌ترین چهره نزد حافظ، محتسب است که غیرقابل اعتماد و به‌دنبال آزار مردم است، گفت: حافظ در واقع شریک تمام لحظه‌های شهروندان و حاضر در حیات اجتماعی آنان است و از این رو انسان را مدام به میانه‌روی در جنبه‌های مختلف اصول دعوت می‌کند و از اعمال زور و افراط و تزویر به هر نام و در هر جا بر حذر می‌دارد.

ترویج اندیشه‌های حافظ میان دولتمردان، پیشرفت اجتماعی را به‌دنبال دارد
وی عنوان کرد: راستی اگر این بینش و منش سرلوحه کارگزاران ما شود تا چه حد آسایش و آرامش همگانی و پیشرفت اجتماعی به‌دنبال می‌آید.
معاون اول رئیس جمهور در بخش پایانی سخنان خود به ساخت موزه مشاهیر در جوار آرامگاه حافظ اشاره کرد و گفت: ظرف سه سال آینده با اعتباراتی که اختصاص داده می‌شود این مجموعه تکمیل شده و در اختیار اهل فرهنگ و ادب و هنر مردم شیراز قرار می‌گیرد.
یادآور می‌شود، پایان‌بخش این مراسم اجرای کنسرت موسیقی شهرام ناظری، خواننده برجسته کشورمان بود.