انتقال پيام قرآن به فراسوی مرزها با هنر قرآنی / 2
برپايی نمايشگاه‌های هنر قرآنی در خارج از كشور فرصتی برای معرفی فرهنگ ايران است
گروه هنر: نمايشگاه‌های هنر قرآنی كه به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در كشورهای ديگر برگزار می‌شود، می‌تواند به جايگاهی برای شناسايی و ترويج فرهنگ و هنر ايرانی اسلامی بدل شود.
«الهه خاتمی» خوشنويس و اولين استاد زن انجمن خوشنويسان ايران كه طی روزهای آينده برای برپايی نمايشگاهی از آثار قرآنی خود به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی عازم كشور تونس خواهدشد، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) عنوان‌كرد: اين نخستين باری است كه از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای برگزاری نمايشگاهی قرآنی به خارج از كشور اعزام می‌شوم اما در گذشته نيز در نمايشگاه‌هايی در كشورهای مختلف شركت كردهام كه بخش عمده آنها را آثار قرآنی تشكيل می‌داد زيرا اعتقاد دارم كه اين گونه آثار می‌تواند ارتباط خوبی با ساير مسلمانان دنيا برقرار كند.
وی ادامه‌داد: در برخی كشورهای مسلمان كه در آنها نمايشگاه برپا كردهام، شاهد بودم كه با هنر ايران به طور ويژه آشنا نيستند اما وقتی موضوع آثار، قرآن و احاديث باشد چون اين مضامين نقطه مشترك تمام مسلمانان است، مخاطب با اثر ارتباط نزديكی برقرار كرده و اين ارتباط زمينه آشنايی با هنر ايران را نيز مهيا می‌كند.
خاتمی اشاره كرد: گاهی اوقات بينندگان در مورد مضمون اصلی اثر سوالاتی می‌پرسند و در ادامه گفت‌وگو نسبت به نوع خط و ويژگی‌های هنری اثر نيز كنجكاوی نشان می‌دهند از اين رو نمايشگاه‌های قرآنی در كشورهای ديگر می‌تواند به جايگاهی برای شناساندن و گسترش فرهنگ و هنر ايرانی بدل شود.
اين استاد خوشنويسی درباره نحوه انتخاب خود از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات ابرازكرد: از نحوه گزينش و علت انتخاب خود اطلاعی ندارم اما گمان می‌كنم به علت فعاليتی كه در عرصه هنر قرآنی در طول سال‌های گذشته داشته‌ام برای حضور در تونس انتخاب شدم.
وی تشريح كرد: با توجه به ابعاد فضايی كه مسئولان برای برپايی نمايشگاه در نظر گرفته اند،21 اثر در ابعاد بزرگ را برای ارائه در نظر گرفتم كه مضامين تمام آنها آيات قرآن و احاديث است البته سعی من بر اين بود كه عبارات و آيات نافذ و كوتاهی مانند نون والقلم را انتخاب كنم تا مخاطب جذب مفهوم شده و در عين آشنايی با مفاهيم قرآن با خط نستعليق به عنوان شناسنامه فرهنگی ايرانيان نيز انس گيرد.
خاتمی با اشاره به تلاش های رايزن فرهنگی ايران در تونس برای برگزاری اين نمايشگاه، تاكيدكرد: برپا شدن اين نمايشگاه حاصل كوشش رايزن فرهنگی ايران است كه برای برگزاری مطلوب با ما همكاری داشته اند. موضوع فروش آثار نيز تا كنون از سوی برگزاركنندگان مطرح نشده اما به شخصه تمايلی به اين كار ندارم.
وی در مورد نحوه برگزاری نمايشگاه تصريح‌كرد: اين نمايشگاه به مدت 12 الی 15 روز در تونس برگزار می شود و حضور ما در نمايشگاه بيشتر برای پاسخگويی به سوالات مخاطبان است. به اين شكل در زمينه هنر ايرانی اطلاعات خود را در اختيار علاقمندان می‌گذاريم و از اين طريق نوعی تعامل و تبادل اطلاعات صورت می‌گيرد.
اين هنرمند اشاره كرد: حضور بانوان هنرمند در نمايشگاه های خارج از كشور به تاثيرگذاری بهترنمايشگاه و استقبال بيشتر مخاطبان منجر می شود زيرا در برخی كشورهای مسلمان محدوديت هايی برای حضور زنان در عرصه های مختلف وجود دارد به همين دليل هنگامی كه مخاطبان با بانوان هنرمند ايرانی رو به رو می شوند، از اين حضور استقبال می كنند.
خاتمی با ابراز شادمانی از حضور پررنگ بانوان ايرانی در تمامی عرصه ها افزود: غرب همواره درباره مسايل ايران و وضع زنان ايرانی تبليغات منفی داشته ولی ارتباطات فرهنگی و هنری مانند برپايی نمايشگاه های هنری قرآنی در كشورهای مسلمان و حضور زنان در اين محافل سبب خنثی شدن تبليغات مسموم غرب شده و آينده روشنی را برای ما رقم می زند.
وی در پايان يادآورشد: زبان فرهنگ و هنر، زبانی بين المللی و بهترين راه تاثيرگذاری و انتقال مفاهيم به مخاطب است كه شايسته است مسئولان به اين امر بيش از پيش توجه كرده و زمينه تعامل فرهنگی بيشتر با كشورهای ديگر را فراهم كنند تا از اين طريق مجالی برای معرفی و انعكاس مطلوب فرهنگ، تمدن و اعتقادات اسلامی ايرانيان به دنيا مهيا شود.
«الهه خاتمی» متولد 1338 تهران دارای مدرك كارشناسی زبان و ادبيات انگليسی از دانشگاه علامه طباطبايی است. وی در محضر اساتيدی چون: استاد غلامحسين اميرخانی و استاد امير احمد فلسفی خوشنويسی را فراگرفت و در سال 1366 موفق به اخذ مدرك ممتاز شد و در سال 1386 نيز به دريافت مدرك استادی نايل آمد و به عنوان اولين استاد زن در خط نستعليق شناخته شد. وی از سال 1366 فعاليت در انجمن خوشنويسان ايران را آغاز كرد و در همان سال نفر اول آزمون انتخاب مدرس شد.
برخی از سوابق و فعاليت های وی به شرح زير است:
مدرس انجمن خوشنويسان ايران
عضو و دبير شورای انجمن خوشنويسان شميرانات
عضو هيئت تشخيص اوراق امتحانی انجمن خوشنويسان ايران
داور جشنواره های مختلف خوشنويسی
نفر اول و اثر برگزيده در جشنواره های:
آينه در آينه 1375
اولين جشنواره خوشنويسی جهان اسلام 1376
جشنواره مهر 1378
جشنواره تكريم حضرت علی(ع) 1379
نمايشگاه های انفرادی:
1. لندن – انگلستان 1371
2. موزه رضا عباسی – تهران 1379
3. بيروت – لبنان 1380
4. بانكوك – تايلند 1381
5. نگارخانه سعدآباد 1382
6. داكار – سنگال 1383
7. گالری شمس – تهران 1384
8. نگارخانه رضوان(آستان قدس رضوی) – مشهد 1385
نمايشگاه های جمعی:
1. شركت در همه نمايشگاه های داخلی و خارجی انجمن خوشنويسان ايران سال 1366 تا كنون( بالغ بر يكصد نمايشگاه )
2. شركت در نمايشگاه های قرآن از سال 1376
3. حضور و شركت در نمايشگاه های جمعی اساتيد خوشنويس در گالری سعدآباد 1383 و گالری شمس 1384 تا1386
4. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت حافظ در شيراز پاريس و پاكستان 1367
5. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت هزاره فردوسی تهران 1369
6. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت نظامی تبريز 1370
7. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت خواجوی كرمانی 1370
8. نمايشگاه خوشنويسی قطر 1382
9. نمايشگاه خوشنويسی شارجه امارات 1383
نمايشگاه های غيرحضوری خارجی:
آمريكا، كانادا، پاكستان، تركمنستان، دوبی، كويت، قطر، شارجه، عربستان، مراكش و ...
چاپ آثار:
1. شركت در مرقع گنج نور(آثار اساتيد) چاپ سروش 1366
2. شركت در آلبوم هزار فراز شاهنامه فردوسی، چاپ انجمن خوشنويسان ايران
3. خوشنويسی روی جلد و مقدمه و يك قطعه تابلو سياه مشق در كتاب ديوان پروين اعتصامی، چاپ انجمن خوشنويسان ايران
4. شركت در آلبوم «حضرت فاطمه» چاپ معاونت امور فرهنگی ارشاد
5. شركت در كتاب «رنگ ها و نقش ها» منتخبی از آثار تجسمی بانوان استان تهران، چاپ معاونت هنری و سينمايی ارشاد 1380
6. كتاب «اين شرح بی نهايت» (گزيده آثار خوشنويسی الهه خاتمی) چاپ آستان قدس رضوی 1385
7. چاپ آثار در مجلات و روزنامه ها و نشريات مختلف
سخنرانی و مصاحبه:
1. سخنرانی در تلويزيون بيروت با موضوع «ايران و هنر خوشنويسی»
2. سخنرانی در دانشگاه هنر بانكوك با موضوع «خوشنويسی چيست؟» به زبان انگليسی
3. سخنرانی در دانشگاه هنر داكار – سنگال و برگزاری كارگاه هنری به زبان انگليسی
4. سخنرانی در مسجد بزرگ داكار با موضوع «تاريخچه هنر خوشنويسی و جايگاه زنان خوشنويس» به زبان انگليسی
5. ميهمان ويژه اولين جشنواره هنرهای اسلامی در كويت 1385 به عنوان هنرمند زن ايرانی مدعو و شركت فعال در جلسات تحليل و بررسی جايگاه هنر خوشنويسی در ميان كشورهای اسلامی
6. سخنرانی در جلسه اختتاميه به دعوت رياست سازمان ارسيكا در دو موضوع 1- هنر خوشنويسی هنر مشترك كشورهای مسلمان 2- نقش زنان ايرانی در ترويج فرهنگ و هنر با بهره مندی از هنر خوشنويسی
7. سخنرانی و كارگاه آموزشی در يزد با عنوان «از نوشتار تا هنر خوشنويسی» 1386
خريد آثار توسط موزه ها و مراكز هنری:
1. موزه هنرهای معاصر ايران
2. موزه هنرهای اسلامی و مركز گفتگوی ميان تمدن ها در شارجه
3. موزه هنرهای اسلامی كويت
4. موزه شخصی دكتر محمد المر در دبی
5. موزه قرآن تهران
6. نمايشگاه های قرآن تهران
وی ادامه‌داد: در برخی كشورهای مسلمان كه در آنها نمايشگاه برپا كردهام، شاهد بودم كه با هنر ايران به طور ويژه آشنا نيستند اما وقتی موضوع آثار، قرآن و احاديث باشد چون اين مضامين نقطه مشترك تمام مسلمانان است، مخاطب با اثر ارتباط نزديكی برقرار كرده و اين ارتباط زمينه آشنايی با هنر ايران را نيز مهيا می‌كند.
خاتمی اشاره كرد: گاهی اوقات بينندگان در مورد مضمون اصلی اثر سوالاتی می‌پرسند و در ادامه گفت‌وگو نسبت به نوع خط و ويژگی‌های هنری اثر نيز كنجكاوی نشان می‌دهند از اين رو نمايشگاه‌های قرآنی در كشورهای ديگر می‌تواند به جايگاهی برای شناساندن و گسترش فرهنگ و هنر ايرانی بدل شود.
اين استاد خوشنويسی درباره نحوه انتخاب خود از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات ابرازكرد: از نحوه گزينش و علت انتخاب خود اطلاعی ندارم اما گمان می‌كنم به علت فعاليتی كه در عرصه هنر قرآنی در طول سال‌های گذشته داشته‌ام برای حضور در تونس انتخاب شدم.
وی تشريح كرد: با توجه به ابعاد فضايی كه مسئولان برای برپايی نمايشگاه در نظر گرفته اند،21 اثر در ابعاد بزرگ را برای ارائه در نظر گرفتم كه مضامين تمام آنها آيات قرآن و احاديث است البته سعی من بر اين بود كه عبارات و آيات نافذ و كوتاهی مانند نون والقلم را انتخاب كنم تا مخاطب جذب مفهوم شده و در عين آشنايی با مفاهيم قرآن با خط نستعليق به عنوان شناسنامه فرهنگی ايرانيان نيز انس گيرد.
خاتمی با اشاره به تلاش های رايزن فرهنگی ايران در تونس برای برگزاری اين نمايشگاه، تاكيدكرد: برپا شدن اين نمايشگاه حاصل كوشش رايزن فرهنگی ايران است كه برای برگزاری مطلوب با ما همكاری داشته اند. موضوع فروش آثار نيز تا كنون از سوی برگزاركنندگان مطرح نشده اما به شخصه تمايلی به اين كار ندارم.
وی در مورد نحوه برگزاری نمايشگاه تصريح‌كرد: اين نمايشگاه به مدت 12 الی 15 روز در تونس برگزار می شود و حضور ما در نمايشگاه بيشتر برای پاسخگويی به سوالات مخاطبان است. به اين شكل در زمينه هنر ايرانی اطلاعات خود را در اختيار علاقمندان می‌گذاريم و از اين طريق نوعی تعامل و تبادل اطلاعات صورت می‌گيرد.
اين هنرمند اشاره كرد: حضور بانوان هنرمند در نمايشگاه های خارج از كشور به تاثيرگذاری بهترنمايشگاه و استقبال بيشتر مخاطبان منجر می شود زيرا در برخی كشورهای مسلمان محدوديت هايی برای حضور زنان در عرصه های مختلف وجود دارد به همين دليل هنگامی كه مخاطبان با بانوان هنرمند ايرانی رو به رو می شوند، از اين حضور استقبال می كنند.
خاتمی با ابراز شادمانی از حضور پررنگ بانوان ايرانی در تمامی عرصه ها افزود: غرب همواره درباره مسايل ايران و وضع زنان ايرانی تبليغات منفی داشته ولی ارتباطات فرهنگی و هنری مانند برپايی نمايشگاه های هنری قرآنی در كشورهای مسلمان و حضور زنان در اين محافل سبب خنثی شدن تبليغات مسموم غرب شده و آينده روشنی را برای ما رقم می زند.
وی در پايان يادآورشد: زبان فرهنگ و هنر، زبانی بين المللی و بهترين راه تاثيرگذاری و انتقال مفاهيم به مخاطب است كه شايسته است مسئولان به اين امر بيش از پيش توجه كرده و زمينه تعامل فرهنگی بيشتر با كشورهای ديگر را فراهم كنند تا از اين طريق مجالی برای معرفی و انعكاس مطلوب فرهنگ، تمدن و اعتقادات اسلامی ايرانيان به دنيا مهيا شود.
«الهه خاتمی» متولد 1338 تهران دارای مدرك كارشناسی زبان و ادبيات انگليسی از دانشگاه علامه طباطبايی است. وی در محضر اساتيدی چون: استاد غلامحسين اميرخانی و استاد امير احمد فلسفی خوشنويسی را فراگرفت و در سال 1366 موفق به اخذ مدرك ممتاز شد و در سال 1386 نيز به دريافت مدرك استادی نايل آمد و به عنوان اولين استاد زن در خط نستعليق شناخته شد. وی از سال 1366 فعاليت در انجمن خوشنويسان ايران را آغاز كرد و در همان سال نفر اول آزمون انتخاب مدرس شد.
برخی از سوابق و فعاليت های وی به شرح زير است:
مدرس انجمن خوشنويسان ايران
عضو و دبير شورای انجمن خوشنويسان شميرانات
عضو هيئت تشخيص اوراق امتحانی انجمن خوشنويسان ايران
داور جشنواره های مختلف خوشنويسی
نفر اول و اثر برگزيده در جشنواره های:
آينه در آينه 1375
اولين جشنواره خوشنويسی جهان اسلام 1376
جشنواره مهر 1378
جشنواره تكريم حضرت علی(ع) 1379
نمايشگاه های انفرادی:
1. لندن – انگلستان 1371
2. موزه رضا عباسی – تهران 1379
3. بيروت – لبنان 1380
4. بانكوك – تايلند 1381
5. نگارخانه سعدآباد 1382
6. داكار – سنگال 1383
7. گالری شمس – تهران 1384
8. نگارخانه رضوان(آستان قدس رضوی) – مشهد 1385
نمايشگاه های جمعی:
1. شركت در همه نمايشگاه های داخلی و خارجی انجمن خوشنويسان ايران سال 1366 تا كنون( بالغ بر يكصد نمايشگاه )
2. شركت در نمايشگاه های قرآن از سال 1376
3. حضور و شركت در نمايشگاه های جمعی اساتيد خوشنويس در گالری سعدآباد 1383 و گالری شمس 1384 تا1386
4. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت حافظ در شيراز پاريس و پاكستان 1367
5. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت هزاره فردوسی تهران 1369
6. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت نظامی تبريز 1370
7. شركت در نمايشگاه خوشنويسی كنگره بزرگداشت خواجوی كرمانی 1370
8. نمايشگاه خوشنويسی قطر 1382
9. نمايشگاه خوشنويسی شارجه امارات 1383
نمايشگاه های غيرحضوری خارجی:
آمريكا، كانادا، پاكستان، تركمنستان، دوبی، كويت، قطر، شارجه، عربستان، مراكش و ...
چاپ آثار:
1. شركت در مرقع گنج نور(آثار اساتيد) چاپ سروش 1366
2. شركت در آلبوم هزار فراز شاهنامه فردوسی، چاپ انجمن خوشنويسان ايران
3. خوشنويسی روی جلد و مقدمه و يك قطعه تابلو سياه مشق در كتاب ديوان پروين اعتصامی، چاپ انجمن خوشنويسان ايران
4. شركت در آلبوم «حضرت فاطمه» چاپ معاونت امور فرهنگی ارشاد
5. شركت در كتاب «رنگ ها و نقش ها» منتخبی از آثار تجسمی بانوان استان تهران، چاپ معاونت هنری و سينمايی ارشاد 1380
6. كتاب «اين شرح بی نهايت» (گزيده آثار خوشنويسی الهه خاتمی) چاپ آستان قدس رضوی 1385
7. چاپ آثار در مجلات و روزنامه ها و نشريات مختلف
سخنرانی و مصاحبه:
1. سخنرانی در تلويزيون بيروت با موضوع «ايران و هنر خوشنويسی»
2. سخنرانی در دانشگاه هنر بانكوك با موضوع «خوشنويسی چيست؟» به زبان انگليسی
3. سخنرانی در دانشگاه هنر داكار – سنگال و برگزاری كارگاه هنری به زبان انگليسی
4. سخنرانی در مسجد بزرگ داكار با موضوع «تاريخچه هنر خوشنويسی و جايگاه زنان خوشنويس» به زبان انگليسی
5. ميهمان ويژه اولين جشنواره هنرهای اسلامی در كويت 1385 به عنوان هنرمند زن ايرانی مدعو و شركت فعال در جلسات تحليل و بررسی جايگاه هنر خوشنويسی در ميان كشورهای اسلامی
6. سخنرانی در جلسه اختتاميه به دعوت رياست سازمان ارسيكا در دو موضوع 1- هنر خوشنويسی هنر مشترك كشورهای مسلمان 2- نقش زنان ايرانی در ترويج فرهنگ و هنر با بهره مندی از هنر خوشنويسی
7. سخنرانی و كارگاه آموزشی در يزد با عنوان «از نوشتار تا هنر خوشنويسی» 1386
خريد آثار توسط موزه ها و مراكز هنری:
1. موزه هنرهای معاصر ايران
2. موزه هنرهای اسلامی و مركز گفتگوی ميان تمدن ها در شارجه
3. موزه هنرهای اسلامی كويت
4. موزه شخصی دكتر محمد المر در دبی
5. موزه قرآن تهران
6. نمايشگاه های قرآن تهران
