مراتب استفاده از قرآن كريم به روايت وبلاگ «برگی از آفتاب»
گروه فضای مجازی: مراتب استفاده از قرآن كريم عنوان مطلبی است كه در وبلاگ «برگی از آفتاب» قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه مركزی، به نقل از نويسنده وبلاگ، از آيه «فاقروا ما تيسرمن القرآن؛ هرچه از قرآن ميسر شد بخوانيد» برداشت می‌شود كه خواندن قرآن به‌تنهايی موضوعيت دارد، ولی حديثی در اين رابطه داريم كه خواندن بدون تدبر را بی‌خير می‌داند: امام علی(ع) می‌فرمايد: «الا لاخير فی قراءه ليس فيها تدبر» بدانيد كه در قرآن خواندنی كه با تدبر همراه نباشد، خيری نيست.
بلاگر می‌افزايد: جمع بين اين حديث و آيه را می‌توان چنين تعبير كرد كه در مراتب استفاده از قرآن، اولين و نازل‌ترين مرتبه قرائت است كه البته اين قرائت اگر با پيش فرض هدايت‌گری قرآن صورت گيرد قطعآ به تدبر ختم خواهد شد. «اتل ما اوفلی اليك من اكتاب؛ آنچه از كتاب به‌سوی تو وحی شده بخوان»، اين مرحله را می‌توان دومين مرحله استفاده از قرآن نام برد با توجه به احاديث و معنای كلمه «تلاوت» در سياق قرآن می‌توان تلاوت را چنين معنا كرد: «متابعت از قرآن در قرائت و دنبال كردن معانی و پيروی در عمل» با توجه به اين تعريف هر تلاوتی، قرائت محسوب می‌شود، ولی هر قرائتی تلاوت محسوب نمی‌شود و تلاوت اساسآ در مواردی به‌كار می‌رود كه مطالب قرائت شده، وجوب پيروی را در پی داشته باشد.
وی اذعان می‌كند: اگر بخواهيم تعريفی جامع از ترتيل ارائه دهيم، می‌توان چنين گفت كه ترتيل نظم و چينش خاص آيات، هماهنگ با تامين نيازهای فكری - روحی بشر با اهداف درمان فكر و روح و ثبات بخشی به قلب مومنين و هدايت و ارشاد آنها به قله‌های كمال بشری است. تا به اينجا می‌توان چنين نتيجه گرفت كه نظم و چينش ظاهری قرآن، مقدمه‌ای برای ورود به حوزه معانی و محتوای قرآن است.
نويسنده تصريح می‌كند: كلمه تدبر در قرآن در چهار آيه استفاده شده كه نظر به اهميت ويژه تدبری به ذكر هر چهار آيه می‌پردازيم: «افلا تدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها؛ آيا در قرآن تدبر نمیكنند يا بر قلب‌هايشان قفل‌ها زده شده» «افلم يدبرو القول ام جاءهم مالم يات آباءهم الاولين»؛ آيا در اين سخن تدبر نكرده‌اند يا چيزی برای آنها آمده كه برای پدران پيشين آنها نيامده است؟؛ «افلا يتد برون القرآن و لوكان من عند غيرالله لوجدوا فيه اختلافا كثيرا، آيا در قرآن تدبر نمیكنند كه اگر از جانب كسی غير از خدا بود، قطعا در آن اختلاف زيادی می‌يافتند»
وی معتقد است: اين سه آيه با لحنی سوالی و توبيخی از همه سوال می‌كند كه چرا در قرآن تدبر نمیكنند، اما آنچه بيش از همه تدبر را از مراحل قبل متمايز می‌نمايد آيه 29 سوره مباركه ص است:«كتاب انزلناه اليك مبارك ليدبروا آياته و ليتذكر اولوالالباب [اين] كتابی است مبارك كه آن را به سوی تو نازل كرديم تا در آيات آن بينديشيد (تدبر كنيد) و خردمندان پند گيرند.»
بلاگر خاطرنشان می‌كند: در اين آيه به نوعی هدف نزول قرآن تدبر در آن مطرح می‌شود، لذا در درجه اول اهميت قرار می‌گيرد، چراكه هيچ‌يك از سه مرحله قبلی يعنی قرائت، تلاوت و ترتيل به‌عنوان هدف نزول قرآن مطرح نگشته بودند، ولی اين مرحله دارای اين خصوصيت مهم است. آنچه از قرآن در روايات فهم می‌شود اين است كه بايد شخص استفاده كننده از قرآن به اين هدف چهارم نايل آيد. اين چهارمين روش يعنی تدبر به نوعی جدا از سه مرحله قبل نبوده و به نوعی جدا است، چرا كه هر مرحله می‌تواند همراه با تدبر باشد و يا آنكه خالی از تدبر باشد.
وی می‌افزايد: تدبر در لغت به‌معنای ژرف‌انديشی است، به‌عبارتی تأمل و تفكر، لذا اگر بتوانيم همراه خواندن قرآن به مرحله تامل و تفكر در آيات قرآن نايل آييم، بهترين استفاده از قرآن را كرده‌ايم.
نويسنده در پايان خاطرنشان می‌كند: در اولين قدم برای استفاده از قرآن بايد نگاه خود را اصلاح كنيم كه قرآن تنها يك كتاب برای ثواب بردن نيست، بلكه قرآن برترين كتاب آسمانی برای هدايت است. بعد از پذيرش اين نكته درصدد استفاده از اين كتاب عظيم برمی‌آييم كه مراحل استفاده از قرآن به ترتيب از نازل‌ترين تا عالی‌ترين بنا به اشارات خود قرآن چهار مرحله است؛ قرائت، تلاوت، ترتيل، تدبر مهم‌ترين مرحله تدبر است، چراكه با تدبر به معنای تامل و تفكر در آيات قرآن هدف اين كتاب آسمانی كه هدايت است، بيش از هر مرحله ديگری برای ما تامين خواهد شد.
بلاگر می‌افزايد: جمع بين اين حديث و آيه را می‌توان چنين تعبير كرد كه در مراتب استفاده از قرآن، اولين و نازل‌ترين مرتبه قرائت است كه البته اين قرائت اگر با پيش فرض هدايت‌گری قرآن صورت گيرد قطعآ به تدبر ختم خواهد شد. «اتل ما اوفلی اليك من اكتاب؛ آنچه از كتاب به‌سوی تو وحی شده بخوان»، اين مرحله را می‌توان دومين مرحله استفاده از قرآن نام برد با توجه به احاديث و معنای كلمه «تلاوت» در سياق قرآن می‌توان تلاوت را چنين معنا كرد: «متابعت از قرآن در قرائت و دنبال كردن معانی و پيروی در عمل» با توجه به اين تعريف هر تلاوتی، قرائت محسوب می‌شود، ولی هر قرائتی تلاوت محسوب نمی‌شود و تلاوت اساسآ در مواردی به‌كار می‌رود كه مطالب قرائت شده، وجوب پيروی را در پی داشته باشد.
وی اذعان می‌كند: اگر بخواهيم تعريفی جامع از ترتيل ارائه دهيم، می‌توان چنين گفت كه ترتيل نظم و چينش خاص آيات، هماهنگ با تامين نيازهای فكری - روحی بشر با اهداف درمان فكر و روح و ثبات بخشی به قلب مومنين و هدايت و ارشاد آنها به قله‌های كمال بشری است. تا به اينجا می‌توان چنين نتيجه گرفت كه نظم و چينش ظاهری قرآن، مقدمه‌ای برای ورود به حوزه معانی و محتوای قرآن است.
نويسنده تصريح می‌كند: كلمه تدبر در قرآن در چهار آيه استفاده شده كه نظر به اهميت ويژه تدبری به ذكر هر چهار آيه می‌پردازيم: «افلا تدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها؛ آيا در قرآن تدبر نمیكنند يا بر قلب‌هايشان قفل‌ها زده شده» «افلم يدبرو القول ام جاءهم مالم يات آباءهم الاولين»؛ آيا در اين سخن تدبر نكرده‌اند يا چيزی برای آنها آمده كه برای پدران پيشين آنها نيامده است؟؛ «افلا يتد برون القرآن و لوكان من عند غيرالله لوجدوا فيه اختلافا كثيرا، آيا در قرآن تدبر نمیكنند كه اگر از جانب كسی غير از خدا بود، قطعا در آن اختلاف زيادی می‌يافتند»
وی معتقد است: اين سه آيه با لحنی سوالی و توبيخی از همه سوال می‌كند كه چرا در قرآن تدبر نمیكنند، اما آنچه بيش از همه تدبر را از مراحل قبل متمايز می‌نمايد آيه 29 سوره مباركه ص است:«كتاب انزلناه اليك مبارك ليدبروا آياته و ليتذكر اولوالالباب [اين] كتابی است مبارك كه آن را به سوی تو نازل كرديم تا در آيات آن بينديشيد (تدبر كنيد) و خردمندان پند گيرند.»
بلاگر خاطرنشان می‌كند: در اين آيه به نوعی هدف نزول قرآن تدبر در آن مطرح می‌شود، لذا در درجه اول اهميت قرار می‌گيرد، چراكه هيچ‌يك از سه مرحله قبلی يعنی قرائت، تلاوت و ترتيل به‌عنوان هدف نزول قرآن مطرح نگشته بودند، ولی اين مرحله دارای اين خصوصيت مهم است. آنچه از قرآن در روايات فهم می‌شود اين است كه بايد شخص استفاده كننده از قرآن به اين هدف چهارم نايل آيد. اين چهارمين روش يعنی تدبر به نوعی جدا از سه مرحله قبل نبوده و به نوعی جدا است، چرا كه هر مرحله می‌تواند همراه با تدبر باشد و يا آنكه خالی از تدبر باشد.
وی می‌افزايد: تدبر در لغت به‌معنای ژرف‌انديشی است، به‌عبارتی تأمل و تفكر، لذا اگر بتوانيم همراه خواندن قرآن به مرحله تامل و تفكر در آيات قرآن نايل آييم، بهترين استفاده از قرآن را كرده‌ايم.
نويسنده در پايان خاطرنشان می‌كند: در اولين قدم برای استفاده از قرآن بايد نگاه خود را اصلاح كنيم كه قرآن تنها يك كتاب برای ثواب بردن نيست، بلكه قرآن برترين كتاب آسمانی برای هدايت است. بعد از پذيرش اين نكته درصدد استفاده از اين كتاب عظيم برمی‌آييم كه مراحل استفاده از قرآن به ترتيب از نازل‌ترين تا عالی‌ترين بنا به اشارات خود قرآن چهار مرحله است؛ قرائت، تلاوت، ترتيل، تدبر مهم‌ترين مرحله تدبر است، چراكه با تدبر به معنای تامل و تفكر در آيات قرآن هدف اين كتاب آسمانی كه هدايت است، بيش از هر مرحله ديگری برای ما تامين خواهد شد.
