گزارشی از عملكرد معاونت فرهنگی ارشاد/ رتبه اول چاپ كتابهای دينی در سال گذشته
گروه ادب: معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی مناسب از اقدامات صورت گرفته در دولت دهم گزارشی را ارائه كرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، در اين گزارش كه از سوی روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختيار رسانهها قرار گرفته، آمده است: «در راستای شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی مناسب و همچنين ارائه گزارشی از عملكرد اقدامات صورت گرفته و در دست اقدام معاونت امورفرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دهم٬ گزارشی اجمالی از روند پيشرفت برنامه‌ها و رويكرد اين معاونت٬ به شرح زير و به مناسبت هفته دولت ارائه می‌شود.
علی‌رغم فضاسازی‌های دروغين برخی از رسانهها و اتهامات ناروا و دور از انصاف وارده از سوی برخی ناآگاهان سعی شده در اين گزارش به صورت اجمالی اهم فعاليتها و روند عملكرد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دهم، به‌صورت شفاف اطلاع‌رسانی شود.
*بنابر اطلاعات موجود و مستند طی سالهای 58 تا 89 مجموعاً 618/687 عنوان كتاب در حوزه‌های مختلف با مجوز پيش از چاپ در كشور منتشر شده است به طوری‌كه تعداد 681/346 عنوان يعنی معادل 50 درصد كتابهای مذكور در سالهای 84 تا 89 انتشار يافته است.
فقط در سال 88 و 89 مجموعاً 126 هزار عنوان كتاب منتشر شده است٬ كه يك‌پنجم كل كتابهای منتشر شده 32 سال پس از پيروزی انقلاب اسلامی را تشكيل می‌دهد.
طی سالهای مذكور 728/85 عنوان كتاب معادل 47/12 درصد به حوزه كتابهای كودك و نوجوان اختصاص يافته كه انتشار 171/44 عنوان كتاب معادل 5/51 درصد طی سالهای 84 تا 89 بوده است .همچنين در اين سالها و از مجموع آثار منتشر شده بيش از 559/534 عنوان كتاب معادل 7/77 درصد در قالب تاليف بوده كه 901/273 عنوان يعنی بيش از 51 درصد از اين تعداد كتاب به سالهای 84 تا 89 اختصاص دارد.
* 2از مجموع كتابهای منتشر شده در سالهای پس از پيروزی انقلاب اسلامی تعداد 622/131 عنوان معادل 2/19 درصد به حوزه كتابهای دينی اختصاص دارد كه با 912/61 عنوان برابر با 47 درصد در سال 84 تا 89 به كتابهای حوزه دين اختصاص يافته است.
لازم به ذكر است طی سال گذشته كتابهای حوزه دين از حيث شمارگان در رتبه اول قرار گرفت.
بنابر اين گزارش رويكرد معاونت امور فرهنگی در صدور مجوز كتاب مبنی بر تاكيد بر اجرای ضوابط و قوانين و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاح قانون قبلی و تصريح نظارت بر مرحله قبل از چاپ بوده است.
3 معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور توسعه و توجه به انتشار كتابهای ارزشمند با شعار محوری «هيچ كتاب فاخر و ارزشمندی به دليل مشكلات مالی محروم از چاپ نخواهد شد» و همچنين در راستای حمايت از توليد كتب علوم انسانی و اسلامی و حمايت از انتشار و تأليف آثار روايی شيعه و احيای مجدد كتب تراثی و ميراث مكتوب شيعی و حمايت از انتشار كتابهای دفاع مقدس، قرآن و تفسير، حجاب و عفاف، بصيرت‌افزايی و جنگ نرم و ادبيات انقلاب اسلامی در دستور كار قرار داده است كه در همين راستا در سال 88 و 89 بيش از 1800مجموعه كتاب و طرح تاليف آثار فاخر و برجسته مورد حمايت قرارگرفت كه برخی از آثار در صورت عدم حمايت در سالهای متمادی امكان انتشار نمی يافتند و بسياری از اين آثار در سال جاری به زيور طبع آراسته خواهد شد.
تقويت و تجهيز كتابخانه‌های عمومی، مدارس، مساجد، كارخانه‌ها و زندان‌ها به آثار جديد و ارزشمند به طوری كه در سالهای 88 و 89 بالغ بر 500 ميليارد ريال كتاب از سوی معاونت فرهنگی وزرات فرهنگ وارشاد اسلامی خريداری شده است كه از اين طريق بنيه اركان نشر كشور كه از قوت لازم برخوردار نبود تقويت گرديد.
5 حمايت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مراكز خلاق و فعال در حوزه توليد آثار دفاع مقدس و انقلاب اسلامی و توجه به مراكز و مؤسسات فرهنگی غير دولتی با عنايت به موضوعات قرآنی، سيره اهل بيت (ع)، جنگ نرم، حجاب و عفاف و نقد عرفانهای دروغين و... و توجه ويژه و حمايت از جوايز و جشنواره‌های فرهنگی مانند جايزه كتاب سال، جشنواره شعر فجر، جايزه جهانی كتاب سال، همايش شاعران ايران و جهان، جايزه ادبی جلال‌آل احمد، جايزه پروين اعتصامی، جايزه گام اول، جشنواره نقد كتاب، كتاب فصل، جايزه قلم زرين، جايزه ادبی يوسف، كتاب سال دفاع مقدس، كنگره شعر دفاع مقدس، جايزه ادبی خاطرات فتنه، جايزه ادبی شهيد غنی‌پور، كنگره شعر دفاع مقدس، جايزه انتخاب بهترين كتاب خليج فارس، جشن انقلاب و همايشهای تجليل ازمفاخر و بزرگان و مشاهير اسلامی و ايران، از مهمترين اقدامات اين معاونت بوده است.
گفتنی است در جوايز جاری رويكرد جديدی با توجه به مضامينی چون انقلاب اسلامی، قرآن و عترت، دفاع مقدس و ادبيات پايداری ايجاد شده است.
معاونت امورفرهنگی به منظور تقويت ناشران حوزه دين و انقلاب اسلامی با حمايت از راه‌اندازی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، اتحاديه ناشران قرآنی، انجمن ناشران دفاع مقدس و تقويت انجمن زنان ناشر و اتحاديه‌ها، تعاونی‌ها و انجمن‌های چاپ و نشر به طوری كه فقط در يك سال اخير بيش از 32 نشست عمومی با فعالان عرصه چاپ و نشر در معاونت فرهنگی برگزار شده و با بيش از 1400 ناشر ديدار و گفتگو به عمل آمده است.
6 حمايت از اهالی قلم نويسندگان، شاعران،داستان‌نويسان، مترجمان و پژوهشگران به عنوان يكی از رويكردهای بسيار مهم در معاونت امور فرهنگی مورد توجه است علاوه بر بيمه اهل قلم، اعطای درجه هنری اهل قلم، بيمه تكميلی، صدور كارت الكترونيكی خريد كتاب و صدور كارت وام به اهل قلم نمونه‌هايی از اين فعاليتها است. همچنين در سال گذشته با بيش از 480 نويسنده و اهل قلم ديدار و گفتگو در سطح معاون وزير به عمل آمده است كه نشست‌های عمومی و خصوصی با رويكرد سياستگذاری، عملياتی و حتی انتقادی با نويسندگان و ناشران و فعالان حوزه كتاب بويژه با چهره‌هايی كه دغدغه‌های دينی، انقلابی و فرهنگی دارند از اولويتهای مجموعه معاونت فرهنگی است.
معاونت امور فرهنگی در نظر دارد با انعقاد تفاهم‌نامه‌های متعدد فرهنگی در جهت هم افزايی فعاليتها و هم انديشی با فعالان حوزه كتاب و كتابخوانی و همچنين افزايش جامعه مخاطب با سازمان‌ها، نهادها و دستگاههای مختلف مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت كار، ارتش، سپاه، نيروی مقاومت، شهرداريها و استانداريها برای برپايی همايشهای ادبی، نمايشگاههای كتاب و تقويت نويسندگان و ناشران و بهبود بخشی توليد، توزيع و مصرف كتاب به مقوله گسترش كتابخوانی در كشور بپردازد.
در سال گذشته در اكثر استانها نمايشگاه كتاب استانی با حضور ميانگين 350 ناشر برگزار شد. رويكرد جديد معاونت امور فرهنگی برپايی و توسعه نمايشگاههای كتاب در شهرستانهای بزرگ و سپس در ساير شهرستانها با استفاده از توان تشكل‌های صنفی نشر استوار است . همچنين نمايشگاههای تخصصی با موضوعات دين، دفاع مقدس، دانشگاهی، كودك و نوجوان، كتب خارجی، كتب آموزشی و جنگ نرم، حجاب و عفاف در همين راستا است.
با توجه به گسترش كتاب و كتابخوانی در كشور همه ساله نمايشگاه بين‌المللی كتاب تهران شاهد استقبال چشمگير مردم عزيز بوده است تا جايی كه ارديبهشت ماه سال جاری مجموعاً بيش از 5/5 ميليون نفر از نمايشگاه بازديد كردند كه در نوع خود بی‌سابقه است در اين نمايشگاه 4000 ناشر داخلی و خارجی با 400 هزار عنوان كتاب حضور داشتند.
حمايت از فعاليتهای فرهنگی در استانها كه فقط در حوزه معاونت امور فرهنگی در سال گذشته 43 ميليارد تومان و در سال 90 بالغ بر 53 ميليارد تومان از اعتبارات اين معاونت برای حمايت از برپايی نمايشگاهها، بزرگداشت مفاخر و مشاهيری چون آيت‌الله مرعشی نجفی، طالب آملی، آيت‌اله، سبزواری، بهلول، شهريار، ژوليد نيشابوری، نصراله مردانی، سپيده كاشانی، سلمان هراتی، نيما يوشيج، قيصر امين‌پور و مراسم بزرگداشت حافظ، سعدی، مولوی، عطار، خيام، فردوسی، بيدل دهلوی اختصاص يافته است.
ايجاد پايگاه‌های تازه‌های كتاب در حوزه‌های علميه، دانشگاهها و مراكز استانها، حمايت از برگزاری نمايشگاههای ياد يار مهربان،اهدای كتاب، يارانه كتاب به نمايشگاهها، نظارت بر چاپ كتب و چاپخانه‌ها، كمك به برگزاری كارگاه‌های آموزشی فعالان چاپ استانها، حمايت از كتب ارزشمند و انتشار ديوان شعر شعرای قرن اخير، حمايت از چاپ و تدوين اطلس جامع استان، حمايت از انجمن‌های شعر و ادب و جشنواره‌های شعر رضوی و شعر علوی و حمايت از خادمان حوزه نشر از ديگر اقداماتی است كه معاونت امور فرهنگی در حوزه فعاليتهای استانی خود پيگيری می‌كند.
علی‌رغم فضاسازی‌های دروغين برخی از رسانهها و اتهامات ناروا و دور از انصاف وارده از سوی برخی ناآگاهان سعی شده در اين گزارش به صورت اجمالی اهم فعاليتها و روند عملكرد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دهم، به‌صورت شفاف اطلاع‌رسانی شود.
*بنابر اطلاعات موجود و مستند طی سالهای 58 تا 89 مجموعاً 618/687 عنوان كتاب در حوزه‌های مختلف با مجوز پيش از چاپ در كشور منتشر شده است به طوری‌كه تعداد 681/346 عنوان يعنی معادل 50 درصد كتابهای مذكور در سالهای 84 تا 89 انتشار يافته است.
فقط در سال 88 و 89 مجموعاً 126 هزار عنوان كتاب منتشر شده است٬ كه يك‌پنجم كل كتابهای منتشر شده 32 سال پس از پيروزی انقلاب اسلامی را تشكيل می‌دهد.
طی سالهای مذكور 728/85 عنوان كتاب معادل 47/12 درصد به حوزه كتابهای كودك و نوجوان اختصاص يافته كه انتشار 171/44 عنوان كتاب معادل 5/51 درصد طی سالهای 84 تا 89 بوده است .همچنين در اين سالها و از مجموع آثار منتشر شده بيش از 559/534 عنوان كتاب معادل 7/77 درصد در قالب تاليف بوده كه 901/273 عنوان يعنی بيش از 51 درصد از اين تعداد كتاب به سالهای 84 تا 89 اختصاص دارد.
* 2از مجموع كتابهای منتشر شده در سالهای پس از پيروزی انقلاب اسلامی تعداد 622/131 عنوان معادل 2/19 درصد به حوزه كتابهای دينی اختصاص دارد كه با 912/61 عنوان برابر با 47 درصد در سال 84 تا 89 به كتابهای حوزه دين اختصاص يافته است.
لازم به ذكر است طی سال گذشته كتابهای حوزه دين از حيث شمارگان در رتبه اول قرار گرفت.
بنابر اين گزارش رويكرد معاونت امور فرهنگی در صدور مجوز كتاب مبنی بر تاكيد بر اجرای ضوابط و قوانين و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و اصلاح قانون قبلی و تصريح نظارت بر مرحله قبل از چاپ بوده است.
3 معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور توسعه و توجه به انتشار كتابهای ارزشمند با شعار محوری «هيچ كتاب فاخر و ارزشمندی به دليل مشكلات مالی محروم از چاپ نخواهد شد» و همچنين در راستای حمايت از توليد كتب علوم انسانی و اسلامی و حمايت از انتشار و تأليف آثار روايی شيعه و احيای مجدد كتب تراثی و ميراث مكتوب شيعی و حمايت از انتشار كتابهای دفاع مقدس، قرآن و تفسير، حجاب و عفاف، بصيرت‌افزايی و جنگ نرم و ادبيات انقلاب اسلامی در دستور كار قرار داده است كه در همين راستا در سال 88 و 89 بيش از 1800مجموعه كتاب و طرح تاليف آثار فاخر و برجسته مورد حمايت قرارگرفت كه برخی از آثار در صورت عدم حمايت در سالهای متمادی امكان انتشار نمی يافتند و بسياری از اين آثار در سال جاری به زيور طبع آراسته خواهد شد.
تقويت و تجهيز كتابخانه‌های عمومی، مدارس، مساجد، كارخانه‌ها و زندان‌ها به آثار جديد و ارزشمند به طوری كه در سالهای 88 و 89 بالغ بر 500 ميليارد ريال كتاب از سوی معاونت فرهنگی وزرات فرهنگ وارشاد اسلامی خريداری شده است كه از اين طريق بنيه اركان نشر كشور كه از قوت لازم برخوردار نبود تقويت گرديد.
5 حمايت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مراكز خلاق و فعال در حوزه توليد آثار دفاع مقدس و انقلاب اسلامی و توجه به مراكز و مؤسسات فرهنگی غير دولتی با عنايت به موضوعات قرآنی، سيره اهل بيت (ع)، جنگ نرم، حجاب و عفاف و نقد عرفانهای دروغين و... و توجه ويژه و حمايت از جوايز و جشنواره‌های فرهنگی مانند جايزه كتاب سال، جشنواره شعر فجر، جايزه جهانی كتاب سال، همايش شاعران ايران و جهان، جايزه ادبی جلال‌آل احمد، جايزه پروين اعتصامی، جايزه گام اول، جشنواره نقد كتاب، كتاب فصل، جايزه قلم زرين، جايزه ادبی يوسف، كتاب سال دفاع مقدس، كنگره شعر دفاع مقدس، جايزه ادبی خاطرات فتنه، جايزه ادبی شهيد غنی‌پور، كنگره شعر دفاع مقدس، جايزه انتخاب بهترين كتاب خليج فارس، جشن انقلاب و همايشهای تجليل ازمفاخر و بزرگان و مشاهير اسلامی و ايران، از مهمترين اقدامات اين معاونت بوده است.
گفتنی است در جوايز جاری رويكرد جديدی با توجه به مضامينی چون انقلاب اسلامی، قرآن و عترت، دفاع مقدس و ادبيات پايداری ايجاد شده است.
معاونت امورفرهنگی به منظور تقويت ناشران حوزه دين و انقلاب اسلامی با حمايت از راه‌اندازی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، اتحاديه ناشران قرآنی، انجمن ناشران دفاع مقدس و تقويت انجمن زنان ناشر و اتحاديه‌ها، تعاونی‌ها و انجمن‌های چاپ و نشر به طوری كه فقط در يك سال اخير بيش از 32 نشست عمومی با فعالان عرصه چاپ و نشر در معاونت فرهنگی برگزار شده و با بيش از 1400 ناشر ديدار و گفتگو به عمل آمده است.
6 حمايت از اهالی قلم نويسندگان، شاعران،داستان‌نويسان، مترجمان و پژوهشگران به عنوان يكی از رويكردهای بسيار مهم در معاونت امور فرهنگی مورد توجه است علاوه بر بيمه اهل قلم، اعطای درجه هنری اهل قلم، بيمه تكميلی، صدور كارت الكترونيكی خريد كتاب و صدور كارت وام به اهل قلم نمونه‌هايی از اين فعاليتها است. همچنين در سال گذشته با بيش از 480 نويسنده و اهل قلم ديدار و گفتگو در سطح معاون وزير به عمل آمده است كه نشست‌های عمومی و خصوصی با رويكرد سياستگذاری، عملياتی و حتی انتقادی با نويسندگان و ناشران و فعالان حوزه كتاب بويژه با چهره‌هايی كه دغدغه‌های دينی، انقلابی و فرهنگی دارند از اولويتهای مجموعه معاونت فرهنگی است.
معاونت امور فرهنگی در نظر دارد با انعقاد تفاهم‌نامه‌های متعدد فرهنگی در جهت هم افزايی فعاليتها و هم انديشی با فعالان حوزه كتاب و كتابخوانی و همچنين افزايش جامعه مخاطب با سازمان‌ها، نهادها و دستگاههای مختلف مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت كار، ارتش، سپاه، نيروی مقاومت، شهرداريها و استانداريها برای برپايی همايشهای ادبی، نمايشگاههای كتاب و تقويت نويسندگان و ناشران و بهبود بخشی توليد، توزيع و مصرف كتاب به مقوله گسترش كتابخوانی در كشور بپردازد.
در سال گذشته در اكثر استانها نمايشگاه كتاب استانی با حضور ميانگين 350 ناشر برگزار شد. رويكرد جديد معاونت امور فرهنگی برپايی و توسعه نمايشگاههای كتاب در شهرستانهای بزرگ و سپس در ساير شهرستانها با استفاده از توان تشكل‌های صنفی نشر استوار است . همچنين نمايشگاههای تخصصی با موضوعات دين، دفاع مقدس، دانشگاهی، كودك و نوجوان، كتب خارجی، كتب آموزشی و جنگ نرم، حجاب و عفاف در همين راستا است.
با توجه به گسترش كتاب و كتابخوانی در كشور همه ساله نمايشگاه بين‌المللی كتاب تهران شاهد استقبال چشمگير مردم عزيز بوده است تا جايی كه ارديبهشت ماه سال جاری مجموعاً بيش از 5/5 ميليون نفر از نمايشگاه بازديد كردند كه در نوع خود بی‌سابقه است در اين نمايشگاه 4000 ناشر داخلی و خارجی با 400 هزار عنوان كتاب حضور داشتند.
حمايت از فعاليتهای فرهنگی در استانها كه فقط در حوزه معاونت امور فرهنگی در سال گذشته 43 ميليارد تومان و در سال 90 بالغ بر 53 ميليارد تومان از اعتبارات اين معاونت برای حمايت از برپايی نمايشگاهها، بزرگداشت مفاخر و مشاهيری چون آيت‌الله مرعشی نجفی، طالب آملی، آيت‌اله، سبزواری، بهلول، شهريار، ژوليد نيشابوری، نصراله مردانی، سپيده كاشانی، سلمان هراتی، نيما يوشيج، قيصر امين‌پور و مراسم بزرگداشت حافظ، سعدی، مولوی، عطار، خيام، فردوسی، بيدل دهلوی اختصاص يافته است.
ايجاد پايگاه‌های تازه‌های كتاب در حوزه‌های علميه، دانشگاهها و مراكز استانها، حمايت از برگزاری نمايشگاههای ياد يار مهربان،اهدای كتاب، يارانه كتاب به نمايشگاهها، نظارت بر چاپ كتب و چاپخانه‌ها، كمك به برگزاری كارگاه‌های آموزشی فعالان چاپ استانها، حمايت از كتب ارزشمند و انتشار ديوان شعر شعرای قرن اخير، حمايت از چاپ و تدوين اطلس جامع استان، حمايت از انجمن‌های شعر و ادب و جشنواره‌های شعر رضوی و شعر علوی و حمايت از خادمان حوزه نشر از ديگر اقداماتی است كه معاونت امور فرهنگی در حوزه فعاليتهای استانی خود پيگيری می‌كند.
