ايجاد بانك اطلاعاتی خاطرات دفاع مقدس در كشور
گروه ادب: داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس در جلسه‌ای كه روز گذشته، 10 دی‌ماه در سرای اهل قلم برگزار شد، با ارائه پيشنهاد ايجاد بانك اطلاعاتی خاطرات دفاع مقدس، انجام اين اقدام را برای حفظ هويت انقلاب اسلامی ضروری توصيف كرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس در قالب چهارمين نشست و در ادامه سلسله نشست‌های نخستين اين كنگره، به كوشش بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عصر روز گذشته، دهم دی‌ماه سال جاری در سرای اهل قلم برگزار شد.
معصومه رامهرمزی، داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و نويسنده ادبيات دفاع مقدس، خاطرات ارسالی به كنگره را بدون سانسور اعلام و با بيان اين مطلب اظهار كرد: كنگره ملی دفاع مقدس سبب شده است تا خاطرات مردم طی فراخوانی بدون سانسور گردآوری شود.
وی ادامه داد: تنوع موضوعی در خاطرات مردم عادی از ايام دفاع مقدس مشهود است. هميشه در حوزه خاطره‌نويسی، خاطره‌های افراد شاخص منتشر می‌شود، اما در كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس شاهد خاطرات افراد عادی، اعم از پير و جوان و كوچك و بزرگ هستيم.
داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس تصريح كرد: افرادی كه خاطراتشان را به كنگره ارسال كرده بودند، در آثارشان مطرح كردند كه چرا طی اين سال‌ها كسی به سراغ آنها نرفته است تا خاطرات را به ثبت برساند.
وی با اعلام اين كه از ميان 97 خاطره برگزيده، 22 موضوع را استخراج كرده‌ام كه اين موضوعات شامل كودكان در جنگ، طنز در جنگ، انتظار و ... است، افزود: متأسفانه كتاب‌‌های حوزه ادبيات دفاع مقدس با موضوع طنز در جنگ، محدود است و بسياری از نويسندگان به سراغ اين بخش از ادبيات دفاع مقدس نمی‌روند.
اين نويسنده با اشاره به آسيب‌های ناشی از جنگ در گروه‌های خاص همچون كودكان، گفت: در كشور فرانسه برای گروه‌های آسيب‌ديده جنگ، جلسات آسيب‌شناسی گذاشته می‌شود و به واسطه خاطرات آنها، اثرات منفی جنگ را از اذهان اين افراد حذف می‌كنند، البته اگر اين اتفاق در كشورمان رخ دهد، امری پسنديده است؛ چرا كه شاهد خاطرات تلخ برخی از صاحبان اثر بوديم.
خالق اثر «اسماعيل» تصريح كرد: اگر بتوانيم بانك اطلاعات خاطرات دفاع مقدس را را‌ه‌اندازی كنيم، می‌توانيم با استفاده از خاطرات مردم از ايام دفاع مقدس، به نگارش هزاران كتاب و تهيه صدها فيلم بپردازيم.
همچنين مصطفی رحيمی، داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و نويسنده ادبيات دفاع مقدس با اشاره به وضعيت خاطره‌نويسی در كشور اظهار كرد: طی چند سال گذشته، زمانی كه زمزمه خاطره بر سر زبان‌ها افتاد، همه نويسندگان اين حوزه به فكر جمع‌آوری خاطرات شفاهی كه در سينه افراد جمع شده بود، افتادند و هيچ كس به ياد ضرورت‌های جمع‌آوری اين خاطرات نبود.
وی ادامه داد: كنگره ملی خاطره‌نويسی سبب شد تا ضرورت جمع‌آوری خاطرات شفاهی افراد احساس شود. با توجه به اينكه خاطره به شدت فرّار است و افراد نمی‌توانند آن را به مدت طولانی در ذهن خود حفظ كنند، ضرورت ثبت سريع اين خاطرات احساس می‌شود. گاهی هم برخی از افراد به دليل تغيير ديدگاه‌های سياسی ـ اجتماعی ترجيح می‌دهند چيزی از خاطراتشان را به زبان نياورند.
رحيمی در ادامه عنوان كرد: از ابتدای جنگ تا به امروز تنها چهار هزار كتاب خاطره چاپ شده، اين در حالی است كه بسياری از خاطره‌ها در سينه رزمندگان باقی مانده است و بايد به سراغ آنها برويم و اين رغبت را در آنها ايجاد كنيم تا انگيزه‌ای برای بازگويی خاطراتشان داشته باشند.
داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس با اشاره به تقسيم‌بندی خاطرات گفت: خاطرات به سه دسته مبسوط كه شامل آثاری چون بابانظر، دا، كوچه نقاش‌ها است، نيمه‌مبسوط و متوسط كه تلفيق چند خاطره را به خود اختصاص می‌دهد و خرده خاطره كه شامل خاطرات افراد در مدت كوتاه جنگ است تقسيم می‌شود.
وی ادامه داد: خرده خاطرات در سينه‌ها باقی می‌ماند و از ياد می‌رود، به همين دليل بايد نهضت خاطره‌نويسی آغاز شود؛ چرا كه خاطرات قابليت تبديل شدن به سند را دارند. كنگره‌هايی همچون كنگره ملی خاطره‌نويسی می‌تواند منشئی برای خاطرات باشد تا اين خاطرات گردآوری شوند.
رحيمی افزود: خاطرات را اگر بر اساس مكانی و زمانی تقسيم‌بندی كنيم، شامل دو بخش خاطرات مقدمات رزم، زمان جنگ و پشت جبهه و حواشی رزم می‌شوند كه متأسفانه بيش از 80 درصد خاطرات مربوط به بخش مقدمات رزم و زمان جنگ هستند و اكثريت نويسندگان از خاطرات پشت جبهه و حواشی آن غافل بوده‌اند.
خالق اثر«مرد سلول شماره 5» تصريح كرد: برنامه مدوّنی در حوزه خاطره‌نويسی وجود ندارد و اميدوارم كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس بتواند بخش خاطره‌نويسی را به سمتی سوق دهد كه سبب ارتقای آن شود.
سيدمحمد ميركاظمی، داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و رئيس اداره تأليف نشرشاهد، با اشاره به ادبيات متن اظهار كرد: ادبيات متن به چند گونه تقسيم‌بندی می‌شود كه می‌توان به متن مؤلف‌محور، متن خواننده‌محور و متن ميانه اشاره كرد.
به گفته وی در متن ميانه، تعامل ميان متن و خواننده مشخص می‌شود. نظريه جديد ديدگاه ساختارگرايی، متن مكتوب را ساخته زبان نمی‌داند و ساخت زبان باعث توليد متن می‌شود.
اين نويسنده عنوان كرد: ساختار و قالبی كه متن در آن ريخته می‌شود، معنا را توليد می‌كند و برای درك معنا بايد لا به لای متن را جستجو كرد تا معنا را از متن خارج كنيم.
ميركاظمی اظهار كرد: خاطره به هنگام نوشتن نيازمند دو هنر بيان و نويسندگی است كه اگر هر يك از اين دو هنر در خاطره‌نويسی نباشد، خاطره جذابی نخواهد بود و مخاطبان خود را از دست می‌دهد.
حسن رحيم‌پور، داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و خالق اثر«زندگی خوب بود»، با اشاره به ويژگی‌های خاطره‌نويسی گفت: خاطره‌ای جذابيت دارد كه به عين واقعيت نزديك باشد، به گونه‌ای كه مخاطب وقايع را بپذيرد.
وی افزود: در برخی از خاطره‌ها اغراق بسيار ديده می‌شود و تصور برخی از نويسندگان اين است كه اغراق سبب جذابيت اثر شده است؛ در حالی كه اين عنصر ادبی در خاطره، باعث باورناپذيری در مخاطب می‌شود.
نويسنده ادبيات دفاع مقدس تصريح كرد: رزمندگان به گونه‌ای خسته هستند و از بازگو كردن خاطراتشان امتناع می‌كنند؛ از اين رو بايد به نوعی انگيزه را در ميان آنها ايجاد كنيم تا رغبتی برای بازگويی وقايع و خاطرات ايام دفاع مقدس داشته باشند.
وی عنوان كرد: راوی و نويسنده در حوزه خاطره‌نويسی بايد يكديگر را بپذيرند تا راوی حرف‌های ناگفته را برای نويسنده بازگو كند و نويسنده با الهام از احساس راوی بتواند اثری فاخر را در حوزه خاطره‌نويسی خلق كند.
داور كنگره ملی خاطره‌نويسی تصريح كرد: حواشی جنگ و مسائلی چون هوا، آسمان، طبيعت، غذا و شوخی‌های ميان رزمندگان، به جذابيت نگارش خاطره كمك بسياری می‌كند كه متأسفانه اين بخش در حوزه خاطره‌نويسی مورد غفلت قرار گرفته است.
وی تأكيد كرد: نقل خاطرات شهدا از زبان فرزندان و بستگان آنها در بخش خرده‌‌خاطرات قرار می‌گيرد كه كار بسيار ارزشمندی است و بايد به اين نوع خاطره توجه شود.
معصومه رامهرمزی، داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و نويسنده ادبيات دفاع مقدس، خاطرات ارسالی به كنگره را بدون سانسور اعلام و با بيان اين مطلب اظهار كرد: كنگره ملی دفاع مقدس سبب شده است تا خاطرات مردم طی فراخوانی بدون سانسور گردآوری شود.
وی ادامه داد: تنوع موضوعی در خاطرات مردم عادی از ايام دفاع مقدس مشهود است. هميشه در حوزه خاطره‌نويسی، خاطره‌های افراد شاخص منتشر می‌شود، اما در كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس شاهد خاطرات افراد عادی، اعم از پير و جوان و كوچك و بزرگ هستيم.
داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس تصريح كرد: افرادی كه خاطراتشان را به كنگره ارسال كرده بودند، در آثارشان مطرح كردند كه چرا طی اين سال‌ها كسی به سراغ آنها نرفته است تا خاطرات را به ثبت برساند.
وی با اعلام اين كه از ميان 97 خاطره برگزيده، 22 موضوع را استخراج كرده‌ام كه اين موضوعات شامل كودكان در جنگ، طنز در جنگ، انتظار و ... است، افزود: متأسفانه كتاب‌‌های حوزه ادبيات دفاع مقدس با موضوع طنز در جنگ، محدود است و بسياری از نويسندگان به سراغ اين بخش از ادبيات دفاع مقدس نمی‌روند.
اين نويسنده با اشاره به آسيب‌های ناشی از جنگ در گروه‌های خاص همچون كودكان، گفت: در كشور فرانسه برای گروه‌های آسيب‌ديده جنگ، جلسات آسيب‌شناسی گذاشته می‌شود و به واسطه خاطرات آنها، اثرات منفی جنگ را از اذهان اين افراد حذف می‌كنند، البته اگر اين اتفاق در كشورمان رخ دهد، امری پسنديده است؛ چرا كه شاهد خاطرات تلخ برخی از صاحبان اثر بوديم.
خالق اثر «اسماعيل» تصريح كرد: اگر بتوانيم بانك اطلاعات خاطرات دفاع مقدس را را‌ه‌اندازی كنيم، می‌توانيم با استفاده از خاطرات مردم از ايام دفاع مقدس، به نگارش هزاران كتاب و تهيه صدها فيلم بپردازيم.
همچنين مصطفی رحيمی، داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و نويسنده ادبيات دفاع مقدس با اشاره به وضعيت خاطره‌نويسی در كشور اظهار كرد: طی چند سال گذشته، زمانی كه زمزمه خاطره بر سر زبان‌ها افتاد، همه نويسندگان اين حوزه به فكر جمع‌آوری خاطرات شفاهی كه در سينه افراد جمع شده بود، افتادند و هيچ كس به ياد ضرورت‌های جمع‌آوری اين خاطرات نبود.
وی ادامه داد: كنگره ملی خاطره‌نويسی سبب شد تا ضرورت جمع‌آوری خاطرات شفاهی افراد احساس شود. با توجه به اينكه خاطره به شدت فرّار است و افراد نمی‌توانند آن را به مدت طولانی در ذهن خود حفظ كنند، ضرورت ثبت سريع اين خاطرات احساس می‌شود. گاهی هم برخی از افراد به دليل تغيير ديدگاه‌های سياسی ـ اجتماعی ترجيح می‌دهند چيزی از خاطراتشان را به زبان نياورند.
رحيمی در ادامه عنوان كرد: از ابتدای جنگ تا به امروز تنها چهار هزار كتاب خاطره چاپ شده، اين در حالی است كه بسياری از خاطره‌ها در سينه رزمندگان باقی مانده است و بايد به سراغ آنها برويم و اين رغبت را در آنها ايجاد كنيم تا انگيزه‌ای برای بازگويی خاطراتشان داشته باشند.
داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس با اشاره به تقسيم‌بندی خاطرات گفت: خاطرات به سه دسته مبسوط كه شامل آثاری چون بابانظر، دا، كوچه نقاش‌ها است، نيمه‌مبسوط و متوسط كه تلفيق چند خاطره را به خود اختصاص می‌دهد و خرده خاطره كه شامل خاطرات افراد در مدت كوتاه جنگ است تقسيم می‌شود.
وی ادامه داد: خرده خاطرات در سينه‌ها باقی می‌ماند و از ياد می‌رود، به همين دليل بايد نهضت خاطره‌نويسی آغاز شود؛ چرا كه خاطرات قابليت تبديل شدن به سند را دارند. كنگره‌هايی همچون كنگره ملی خاطره‌نويسی می‌تواند منشئی برای خاطرات باشد تا اين خاطرات گردآوری شوند.
رحيمی افزود: خاطرات را اگر بر اساس مكانی و زمانی تقسيم‌بندی كنيم، شامل دو بخش خاطرات مقدمات رزم، زمان جنگ و پشت جبهه و حواشی رزم می‌شوند كه متأسفانه بيش از 80 درصد خاطرات مربوط به بخش مقدمات رزم و زمان جنگ هستند و اكثريت نويسندگان از خاطرات پشت جبهه و حواشی آن غافل بوده‌اند.
خالق اثر«مرد سلول شماره 5» تصريح كرد: برنامه مدوّنی در حوزه خاطره‌نويسی وجود ندارد و اميدوارم كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس بتواند بخش خاطره‌نويسی را به سمتی سوق دهد كه سبب ارتقای آن شود.
سيدمحمد ميركاظمی، داور كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و رئيس اداره تأليف نشرشاهد، با اشاره به ادبيات متن اظهار كرد: ادبيات متن به چند گونه تقسيم‌بندی می‌شود كه می‌توان به متن مؤلف‌محور، متن خواننده‌محور و متن ميانه اشاره كرد.
به گفته وی در متن ميانه، تعامل ميان متن و خواننده مشخص می‌شود. نظريه جديد ديدگاه ساختارگرايی، متن مكتوب را ساخته زبان نمی‌داند و ساخت زبان باعث توليد متن می‌شود.
اين نويسنده عنوان كرد: ساختار و قالبی كه متن در آن ريخته می‌شود، معنا را توليد می‌كند و برای درك معنا بايد لا به لای متن را جستجو كرد تا معنا را از متن خارج كنيم.
ميركاظمی اظهار كرد: خاطره به هنگام نوشتن نيازمند دو هنر بيان و نويسندگی است كه اگر هر يك از اين دو هنر در خاطره‌نويسی نباشد، خاطره جذابی نخواهد بود و مخاطبان خود را از دست می‌دهد.
حسن رحيم‌پور، داور نخستين كنگره ملی خاطره‌نويسی دفاع مقدس و خالق اثر«زندگی خوب بود»، با اشاره به ويژگی‌های خاطره‌نويسی گفت: خاطره‌ای جذابيت دارد كه به عين واقعيت نزديك باشد، به گونه‌ای كه مخاطب وقايع را بپذيرد.
وی افزود: در برخی از خاطره‌ها اغراق بسيار ديده می‌شود و تصور برخی از نويسندگان اين است كه اغراق سبب جذابيت اثر شده است؛ در حالی كه اين عنصر ادبی در خاطره، باعث باورناپذيری در مخاطب می‌شود.
نويسنده ادبيات دفاع مقدس تصريح كرد: رزمندگان به گونه‌ای خسته هستند و از بازگو كردن خاطراتشان امتناع می‌كنند؛ از اين رو بايد به نوعی انگيزه را در ميان آنها ايجاد كنيم تا رغبتی برای بازگويی وقايع و خاطرات ايام دفاع مقدس داشته باشند.
وی عنوان كرد: راوی و نويسنده در حوزه خاطره‌نويسی بايد يكديگر را بپذيرند تا راوی حرف‌های ناگفته را برای نويسنده بازگو كند و نويسنده با الهام از احساس راوی بتواند اثری فاخر را در حوزه خاطره‌نويسی خلق كند.
داور كنگره ملی خاطره‌نويسی تصريح كرد: حواشی جنگ و مسائلی چون هوا، آسمان، طبيعت، غذا و شوخی‌های ميان رزمندگان، به جذابيت نگارش خاطره كمك بسياری می‌كند كه متأسفانه اين بخش در حوزه خاطره‌نويسی مورد غفلت قرار گرفته است.
وی تأكيد كرد: نقل خاطرات شهدا از زبان فرزندان و بستگان آنها در بخش خرده‌‌خاطرات قرار می‌گيرد كه كار بسيار ارزشمندی است و بايد به اين نوع خاطره توجه شود.
