«الله الله» گفتن هم‌شاگردی‌هایم اولین مشوقم بود/ تبعیض صداوسیما در پخش تلاوت قاریان
گروه فعالیت‌های قرآنی: از آنجا که برای خواندن قرآن در کلاس خجالت می‌کشیدم روزی به اصرار معلم دینی خود شروع به قرآن خواندن در کلاس کردم و همکلاسیهایم با گفتن «الله الله» مرا تشویق می‌کردند و همین تشویق‌ها موجب شد تا از فردای آن روز سر صف قرآن بخوانم و از این طریق بود که روزنه جدیدی در زندگی‌ام ایجاد شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، صبح یک روز پاییزی بود که برای تهیه گزارش از فعالیت قرآنی منصور کریمی راهی منزلش شدیم. چهره‌ای که این روزها بیشتر به تدریس و داوری می‌پردازد. اما مشخصه‌ای بارز در کلام و رفتارش هویدا بود و آن حمایت از فرزندان شهدا که آن را وظیفه خود می‌داند و در عمل نیز به آن پایبند بوده است.
منصور کریمی سال 1345 در هفتکل یکی از شهرهای محروم خوزستان دیده به جهان گشود و از سال 58 همزمان با تحصیل در مقطع سوم راهنمایی قرائت قرآن کریم را برای نخستین‌بار آغاز کرد. کنارش که نشستیم خاطرات قدیمی را مروری کرد. انگار پخش برنامه تلویزیونی «آوای قرآن» در سال 58 ملکه ذهنش شده است و درباره آن می‌گوید: در آن سال که به تازگی انقلاب به پیروزی رسیده بود این برنامه از سیما پخش می‌شد و قاریان قدیمی ایرانی به‌صورت روزانه قرآن تلاوت می‌کردند. پس از دیدن این برنامه بود که به تقلید از قاریان پرداختم. پیش از انقلاب اسلامی بود که با گذر از کوچه و خیابان و شنیدن صدای تلاوت عبدالباسط و سعید مسلم نسبت به علاقه‌مندی و توانایی خود به قرائت قرآن پی بردم و در راه مدرسه این شنیده‌ها، به‌ویژه سوره تکویر سعید مسلم را با خود زمزمه و تکرار می‌کردم.
منصور کریمی که مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه شهید چمران اهواز دریافت کرده، سال 75 در رشته مترجمی زبان انگلیسی این دانشگاه پذیرفته شد و پس از گذارندن یک سال تحصیلی به‌دلیل علاقه به رشته قرآنی از سال 76 تا 80 در رشته علوم قرآن و حدیث به تحصیل مشغول شد.
در ادامه خاطراتی که زمانی لحظات شیرین زندگی‌اش بود، گفت: در مدرسه راهنمایی «معلم» هفتگل درس می‌خواندم. یک روز و در وقت زنگ تفریح بود که سوره ماعون را با صوت تلاوت می کردم و چون هیچ کس در کلاس نبود صدایم بازتاب پیدا کرد و لذت می‌بردم. هم‌شاگردی‌هایم که از پشت درب به صوت من گوش می‌دادند وارد کلاس شدند و به من گفتند کریمی چقدر قشنگ می‌خوانی باید برویم و به آقای کاهدی معلم قرآن بگوییم تا تو سر صف قرآن بخوانی. به آنها گفتم رویم نمی‌شود به آقا معلم نگویید. اما همکلاسیهایم به معلم اطلاع دادند و در کلاس دینی به خواست معلم قرآن خواندم و بچه‌ها نیز به شوخی الله الله می‌‌گفتند و پس از آن بود که هر روز صبح سر صف قرآن خواندم و این آغاز مرا به شرکت و تلاوت قرآن در مراسم سطح شهر کشاند.
شهید عبدالصمد موسوی که اصالتی اهوازی داشت را از مشوقان خود معرفی می‌کند و می‌گوید سال 59 بسیجی بودم و او پاسدار که در سپاه با هم حضور داشتیم. روزی پیش از اذان از من خواسته شد که قرآن تلاوت کنم و پس از آن بود که این شهید من را تشویق کرد و گفت: صدای خوبی داری و این راه را ادامه بده.
پس از رسیدن به سن بلوغ و تغییرات صدایی، صدیق منشاوی را الگوی قرائتش انتخاب کرد که تاکنون نیز از وی تقلید می‌کند. از 16 سالگی نیز به تدریس روخوانی قرآن کریم پرداخته است.
این قاری خوزستانی توضیح می‌دهد: در آن زمان مانند اکنون تنوع نرم‌افزارهای قرآنی نبود و به سختی نوار کاست به دستمان می‌رسید. پس از یافتن این نوارهای کاست برای پیشرفت در قرائت به صدای آنها گوش می‌دادم که در این راه الگوی من در قرائت اول استاد عبدالباسط و پس از آن استاد منشاوی بوده است. با توجه به آشنایی با مقامات و نغمات در قرائت قرآن از سبک‌های مختلف پیروی کردم و این تقلید محدود به یک قاری نبود.
کریمی در ادامه توضیح فعالیتش چنین می‌گوید: پس از پایان هشت سال دفاع مقدس و با حضور قاریان مصری همچون استاد غلوش و شحات در ایران موجی قرآنی در سال 68 در کشور به راه افتاد. نوزده ساله بودم که برای اولین بار در مسابقات قرآن اوقاف خوزستان شرکت کردم. در آن سال(64) مسابقات در آستان علی‌بن مهزیار اهوازی برگزار شد که مهدی دغاغله نیز میان شرکت‌کنندگان حضور داشت و به مقام اول دست یافت و پس آن پیرو شرکت در مسابقات قرآن کشوری و کسب رتبه به زیارت خانه خدا مشرف شد.
پیشرفت خود در صوت و تجوید را مرهون جلسات قرآنی استاد معلمی می‌دانم
کریمی ادامه می‌دهد: نخستین جلسه قرآنی که در اهواز شرکت کردم و با قواعد تجویدی آشنا شدم، جلسه استاد سیف‌الله معلمی بود که اکنون به مانند یک شاگرد به ایشان ادای حترام می‌کنم. پیشرفتش در صوت و تجوید را مرهون جلسات قرآنی استاد معلمی می‌داند و در کنار آقای معلمی از جلسات مهدی دغاغله نیز استفاده می‌کرد.
سال 73 رتبه سوم مسابقات اوقاف خوزستان در رشته قرائت را کسب کرد. در سال 76 نفر اول مسابقات قرآن اوقاف خوزستان شد. در جشنواره قرآن دانشجویی دانشگاه شهید چمران اهواز نفر اول شد. رتبه نخست مسابقات قرآن نیروهای مسلح را در استان به دست آورد و رتبه‌های دوم و سوم مسابقات قرآن بسیج کشور را نیز از آن خود کرده است.
حضور در مسابقات قرآنی، ملاک سنجش توانایی قاری نباشد
کریمی اذعان دارد که خود را قاری مسابقه‌ای نمی‌داند و خیلی نیز به مسابقات اعتقاد ندارد بلکه معتقد است توانایی‌های یک قاری را نمی‌توان در مسابقات سنجید و می‌افزاید: البته برگزاری مسابقات قرآن اقدامی فرهنگی و تبلیغی برای جذب نیروهای جوان به سوی قرآن کریم است اما ملاک اصلی برای سنجش شایستگی‌های یک قاری، مسابقات نیست چراکه شرایط حاکم بر مسابقات اجازه نمی‌دهد قاری توانایی‌های اصلی خود را نشان دهد. تعیین سطح توانایی قاری در یک محفل قرآنی و با تلاوت مجلسی مشخص می‌شود و معیار تعیین سطح کیفی قاریان در کشوری مانند مصر اصلاً مسابقات نیست بلکه ورود به رادیو قرآن آن است.
وی ادامه داد: در کشورمان معیار تلاوت در شبکه‌های صدا و سیما کسب رتبه بین‌المللی است؛ البته در این موضوع نیز تبعیض مشهود است. به عنوان مثال از قاسم مقدمی که نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن کریم است چند تلاوت در صدا و سیمای ملی مشاهده می‌شود؟ نباید گمان کرد که به غیر از رتبه‌آوران مسابقات بین‌المللی، قاری خوب دیگری نیست. البته طرح ارزیابی قاریان و مدرسان قرآن کریم در حال اجرا است و این مهم به سویی پیش می‌رود که معیار سنجش توانایی افراد تنها حضور در مسابقات نباشد.
قرائتی در محضر استاد شاه‌میوه
وی در تجوید از محضر غیرحضوری استادان سید‌محسن موسوی‌بلده و محمدرضا ستوده‌نیا از طریق نرم‌افزار و برنامه‌های رادیو قرآن استفاده و کسب تجربه کرده است. در رشته صوت و لحن نیز از استاد ابوالقاسمی و استاد شاه‌میوه کسب آموزش نموده است. البته این نکته را خاطرنشان می‌شود که مقامات و نغمات قرآنی را در سال 70 یا 71 با تدریس مهدی دغاغله آموخته که به گفته وی این دوره با عنوان آموزش صوت و لحن برگزار شد. همچنین او در جلسه استاد شاه‌میوه قرائت داشته است. از علاقه بسیار خود برای شرکت در جلسات قرآنی می‌گوید و هجرت به دیگر شهرها به منظور کسب تجربه از جلسات قرآنی اساتید بزرگ را مطلوب می‌داند.
کریمی خدا را برای بسیاری استادان قرآن کریم استان خوزستان شاکر می داند و می گود: اگر قاریان قصد استفاده از آموزش‌های استادان را داشته باشند از این نظر با کمبود مواجه نیستیم.
وی پس از بازنشستگی از سپاه حضرت ولیعصر(عج) خوزستان با درجه سرهنگ پاسدار، همچون گذشته به داوری و آموزش ادامه می‌دهد؛ در مسجد امام جعفرصادق(ع) و مسجد خاتم‌الانبیاء(ص) اهواز جلسه قرآنی داشته اما به دلیل نبود مکانی ثابت این جلسات تعطیل شده است. در حال حاضر در حال آماده‌سازی طبقه بالای منزل خود است که جلسه قرائت تخصصی به صورت هفتگی را در آن راه‌اندازی کند.
ضرورت اطلاع‌رسانی درخصوص جلسات قرآنی استادان استان
وی در ادامه دلیل نهادینه نشدن جلسات قرآنی در استان خوزستان را اندکی اطلاع‌رسانی برخی استادان می‌داند، که البته با پیشرفت ابزار اطلاع‌رسانی این امر تسهیل یافته است و در این میان ایکنای خوزستان می‌تواند نقشی بارز داشته باشد.
کریمی اکنون در رشته‌های روخوانی و روانخوانی و تجوید 1 و 2 در مؤسسات قرآنی و شرکت‌های دولتی تدریس می‌کند و با توجه به آنکه تجوید سطح 2 را به صورت تخصصی تدریس می‌کند وضعیت این رشته را تجوید در استان چنین ارزیابی کرد: در مسابقات قرآن قاریان خوزستانی از نظر صوت و لحن در سراسر کشور برتر و بسیار غنی هستند اما مشکل اساسی در وقف و ابتدا و تجوید است. قاریان باید تمرکز بیشتری بر تجوید داشته باشند و به قرائت ترتیل گوش دهند؛ از ترتیل حصری، استاد منشاوی و عبدالباسط استفاده کرده و با شرکت در جلسات اساتید اشکالات و نواقص کار خود را برطرف کنند.
داوری را از دهه 70 آغاز کرد
داوری را به طور رسمی از دهه هفتاد آغاز کرد؛ داوری در مسابقات قرآن استانی بسیج، جهادکشاورزی، دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، نیروی انتظامی، سپاه بخشی از تجربیات وی در این عرصه محسوب می‌شود. کریمی ادامه می‌دهد تاکنون برای داوری در مسابقات اوقاف خوزستان از او دعوت نشده است و دلیل آن را نیز نمی‌داند.
کریمی از قصد خود برای ادامه تحصیل در رشته علوم و فنون قرائت در دانشگاه اصفهان می‌گوید: پذیرش این رشته در هر سال 8 نفر است و اندکی پذیرش در این رشته بسیار مهم نیز به مهجوریت قرآن کریم بازمی‌گردد.
در حال حاضر از تشکیل جلسه قرآنی هفتگی خانگی خانوادگی در دوشنبه شب‌ها دوسال می‌گذرد؛ اقوام و فامیل در این میان با جمع شدن گرد هم اشکالات تجویدی و قرائت خود را با نظارت منصور کریمی برطرف می‌کنند.
آموزش قرآن به قرآن آموزان را بالاترین لذت می‌داند
کریمی آموزش روخوانی و روانخوانی را سخت‌تر از تجوید عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: آموزش این رشته همت و حوصله فراوان خواهان است، احساس لذت آموزش روخوانی و روانخوانی به قرآن‌آموزان بیشتر است چون نسبت به قرائت قرآن کاملاً ناآشنا بوده و پس از پایان آموزش، قرائت آنها با لحن عربی برای مدرس بسیار خوشایند است بنابراین اساتید نباید نسبت به روخوانی و روانخوانی بی‌توجه باشند و به سطوح بالاتر توجه داشته باشند.
یکی از خاطرات خوب وی برگزاری اولین محفل انس با قرآن به میزبانی مسجد نور اهواز در سال 70 بود که در این باره می‌گوید: در آن زمان برنامه‌های قرآنی این مسجد به دست حاج مجید سعیداوی بود، شب بسیار سردی بود و جمعیت زیادی آمده بودند، آقای سعیداوی قاری افتتاحیه را کریم منصوری معرفی کرد و من را قاری اختتامیه که این تشابه اسمی باعث نشاط مردم شد.
منصور کریمی در سال 70 ازدواج کرد، همسرش همسر شهید سید ضیاءالدین سیدصدر بوده است. سیده هستی 10 ساله که حاصل ازدواج سیدعلی فرزند شهید با دخترعمویش است گرمایی خاص به کانون خانواده داده است. حسین 20 ساله و زهرا 16 ساله حاصل ادواج منصور کریمی است؛ زهرا در مسابقات قرآن دانش‌آموزی دارای رتبه است و حسین از دوران کودکی در مسجد اذان می‌گفته و به گفته پدر موسیقی‌‌دان است. تیتراژ برنامه «از جنوب‌غربی» که از سیمای مرکز خوزستان پخش شده توسط حسین کریمی ساخته شده است. حسین کنار پدر مقامات قرآنی را آموزش دید و با استعداد در آهنگسازی به موسیقی وارد شد و اکنون در زمینه آهنگسازی، تنظیم و خوانندگی فعالیت می‌کند و تنظیم لحن برخی گروه‌های تواشیح و ابتهال را انجام می‌دهد و در این زمینه رضایت امام زمان(عج) را به گفته مادر مدنظر دارد.
در سال 90 به همراهی همسر حاجی شد، همسرش درباره او می‌گوید که در زندگی به قرآن عمل می‌کند و با پسر شهید بسیار مانوس است و از ته دل به او علاقه دارد، آقای کریمی حمایت از خانواده شهدا را تعهد خود می‌داند و این امر برای من بسیار ارزشمند است و این همان عمل به قرآن کریم است.
در حال حاضر استودیوی ضبط صدا برای قاریان، مبتهلان و گروه‌های تواشیح، دوره‌های ترتیل در منزل وی در حال آماده شدن است که همگان می‌توانند از آن استفاده کنند.
کریمی به قاریات مبتدی توصیه می‌کند برای تمرین از بلندگو استفاده کنند تا به صدایشان آسیب نرسد چراکه در مسابقات و محافل قرآنی از بلندگو استفاده می‌شود.
در حال حاضر در جلسه‌ای خانگی با تعدادی از قاریان درجه یک استان گردهم جمع شده، قرآت تلاوت می‌کنند، محسنات و معایب تلاوت یکدیگر را بیان می‌کنند و به گفته او همه حاضران نیز از این جمع شدن استقبال می‌کنند چون برای ارتقا قرائت امری مطلوب است؛ این جلسه از اول سال به راه افتاد و به صورت هفتگی روزهای شنبه یا یکشنبه برگزار می‌شود.
