سیدمحمد برهانی، نویسنده، محقق، پژوهشگر و عضو انجمن «قلم» در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با معرفی خود گفت: در مقطع کارشناسی زبان فرانسه فارغالتحصیل شدم، کارشناسی ارشد را در ادبیات فارسی گرفتم و در حال حاضر در حوزه علمیه مروی درس خارج فقه میخوانم و مشغول تدریس هستم.
وی افزود: آثاری را نگاشتهام که بیشتر در حوزه علوم قرآنی، ادبیات و عرفان بوده و «جهانبینی توحیدی در شعر پروین اعتصامی»، «گنجینه اسرار»، «مولوی و شریعتی»، «سیمای زن در مثنوی معنوی» و «در مکتب مولانا» را تألیف کردهام و آخرین کتابم «مثنوی در خانواده» بوده است.
برهانی تصریح کرد: درباره انسان و قرآن و قرآن در فضا مقالاتی نگاشته و با برخی نشریات همکاری کردهام، در سال 1354 که دانشجوی رشته زبان فرانسه بودم از استادم درباره علوم انسانی و گسترش علوم انسانی در دانشگاههای فرانسه بهویژه دانشگاه «سوربن» پاریس مطالبی شنیدم، آن زمان با انجمنهای اسلامی این کشور ارتباطی داشتم و به این فکر افتادم که تفسیر «المیزان» علامه طباطبایی برای ترجمه به فرانسه و بهرهمندی دانشجویان در خارج از کشور مناسب است و با توجه به آشناییام به زبان فرانسه و تحصیل در رشته ادبیات فرانسه تصمیم گرفتم این هدف محقق و المیزان ترجمه شود.
هانری کوربن نام علامه طباطبایی را در خارج از ایران زنده کرد
این مدرس دانشگاه، علامه طباطبایی را شخصیتی برجسته در جهان اسلام بهویژه در جهان تشیع دانست و گفت: هانری کوربن، شیعهشناس فرانسوی و استاد فقید دانشگاه سوربن یکی از شاگردان علامه طباطبایی بوده است که خود به ابعاد مختلف ادیان آشنایی داشت، او بعد از این که به ایران آمد و با علامه طباطبایی آشنا شد، سیما و نام علامه را در خارج از ایران بهویژه کشورهای فرانسوی زبان احیاء کرد.
این پژوهشگر علوم قرآنی بیان کرد: استاد مطهری یکی از برجستهترین شاگردان علامه بود که با تعریف از شخصیت علامه، ایشان را از افتخارات جهان اسلام و یکی از برجستهترین افرادی برشمرد که تاریخ اسلام در طول حیات خود کمتر به خود دیده است، قرنها و سالها باید بگذرد که فردی مانند علامه از نظر علمی ظهور پیدا کند.
وی تصریح کرد: علامه طباطبایی تقوا و تهذیب نفس خاصی داشت که اگر بتوانیم آن را به جامعه جهان بشریت منتقل کنیم، خیلی از مشکلاتی که ناشی از عدم تقوا و بینش معنوی است، حل خواهد شد، ترجمه آثار علامه به زبانهای مختلف بهویژه فرانسه، این هدف را محقق میکند.
مباحث انتخابشده المیزان برای ترجمه
سیدمحمد برهانی با بیان این که جهانبینی و ایدئولوژی توحیدی المیزان یعنی همان حکمت عملی و نظری برای ترجمه به زبان فرانسه انتخاب شده است، یادآور شد: مباحثی در تفسیر المیزان وجود دارد که با توجه به تهاجم فرهنگی غرب برای جوانان مفید است، ما مباحثی از المیزان همچون خداشناسی، صفات سلبیه، صفات ثبوتیه، حیات پس از مرگ، جوانان و رهایی از اضطراب، آشنایی با ارزشهای معنوی و کاربرد آن در زندگی انسان، ضرورت وجود خالق یکتا و حاکمیت الهی را که در زندگی هر کسی مؤثر است، برای ترجمه انتخاب کردهایم و مخاطبان ما، نسل جوان نه تنها در ایران بلکه در هر نقطه از جهان هستند.
تفسیر المیزان روح انسان را تغذیه میکند
برهانی ادامه داد: روح انسان به تغذیه نیاز دارد، همانطور که جسم به تغذیه نیاز دارد، تفسیر المیزان میتواند روح انسان در هر جا و مکانی و با هر مکتب و آیینی را تغذیه کند.
وی گفت: تفسیر المیزان به زبان عربی در 20 جلد نوشته شده است که قبل از انقلاب در 40 جلد به زبان فارسی ترجمه شد، در جلساتی که در برای ترجمه گزیدههای این اثر به فرانسوی داشتیم، پیشنهاد شد که این گزیدهها با استناد به 20 جلد عربی و 40 جلد فارسی ترجمه شود.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: ما در این کار به نیاز مخاطب بهویژه جوانان در داخل و خارج از ایران توجه داریم، هر چند که افراد در هر سن و سالی که باشند، میتوانند از این تغذیه روحی و معنوی استفاده کنند.
وی درباره دلایل ترجمه تفسیر المیزان به زبان فارسی گفت: مدرک دانشگاهی من زبان فرانسه است، به علاوه این زبان یک زبان ادبی ـ علمی است و بسیاری از مطالب علوم انسانی بهویژه بحثهای فلسفه و منطق به زبان فرانسه ترجمه شده است و حتی در کتابخانه کشورهایی که فرانسوی زبان نیستند، نگهداری میشود.
وی تصریح کرد: علامه بینشی قوی در فلسفه اسلامی و بحثهای کلامی داشت و بحثهای کلامی و فلسفه ایشان قابل توجه و تأمل است و سبب میشود انسان دارای بینشی نوین شود.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر این که راه علامه مورد توجه و استفاده مفسران بعدی قرار گرفت، بیان کرد: اندیشه علامه طباطبایی یک اندیشه فردی نیست؛ بلکه اجتماعی است، وی با تفاسیر گرانسنگ گذشته آشنایی داشت و آن را مطالعه کرد. تفسیر وی به گفته استاد مطهری از همه تفاسیر دیگر برتر است.
برهانی یادآور شد: علامه روش تفسیر قرآن با قرآن را در المیزان محور قرارداده است و در مقدمه جلد 1 المیزان آورده است «قرآن هادی همه چیز و همه کس است»، بنابراین این کتاب مقدس میتواند هادی خود هم باشد.
استفاده از مترجمان توانمند در تولید اثر
این پژوهشگر علوم اسلامی درباره مشارکت مترجمین زبان فرانسه در تولید این اثر گفت: ما در این کار از مترجمین توانمند زبان فرانسه دانشگاههای مطرح استفاده خواهیم کرد و سعی داریم با کسانی ارتباط بگیریم که نه تنها در ترجمه زبان فرانسه؛ بلکه در ترجمه علوم قرآنی تجربه دارند.
سیدمحمد برهانی ادامه داد: قرار است، مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) در قم و طلاب فرانسوی زبان جامعة المصطفی(ص) در این زمینه همکاری داشته باشند و حداقل دو سال طول میکشد که این اثر به مرحله چاپ برسد.
برهانی تأکید کرد: هنوز همکاریها به مرحله عملی نرسیده است، حمایتهای مادی باید انجام و تقویت شود، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه امام صادق(ع) حمایت خود را از این کار اعلام کردهاند و سعی داریم که کار ترجمه هر چه زودتر آغاز شود.
وی با بیان این که جوانان از مباحث تفسیر المیزان استقبال میکنند، اظهار کرد: سخنرانیهای متعددی در دانشگاهها و فرهنگسراها درباره ادبیات ایران زمین، علوم قرآنی و مسائل اسلامی ایراد کردهام و در این سخنرانیها متوجه شدم که جاهایی که آیات قرآن محور کلام قرار میگیرد و از مطالب تفسیری المیزان استفاده میشود، مورد توجه افراد بهویژه جوانان قرار میگیرد و چنین مباحثی در زندگی آنان مؤثر است.
برهانی در پایان گفت: از مسئولان کشورمان در هر رتبه و مقامی که هستند، میخواهم که این کار را حمایت کنند؛ چرا که این اثر برای خدمت به قرآن و در مسیر اهتمام به معنویت ترجمه میشود و بیانگر ادامهدادن راه علامه طباطبایی است.