کتابت عاشقانه ۳۲۰ برگ از آیات نور/ کاتبان قرآن هنوز زیر پوست شهر مهجورند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، وقتی پا به هستی می‌گذاریم، درون گوش‌مان اذان گفته می‌شود، نجوایی ازآیات الهی، بزرگ می‌شویم، رشد می‌کنیم و آن چیزی که در بطن زندگی، در فراز و نشیب‌های زندگی پا به پایمان می‌آید و هر جا که کم می‌آوریم دست‌مان را به سویش دراز می‌کنیم، قرآن است.

زندگی قرآنی بر اساس رعایت مقررات، عدالت، احسان، صفا و صمیمیت شکل می‌گیرد و مردمی که اینگونه زندگی می‌کنند، آرامش و احساس خاطر بیشتری دارند، مگر می‌شود سناریوهای زندگی‌مان برداشتی از آیات نورانی قرآن باشد و دلی بگیرد، بی قرار شود و در مسیر انحرافی بیفتد.

مهجور ماندن کاتبان قرآنی زیر پوست شهر

از کوچه پس کوچه‌های شهر که عبور می‌کنیم، به رحل‌های قرآن در محافل انس با نور که می‌رسیم یادمان نرود خادمانی هم در این گوشه و کنار عاشقانه زحمت می‌کشند و به دور از هر گونه تزویر و ریا آیات الهی را با خطی خوش و زیبا می‌نویسند، کاتبانی که زیر پوست شهر مهجور مانده‌اند.

«لطفا با وضو وارد شوید» تابلویی است که بر سر در کارگاه تذهیب حاج علی اکبر اسماعیلی‌قوچانی حک شده است، وارد اتاق کارش که می‌شوی دنیایی از طرح، نقش و رنگ، چشمانت را خیره می‌کند، کارگاهی کوچک و زیبا، کتاب، قلم، رنگ، طرح، همه در گوشه و کنار اتاق به طرز عجیبی چیده شده‌اند. به اطرافت که می‌نگری دنیایی از آثار هنری دیده می‌شود، تابلوهای نقاشی، سیاه قلم، رنگ روغن، ترکیب‌های رنگی روشن که جان و حس به آثار بخشیده است، همه این‌ها قسمت‌هایی از کلکسیون آثار استاد می‌شود.

این جور که خودش تعریف می‌کند کشتی‌گیر قهاری بوده است، یکی از کشتی گیران چوخه مشهد که به دلیل مصدومیت از ناحیه پا به کلی این ورزش پهلوانی را کنار گذاشته است.

با حاج علی‌اکبر اسماعیلی‌قوچانی، کاتب و خادم قرآن کریم به گفت‌و‌گو می نشینیم، از اینکه در سال 1350 با موزه آب انبار سید اسماعیل کار کتابت قرآن را شروع کرده است، می‌گوید و با اشاره به این‌که دومین کتابت 30 جزء قرآن را از عید غدیر سال 88 آغاز کرده است، بیان می‌کند: 20 سال قبل که کار کتابت را آغاز کردم، گروهی از مهندسان با استفاده از پارچه‌های رنگی، پارچه‌ای که شباهت به پوستین دارد و کاملا قابل شستشو است را درست کردند، از نظر دوام مقاوم‌تر از پارچه‌ای بود که قبلا از آن استفاده می‌کردیم لذا در این کتابت کارمان راحت‌تر شد.

114 نوع «بسم‌الله الرحمن الرحیم» در نفیس‌ترین قرآن جهان

وی با بیان اینکه کتابت این قرآن به گونه‌ای تنظیم شده که «بسم الله الرحمن الرحیم» ابتدای سوره‌ها در ابتدای صفحات نقش بسته است، می‌افزاید: وجود 114 نوع «بسم الله الرحمن الرحیم» منحصر به‌فرد با یک نوع خط، از جمله کوفی، ریحان، توقیع، تعلیق، طغری، دیوانی، رقعه، نستعلیق، شکسته و دیگر خطوط خوشنویسی از دیگر ویژگی‌های این اثر به شمار می‌رود.

این هنرمند قرآنی می‌گوید: در کتابت 30 جزء قرآن، هر یک از صفحات آن یک نوع نقوش تذهیب قلم زده شده است و در هر صفحه این قرآن، سه خط به صورت ثلث در ابتدا، وسط و انتها کتابت شده و بقیه خطوط با خط نسخ خوشنویسی شده است.

در ادامه این دیدار، کتابخانه‌ای طویل و پر از کتاب، لوح، جایزه و تقدیر در اتاقش دیده می‌شود؛ به کتابخانه که سر می‌زنی، جلد کامل تفسیر المیزان که به زیبایی چیده شده به چشم می‌خورد، حکاکی روی قلم و نی از دیگر کارهای جاودان، ماندگار و دیدنی استاد در این کتابخانه است.

باورم نمی‌شود که این مرد همان مردی است که عاشقانه سر در حرم امام حسین(ع) را تذهیب کرده و یکی از افتخاراتش را نوکری خانه اهل بیت(ع) می‌داند.

استاد اسماعیلی قوچانی در ادامه گفت‌وگو با بیان اینکه تعداد برگ‌های به کار رفته در نفیس‌ترین و بزرگ‌ترین قرآن جهان 320 برگ است، عنوان می کند: چیزی تا پایان و به اتمام رسیدن کتابت 30 جزء قرآن باقی نمانده است که در این مدت برای هر برگ از قرآن بیش از دو میلیون تومان هزینه شده است.

وی وزن این کتاب را سه و نیم کیلوگرم عنوان کرده و با بیان اینکه ابعاد هر صفحه 250 در 170 سانتی متر است، اظهار می‌کند: تألیف 35 جلد کتاب و برگزاری ده‌ها نمایشگاه داخلی در شهرهای مختلف ایران و ده‌ها نمایشگاه خارجی از جمله در کشورهای انگلستان، بلغارستان، پاکستان، ترکیه و سوریه را در کارنامه خود دارم.

این پیشکسوت خوشنویس با ابراز گله‌مندی از مسئولان و عدم بازدید و حمایت از این طرح ابراز می‌کند: نمایشگاه‌های زیادی در ایران و خارج از کشور برگزار کردم اما هیچ کجا همانند مردم اروپا به هنر تذهیب بها نمی‌دهند به گونه‌ای که استقبال مردم از این هنر غیر قابل باور بود.

وی با بیان اینکه از مسئولان توقع و انتظار بیشتری می‌رود تا با بها دادن به خادمان و کاتبان قرآن آن‌ها را ترغیب و تشویق کنند، از اهدا کردن این کتاب بزرگ به زادگاهش قوچان خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: برای فرهنگ سازی و توسعه و آوازه شهر قوچان تصمیم گرفتم کتابت 30 جزء نفیس‌ترین و بزرگ‌ترین قرآن جهان را تقدیم به شهرم کنم.

این کاتب قرآن با بیان اینکه تاکنون بیش از سه جلد کتاب در زمینه هنر اسلامی، دین و خوشنویسی تألیف کرده است، اظهار می‌کند: از مجموع آثار تألیف شده‌ام می‌توان به حدیث رضوی(ع) جوامع الحکم، کتیبه کوفی سقاخانه حرم و .... اشاره کرد.

استاد اسماعیلی قوچانی با وجود پیشرفت تکنولوژی جایگاه خوشنویسی را فراتر می‌داند و بیان می‌کند: دیجیتالی شدن هنر اسلامی در زمینه‌های مختلف مانع قلم زدن خوشنویس نمی‌شود، قرآن دیجیتالی به خط عثمان طه هیچگاه نمی‌تواند جایگاه هنر اسلامی به شیوه سنتی و خط را بگیرد.

چراغ نگاهمان را مزین به نورانیت قرآن کنیم

«هنر نزد ایرانیان است و بس» این جمله را بارها و بارها شنیدیم، اما از عمل تا حرف فاصله بسیاری است، کاتبان آیات الهی روز به روز حضورشان در جامعه کم رنگ‌تر می‌شود و این نقطه ضعفی برای جامعه آنان محسوب می‌شود.

دلش پر است اما حرفی نمی‌زند، گله مندی‌هایش را در پشت آن صورت مهربان که متأثر از نورانیت قرآن است، پنهان می‌کند تا کسی متوجه غم‌هایش نشود. خادمی که سال‌هاست خدمتگذاری اهل بیت(ع) را انجام داده و این چنین مهجور مانده، از گذشته‌هایش کم و بیش حرف می‌زند ولی دوست ندارد در نزد دیگران طالب شهرت به نظر رسد.

تمام دارایی و دلخوشی استاد اسماعیلی قوچانی کتابت قرآن است، به گفته خودش اگر یک روز قلم نزند زندگی برایش رنگ و بویی ندارد، او با رایحه دلپذیر قرآن انس گرفته است؛ مریدان و شاگردان بسیاری دارد، آن‌هایی که همچون خود او عاشقانه برای ترویج هنر قرآنی با دستانی خالی تلاش می‌کنند، کم توقع‌اند و تنها دلخوری شان از متولیانی است که می‌توانند با حضور خود دلگرمی و پشتوانه‌ای برای آن‌ها باشند.

پس بیاییم نگاهمان را با نورانیت قرآن رنگی دیر بخشیم، یادمان باشد فقط کافی است بخواهیم و چشمانمان را به روی تلألؤ این خورشید زندگی بخش بگشاییم.

زری ابو از شعبه خراسان رضوی