آیات مربوط به علم تغذیه نیاز به تفسیر ندارد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، 18 فروردین در تقویم جمهوری اسلامی ایران به عنوان «روز سلامتی(روز جهانی بهداشت)» نامگذاری شده است. واژه سلامت در فرهنگ معین به معنی بی‌عیب شدن، رهایی یافتن، امنیت، تندرستی، نجات، رستگاری، خلاص از بیماری و شفا است.

خداوند در قرآن کریم از تغذیه و خوراک با عنوان نعمت یاد فرموده و انسان را به استفاده از آن ترغیب می‌کند؛ «فَکُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالًا طَیِّبًا وَاشْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ إِن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ؛ پس از آنچه خدا شما را روزى کرده است‏ حلال [و] پاکیزه بخورید و نعمت‏ خدا را اگر تنها او را مى‏‌پرستید شکر گزارید»(114/نحل).

همچنین قرآن کریم انسان را به دقت و تأمل در خوراک خود تشویق می‌فرماید که این امر بیانگر اهمیت والای این موضوع در قرآن است؛ «فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ، أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا، ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا، فَأَنبَتْنَا فِیهَا حَبًّا، وَعِنَبًا وَقَضْبًا، وَزَیْتُونًا وَنَخْلًا، وَحَدَائِقَ غُلْبًا، وَفَاکِهَةً وَأَبًّا؛ پس انسان باید به خوراک خود بنگرد، که ما آب را به صورت بارشى فرو ریختیم،آنگاه زمین را با شکافتنى [لازم] شکافتیم، پس در آن دانه رویانیدیم، و انگور و سبزى، و زیتون و درخت‏ خرما، و باغهاى انبوه و میوه و چراگاه»(عبس،24-31).

قرآن الگو و راهنمای روح و جسم است
مجید محمدشاهی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در گفت‌وگو با ایکنای خوزستان، اظهار کرد: همه ما به عنوان  مسلمان قرآن کریم را خوانده‌ایم و برخی آیات آن بسیار شفاف، ساده و روان پیام خود را منتقل کرده و نیاز به تفسیر ندارد.

وی با اشاره به موضوع مورد بحث پیچیده میان علما بر سر اینکه آیات قرآن کریم باید تفسیر یا با علوم انطباق داده شوند، افزود: در علم تغذیه انطباق با آیات قرآن کریم و یافته‌های این علم بسیار دیده می‌شود. در آیه 24 سوره عبس خداوند به صورت مستقیم به خوراک انسان اشاره دارد و برای محققان تغذیه بسیار تأثیرگذار است که در قرآن کریم(کتاب راهنمای زندگی) به این موارد اشاره شده است. قرآن کریم به علوم مختلف به صورت مجزا اشاره کرده و این تفکر اشتباه است که تنها بعد روحی و معنوی آیات قرآن کریم مطرح باشد؛ چراکه قرآن الگو و راهنمای روح و جسم است.

قرآن به صورت کاملاً مشخص و هدفمند در مورد جسم سخن گفته است
محمدشاهی تصریح کرد: قرآن به صورت کاملاً مشخص و هدفمند در مورد جسم سخن گفته است. بیان قرآن کریم: «وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ؛ بخورید بیاشامید ولی زیاده‌روی نکنید(اعراف،31)» در دیدگاه علم تغذیه بالاترین لطف به جامعه است؛ چراکه در حال حاضر یکی از مشکلات بسیار بزرگ انسانی چاقی است که مهم‌ترین راهکار برطرف کردن آن کم خوردن است. اسراف کردن از نظر معنوی عملی ناشایست است اما در کنار این امر، موضوع تأمین سلامت فرد در آیه نهفته است. کمتر از یکصد سال علم به این نتیجه رسیده که با کاهش مواد غذایی فرد به بیماری‌های مزمن دچار نمی‌شود اما 1400 سال پیش قرآن کریم بسیار شفاف این امر را بیان فرموده و نیاز به هیچ‌گونه تفسیر نیز ندارد و این انطباقی بسیار کامل است.

اشاره صحیح قرآن کریم به استفاده از مواد غذایی به میزان کافی
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان اینکه متخصصان تغذیه باید الگوی کامل غذایی را در اختیار مردم قرار دهند، ادامه داد: یکی از اعجازهای قرآن کریم اعجاز لفظی است که کلمات را بسیار درست و در جای خود قرار داده است. گروه‌های غذایی شامل غلات، شیر و لبنیات، گوشت‌ها، میوه‌ها و سبزیجات است و آیات قرآن به غلات و دانه‌ها اشاره داشته و آنهارا به عنوان پایه غذایی معرفی می‌کند. همچنین قرآن کریم به نوع روغن خوب که از آن در علم جدید با عنوان (good oil) یاد می‌شود، در آیه 20 مومنون: «وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَیْنَاء تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآکِلِینَ؛ و از طور سینا درختى برمى‌‏آید که روغن و نان خورشى براى خورندگان است» اشاره کرده است؛ زیتون و روغن آن مصداق این امر است.

وی ادامه داد: همچنین در آیه 5 سوره نحل آمده است: «وَالأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَکُمْ فِیهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ؛ و چارپایان را براى شما آفرید در آنها براى شما [وسیله] گرمى و سودهایى است و از آنها مى‌‏خورید» که براین اساس شیوه استفاده از چهارپایان بیان شده است و اشاره پایانی به مصرف گوشت نشانگر استفاده کمتر از این ماده غذایی است.

محمدشاهی با اشاره به آیه 14 سوره نحل گفت: این آیه به دریاها و آفرینش ماهی اشاره دارد: «وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ؛ و اوست کسى که دریا را مسخر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید و پیرایه‏‌اى که آن را مى‏‌پوشید از آن بیرون آورید و کشتی‌ها را در آن شکافنده [آب] مى‏‌بینى و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید» به کار بردن لفظ گوشت تازه بیانگر فسادپذیری زودهنگام ماهی است. حتی آیات قرآن کریم به مصرف ماهی آب‌های شور و شیرین نیز اشاره فرموده و البته در حال حاضر علم، ماهی‌های آب‌‌های شور را منبع اصلی ید می‌داند که ما با کمبود ید در جامعه مواجه هستیم.

قرآن کتاب پزشکی نیست؛ بلکه راهنما است
وی با بیان اینکه علم تجربی در حال تغییر است اما تاکنون با بررسی تاریخچه پیشرفت علم، مشخص می‌شود که به بیانات قرآن کریم دست یافته‌ایم، تصریح کرد: جزئیات درمان بیماری‌های گسترده در قرآن کریم وجود ندارد؛ چرا که قرآن کتاب پزشکی نیست بلکه راهنما است و تنها قرآن راهکار پیشگیری از بیماری‌ها را ارائه می‌دهد و نباید از آن انتظار درمان را داشت.

لزوم ارائه آموزه‌های علمی قرآن به عنوان واحد درسی دانشگاهی
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه هدف قرآن کریم از بیان آیات، پیشگیری انسان از ابتلا به بیماری است، عنوان کرد: در حوزه علوم پزشکی واحد درسی برای ارائه آموزه‌های قرآنی وجود ندارد که البته این امر به عنوان تعدادی از جلسات یک واحد درسی باید گنجانده شود. جای این امر در کشورمان به عنوان کشوری اسلامی خالی است.

محمدشاهی در پایان خاطرنشان کرد: نباید از قرآن کریم فقط انتظار درمان روح را داشت که این امر با اعجاز کلامی و خواندن آیات محقق می‌شود اما باید تاکید داشت که قدرت اعجاز قرآن بسیار گسترده‌تر است.