آیه‌ای از قرآن الهام‌بخش زیباترین شعرم بود/ شعری که به دست رهبری رسید
گروه ادب: میلاد عرفان‌پور، شاعر جوان متعهد و مدیر دفتر شعر شهرستان ادب از جمله شاعران آئینی است که اغلب اشعارش با الهام از آیات قرآن سروده شده‌اند و در این میان آیه «یَا أَیَّتُها النَّفسُ المُطمَئِنَّة» الهام‌بخش زیباترین سروده وی بوده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، میلاد عرفان‌پور، کارشناس ارشد فرهنگ و ارتباطات و معارف اسلامی از دانشگاه امام صادق(ع) و مدیر دفتر شعر شهرستان ادب است که در برگزاری دوره‌های آموزشی استعدادیابی جوانان فعالیت دارد در سال 67 در شیراز به دنیا آمد و از سال 86 ساکن تهران است. وی به سرودن رباعیات اخلاقی و متعهد با روح عرفانی شهرت دارد و یکی از رباعیات وی پس از هفت سال از تاریخ سرایش مورد توجه خاص مقام معظم رهبری قرار گرفته است.
عرفان‌پور در حالی که هنوز به 30 سالگی هم نرسیده است، توانسته در عرصه ادبیات و شعر انقلاب اسلامی پختگی نسل خود را به نمایش بگذارد.
دغدغه اصلی وی تربیت نسل جوانی است که ذیل گفتمان ادبیات پاک اشعارش در یک حوزه خلاصه نشود و شاعری حساس و متعهد باشد.
وی پنج سال پیش ازدواج کرده که ثمره این پیوند، دختری سه ساله به نام «آیه زهرا» است و به قول شاعر: «آیه زهرا خواندمت تا عطری از زهرا بگیری/ آیه‌ای از سوره کوثر شوی معنا بگیری».
میلاد حضرت علی‌اکبر(ع) و هفته جوان بهانه‌ای شد که پای صحبت‌های این شاعر جوان و متعهد بنشینیم.
- چه شد که وارد عرصه شعر آئینی شدید؟
اصولاً کسی عرصه شاعرانه خود را انتخاب نمی‌کند، ولی شخصیت، روح و وضعیت‌های یک شاعر اقتضا می‌کند که در یک زمینه خاص بیشتر قلم‌زنی کند. در عین حال هر شاعر گاه در عشق، اعتراض یا اجتماعی یا مرثیه و ساحت‌های بی‌شمار دیگر شعر می‌سراید؛ چراکه در ساحت‌های مختلف زندگی می‌کند.
اصطلاح شاعر آئینی که باب شده، تعریفی بی‌دقت است و باید دانست که هر شاعری که در چارچوب اسلام قرار دارد، شاعر مذهبی و آئینی است، حتی اگر اشعار عاشقانه، اجتماعی و اخلاقی بسراید. شاعر مذهبی بر اساس آیات سوره شعرا کسی است که به اعتقادات بی‌تفاوت نیست و در هر ساحت خود را ملزم می‌داند که موضع دینی و الهی را بیان کند. خداوند در آیات سوره شعرا چهار صفت را برای شاعران واقعی و دینی بیان می‌کند که اغلب آنها (ایمان به خدا، یاد کردن از خداوند و انجام عمل صالح) به شخصیت شاعر اشاره دارد و فقط یک صفت عملی است که دادخواهی و ظلم‌ستیز بودن شاعر را مورد اشاره قرار داده است.
بنا به فرموده مقام معظم رهبری نیز شعر آئینی محصور در مدح و مرثیه اهل بیت(ع) نیست، بلکه باید موضع اهل بیت(ع) را در تمام ساحت‌های شاعرانه منعکس کنیم.
شاعر مذهبی حتی اگر شعر عاشقانه بسراید در بیت بیت اشعار آن نجابت و تقوا موج می‌زند. شاعر مذهبی اهل ایمان است و در حوزه‌های مختلف نبرد حق و باطل را به تصویر می‌کشد. البته برداشت غالب این نیست و عوام تصور می‌کنند شاعر مذهبی و آئینی صرفاً باید مدح و مرثیه بگوید. در حالی که اگر شاعری از نهضت حسینی صحبت کرده، ولی مظلومان غزه را فراموش کند، برداشتی ناقص داشته است.
- به کدام یک از اشعارتان تعلق خاطر بیشتری دارید و چرا؟
ممکن نیست شاعری یک شعر را بیشتر دوست داشته باشد و انتخاب یک یا دو شعر از میان مجموعه اشعار دشوار است. البته ممکن است جامعه مخاطبان به شعری علاقه بیشتری داشته باشند. من در میان اشعارم یک رباعی را بیشتر دوست دارم که در یک سحر در دانشگاه امام صادق(ع) در حال تماشای طبیعت سرودم به این شرح که «دل این دل تنگ زیر این چرخ کبود/ یک عمر زبان جز به شکایت نگشود/ آرامش تسبیح شما بر هم خورد/ شرمنده‌ام ای درخت ای گل ای رود».
- تا چه اندازه از آیات قرآن کریم در اشعارتان الهام گرفته‌اید؟
طبعاً یکی از منابع الهام شاعران آیات قرآن است و من هم سعی کرده‌ام رگه‌هایی از این الهامات را داشته باشم و اشعارم مستقیم یا غیرمستقیم متصل با وحی باشد. در این مسیر باید شاعر بسیار دقت کند چون شعر ممکن است با غلبه خیال از حق دور شود، ولی اگر با وحی پیوند بخورد شعر با چارچوبی متفاوت تا اندازه‌ای می‌تواند به وحی نزدیک شود؛ برای مثال «برخیز که راه رفته را برگردیم/ با عشق به آغوش خدا برگردیم/ در عرش صدای ارجعی پیچیدست/ یا ایتها النفس بیا برگردیم» که به آیات « یَا أَیَّتُها النَّفسُ المُطمَئِنَّة (۲۷) إِرجعی إِلی ربِّکَ راضیةً مَرضیة(۲۸) فَادخلی فِی عِبادی(۲۹) وَادخلی جَنََّتی(۳۰)؛ ای جان آرام یافته (۲۷) به سوی پروردگار خویش باز گرد، در حالی که تو از او خشنود و او از تو خشنود است(۲۸) پس در میان بندگان من درآی(۲۹) و در بهشت من داخل شو(۳۰)» اشاره دارد از آن جمله است.
- تاثیرگذارترین آیه قرآن در زندگی شما کدام است؟
یکی از آیات قرآن مبنی بر اینکه «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجًا؛ هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند.» بسیار برای من درس‌آموز بوده و راه‌حل مشکلات را به من نشان داده است. به طوری که از آن آموختم که اگر بر اساس این آیه در مشکلات تقوا پیشه کنم و در انجام دستورات الهی تلاش کنم و از آنچه مورد رضایت خداوند، پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) نیست بپرهیزم، خداوند برایم در سختی‌ها راه نجاتی قرار می‌دهد.
- آیا به نظر شما شعر می‌تواند یک واکنش سریع باشد؟
برخی می‌گویند شعر نباید واکنش سریع باشد، در حالی که نمونه‌هایی را سراغ داریم که پیامبر اسلام(ص) از حسان خواستند فی البداهه کسی را هجو کند یا امام رضا(ع) چنین تقاضایی را از دعبل کردند که این اشعار دوام هم دارند. برای خود من نیز تجربه شده که سال 87 در بمب‌گذاری حسینیه سیدالشهدای شیراز تعدادی از دوستانم را از دست دادم و این رباعی را سرودم: «ما سینه زدیم بی صدا باریدند/ از هر چه که دم زدیم آنها دیدند/ ما مدعیان صف اول بودیم/ از آخر مجلس شهدا را چیدند» این شعر چاپ نشد، ولی به صورت پیامک در میان دوستان گشت تا اینکه نوروز امسال یکی از دوستانم به من خبر داد این رباعی مورد توجه حضرت آقا قرار گرفته و از مصراع آخر آن متأثر شده‌اند و اشک ریخته‌اند.
- شعر دینی موفق چه شعری است؟
شعری که وظیفه خود را درک کند و نشانه توجه یک شاعر به موضوع خاصی از کودکی دستفروش تا کودکان یمن و غزه باشد. شاعر بی‌تفاوت ماندگار نمی‌شود و در مقابل، شاعر موفق اهل تماشاست و دین خود را به جامعه ادا می‌کند.
- جای چه موضوعاتی در شعر آئینی کشور ما خالی است؟
شعر مذهبی ما بسیار محدود به مرثیه و مدح شده و در سال‌های اخیر تعداد اشعار اخلاقی، اجتماعی و انتقادی کاهش یافته است. از سوی دیگر زمان نظریه‌پردازی و نقادی ادبیات انقلاب اسلامی فرا رسیده و باید متخصصان و شاعران متبحر به نقادی و نظریه‌پردازی در این زمینه بپردازند.
