قدمت نسخه تنها با آزمایش رادیوکربن مشخص نمی‌شود/ لزوم بررسی خط نسخه قرآن بیرمنگام
گروه ادب: غلامرضا جمشیدنژاداول گفت: در حال حاضر نمی‌توان نظر قاطع و علمی در رابطه با نسخه قرآن بیرمنگام داد؛ چرا که باید نمونه خط و کاغذ این مصحف بررسی شود.
غلامرضا جمشیدنژاد اول، مصحح و استاد پیشکسوت تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره صحت ادعای قدیمیترین نسخه قرآن کشف شده در بیرمنگام گفت: در حال حاضر نمی‌توان نظر قاطع علمی در رابطه با این نسخه قرآن داد؛ چرا که باید نمونه خط و کاغذ را بررسی کرد.
وی با اشاره به میزان قابل اعتماد بودن آزمایش رادیو کربن اظهار کرد: رادیو کربن می‌تواند قدمت کاغذ را بیان کند، اما نمی‌تواند قدمت خط، کتابت و نوع آن را تعیین کند و اینکه چه خطی است و آیا خط موجود، مسند حجازی است یا نبتی و یا مسند شامی؛ جای بحث و بررسی دارد و با این آزمایش قابل بیان نیست.
جمشیدنژاد اول در ادامه تصریح کرد: با توجه به اینکه جعل خط بسیار رواج یافته و کارگاه‌هایی وجود دارد که به جعل خط می‌پردازند، از این رو در حال حاضر نمی‌توانم اظهار نظر قطعی در مورد این نسخه بکنم.
این مصحح تأکید کرد: ضروری است که این نسخه توسط کارشناسان نسخ خطی و خط از کشورهای اسلامی و یا سایر کشورها نیز بررسی شود و این پیشنهاد خوبی است تا این نسخه از سوی کارشناسان مختلف اعم از کاغذشناس، آشنا به تاریخ قرآن و کتابت، کارشناس خطوط اسلامی و غیراسلامی، انواع خطوط و الفبای زبان‌های سامی و آریایی و ... مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در گذشته چنین ادعایی بوده که تأیید نشده باشد، بیان کرد: خیر، اما به هر ادعایی هم نمی‌شود اعتنا کرد و باید به دقت آن را بررسی کرد.
جمشیدنژاد اول در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه کشف نسخ قرآنی چه اثرگذاری خواهد داشت و چه اندازه اهمیت دارد، بیان کرد: این کشف قدمت نسخه‌های دست‌نوشت قرآن کریم را به قرن اول یعنی سده یکم و یا نیمه اول سده دوم می‌برد.
این استاد پیشکسوت تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی در پایان یادآور شد: باید دید این نسخه چه ویژگی‌های دیگری غیر از قدمت دارد؛ چرا که ممکن است قرائات یکی از قراء «شاذ» باشد که اکنون در دسترس ما نیست، همچنین دارای نشانه‌گذاری‌های سجاوندی، ضوابط و نقطه‌گذاری و ... هست یا خیر؟
گفتنی است، چند برگ از یک نسخه بسیار قدیمی قرآن که ممکن است قدیمیترین نسخه خطی قرآن باشد، در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس کشف شد که براساس روش تاریخ‌گذاری رادیوکربن، قدمت این نسخه حداقل 1370 سال تخمین زده شده که آن را در میان قدیمیترین نسخه‌های موجود قرآن قرار می‌دهد.
سمیه قربانی
