آیا آموزشهای پیش‌دبستانی قرآن همگام با آموزش و پرورش است؟
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: مراکز پیش‌دبستانی قرآن چند سالی است در راستای پرورش قرآن‌آموزان قدم برداشته است و موارد آموزشی متنوعی را در راستای کار خود دارد و باید به این موضوع توجه داشت که آیا این آموزش‌ها در راستای برنامه‌های آموزش و پرورش است یا خیر؟
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، پیش‌دبستانی دوره دوساله‌ای است که برای کودکان چهار تا شش سال درنظر گرفته شده است. کودکان در این دوره از برنامه‌های آموزشی و تربیتی در حوزه‌های متفاوتی برخوردار می‌شوند و مسئولان و کارشناسان به‌منظور تعلیم و تربیت شایسته و پرمغز، برنامه‌های آموزشی را تدوین کرده‌اند.
آموزش و پرورش به‌عنوان تنها مرجع صادرکننده مجوز تأسیس مراکز دوره پیش از دبستان محسوب می‌شود و تمامی مراکز پیش‌دبستانی اعم از مراکز وابسته به آموزش و پرورش و سایر نهادهای دولتی و غیردولتی(از جمله سازمان بهزیستی) ملزم به تطبیق برنامه‌های خود با این مصوبه هستند.
وزارت آموزش و پرورش موظف است زمینه تولید برنامه و محتوای آموزشهای توجیهی برای مربیان، مسئولان و دست‌اندرکاران و نیز تولیدکنندگان رسانه‌های آموزشی مراکز پیش‌دبستانی را بر اساس این مصوبه فراهم کند.
در کنار این مراکز پیش‌دبستانی، مدارس پیش‌دبستانی قرآن که از زیر‌مجموعه‌های مؤسسات قرآنی محسوب می‌شود با مجوز از آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور تأسیس شد که در این راستا، این مدارس با محوریت آموزشی قرآن کریم هم‌راستا هستند.
انس با قرآن، قصه، شعر، سرود، بازی، نقاشی، کاردستی، نمایش خلاق، بحث و گفت‌وگو، مشاهده، آزمایش، گردش علمی و تماشای فیلم و آشنایی با نحوه استفاده از فن‌آوری‌های جدید از جمله برنامه‌های تدوین شده در اصول آموزش و پرورش برای این مدارس است.
در این گزارش، برنامه‌های آموزشی تدوین شده برای پیش‌دبستانی قرآن با برنامه‌های آموزشی پیش‌دبستانی عادی در برخی از مراکز سلیقه‌ای هم‌راستا است و تنها به روخوانی قرآن توجه می‌شود که این موضوع به‌عنوان موازی‌کاری این مراکز به حساب می‌آید و در اصل موضوع باید کنکاشی صورت گیرد.
در این راستا با چند مدیرعامل مؤسسه و مدیر پیش‌دبستانی قرآن درباره برنامه‌های آموزشی مورد تدریس در مدارس پیش‌دبستانی قرآن گفت‌وگویی صورت گرفته است.
حجت‌الله جلالی، مدیرعامل مؤسسه مهدقرآن کریم و ولایت شهرستان آران و بیدگل اصفهان با بیان این مطلب گفت: این مؤسسه دارای 7 مرکز پیش‌دبستانی است که مجوز آن را از مرکز بهزیستی و آموزش و پرورش دریافت کرده است که در این رابطه برنامه‌هایی نیز برای آموزش خردسالان از سوی این دو نهاد ابلاغ شده است که البته دارای ایراداتی است.
وی ادامه داد: متن برنامه‌های آموزشی مهد‌کودک و پیش‌دبستانی قرآن که از سوی این دو نهاد ابلاغ شده است، بر روی برنامه‌های قرآنی تکیه‌ای نشده است و تنها به مهارت‌ها توجه شده است که باید این موضوع در اینجا بررسی شود که مراکز پیش‌دبستانی قرآن با مراکز عادی متفاوت بوده است و برنامه‌های تدوین شده برای این دو مرکز نیز باید با محوریت آن مرکز مشخص شود.
وی افزود: در مراجعه کودکان به مدارس پیش‌دبستانی قرآن باید طوری آموزش‌ها تدوین شود که توقعات قرآنی کودکان و خانواده‌های آنان برطرف شود که این موضوع در برنامه آموزشی آموزش و پرورش کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
جلالی با شاره به اینکه اگر فقط برنامه‌های آموزشی آموزش و پرورش را تنها بخواهیم در این مراکز آموزش دهیم، موازی‌کاری صورت گرفته است که این نوعی معضل در اجرای اهداف مؤسسات قرآنی و پیش‌دبستانی قرآن محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: آموزشهای مراکز پیش‌دبستانی بیشتر بر مهارت‌های زندگی استوار هستند تا آموزه‌های قرآنی و در مراکز پیش‌دبستانی ناگزیر برنامه‌های آموزشی دو نهاد را با آموزشهای قرآنی خود تلفیق کرده‌ایم اما در آموزشهای قرآنی با توجه به برنامه‌های آموزشی دچار تداخل هستیم.
مدیرعامل مؤسسه مهد کریم و ولایت اصفهان اظهار کرد: در مدارس پیش‌دبستانی قرآن، آیات موضوعی قرآن کریم، حفظ 20 سوره از قرآن کریم، آشنایی با مفاهیم قرآن و حدیث، آموزه‌های دینی، آداب، اخلاق اسلامی و سبک زندگی اسلامی به کودکان از 4 تا 6 سال آموزش داده می‌شود.
وی با اشاره به طرح‌های پیش‌دبستانی قرآن در کشور افزود: طرح مهد‌رضا و طرح مکتب‌القرآن دو طرحی است که کارشناسان مذهبی و مجرب با همکاری آموزش و پرورش و بهزیستی تدوین شده است که نگاه قرآنی درآن وجود دارد اما باید اشاره کرد که در راستای آموزش الفبای قرآنی عربی، آموزش و پرورش به این آموزش ایراداتی را مطرح کرده است.
جلالی ادامه داد: سواد قرآنی با آموزش حروف الفبای فارسی کلاً فرق دارد که باید در برنامه آموزشی به این امر توجه شود و در بخش دیگری باید گفت که آموزش قرآنی ما بر اساس «بخوانیم» طراحی شده است و پیش‌دبستانی عادی براساس «بنویسم» که تماماً این بخوانیم به روش‌های روخوانی قرآن، روان‌خوانی و ... پرداخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه جامعه به نیروها و نخبگان قرآنی نیاز دارد و در کنار پرورش علم باید پرورش نیروهای قرآنی داشته باشیم، افزود: در حوزه تعلیم و تربیت، اگر مراکز قرآنی وارد عمل بشنوند، با توجه به دلسوزی و تعهدی که برابر قرآن نه به منفعت خود دارند، به طبع خروجی‌های قرآنی خوبی را خواهند داشت و این امر ادامه‌دار خواهد شد.
مدیرعامل مؤسسه مهدقرآن کریم و ولایت در پایان تصریح کرد: مؤسسات قرآنی به‌دنبال آرمان‌های انقلاب و معنویت هستند که در این راستا مراکز قرآنی برای حمایت و تدوین برنامه‌های آموزشی باید وارد عرصه شوند و توافقی بین معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در سطح کلان با آموزش و پرورش و مراکز بهزیستی صورت گیرد و نظارت داشته باشند.
اجرای برنامه‌های قرآنی به‌عنوان برنامه‌های فوق‌برنامه
حجت‌الاسلام، حسن‌زاده مدیرعامل مؤسسه امیرالمؤمنین(ع) کاشان گفت: در مدارس پیش‌دبستانی قرآن این شهر، برنامه آموزشی و دروسی که در مدارس پیش‌دبستانی مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش است به طبع در این مراکز نیز آموزش داده می‌شود و در برنامه‌های آموزشی شعر، قصه‌سرایی، نقاشی با مضامین قرآنی به‌عنوان برنامه‌های فوق‌برنامه برای کودکان اجرا می‌شود.
وی ادامه داد: برنامه‌های آموزشی که این مراکز برایشان تدوین شده است، بر اساس برنامه‌های آموزش و پرورش است که پیش‌دبستانی قرآن زیر‌مجموعه این برنامه‌ها را با سمت و سوی قرآنی به علاقه‌مندان ارائه می‌دهد که این عمل به نوعی به تجربه و مقتدر بودن مؤسسه در اجرای برنامه‌ها است که بتواند این برنامه‌ها را با قرآن همراه کند.
وی با اشاره به اینکه آموزش‌ها و روش تدریس در این مراکز از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: میان تدریس پیش‌دبستانی‌ها چندین روش حاکم است که این نوعی تداخل در سال‌های ابتدایی برای دانش‌آ‌موزان به‌وجود می‌آورد که در این راستا، لزوم دوره‌های تربیت معلم پیش‌دبستانی احساس می‌شود که مدارس به‌صورت استاندار تشکیل شود و آموزش‌ها هماهنگ باشد.
تدریس حفظ تخصصی در مدارس پیش‌دبستانی
محبوبه حسینی، مدیرعامل مؤسسه الزهرا(س) اسفراین استان خراسان شمالی در ادامه گفت: مؤسسه الزهرا(س) 2 مرکز پیش‌دبستانی را مدیریت می‌کند و برنامه‌های آموزشی که دارالقرآن با ارائه کتاب‌های گلستان و بوستان قران برعهده ما قرار داده است، توانسته‌ایم در حوزه حفظ موفق باشیم و تا‌کنون در این مرکز 70 حافظ نیم جزء و یک جزء تربیت کرده‌ایم.
وی ادامه داد: برنامه‌هایی که پیش‌دبستانی قرآنی انجام می‌دهد با محوریت آیات و احادیث قرآن کریم است که به‌صورت عملی برای کودکان ارائه می‌شود.
حسینی اظهار کرد: برنامه آموزشی وزارت آموزش و پرورش در حد آموزش ریاضی، الفبای فارسی، علوم و ... است و به آموزشهای قرآنی کمرنگ‌تر توجه شده است که مدارس پیش‌دبستانی به نوعی باید خلاقیت قرآنی در مباحث آموزشی ایجاد کند.
وی در پایان خاطر‌نشان کرد: تربیت مربیان قرآنی به‌صورت تخصصی می‌تواند در آموزشهای قرآنی بسیار مؤثر باشد تا آموزش‌ها در این مراکز در راستای آرمان‌های انقلاب پیش برود.
سمیه عیادی
