نمونه‌هایی شگفت‌انگیز از حساسیت امام علی(ع) به اسراف و تبذیر
گروه اقتصاد: یک پژوهشگر سیره معصومین(ع) اظهار کرد: حضرت علی(ع) دارای یک زندگی فرد و یک زندگی سیاسی بودند و در هر دو مورد به شدت از اسراف و تبذیر پرهیز کرده و با آن مقابله می‌کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین علی‌اکبری، پژوهشگر سیره معصومین(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره مقابله با اسراف و تبذیر در سیره اقتصادی حضرت علی(ع) پرداخت و اظهار کرد: اسراف به معنای مصرف بیش از حد اعتدال است و در هر کاری می‌تواند وجود داشته باشد و هر عملی که از انسان صادر می‌شود اگر از حد بگذرد تبدیل به اسراف می‌شود اما استعمال معروف و مشهور آن در مصرف اموال است.
دوری حضرت علی(ع) از اسراف و تبذیر در زندگی فردی و سیاسی
وی ادامه داد: حضرت علی(ع) دارای یک زندگی فرد و یک زندگی سیاسی بودند و ایشان هم در زندگی فردی و هم در زندگی سیاسی و حکومتی خود از اسراف و تبذیر به شدت دوری کرده و با آن مقابله می‌کردند.
علی‌اکبری افزود: به گزارش ابن ابی‌الحدید، آن حضرت پیراهنی کهنه را خریداری کرده بودند که مقداری از آستین آن اضافه بود که آن را جدا کردند تا مصرف زیادی صورت نگیرد. همچنین ایشان با توجه به ساده‌زیستی خود، در خرید لباس هم زیاده‌روی نمی‌کردند و حتی معمولا بیش از یک پیراهن نداشتند.
دقت امیرالمؤمنین(ع) در مصرف بیت‌المال
این پژوهشگر سیره معصومین ادامه داد: ابواسحاق سمیعی می‌گوید: روز جمعه‌ای همراه با پدر در نماز جمعه امیرالمؤمنین(ع) حضور پیدا کرده و مشاهده کردم آن حضرت به وسیله آستین، خود را باد میزند پدرم گفت که هوا معتدل است اما ایشان لباس خود را شسته و اینگونه می‌خواهند آن را خشک کنند.
وی افزود: در زندگی سیاسی هم وضعیت به همین‌گونه بود و حتی در بیت‌المال دقت بیشتری به خرج می‌داند که حق کسی ضایع نشده و اسرافی هم صورت نگیرد و همانگونه که گفته شده روزی عمروعاص بر حضرت وارد می‌شود و کار شخصی داشتند، ایشان مشغول کارهای حکومتی بوده اند و هنگامی‌که متوجه می‌شوند کار ایشان شخصی است، چراغ بیت‌المال را خاموش کرده، به بیرون رفته و از نور مهتاب استفاده می‌کنند تا اموال بیت‌المل در غیر مورد خود مصرف نشود.
توصیه‌های حضرت علی(ع) به کارگزاران
علی اکبری ادامه داد: البته این مورد به تبذیر مربوط است؛ چراکه تبذیر به معنای ضایع کردن مال در غیر مورد خود است و چون مورد مصرف در اینجا نبوده است، آن حضرت بلند شده و از نور مهتاب استفاده کرده‌اند و مورد دیگر ورود طلحه و زبیر بر آن حضرت است که وقتی ایشان مشاهده کردند کار آنان شخصی است چراغ بیت‌المال را خاموش کرده و چراغ دیگری را روشن کردند تا تبذیر صورت نگرفته و اموال بیت‌المال در مکان خود مصرف شد.
وی تأکید کرد: همچنین به کارگزاران خود دستور داده یا نامه می‌نوشتند که از اسراف و تبذیر پرهیز کنند و از جمله در نامه 21 نهج‌البلاغه به یکی از کارگزاران خود نوشته‌اند که «میانه‌رو باش و از زیاده‌روی دست بردار، امروز، فردا را به خاطر آور و از مال به اندازه‌ای نگهدار که کارساز است و زیاده آن را برای روزی که تو را نیاز است پیش فرست».
دیدگاه حضرت علی(ع) در مورد بخشش بی‌مورد
علی‌اکبری افزود: حضرت علی(ع) حتی بخشش در غیر مورد خود را اسرف می‌دانستند؛ همانگونه که در خطبه 26 نهج‌البلاغه فرمودند که بخشیدن مال به کسی که مستحق آن نیست یا با تبذیر و اسراف یکی است، قدر بخشنده را در دنیا بالا برده ولی در آخرت پائین می‌آورد، او را در دیده مردمان گرامی می‌دارد ولی نزد خدا خوار می‌گرداند.
وی در پایان گفت: ایشان حتی به کارگزاران خود دستور دادند که قلم و کاغذ بیش از نیاز مصرف نشود و اعلام کردند «قلم‌های خود را تیز کنید، از فاصله میان سطرها بکاهید، زیادی‌های کلام را بیندازید، کوتاه‌ترین مضامین را به کار برید و از زیادی کلام بپرهیزید زیرا اموال مسلمین تحمل چنین خسارتی را ندارد».
