دومین کنگره بین‌المللی سیره نبوی در طب پایان یافت
گروه اجتماعی: دومین کنگره بین‌المللی سیره نبوی در طب با حضور اندیشمندان و پژوهشگران داخلی و خارجی، اساتید و علمای حوزه و دانشگاه در شیراز به کار خود پایان داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از فارس، دومین کنگره بین‌المللی سیره نبوی در طب با حضور اندیشمندان و پژوهشگران داخلی و خارجی و اساتید و علمای حوزه و دانشگاه در شیراز به کار خود پایان داد.
این کنگره طی سه روزهای اول تا سوم دی‌ماه جاری با حضور قریب 300 میهمان داخلی و خارجی برگزار شد که طی آن 39 سخنرانی و مقاله در پانل‌های مختلف ارائه شدند. ضمن اینکه 162 مقاله نیز به صورت پوستر طی این سه روز ارائه شدند.
پانل اختتامیه این کنگره از ساعت 16 با عنوان تحول در نظام آموزشی بر مبنای سیره نبوی با حضور اساتید و علمایی چون حجت‌الاسلام والمسلمین محمودی، آیت‌الله بهشتی، اکبری، محقق زاده، آیت‌الله مصطفوی، آرضایی، تابعی، امامی و پارسانیا برگزار شد.
پاسخ به نحوه چگونگی تعامل نفس و بدن
آیت‌الله احمد بهشتی، منتخب مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری در این بخش در پاسخ به نحوه چگونگی تعامل نفس و بدن گفت: تعامل در صورتی است که نفس و بدن دو شئی و در عرض هم و لااقل اینکه یک تعلقی هم بین آنها باشند اما اگر به عنوان دو شئی به آنها نگاه کنیم آن زمان این مسئله تعامل می‌تواند معنی پیدا کند چون تعامل عمل طرفینی است و باید دو طرف در عرض و مقابل هم باشند و بعد این‌ها با هم تعامل داشته باشند مانند این است که دو کشور با هم تعامل دارند.
وی ادامه داد: مسئله نفس و بدن این چنین نیست که بدن یک شئی در برابر نفس باشد و یک استقراری از خود داشته باشد و بعد این‌ها با هم تعامل داشته باشند؛ البته مبنای سخنم همان حکمت متعالیه صدرایی است که نفس علت و بدن معلول است و با این حساب اینگونه نیست که این‌ها با هم تعاملی داشته باشند، بلکه باید بگوییم نفس عامل و بدن معمول و این غیر از مفهوم تعامل است.
آیت‌الله بهشتی با بیان اینکه نفس موثر و بدن متأثر است، گفت: می‌خواهیم با این دید به نفس نگاه کنیم و بر روی همین حساب است که می‌گوییم اگر بدن انحراف و عارضه‌ای پیدا کرد و اینکه اولا به آن توجه پیدا می‌کنیم تا مشکل آن را رفع کنیم، این همان نفس است که این کار را انجام می‌دهد.
وی بیان کرد: یعنی هر کاری که ما توسط بدن انجام می‌دهیم، کار خود نفس است لذا برخی از کارهایی که برای اشخاص عادی ممکن نیست انجام دهند این نفس است که بر اثر آن قوتی که پیدا کرده است می‌تواند آن کار را انجام دهد و قدرت این نفس می‌تواند به جایی برسد که با عوالم غیب ارتباط پیدا کند و از آن خبر داشته باشد لذا ما تعامل را با این مبنا قبول نداریم چراکه نفس عامل است و بدن معمول.
لزوم به‌روزرسانی متون فلسفی و طبی ایرانی ـ اسلامی
بنابر این گزارش، محقق‌زاده، از اساتید علم پزشکی ایران نیز در این بخش با بیان اینکه نفس و بدن در فرهنگ ما به تفصیل بیان شده است، گفت: باید بر اساس متون فلسفی و طبی خود این مسائل را به روز کنیم و به دنیا عرضه داریم که نگویند این مسائل از مخترعات غربی‌هاست چرا که آنان ادعا دارند بسیاری از مسائل فلسفه و منطق و طب را اختراع کرده‌اند لذا باید برنامه‌ای ریخته شود که ما میراث خود را احیا کنیم.
به گزارش ایکنا، آرضایی، از اساتید دانشگاه امام جعفر صادق(ع) نیز هم در این نشست بر لزوم توجه به مطالعات میان رشته‌ها و اینگونه نشست‌ها تأکید کرد و گفت: ما اگر می خواهیم به مباحث به صورت تخصصی بپردازیم یکی از زمینه‌ها این است که ارتباطات اساتید حوزه و دانشگاه‌ها بیشتر باشد.
ما از فقر ارتباطات بین ساحت‌های مختلف دانشگاه در کشورمان رنج می‌بریم
وی اظهار کرد: ما از فقر ارتباطات بین ساحت‌های مختلف دانشگاه در کشورمان رنج می‌بریم و زمانی مطالعات میان رشته‌ای را احساس می‌کنیم که ترم‌های مشترک نداریم و آن تفاهم و همدلی بین اهالی دانش برقرار نمی‌شود لذا باید زمینه‌ای برای مطالعات میان رشته‌ای جدی‌تر ایجاد شود.
این گزارش می‌افزاید، در ادامه این بخش بیانیه پایانی این کنگره توسط منیژه عبداللهی از اساتید بخش ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز قرائت شد.
قرائت بیانیه پایانی کنگره
در این بیانیه آمده است: «موضوع علم طب، انسان است و از آنجا که انسان اشرف مخلوقات است علم طب نیز از شریف‌ترین علوم به‌شمار می‌آید، مجموعه متون نقل شده روایی از پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) در موضوع سلامت و طب، گنجینه گرانبهایی است که با تعمق و تفقه عالمانه در آنها می‌توان پنجره‌های جادیدی را به روی دانش پزشکی باز کرد. به همین جهت دومین همایش بین‌المللی سیره نبوی در طب با هدف بررسی آموزه‌های غنی اسلامی در حوزه پزشکی برگزار شد.
از جمله دستاوردهای این همایش توجه دادن به این نکته حیاتی است که برخورد سطحی و دریافت قشری و بدون تفقه روشمند و عاقلانه در متون مربوط به حوزه پزشکی هم به سلامت جامعه زیان وارد می‌آوردو هم در درازمدت مبانی اعتقادی جامعه را متزلزل می‌کند. بر این اساس این همایش در پایان سه روز ارائه مقالات مختلف جمع‌بندی خود را از مباحث طرح شده به شرح زیر اعلام می‌دارد:
مجموعه مفاهیم طبی در اسلام هم عرض هیچ مکتب طبی دیگر تلقی نمی‌شود لذا تعبیر طب اسلامی هم عرض دیگر مکاتب دیگر طبی ناصحیح و دون شأن دین جهان شمول اسلام است. اگرچه درمان‌های متناسب با بیماری‌های مختلف در روایات و سیره‌های معصومین بیان شده است لازم است این نکته در نظر گرفته شود که تفقه ارزشمند و اثبات واقعیت تعمیم این روایات بسیار ضروری است اما آنچه مهم‌تر و اساسی‌تر است بیان چارچوبهای اساسی است که همانند پی و ستون‌های هر بنا قابلیت پذیرفتن انواع روش‌ها و اعمال اثبات شده همه مکاتب طبی را بسان مصالحی را برای ساخت آن داشته باشد.
این چهارچوب‌ها با عنوان نظام جامع طب در اسلام بیان شده که شامل اصول و مبانی است که بر پایه تعالیم این دین شریف بنا می‌شود بنابراین تمام روش‌ها و الگوهای تشخیص و درمانی که با این مبانی در تعارض نباشد می‌تواند در این ساختار به خدمت گرفته شود.
بنیادهای نظر نظام سلامت اسلام مبتنی بر اصول و ارزش‌های زیر است:
1- هماهنگی و همسویی تشریح و تکوین
2- توجه به هویت انسان که دارای دو بعد مادی و معنوی است
3- توکل مداری ضمن پذیرش اسباب مادی
4- توجه به ارتباط دو جانبه جسم و روح و تأثیر آنها بر یکدیگر در بیماری‌ها
5- ضرورت آمیختگی دانش و خدمات پزشکی با اخلاق و همسویی با فقه
6- اولویت حفظ سلامت و تدابیر به جای درمان محوری
7-تأمین حفظ و ارتقای سلامت به مفهوم جامع آن به عنوان هدف نهایی خدمات پزشکی
8-برابر دانستن انسان ها در خلقت و ضرورت مراعات عدالت و حقوق انسانی همه گیرندگان خدمات پزشکی
9-ضرورت خوداکتفایی در دانش پزشکی و بهره‌مندی از علوم نوین بدون وابستگی و سلطه‌پذیری
10- ضمانت صاحبان حرفه‌های پزشکی نظام تربیتی، آموزشی، پژوهشی و خدمات علوم پزشکی
11- ضرورت ساماندهی آموزش پژوهش و ارائه خدمات طبی با استفاده از پیشرفته‌ترین الگوهای روز که منافاتی با اصول و مبانی نظام جامع سلامت در اسلام نداشته باشد.
12- لزوم تعریف همه جانبه مفاهیم مرتبط با بیماری و درمان از قبیل تعریف سلامتی و بیماری، جایگاه درد درمان طبیب دارو از دیدگاه نظام جامع سلامت در اسلام.
در پایان از همه متخصصان علوم دینی به‌ویژه علوم قرآن و حدیث، فقه و اصول، حکمت و عقاید اسلامی دعوت می‌شود توجه تحقیق در قرآن و متون روایی رسیده از معصومین را وجه همت خود قرار دهند و در همین راستا اعلام می‌کنیم که عمل بدون آگاهی و برداشت‌های سطحی از این متون و غفلت از پیشرفت‌های روز دنیا در حیطه پزشکی و شیوه‌های پژوهش عقلانی متناسب با آن خلاف مقررات جاری کشور است و برای جامعه زیانمند خواهد بود. امید است این همایش و جمع‌بندی نهایی آن آغاز راهی باشد که با نهرهای هم مدارانه و به دور از تعصب علمی و شائبه منعفت طلبی که سر انجام به تعریف دقیقی از نظام جامع سلامت در اسلام منتهی شود.
یادآور می‌شود، پایان‌بخش این مراسم تقدیر از برگزیدگان و دست‌اندرکاران برگزاری این کنگره بود.
این کنگره طی سه روزهای اول تا سوم دی‌ماه جاری با حضور قریب 300 میهمان داخلی و خارجی برگزار شد که طی آن 39 سخنرانی و مقاله در پانل‌های مختلف ارائه شدند. ضمن اینکه 162 مقاله نیز به صورت پوستر طی این سه روز ارائه شدند.
پانل اختتامیه این کنگره از ساعت 16 با عنوان تحول در نظام آموزشی بر مبنای سیره نبوی با حضور اساتید و علمایی چون حجت‌الاسلام والمسلمین محمودی، آیت‌الله بهشتی، اکبری، محقق زاده، آیت‌الله مصطفوی، آرضایی، تابعی، امامی و پارسانیا برگزار شد.
پاسخ به نحوه چگونگی تعامل نفس و بدن
آیت‌الله احمد بهشتی، منتخب مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری در این بخش در پاسخ به نحوه چگونگی تعامل نفس و بدن گفت: تعامل در صورتی است که نفس و بدن دو شئی و در عرض هم و لااقل اینکه یک تعلقی هم بین آنها باشند اما اگر به عنوان دو شئی به آنها نگاه کنیم آن زمان این مسئله تعامل می‌تواند معنی پیدا کند چون تعامل عمل طرفینی است و باید دو طرف در عرض و مقابل هم باشند و بعد این‌ها با هم تعامل داشته باشند مانند این است که دو کشور با هم تعامل دارند.
وی ادامه داد: مسئله نفس و بدن این چنین نیست که بدن یک شئی در برابر نفس باشد و یک استقراری از خود داشته باشد و بعد این‌ها با هم تعامل داشته باشند؛ البته مبنای سخنم همان حکمت متعالیه صدرایی است که نفس علت و بدن معلول است و با این حساب اینگونه نیست که این‌ها با هم تعاملی داشته باشند، بلکه باید بگوییم نفس عامل و بدن معمول و این غیر از مفهوم تعامل است.
آیت‌الله بهشتی با بیان اینکه نفس موثر و بدن متأثر است، گفت: می‌خواهیم با این دید به نفس نگاه کنیم و بر روی همین حساب است که می‌گوییم اگر بدن انحراف و عارضه‌ای پیدا کرد و اینکه اولا به آن توجه پیدا می‌کنیم تا مشکل آن را رفع کنیم، این همان نفس است که این کار را انجام می‌دهد.
وی بیان کرد: یعنی هر کاری که ما توسط بدن انجام می‌دهیم، کار خود نفس است لذا برخی از کارهایی که برای اشخاص عادی ممکن نیست انجام دهند این نفس است که بر اثر آن قوتی که پیدا کرده است می‌تواند آن کار را انجام دهد و قدرت این نفس می‌تواند به جایی برسد که با عوالم غیب ارتباط پیدا کند و از آن خبر داشته باشد لذا ما تعامل را با این مبنا قبول نداریم چراکه نفس عامل است و بدن معمول.
لزوم به‌روزرسانی متون فلسفی و طبی ایرانی ـ اسلامی
بنابر این گزارش، محقق‌زاده، از اساتید علم پزشکی ایران نیز در این بخش با بیان اینکه نفس و بدن در فرهنگ ما به تفصیل بیان شده است، گفت: باید بر اساس متون فلسفی و طبی خود این مسائل را به روز کنیم و به دنیا عرضه داریم که نگویند این مسائل از مخترعات غربی‌هاست چرا که آنان ادعا دارند بسیاری از مسائل فلسفه و منطق و طب را اختراع کرده‌اند لذا باید برنامه‌ای ریخته شود که ما میراث خود را احیا کنیم.
به گزارش ایکنا، آرضایی، از اساتید دانشگاه امام جعفر صادق(ع) نیز هم در این نشست بر لزوم توجه به مطالعات میان رشته‌ها و اینگونه نشست‌ها تأکید کرد و گفت: ما اگر می خواهیم به مباحث به صورت تخصصی بپردازیم یکی از زمینه‌ها این است که ارتباطات اساتید حوزه و دانشگاه‌ها بیشتر باشد.
ما از فقر ارتباطات بین ساحت‌های مختلف دانشگاه در کشورمان رنج می‌بریم
وی اظهار کرد: ما از فقر ارتباطات بین ساحت‌های مختلف دانشگاه در کشورمان رنج می‌بریم و زمانی مطالعات میان رشته‌ای را احساس می‌کنیم که ترم‌های مشترک نداریم و آن تفاهم و همدلی بین اهالی دانش برقرار نمی‌شود لذا باید زمینه‌ای برای مطالعات میان رشته‌ای جدی‌تر ایجاد شود.
این گزارش می‌افزاید، در ادامه این بخش بیانیه پایانی این کنگره توسط منیژه عبداللهی از اساتید بخش ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز قرائت شد.
قرائت بیانیه پایانی کنگره
در این بیانیه آمده است: «موضوع علم طب، انسان است و از آنجا که انسان اشرف مخلوقات است علم طب نیز از شریف‌ترین علوم به‌شمار می‌آید، مجموعه متون نقل شده روایی از پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) در موضوع سلامت و طب، گنجینه گرانبهایی است که با تعمق و تفقه عالمانه در آنها می‌توان پنجره‌های جادیدی را به روی دانش پزشکی باز کرد. به همین جهت دومین همایش بین‌المللی سیره نبوی در طب با هدف بررسی آموزه‌های غنی اسلامی در حوزه پزشکی برگزار شد.
از جمله دستاوردهای این همایش توجه دادن به این نکته حیاتی است که برخورد سطحی و دریافت قشری و بدون تفقه روشمند و عاقلانه در متون مربوط به حوزه پزشکی هم به سلامت جامعه زیان وارد می‌آوردو هم در درازمدت مبانی اعتقادی جامعه را متزلزل می‌کند. بر این اساس این همایش در پایان سه روز ارائه مقالات مختلف جمع‌بندی خود را از مباحث طرح شده به شرح زیر اعلام می‌دارد:
مجموعه مفاهیم طبی در اسلام هم عرض هیچ مکتب طبی دیگر تلقی نمی‌شود لذا تعبیر طب اسلامی هم عرض دیگر مکاتب دیگر طبی ناصحیح و دون شأن دین جهان شمول اسلام است. اگرچه درمان‌های متناسب با بیماری‌های مختلف در روایات و سیره‌های معصومین بیان شده است لازم است این نکته در نظر گرفته شود که تفقه ارزشمند و اثبات واقعیت تعمیم این روایات بسیار ضروری است اما آنچه مهم‌تر و اساسی‌تر است بیان چارچوبهای اساسی است که همانند پی و ستون‌های هر بنا قابلیت پذیرفتن انواع روش‌ها و اعمال اثبات شده همه مکاتب طبی را بسان مصالحی را برای ساخت آن داشته باشد.
این چهارچوب‌ها با عنوان نظام جامع طب در اسلام بیان شده که شامل اصول و مبانی است که بر پایه تعالیم این دین شریف بنا می‌شود بنابراین تمام روش‌ها و الگوهای تشخیص و درمانی که با این مبانی در تعارض نباشد می‌تواند در این ساختار به خدمت گرفته شود.
بنیادهای نظر نظام سلامت اسلام مبتنی بر اصول و ارزش‌های زیر است:
1- هماهنگی و همسویی تشریح و تکوین
2- توجه به هویت انسان که دارای دو بعد مادی و معنوی است
3- توکل مداری ضمن پذیرش اسباب مادی
4- توجه به ارتباط دو جانبه جسم و روح و تأثیر آنها بر یکدیگر در بیماری‌ها
5- ضرورت آمیختگی دانش و خدمات پزشکی با اخلاق و همسویی با فقه
6- اولویت حفظ سلامت و تدابیر به جای درمان محوری
7-تأمین حفظ و ارتقای سلامت به مفهوم جامع آن به عنوان هدف نهایی خدمات پزشکی
8-برابر دانستن انسان ها در خلقت و ضرورت مراعات عدالت و حقوق انسانی همه گیرندگان خدمات پزشکی
9-ضرورت خوداکتفایی در دانش پزشکی و بهره‌مندی از علوم نوین بدون وابستگی و سلطه‌پذیری
10- ضمانت صاحبان حرفه‌های پزشکی نظام تربیتی، آموزشی، پژوهشی و خدمات علوم پزشکی
11- ضرورت ساماندهی آموزش پژوهش و ارائه خدمات طبی با استفاده از پیشرفته‌ترین الگوهای روز که منافاتی با اصول و مبانی نظام جامع سلامت در اسلام نداشته باشد.
12- لزوم تعریف همه جانبه مفاهیم مرتبط با بیماری و درمان از قبیل تعریف سلامتی و بیماری، جایگاه درد درمان طبیب دارو از دیدگاه نظام جامع سلامت در اسلام.
در پایان از همه متخصصان علوم دینی به‌ویژه علوم قرآن و حدیث، فقه و اصول، حکمت و عقاید اسلامی دعوت می‌شود توجه تحقیق در قرآن و متون روایی رسیده از معصومین را وجه همت خود قرار دهند و در همین راستا اعلام می‌کنیم که عمل بدون آگاهی و برداشت‌های سطحی از این متون و غفلت از پیشرفت‌های روز دنیا در حیطه پزشکی و شیوه‌های پژوهش عقلانی متناسب با آن خلاف مقررات جاری کشور است و برای جامعه زیانمند خواهد بود. امید است این همایش و جمع‌بندی نهایی آن آغاز راهی باشد که با نهرهای هم مدارانه و به دور از تعصب علمی و شائبه منعفت طلبی که سر انجام به تعریف دقیقی از نظام جامع سلامت در اسلام منتهی شود.
یادآور می‌شود، پایان‌بخش این مراسم تقدیر از برگزیدگان و دست‌اندرکاران برگزاری این کنگره بود.
