بیرانوند مطرح کرد:
نماز؛ از عوامل کاهش اضطراب/ این عبادت منشاء مهمی برای خودسازی فرد و جامعه است
گروه اجتماعی: امام جمعه اشترینان نماز، دعا، تلاوت قرآن و روزه‌داری را از عوامل ارتباط با منبع قدرت معنوی بیان کرد و گفت: نماز منشاء مهمی برای خودسازی فرد و جامعه است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین مجتبی بیرانوند، امام جمعه اشترینان، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)از لرستان، در رابطه با راه‌کارهای رفتاری برای تأمین بهداشت روانی از منظر قرآن، گفت: کارها به دو قسم قابل تقسیم هستند، قسم اول ارتباط با منبع قدرت معنوی و قسم دوم قوانین بازدارنده برای تأمین بهداشت روانی است.
وی با اشاره به این‌که در رابطه با ارتباط با منبع قدرت معنوی عوامل متعددی تأثیرگذار است، ادامه داد: یکی از این عوامل یاد خداست، که براساس آیه 28 سوره مبارکه رعد که در آن می‌خوانیم، «الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همان كسانى‌كه ايمان آورده‌اند و دلهايشان به ياد خدا آرام مىگيرد آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مىيابد»، یاد و ذکر خدا سبب می‌شود که به او متصل گردیم این ذکر گاه در الفاظ تبلور می‌یابد و گاه نیز در دل، که البته یاد درونی و ذکر قلبی مرتبه‌ای بالاتر دارد.
بیرانوند اظهارکرد: بعضی از صاحب‌نظران در رابطه با این آیه می‌گویند: «در این آیه دو مدعا وجود دارد؛ اول این‌که دل فقط به یاد خدا آرامش می‌یابد و دوم آن‌که دل به هیچ چیز دیگر آرام نمی‌گیرد، دل آدمی به‌دنبال محبوبی است که زوال نداشته باشد و افول ننماید، بنابراین فردی که به هر محبوب غیر حقیقی دل می‌بندد از ابتدا در اندیشه زوال اوست و نگران، و اما چون حق‌تعالی تنها محبوب بالاصاله و حقیقی و جمیل علی‌الاطلاق است، هنگامی‌که دل سر بر آستان او نهاد، دیگر از اندوه زوال آن‌را نمی‌آزارد و لذا غم و اندوهی نخواهد داشت.
امام جمعه اشترینان دعا را یکی دیگر از عوامل ارتباط با منبع قدرت معنوی دانست و افزود: خداوند در آیه 186 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ؛ و هرگاه بندگان من از تو در باره من بپرسند بگو من نزديكم و دعاى دعاكننده را به هنگامى‌كه مرا بخواند اجابت مىكنم پس آنان بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند باشد كه راه يابند».
وی ادامه داد: قرآن‌کریم بارها از دعا سخن گفته و مردم را به دعا کردن تشویق نموده و در آیات 77 سوره مبارکه فرقان، آیه 4 سوره مبارکه مردم و آیه 40 سوره مبارکه ابراهیم و بسیاری دیگر از آیات به این موضوع اشاره کرده است، و از طرف دیگر وعده پاسخ‌گویی و اجابت را داده است.
بیرانوند اظهارکرد: در برخی از پژوهش‌ها آشکار شده است که یکی از رفتارهای مذهبی که با سلامت و تندرستی ارتباط دارد دعاست تا جایی که حتی در یک بررسی طول عمر بیشتر افرادی‌که دعا می‌کنند گزارش شده است.
امام جمعه اشترینان با اشاره به این‌که نماز یکی دیگر از عوامل ارتباط با منبع قدرت معنوی است، عنوان کرد: خداوند در آیه 45 سوره مبارکه عنکبوت می‌فرماید: «..... وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ .....؛ ..... و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مىدارد .....»، قرآن کریم بارها مسلمانان را به نماز فراخوانده و آن‌را مایه ذکر و دوری از گناهان می‌داند، درواقع انسان می‌تواند از نماز یاری بجوید، نماز نوعی دعای سامان یافته است که مسلمانان موظف‌اند روزی پنج بار آن‌را انجام دهند.
وی ادامه داد: در دین مبین اسلام نماز به‌عنوان عبادت برتر عامل مؤثری در نجات انسان از غوطه‌ور شدن در آلودگی‌هاست و همچنین منشاء مهمی برای خودسازی فرد و جامعه است.
بیرانوند تصریح کرد: امام علی(ع) در رابطه با آثار نماز می‌فرماید: «نماز به همه وجود انسان آرامش می‌بخشد، چشم‌ها را خاشع و خاضع می‌گرداند، نفس سرکش را رام، و دل‌ها را نرم و تکبر و خود بزرگ‌بینی را محو می‌کند».
امام جمعه اشترینان در رابطه با قرائت قرآن و تأثیر آن در کاهش اضطراب، افزود: خداوند در آیه 20 سوره مبارکه مزمل می‌فرماید:«..... فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ....؛ .... هر چه از قرآن ميسر مىشود بخوانيد....»، قرآن کریم به کرّات مسلمانان را به قرآن خواندن فرامی‌خواند، و از آنان می‌خواهد هنگامی‌که دیگران قرآن می‌خوانند سکوت کنند و به آن گوش فرا دهند که در آیه 204 سوره مبارکه اعراف به این موضوع اشاره می‌کند.
وی ادامه داد: ازجمله راه‌های اُنس با قرآن و سخن گفتن با خداوند تلاوت قرآن است، قرآن آهنگی دلنشین دارد و تلاوت آن در جان آدمی می‌نشیند و به او آرامش می‌بخشد.
بیرانوند روزه را از دیگر عوامل ارتباط با منبع قدرت الهی برشمرد و بیان کرد: خداوند در آیه 183 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ اى كسانى‌كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان‌گونه كه بر كسانى‌كه پيش از شما بودند مقرر شده بود باشد كه پرهيزگارى كنيد».
امام جمعه اشترینان افزود: قرآن‌کریم انسان‌ها را به روزه‌داری فرامی‌خواند تا مردم خودنگهدار، پارسا و باتقوا شوند و در آیه 184 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «.... وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ؛ ..... و اگر بدانيد روزه گرفتن براى شما بهتر است»، روزه‌داری فواید جسمانی و روحی ـ روانی دارد.
وی تصریح کرد: در اردن دانشمندی به نام داراکه در یک بررسی نشان داد که تعداد خودکشی در ماه رمضان در مقایسه با ماه‌های دیگر سال کاهش درخور توجهی را نشان می‌دهد، در پژوهش دیگری که گروهی از پژوهش‌گران تأثیر روزه‌داری بر وضعیت سلامت روانی را مورد بررسی قرار دادند 200 نفر زن و مرد قبل و بعد از ماه رمضان با استفاده از پرسش‌نامه GHO آزموده شدند که براساس داده‌ها روزه‌داری به‌گونه‌ای معنادار باعث کاهش علائم اضطرابی، بهبود در عملکرد اجتماعی و کاهش افسرگی شده است.
وی با اشاره به این‌که در رابطه با ارتباط با منبع قدرت معنوی عوامل متعددی تأثیرگذار است، ادامه داد: یکی از این عوامل یاد خداست، که براساس آیه 28 سوره مبارکه رعد که در آن می‌خوانیم، «الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همان كسانى‌كه ايمان آورده‌اند و دلهايشان به ياد خدا آرام مىگيرد آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مىيابد»، یاد و ذکر خدا سبب می‌شود که به او متصل گردیم این ذکر گاه در الفاظ تبلور می‌یابد و گاه نیز در دل، که البته یاد درونی و ذکر قلبی مرتبه‌ای بالاتر دارد.
بیرانوند اظهارکرد: بعضی از صاحب‌نظران در رابطه با این آیه می‌گویند: «در این آیه دو مدعا وجود دارد؛ اول این‌که دل فقط به یاد خدا آرامش می‌یابد و دوم آن‌که دل به هیچ چیز دیگر آرام نمی‌گیرد، دل آدمی به‌دنبال محبوبی است که زوال نداشته باشد و افول ننماید، بنابراین فردی که به هر محبوب غیر حقیقی دل می‌بندد از ابتدا در اندیشه زوال اوست و نگران، و اما چون حق‌تعالی تنها محبوب بالاصاله و حقیقی و جمیل علی‌الاطلاق است، هنگامی‌که دل سر بر آستان او نهاد، دیگر از اندوه زوال آن‌را نمی‌آزارد و لذا غم و اندوهی نخواهد داشت.
امام جمعه اشترینان دعا را یکی دیگر از عوامل ارتباط با منبع قدرت معنوی دانست و افزود: خداوند در آیه 186 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ؛ و هرگاه بندگان من از تو در باره من بپرسند بگو من نزديكم و دعاى دعاكننده را به هنگامى‌كه مرا بخواند اجابت مىكنم پس آنان بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند باشد كه راه يابند».
وی ادامه داد: قرآن‌کریم بارها از دعا سخن گفته و مردم را به دعا کردن تشویق نموده و در آیات 77 سوره مبارکه فرقان، آیه 4 سوره مبارکه مردم و آیه 40 سوره مبارکه ابراهیم و بسیاری دیگر از آیات به این موضوع اشاره کرده است، و از طرف دیگر وعده پاسخ‌گویی و اجابت را داده است.
بیرانوند اظهارکرد: در برخی از پژوهش‌ها آشکار شده است که یکی از رفتارهای مذهبی که با سلامت و تندرستی ارتباط دارد دعاست تا جایی که حتی در یک بررسی طول عمر بیشتر افرادی‌که دعا می‌کنند گزارش شده است.
امام جمعه اشترینان با اشاره به این‌که نماز یکی دیگر از عوامل ارتباط با منبع قدرت معنوی است، عنوان کرد: خداوند در آیه 45 سوره مبارکه عنکبوت می‌فرماید: «..... وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ .....؛ ..... و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مىدارد .....»، قرآن کریم بارها مسلمانان را به نماز فراخوانده و آن‌را مایه ذکر و دوری از گناهان می‌داند، درواقع انسان می‌تواند از نماز یاری بجوید، نماز نوعی دعای سامان یافته است که مسلمانان موظف‌اند روزی پنج بار آن‌را انجام دهند.
وی ادامه داد: در دین مبین اسلام نماز به‌عنوان عبادت برتر عامل مؤثری در نجات انسان از غوطه‌ور شدن در آلودگی‌هاست و همچنین منشاء مهمی برای خودسازی فرد و جامعه است.
بیرانوند تصریح کرد: امام علی(ع) در رابطه با آثار نماز می‌فرماید: «نماز به همه وجود انسان آرامش می‌بخشد، چشم‌ها را خاشع و خاضع می‌گرداند، نفس سرکش را رام، و دل‌ها را نرم و تکبر و خود بزرگ‌بینی را محو می‌کند».
امام جمعه اشترینان در رابطه با قرائت قرآن و تأثیر آن در کاهش اضطراب، افزود: خداوند در آیه 20 سوره مبارکه مزمل می‌فرماید:«..... فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ....؛ .... هر چه از قرآن ميسر مىشود بخوانيد....»، قرآن کریم به کرّات مسلمانان را به قرآن خواندن فرامی‌خواند، و از آنان می‌خواهد هنگامی‌که دیگران قرآن می‌خوانند سکوت کنند و به آن گوش فرا دهند که در آیه 204 سوره مبارکه اعراف به این موضوع اشاره می‌کند.
وی ادامه داد: ازجمله راه‌های اُنس با قرآن و سخن گفتن با خداوند تلاوت قرآن است، قرآن آهنگی دلنشین دارد و تلاوت آن در جان آدمی می‌نشیند و به او آرامش می‌بخشد.
بیرانوند روزه را از دیگر عوامل ارتباط با منبع قدرت الهی برشمرد و بیان کرد: خداوند در آیه 183 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ اى كسانى‌كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان‌گونه كه بر كسانى‌كه پيش از شما بودند مقرر شده بود باشد كه پرهيزگارى كنيد».
امام جمعه اشترینان افزود: قرآن‌کریم انسان‌ها را به روزه‌داری فرامی‌خواند تا مردم خودنگهدار، پارسا و باتقوا شوند و در آیه 184 سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «.... وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ؛ ..... و اگر بدانيد روزه گرفتن براى شما بهتر است»، روزه‌داری فواید جسمانی و روحی ـ روانی دارد.
وی تصریح کرد: در اردن دانشمندی به نام داراکه در یک بررسی نشان داد که تعداد خودکشی در ماه رمضان در مقایسه با ماه‌های دیگر سال کاهش درخور توجهی را نشان می‌دهد، در پژوهش دیگری که گروهی از پژوهش‌گران تأثیر روزه‌داری بر وضعیت سلامت روانی را مورد بررسی قرار دادند 200 نفر زن و مرد قبل و بعد از ماه رمضان با استفاده از پرسش‌نامه GHO آزموده شدند که براساس داده‌ها روزه‌داری به‌گونه‌ای معنادار باعث کاهش علائم اضطرابی، بهبود در عملکرد اجتماعی و کاهش افسرگی شده است.
