قرآن رقابت را سبقت در عمل صالح سیاسی می‌داند

حسین کنعانی‌مقدم، دبیرکل حزب سبز ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره ویژگی‌های رقابت سیاسی مطلوب از نگاه قرآن گفت: نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی یک نظام مبتنی بر اسلام و قرآن است و با نظام‌های انتخاباتی در سایر کشورها متفاوت است؛ در مدل غربی و لیبرالی رقابت سیاسی، رقابتی مبتنی بر کسب قدرت است و قدرت برای قدرت تعریف می‌شود و هر فرد، گروه و حزبی به دنبال دستیابی به بیشترین سهم از قدرت سیاسی است در صورتی که در مدل اسلامی و قرآنی رقابت سیاسی که نظام جمهوری اسلامی نیز در این قالب قرار دارد قدرت برای خدمت تعریف می‌شود.

رقابت سیاسی در نظام اسلامی برای سبقت‌گیری در عمل صالح سیاسی و اجتماعی است

وی افزود: در نظام اسلامی کسب قدرت هدف نیست بلکه برای خدمت است و افراد و گروه‌ها به دنبال علو، برتری و سلطه بر جامعه نیستند.

کنعانی‌مقدم درباره تعبیر قرآنی «فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ» و امکان تعمیم آن به رقابت‌های سیاسی گفت: در نظام اسلامی رقابت برای این است که افراد و جریانات سیاسی از همدیگر برای عمل صالح اجتماعی و سیاسی سبقت بگیرند و بیشترین خدمت و نفع را به مردم برسانند.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: در نظام‌های لیبرالی کانون‌های قدرت عمدتاً از افراد و چهره‌های شاخص به عنوان ابزاری برای کسب رأی استفاده می‌کنند در حالی که در نظام اسلامی افراد باید براساس شایستگی، اخلاق‌مداری، تدین و پاک‌دستی در معرض رأی مردم قرار می‌گیرند.

شاخص‌های تقوای سیاسی چیست؟

کنعانی‌مقدم درباره چگونگی گزینش و ویژگی‌های افراد اصلح برای تحقق مسئله «قدرت برای خدمت» گفت: ویژگی مهم کسی که می‌خواهد نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی شود این است که به تعبیر قرآن «إِِنَّ أَکرَمَکُم عِندَاللّهِ أَتقَاکُم» (حجرات، آیه 13) یعنی دارای تقوا باشد که این تقوا در مسائل اجتماعی و سیاسی بار معنایی خاص خود را دارد.

وی در تشریح این مسئله گفت: تقوای سیاسی و اجتماعی یعنی اینکه افراد و جریانات در رقابت‌های سیاسی از روش «جادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ» تبعیت کنند؛ یعنی کسی که با تخریب دیگران و یا غبارآلودکردن فضای سیاسی و تشویش اذهان عمومی بخواهد رأی بیاورد از نظر قرآنی چنین رأیی مردود و باطل است هر چند که شاید در کوتاه‌مدت آن فرد و جریان بتواند رأی مردم را کسب کند.

کنعانی‌مقدم ادامه داد: شاخص دیگر تقوای سیاسی و اجتماعی این است که افراد و گروه‌های سیاسی فرصت صحبت و اظهارنظر را به سایرین نیز بدهند و بر مبنای آیه شریفه «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» هم نقدپذیر باشند و هم نقد کنند و در نهایت آنچه بهترین نظر و سخن است انتخاب کنند و براساس آن تصمیم بگیرند.

وی عنوان کرد: نکته سوم اینکه فرد اصلح به دنبال اقامه عدل است. «فَاستَقِم كَما أُمِرتَ» که در قرآن برای ایستادگی و مقاومت بیشتر در مسیر حق مطرح می‌شود جز با اقامه عدل محقق نخواهد شد.

دبیرکل حزب سبز ایران خاطرنشان کرد: مسئله چهارم اینکه فردی که خود را در معرض انتخاب مردم قرار می‌دهد باید از شایستگی‌ها و بایستگی‌های لازم برخوردار باشد و غش در معامله نکند و مس را به جای طلا معرفی نکند؛ به عبارتی زمانی که وعده به مردم می‌دهد و خود را متخصص و توانمند معرفی می‌کند در سخنان خود کذب، دروغ و فریب به کار نبرد و با صداقت از توانایی‌ها و توانمندی‌های خود با مردم صحبت کند تا رأیی که کسب می‌کند، صحیح باشد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب که رأی مردم را «حق‌الناس» خواندند، این مورد هم از مصادیق حق‌الناس است.

مهم‌ترین رسالت احزاب در نظام اسلامی/ احزاب در عمل برای ترویج اخلاق سیاسی چه کرده‌اند؟

کنعانی‌مقدم درباره میزان توجه گروه‌ها و احزاب به مباحث اخلاق سیاسی و تقوای سیاسی و کارهایی که در این زمینه صورت گرفته است، گفت: در خانه احزاب که من جزو شورای عالی خانه احزاب هستم یک منشور اخلاقی را تهیه و تدوین کردیم که در این منشور آداب رقابت سیاسی و فعالیت حزبی براساس اخلاق اسلامی تشریح شده است؛ همچنین حدود ده سال پیش نیز منشور دیگری با عنوان منشور رقابت‌های سیاسی تهیه شد که در آن هم قواعد رقابت سیاسی در نظام اسلامی تبیین شده بود.

وی درباره نقش احزاب در بهبود وضعیت اخلاقی فضای سیاسی و اجتماعی کشور به ویژه در هنگامه رقابت‌های انتخاباتی گفت: مهم‌ترین مسئله در فعالیت حزبی در یک نظام اسلامی توجه به مسئله امر به معروف و نهی از منکر است و می‌توان گفت مهم‌ترین رسالت احزاب در نظام اسلامی امر به معروف و نهی از منکر است و حتی در این زمینه در ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر کمیته‌ای تشکیل شده بود که بحث امر به معروف و نهی از منکر در احزاب را پیگیری می‌کرد.

کنعانی‌مقدم در پایان اظهار کرد: وظیفه احزاب در جامعه اسلامی این است که در عین رقابت سیاسی مردم را دعوت به خیر و صلاح کنند و جلوی مفاسد و مسائل غیر اخلاقی را بگیرند و اگر نتوانند این کار را انجام دهند در واقع به رسالت اصلی خود عمل نکرده‌اند و آسیب‌های این مسئله در رقابت‌های سیاسی و انتخاباتی نمایان می‌شود که بداخلاقی‌های و بی‌تقوایی‌های سیاسی نمونه بارز آن است.