حجتالاسلام والمسلمین سعید بهمنی، از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در مورد ملاک انتخاب قرآنی در بحث انتخابات مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تمام مناصبی که در نظام اسلامی وجود دارد، چه به صورت انتزاعی و چه انتخابی، امانت هستند، گفت: این بحث ذیل آیه «أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا» قرار میگیرد. به این معنا که کسی که این مناصب را در دست میگیرد باید اهلیت تصدی این مناصب را داشته باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تأکید بر اینکه اهلیت تصدی یک منصب دو شرط اصلی دارد، افزود: در گذشته و در اوایل انقلاب بر مکتبی بودن یا تعهد و تخصص تأکید داشتند، در حال حاضر نیز همین است و اگر کسی میخواهد در نظام جمهوری اسلامی صاحب منصب شود، چه یک فرد یا یک جمع باشند، آن شخصی را که به کار میگمارند، باید دو بال پرواز در فضای اجرایی کشور داشته باشد که این دو بال تعهد و تخصص است.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه تعهد یک مفهوم کلی و دارای شاخصهای جزئیتری نیز هست، تصریح کرد: اولین شاخص این موضوع ایمان به خدا و قرآن کریم و در حال حاضر نیز ایمان در التزام عملی به قانون اساسی و دیگر قوانین کشور است. البته این بیشتر در بعد اجتماعی است که باید التزام عملی داشته باشد. التزام عملی چیزی است که اگر کسی بخواهد در آن ظاهرسازی کند، به راحتی میشود فهمید که آن شخص در حال نمایش دادن است و هر جور هم بخواهد نمیتواند این ریاکاری را پنهان و مخفی کند.
بهمنی در ادامه با تأکید بر اینکه التزام و ملتزم به منزله جدا نشدن چیزی از چیز دیگر است، اظهار کرد: اگر کسی بخواهد ظاهرسازی کند، در واقع التزام به هم خورده و دیگر آن فرد ملتزم نخواهد بود. باید تلاش کرد تا این نوع ادبیات در ادبیات سیاسی و اجتماعی کشورمان جا باز کند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ادامه صحبتهای خود با اشاره به اینکه دو نوع فسق با عناوین فردی و اجتماعی وجود دارد، خاطرنشان کرد: فسق فردی را نمیشود پیگیری کرد؛ چرا که گناه است و حتی اگر بدانیم نیز، حق تجسس و افشای آن را نداریم، اما فسق اجتماعی، اینگونه نیست و باید افشا شود به خصوص برای افرادی که خود را در معرض مناصب قرار میدهند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر این شخص آمد و خود را در معرض احراز مناصب قرار داد آن موقع لازم است که تحرکات نامطلوب اجتماعی چنین شخصی برملا شود، تا جامعه دچار غرور و فریب در مورد این فرد نشود. همه این موادی که گفته شد، ابعاد تعهد است که هر فردی که میخواهد خود را در معرض اکتساب منصب قرار دهد باید از آن برخوردار باشد.
بهمنی اذعان کرد: در تخصص نیز به همین صورت است، در تخصص نیز دو جنبه یا دو شعبه باید در نظر گرفته شود، جنبه اول آن عمومی است، یعنی به طور عام همه آنهایی که میخواهند، مناصب را احراز کنند باید تخصص عمومی داشته باشند که این موضوع در مدیریت هم ثابت شده است. این مسئله ادراک سازمانی یا اجتماعی نام دارد و در اینجا منظور از سازمان، نظام جمهوری اسلامی است، کسی که میخواهد این مناصب را احراز کند باید کل نظام را فهم کرده باشد. این جنبه عمومی را به طور یکسان همه صاحبان مناصب از رئیس جمهور گرفته تا فرماندار و بخشدار یک بخش کوچک باید داشته باشند.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی دومین جنبه تخصص را بحث فنی و علمی آن عنوان کرد و گفت: کسی که از این حیث، مبرا باشد، ظرفیت وجودی برای تحلیل و پردازش مسائل ملی را نداشته و آن ظرفیت علمی برای بررسی تصمیمگیری و ... را نیز نخواهند داشت، بنابر این تعهد پیمان درونی انسانها و عمل ظاهری آن است و تخصص سطح ادراکی است، یعنی ادراک اهداف جمهوری اسلامی و ادراک و داشتن ظرفیت و توان علمی که بتوانند مسائل سطح ملی را تعقیب کنند، داشته باشند.
وی افزود: به اعتقاد من این چهار شاخه که در دو شاخه اصلی تعهد و تخصص خلاصه میشوند باید در هر نمایندهای وجود داشته باشد. مردمی که میخواهند اینها را انتخاب کنند باید این افراد را مشاهده کنند و آن فردی که میخواهند انتخاب کنند این چهار خصوصیت را داشته باشد.
بهمنی در بخش دیگری از گفتوگوی خود با خبرگزاری ایکنا به انطباق این خصوصیات با قرآن کریم و اشارات قرآن به آنها پرداخت و گفت: برخی آیات قرآن کریم به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به این امر اشاره دارد، در موضوع تعهد در یکی از آیات آمده است «وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا»، یعنی کسی را که انتخاب میکنیم و بر خودمان میگماریم، باید بعداً تصمیمگیری آن فرد را اطاعت کنیم، وقتی قرآن میفرماید کسی که از ذکر خداوند غافل شده و از هوای نفس تبعیت میکند، اطاعت نکن، به این معنا است که آن شخص تعهد نداشته و انتخاب آن به منصب صحیح نیست.
این عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اینکه در آیه مذکور «فُرُطًا» به معنای افراطگریهای روزمره نیست، گفت: در اینجا منظور این است که آن فردی که از ذکر خداوند غافل شده است در مقام عمل، اندازهها را تشخیص نمیدهد و لذا در تشخیص اندازهها از حد میگذرد و کم و زیاد میشود. شخصی که تشخیص نمیدهد در واقع تخصص ندارد.
وی همچنین افزود: زمانی که میگوید «وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا» یعنی نه مسیر را، نه اهداف را و نه آنچه دارد را میشناسد، بنابر این نمیتواند با آن اندازهگیری کند. این آیه، گویاترین آیهای است که ما برای اینگونه موارد، میتوانیم استفاده کنیم.