پژوهش‌های قرآنی در قربانگاه ادغام معاونت پژوهشی در آموزش
گروه دانشگاه: این روزها در حالی زمزمه ادغام دو معاونت آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌های بزرگ کشور و به‌ویژه دانشگاه‌های دارای رشته‌های قرآنی شنیده می‌شود که نگرانی از به محاق رفتن پژوهش‌های قرآنی بیش از پیش حس می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، این روزها در حالی زمزمه ادغام دو معاونت آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌های بزرگ کشور و به‌ویژه دانشگاه‌های دارای رشته‌های قرآنی شنیده می‌شود که نگرانی از به محاق رفتن پژوهش‌های قرآنی بیش از پیش حس می‌شود.
چندی است برخی از دانشگاهها اقدام به ادغام معاونت‌های پژوهشی و آموزشی خود کرده‌اند. همچنین برخی منابع آگاه نیز از ادغام این دو معاونت در برخی دانشگاه‌های جامع و بزرگ کشور در آینده نزدیک خبر می‌دهند.
معاونت‌های پژوهشی دچار بی‌اعتباری شده‌اند
به‌منظور آسیب‌شناسی این رویداد و بررسی مزایا و منافعی که خواهند داشت، به سراغ افرادی رفتیم که پیش از این مسئولیت‌های اجرایی در دانشگاهها داشته‌اند و از نزدیک در جریان کم و کیف امور بوده‌اند، دکتر بهروز حدادی، رئیس دانشکده مطالعات زن و خانواده و معاون پژوهشی سابق دانشگاه ادیان و مذاهب در گفت‌وگو با ایکنا، در پاسخ به پرسشی در رابطه با ادغام معاونت‌های پژوهشی و آموزشی در برخی از دانشگاهها، اظهار کرد: به نظر من این ادغام هیچ چشم‌انداز و پیامد مثبتی ندارد، جز اینکه معاونت‌های پژوهشی عملاً دچار بیهودگی و بی‌اعتباری شده‌اند و بودجه مالی ندارند و تقریباً در چند سال اخیر به بخشی زاید و بی مصرف و تزئینی تبدیل شده‌اند؛ لذا شاید کم کم به این فکر افتاده‌اند که به شکل محترمانه‌ای ختم آن را اعلام کنند! و آن را در معاونت آموزشی اقدام کنند؛ این نشان می‌دهد که بخش پژوهش در بسیاری از دانشگاه‌های ما ارزش و جایگاه و خاصیت چندانی ندارد.
وی افزود: واقعیت آن است که وضعیت پژوهش در چهار پنج سال اخیر و با بحران‌های مالی و سقوط ارزش ریال، وضعیت بسیار بد و اسفباری پیدا کرده و عملاً تعطیل است. بسیاری از مراکز پژوهشی یا تعطیل شدند یا فقط در حد حقوق دادن به پرسنل، اعتبار مالی دارند.
تجربه دانشگاه ادیان و مذاهب در ادغام معاونت‌ها
حدادی با اشاره به تجربه چند سال پیش دانشگاه ادیان و مذاهب در این باره، بیان کرد: در دانشگاه ما نیز چهار پنج سال پیش این موضوع البته به جبر زمانه انجام شد ولی نادرستی آن به‌زودی روشن شد. البته باز اصل مشکل به نداشتن بودجه و اعتبارات برمی‌گردد، در عین حال، معاونت‌های پژوهشی در بدترین شرایط هم در زمینه جهت دادن به پایان‌نامه‌های دکتری و ارشد دانشجویان و نیز فعالیت‌های پژوهشی اعضای هیئت علمی می‌تواند به‌خوبی فعال باشد، ولی همین هم تقریباً انجام نمی‌شود.
وی با اشاره به وضعیت بودجه پژوهشی، گفت: قبلاً دولت کمک‌هایی سالانه برای مراکز علمی و پژوهشی غیردولتی در نظر می‌گرفت که از سال نود به بعد این موضوع کاملاً منتفی شد. البته در یکی دو سال گذشت وضعیت قدری بهتر شده است.
رشد صنعت «کپی/پیست» با ادغام معاونت‌ها
معاون سابق پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب در رابطه به اثرگذاری پژوهش بر آموزش، به رکود آموزشی اشاره و بیان کرد: فرآیند علمی و آموزشی ما در بخش‌های زیادی به خصوص در علوم انسانی بسیار کهنه، مرده و تکراری است و خبری از خلاقیت و ابتکار و نوآوری نیست و تا رسیدن به نقطه مطلوب در تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر آزاداندیشی و برگزاری کرسی‌های نواندیشی و تولید علم فاصله زیای داریم. مسئله این است که پژوهش اصلاً مسئله ما نیست و لذا به آن بها داده نمی‌شود و امروزه اگر اندک پژوهش‌های مفید و مثمر صورت می‌گیرد، همگی به دلیل دغدغه‌های شخصی معدود پژوهشگران رشته‌هاست یا الزامات اداری اعضای هیات علمی یا دانشجویان بعضی مقاطع، که همین الزامات به ظاهر مفید، سر از مفاسد زیادی در مقاله‌سازی و نویسنده‌سازی و بده و بستان درآورده است. به هرحال، وقتی کار پژوهشی انجام نمی‌شود، تولید علم هم انجام نمی‌شود و کار آموزش هم به ورطه تکرار و رکود و سرقت ادبی و رشد صنعت به قول معروف کپی/پیست می‌افتد؛ همان طور که الان وضعیت علوم انسانی در مجموع گرفتار آن است و رشد واقعی و سازنده را کمتر می‌بینیم. البته تورم یا رشد کمی دانشجو با انگیزه‌های به‌شدت مادی، شدت یافته است.
بخش‌نامه سازمان مدیریت در رابطه با تجمیع معاونت‌ها
بنا بر این گزارش، بخش‌نامه سازمان مدیریت به دانشگاهها در رابطه با تجمیع معاونت‌ها موضوعی بود که یدالله مهرعلی‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و معاون آموزشی سابق دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی به آن اشاره کرد و در گفت‌وگو با ایکنا گفت: در مورد ادغام یا تجمیع معاونت‌ها بخش‌نامه‌ای از سازمان مدیریت به دانشگاهها ارسال شده که در مورد دانشگاه‌های بزرگ نیست و دانشگاه‌های کوچک این کار را می‌کنند؛ مطابق آن آیین‌نامه دانشگاههایی که از نظر تعداد و جمعیت دانشجو کم هستند دو معاونت آموزشی و پژوهشی در هم ادغام می‌شوند. در دانشگاه‌های بزرگ چنین چیزی نداریم، معمولاً این دو معاونت حوزه کار مشخص و تفکیک شده دارند و ادغام آن‌ها ممکن است مشکلاتی هم ایجاد کند.
وی افزود: با توجه به وضعیت دانشگاه‌های جامع و بزرگ که پنج معاونت دارند، وجود معاونت‌ها برای تحرک دانشگاه می‌تواند کمک‌کننده باشد. در دانشگاه‌های کوچک ادغام ممکن است برای صرفه‌جویی صورت می‌گیرد، چون حجم کار زیاد نیست و فعالیت‌ها خیلی به هم ارتباط دارند این کار انجام می‌شود؛ ولی در دانشگاه‌های بزرگ حوزه پژوهش بخش مهمی از دانشگاه را تشکیل می‌دهد بنا بر این صلاح نیست که در حوزه آموزش ادغام شود چون حوزه کاری آن‌ها مشخص است، برای دانشگاه‌های جامع روش مناسبی نمی‌تواند باشد.
ناهماهنگی معاونت تحصیلات تکمیلی دانشگاهها با بخش پژوهش
مهرعلی‌زاده بیان کرد: آموزش و پژوهش در کلان به هم متصل می‌شوند اما از نظر تقسیم کاری که وجود دارد حوزه آموزش و پژوهش مشخص هستند و اگر آن‌ها ادغام شوند ممکن است از نظر پیگیری پروژه‌ها، پژوهش تحت‌الشعاع آموزش قرار بگیرد چون معمولاً دانشگاهها مشکلات آموزشی زیاد دارند و آموزش در اولویت قرار می‌گیرد؛ بنا براین تفکیک آن‌ها در دانشگاه‌های جامع یک فرصت مناسب است اما باید به‌گونه‌ای باشد که این تفکیک در نهایت در تحصیلات تکمیلی منجر به هم‌افزایی شود، چون در تحصیلات تکمیلی کلان‌پروژه تعریف می‌شود، کلان‌پروژه مرتبط با بخش پژوهش است، تفکیک این دو ناهماهنگی‌هایی در کلان‌پروژه‌ها ایجاد می‌کند، معاونت تحصیلات تکمیلی دانشگاهها با بخش پژوهش معمولاً هماهنگی لازم را ندارند.
وی در رابطه با اثری که کم‌توجهی به پژوهش در بخش آموزش خواهد گذاشت، گفت: آموزش و پژوهش دو بال پرواز هستند و نمی‌شود آن‌ها را از هم تفکیک کرد، هر دو برای توسعه دانشگاه نیاز هستند؛ یک معلم خوب، یک پژوهشگر خوب است و یک پژوهشگر خوب هم یک معلم خوب هست؛ بنا بر این آن‌ها را نمی‌شود از هم جدا کرد، جدا کردن این دو از باب تقسیم کار، سرعت و کیفیت کار است، هر دو در نهایت باید نقطه مشترکی داشته باشند و آن نقطه مشترک آن باشد که استاد بتواند یافته‌های پژوهشی را به کلاس منتقل کند، و بالعکس از کلاس مسائلی را شناسایی کند و به بخش پژوهش منتقل دهد.
بنا بر این گزارش، شنیده‌ها حاکی از آن است که تنها دلیل ذکر شده برای ادغام معاونت آموزشی و پژوهشی «صرفه‌جویی در هزینه‌ها» است؛ حال باید دید ادغام معاونت پژوهشی در آموزشی در دانشگاههایی با رشته‌های قرآنی چه تبعاتی در زمینه پژوهش‌های قرآنی خواهد داشت و وضعیت رو به احتضار پژوهش‌ها به کدام سو می‌رود.
ادغام معاونت‌های آموزشی و پژوهشی در حالی کلید خورده که در بازنگری آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاهها سهم فعالیت‌های پژوهشی افزایش داشته است؛ حال اگر ادغام معاونت پژوهشی به سایر دانشگاهها نیز سرایت پیدا کند می‌تواند شاهدی بر کم‌اهمیت جلوه دادن موضوع پژوهش و اعلام غیر رسمی پایان فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاهها باشیم.
دستشون درد نکنه اتفاقا این اقدام بسیار ارزتده ای است زیرا این دو بخش کاملا مرتبط با هم هستند ونمی شود آموزش را از پژوهش جدا کرد ودر دانشگاهها یی که این دو معاونت جدا هستند معمولابین دو معاون اختلاف نظر وجود دارد . از یک سو جذب هیات علمی، کمیته ترفیع ،ارتقا ورتبه و نظارت بر عملکرد اعضای هیات علمی در بخش معاونت آموزشی است و آیین نامه های پژوهشی در اختیار معاون پژوهشی است که معمولا در خلاء تصمیم گیری می کنند واین اختلاف سلیقه ها باعث کندی کار می شود ولی در دانشگاههایی که این دو معاونت ادغام هستند کار سریعتر وراحت تر وبدون در گیری انجام می شودو بنابر این به وزارت علوم توصیه می شود این کار را هرچه زودتر انجام دهد این کار یعنی ادغام امر بسیار مبارکی است هم از هدر رفت هزینه ها جلو گیری می کند وهم از اختلافات 
