محمدرضا فرجی، مدیرکل سینمای حرفهای سازمان سینمایی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره روند دریافت پروانه ساخت در سینما گفت: برای دریافت پروانه ساخت یک اثر سینمایی دو بخش وجود دارد؛ ابتدا فیلمهایی که کارگردانان با تجربه پشت دوربین آن قرار گرفتهاند و دوم فیلمهایی که فیلمسازان فیلم اولی کارگردانی آنها را برعهده دارند. در قدم اول نگاهی به روند دریافت مجوز ساخت برای فیلمسازان حرفهای میاندازیم. ابتداییترین مرحله دریافت فرم درخواست توسط تهیه کننده برای فیلم است. این فرم هم توسط تهیه کننده پُر میشود و هم کارگردانی که قرار است آن را جلوی دوربین ببرد.
وی افزود: پس از پُر کردن فرم، درخواست مورد نظر بررسی میشود. این شورا نیز متشکل از 7 نفر (منوچهر شهسواری، مازیار میری، کرمی از سیما، رضا بالا از فارابی، جمال شورجه، اکبر نبوی و محمد قهرمانی) است. این گروه هر هفته روزهای چهارشنبه تشکیل جلسه میدهد و درخواستهای رسیده را بررسی میکند. پس از بررسیهای این شورا و کسب اجازه، تهیه کننده قادر است که نسبت به تولید فیلمش اقدامات لازم را انجام دهد. ذکر یک نکته را هم در این میان ضروری میدانم، آن هم این است که برای دریافت پروانه ساخت، خطوط قرمزی داریم که به اصول انقلاب و دین مبین اسلام مربوط میشود. این چارچوبها هم به طور کامل و مشروح در برنامههای جامع سازمان سینمایی رسانهای شده است.
فرجی درباره کارگردانان فیلم اولی نیز این گونه توضیح داد: در حوزه فیلمسازان کار اولی همیشه ما متقاضیان بسیاری داریم. برای مثال در سال جاری ما نزدیک به 180 درخواست برای کار کردن داشتیم. در این بخش اول کیفیت کاری فیلمساز را از همه جوانب میسنجیم تا ببینیم وی توانایی لازم را برای فیلمسازی داراست، سپس پس از کسب اجازه باید تهیه و معرفی شده و پس از آن همان مراحل فیلمسازان حرفهای را بپیماید. در این میان باید توجه داشت که نوع مجوز ساخت آثار سینمایی با کارهای ویدیویی متفاوت است. این نکته را گفتم تا به نوعی مانع برخی سوء استفادهها شوم، چون برخیها به اسم مجوز سینمایی، سعی در فریب اسپانسرها میکنند، در حالی که پروانه ویدیویی دارند.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر یک پروانه سینمایی در حین ساخت، تغییر کرده و فیلمنامهای جدا از آنچه که پروانه ساخت دریافت کرده، تولید شود؟ برخورد چگونه خواهد بود: ما تا 20 درصدد امکان تغییر را به فیلمساز میدهیم، اما اگر سناریو تغییر اساسی پیدا کند، به نحوی که با آنچه مجوز دریافت کرده تفاوت اساسی داشته باشند، مجدداً شورا تشکیل میشود تا بررسی کند کار تولید شده از تمامی جوانب معارض با منافع ملی و دینی نباشد، اگر اشکالات مورد نظر وجود نداشت کار پروانه نمایش دریافت میکند، والا پروانه اکران برای آن صادر نمیشود.
فیلمنامههای دینی با دقت نظر بالا ارزیابی میشوند
فرجی در پاسخ به این سؤال که برای دریافت پروانه ساخت برای کارهایی که موضوعات قرآنی و دینی دارند چه سیاستی اندیشیده شده است؟ تصریح کرد: عمده کسانی که در شورا مشعول هستند در حوزه موضوعات دینی از آگاهی لازم بهره بردهاند. برای مثال حسین کرمی، در حوزه موضوعات اسلامی از دانش کافی بهره برده است، اما با این وجود اگر باز هم در این زمینه توافق لازم بین شورا حاکم نشد، از مشاوره کارشناسان خبره حوزه علمیه بهره برده میشود.
مدیرکل سینمایی حرفهای در بخش دیگری از این گفتوگو درباره حاشیههایی که پیرامون فیلم سینمایی «خانم سادات» به وجود آمده و اعتراض خانواده شهید حاجی حسنی به روند ساخت این فیلم، بیان کرد: تا آنجایی که من مطلع هستم این فیلم پروانه ساخت سینمایی ندارد، بلکه مجوز ساخت برای شبکه نمایش خانگی را داراست؛ البته شاید کارگردان با این تصور که میخواهد فیلم را در آینده سینمایی کند از زمان حال این عنوان را برای کارش انتخاب کرده باشد. این اتفاق نیز به هیچ وجه حرفهای نیست، چون همان گونه که در توضیحات قبلی گفتم، شرایط تبدیل صورت ویدئویی یک فیلم به سینمایی ویژه است که به همین راحتی محقق نمیشود.
وی در پایان تاکید کرد: اگر بخواهیم فرض کنیم فیلمی توانسته با محوریت شهدا پروانه ساخت دریافت کند، اما آن کار خلاف سناریو عمل کرده و همین مسئله سبب اعتراض خانواده شهید مورد نظر شده است، برخورد ما کاملاً مشخص خواهد بود. آن هم اینکه تا راضی کردن خانواده شهید، پروانه نمایش به فیلم نمیدهیم. برای مثال در فیلم «ایستاده در غبار» شرط اصلی ما این بوده که خانواده شهید از فیلم رضایت خاطر داشته باشند که این مورد محقق شد.