افتخاریان در گفت‌وگو با ایکنا خبر داد:
آغاز نهضت قرآن‌خوانی در اعتکاف با حضور دانشجو معلمان قرآن
گروه دانشگاه: دبیر اعتکاف دانشگاهیان با اشاره به برنامه‌ریزی برای برپایی کرسی‌های تلاوت و حلقه‌های معرفتی در اعتکاف امسال، اظهار کرد: اعتکاف امسال «اعتکاف قرآنی» است که با همکاری جهاد دانشگاهی تمهیداتی برای حضور دانشجو معلم‌های قرآن جهت آموزش روخوانی قرآن کریم در این مراسم صورت گرفته است.
حسین افتخاریان، دبير اعتكاف دانشگاهيان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به مراسم اعتکاف امسال اظهار کرد: به لطف خدا مسئولان دانشگاه‌ها اعم از رؤسای دانشگاه‌ها، معاونان فرهنگی و مسئولان ستادی دستگاه‌های دانشگاهی و با محوریت دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تمهیدات لازم را جهت برگزاری اعتکاف در حدود 190 مسجد دانشگاهی فراهم آوردند.
وی به بیان آماری از ثبت نام کنندگان پرداخت و افزود: حدود 45 هزار دانشگاهی اعم از استاد و دانشجو امسال ثبت نام کرده‌اند و حدس می‌زنیم ظرفیت اعتکاف دانشگاهیان ما بین 150 تا 200 هزار نفر باشد که پیش‌بینی‌مان از تعداد دانشجویان معتکف در کل کشور است که به‌طور مثال در مساجد جامع شهر معتکف شده‌اند، طبیعی است بخش عمده‌ای از دانشجویانمان به دلیل ظرفیت مساجد دانشگاهی کشور مجبور هستند در مراکز اعتکاف عمومی در سطح شهرهای کشور شرکت داشته باشند و از فضای اعتکاف‌های دیگر استفاده کنند.
افتخاریان عنوان کرد: اگر رسانه‌ها به دانشگاه‌های مادر ما مراجعه کنند می‌بینند که گاهی ثیت نام آن‌ها دو یا سه برابر ظرفیت اعتکافشان است و مجبور می‌شوند دست به گزینش بزنند، اعتکاف اولی‌ها را اولویت بدهند یا قرعه‌کشی کنند و بخشی از دانشجویان مشتاق را پذیرش نکنند. شور و اشتیاق برای شرکت در مراسم اعتکاف بین دانشگاهیان ما مشهود است و همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند اعتکاف واقعاً یکی از رویش‌های انقلاب و تجلی و نمایانگر سطح معنویت در جوانان ماست. نکته‌ای که روی آن تأکید می‌کنم این است که اگر کسی بخواهد تحلیل واقع‌بینانه‌ای نسبت به وضعیت دانشگاه‌ها داشته باشد طبیعی است که باید به شیوه حضور و نحوه استقبال دانشگاهیان از این مراسم معنوی نیز توجه داشته باشد و فقط مشکلات و احیاناً ناهنجاری‌ها را در نظر نیاورد.
وی در مورد اعتکاف اساتید، بیان کرد: در سطوح استادی گرچه در تمامی دانشگاه‌های ما استادان و اعضای هیئت علمی می‌توانند در کنار دانشجویان در مراسم معنوی اعتکاف شرکت کنند؛ ولی با این حال مسجد دانشگاه تربیت مدرس جهت پذیرایی از حدود 400 استاد و هیئت علمی دانشگاه‌های استان تهران آماده شده و در واقع حوزه اعتکاف استادان ما به‌صورت متمرکز در دانشگاه تربیت مدرس است.
دبیر اعتکاف دانشگاهیان کل کشور اظهار کرد: با توجه به تنوع برنامه‌ها تعداد دقیقی از آقایان مبلغ، سخنرانان و قاریان و مداحان نداریم ولی طبیعتاً طبق اعلام برنامه‌هایی که دانشگاه‌ها و مراکز اعتکاف دانشگاهی داده‌اند حضور علمای اعلام، اساتید اخلاق، سخنرانان حوزوی و دانشگاهی و مبلغان و مشاوران مذهبی در برنامه اعتکاف بسیار پررنگ است. یکی از برنامه‌های مستمر ما در مراسم اعتکاف حلقه‌های معرفت در فضای مساجد محل اعتکاف است که با حضور اساتید و مبلغان تشکیل می‌شود و مباحث معرفتی و برخی از شبهات دانشجویان در قالب این حلقات معرفت تبیین و پاسخ داده می‌شود.
معضل پشتیبانی مالی
وی با بیان اینکه 190 مسجد دانشگاهی در سراسر کشور شامل دانشگاه‌های علوم پزشکی، دانشگاه‌های وزارت علوم، پیام نور، آزاد، جامع علمی ـ کاربردی و فرهنگیان می‌شود، درباره کم بودن این تعداد با توجه به تعدد واحدهای دانشگاهی، گفت: 190 مسجد دانشگاهی به‌عنوان پایگاه اعتکاف مطرح هستند. بسیاری از مساجد دانشگاهی امکان برگزاری اعتکاف را به دلایل مختلف ندارند؛ به‌طور مثال واقع شدن در فضای نامناسبی که دسترسی دانشجویان به آن کم است، یا اینکه امکانات جانبی ندارند، چون در هر صورت حضور 300 تا 400 دانشجوی معتکف در مسجد امکانات خاصی می‌خواهد تا بتوان مراسم اعتکاف را پشتیبانی کرد. حقیقتاً یکی از مشکلات برای پیشرفت مراسم معنوی اعتکاف در دانشگاه‌ها، نبود پشتیبانی مالی در دانشگاه‌هاست، والا گزارش‌های زیادی داریم از اینکه معتکفان زیادی مراجعه می‌کنند و برخی از دانشگاه‌های ما به دلیل کمبود امکانات از پذیرش آن‌ها عذرخواهی می‌کنند؛ البته مبلغ اندکی از دانشجویان دریافت می‌شود که کافی نیست.
افتخاریان در رابطه با بسط مراسم اعتکاف و برگزاری آن در ماه رمضان نیز گفت: اعتکاف را در تمام روزهای سال می‌توان انجام داد، اعتکاف ایام‌البیض ماه‌ها و اعتکاف دهه آخرماه رمضان از سنت‌هاست، نکته‌ای که هست تقریباً ما حدود 10 تا 11 سال است که ماه رمضانمان با تابستان مواجه می‌شود که ایام تعطیلی دانشگاه‌هاست و اینکه الان هم مصادف با ایام امتحانات است. نکته‌ای که باید در اینجا رعایت شود آن است که برگزار شدن یک برنامه باشکوه و منسجم، بهتر از این است که برنامه‌های متشتت و برنامه‌ریزی نشده‌ای را در سطح کشور شاهد باشیم، در حال حاضر افراد زیادی در دهه آخر ماه رمضان معتکف می‌شوند اما تبدیل کردن آن به یک برنامه ملی شاید الان با توجه به موقعیت زمانی ماه مبارک رمضان در آینده نزدیک صلاح نباشد.
«اعتکاف قرآنی»
دبیر اعتکاف دانشگاهیان در تفاوت اعتکاف امسال با اعتکاف سال‌های قبل، بیان کرد: طبیعتاً ما هر ساله شاهد رشد کمی پدیده اعتکاف در دانشگاه‌ها هستیم، امسال برنامه‌ریزی منسجم‌تر در حوزه محتوای اعتکاف داریم که از حدود بهمن و اسفند به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. ویژگی خاص این اعتکاف تکیه بر برنامه‌های قرآنی است، در واقع به نوعی برای اعتکاف امسال می‌توان عنوان «اعتکاف قرآنی» را در نظر گرفت که هشت عنوان برنامه قرآنی طراحی شده است؛ کرسی‌های تلاوت، حلقه‌های آموزش قرآن کریم، حلقه‌های معرفتی قرآنی، برنامه تصحیح قرائت نماز، هم‌خوانی آیات بعد از برنامه نمازهای جماعت، قرائت تقریباً حدود 3 جزء تلاوت قرآن که در برنامه اعمال ام داوود وجود دارد، ویژه‌برنامه‌ای که برای اعتکاف دیده شده برنامه‌ای با همکاری جهاد دانشگاهی است، حضور دانشجو معلمان قرآن را در مراسم اعتکاف داریم؛ قرار بود 60 نفر ساماندهی شوند. ویژه‌برنامه دیگر اعتکاف قرآنی ما مسابقه سراسری تفسیر سوره حجرات بر اساس فایل‌های تصویری و سخنرانی استاد قرائتی است که برای اولین بار انجام شده، فایل‌های حدود 6، 7 دقیقه‌ای تفسیر ایشان در 14 قسمت در مراسم اعتکاف پخش می‌شود و سؤالاتی را از فایل‌های ارائه شده در جمع معتکفان توزیع می‌کنیم.
وی بیشترین استقبال را متعلق به دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، بوعلی همدان، شیراز و اصفهان دانست و گفت: این دانشگاه‌ها بیشترین آمار معتکفان را میان دانشگاه‌ها دارند. آمار تفکیکی از استقبال دانشجویان به تفکیک رشته‌ها وجود ندارد، آنچه که برایمان مشهود است این است که دانشگاه‌هایی که به امر اعتکاف اهمیت می‌دهند در رشته‌های مختلف شاهد استقبال دانشجویان هستند. رشته‌ها معمولاً دخلی در این موضوع ندارد، هر چقدر اعتکاف باشکوه‌تر و برنامه‌ها جذاب‌تر طراحی می‌شود دانشجویان بیشتری را به سمت خود جذب می‌کند.
افتخاریان همچنین در مورد هزینه اعتکاف، گفت: در تعامل نزدیک دفاتر نهاد با مسئولان فرهنگی دانشگاه‌ها و بر اساس ابلاغیه‌ای که از طریق نهاد به دستگاه‌های دانشگاهی ارسال شد، هزینه این اعتکاف از طریق دانشگاه‌ها و بخش اندکی نیز از طریق هزینه‌ای که از معتکفان اخذ می‌شود تأمین می‌شود.
وی به بیان آماری از ثبت نام کنندگان پرداخت و افزود: حدود 45 هزار دانشگاهی اعم از استاد و دانشجو امسال ثبت نام کرده‌اند و حدس می‌زنیم ظرفیت اعتکاف دانشگاهیان ما بین 150 تا 200 هزار نفر باشد که پیش‌بینی‌مان از تعداد دانشجویان معتکف در کل کشور است که به‌طور مثال در مساجد جامع شهر معتکف شده‌اند، طبیعی است بخش عمده‌ای از دانشجویانمان به دلیل ظرفیت مساجد دانشگاهی کشور مجبور هستند در مراکز اعتکاف عمومی در سطح شهرهای کشور شرکت داشته باشند و از فضای اعتکاف‌های دیگر استفاده کنند.
افتخاریان عنوان کرد: اگر رسانه‌ها به دانشگاه‌های مادر ما مراجعه کنند می‌بینند که گاهی ثیت نام آن‌ها دو یا سه برابر ظرفیت اعتکافشان است و مجبور می‌شوند دست به گزینش بزنند، اعتکاف اولی‌ها را اولویت بدهند یا قرعه‌کشی کنند و بخشی از دانشجویان مشتاق را پذیرش نکنند. شور و اشتیاق برای شرکت در مراسم اعتکاف بین دانشگاهیان ما مشهود است و همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند اعتکاف واقعاً یکی از رویش‌های انقلاب و تجلی و نمایانگر سطح معنویت در جوانان ماست. نکته‌ای که روی آن تأکید می‌کنم این است که اگر کسی بخواهد تحلیل واقع‌بینانه‌ای نسبت به وضعیت دانشگاه‌ها داشته باشد طبیعی است که باید به شیوه حضور و نحوه استقبال دانشگاهیان از این مراسم معنوی نیز توجه داشته باشد و فقط مشکلات و احیاناً ناهنجاری‌ها را در نظر نیاورد.
وی در مورد اعتکاف اساتید، بیان کرد: در سطوح استادی گرچه در تمامی دانشگاه‌های ما استادان و اعضای هیئت علمی می‌توانند در کنار دانشجویان در مراسم معنوی اعتکاف شرکت کنند؛ ولی با این حال مسجد دانشگاه تربیت مدرس جهت پذیرایی از حدود 400 استاد و هیئت علمی دانشگاه‌های استان تهران آماده شده و در واقع حوزه اعتکاف استادان ما به‌صورت متمرکز در دانشگاه تربیت مدرس است.
دبیر اعتکاف دانشگاهیان کل کشور اظهار کرد: با توجه به تنوع برنامه‌ها تعداد دقیقی از آقایان مبلغ، سخنرانان و قاریان و مداحان نداریم ولی طبیعتاً طبق اعلام برنامه‌هایی که دانشگاه‌ها و مراکز اعتکاف دانشگاهی داده‌اند حضور علمای اعلام، اساتید اخلاق، سخنرانان حوزوی و دانشگاهی و مبلغان و مشاوران مذهبی در برنامه اعتکاف بسیار پررنگ است. یکی از برنامه‌های مستمر ما در مراسم اعتکاف حلقه‌های معرفت در فضای مساجد محل اعتکاف است که با حضور اساتید و مبلغان تشکیل می‌شود و مباحث معرفتی و برخی از شبهات دانشجویان در قالب این حلقات معرفت تبیین و پاسخ داده می‌شود.
معضل پشتیبانی مالی
وی با بیان اینکه 190 مسجد دانشگاهی در سراسر کشور شامل دانشگاه‌های علوم پزشکی، دانشگاه‌های وزارت علوم، پیام نور، آزاد، جامع علمی ـ کاربردی و فرهنگیان می‌شود، درباره کم بودن این تعداد با توجه به تعدد واحدهای دانشگاهی، گفت: 190 مسجد دانشگاهی به‌عنوان پایگاه اعتکاف مطرح هستند. بسیاری از مساجد دانشگاهی امکان برگزاری اعتکاف را به دلایل مختلف ندارند؛ به‌طور مثال واقع شدن در فضای نامناسبی که دسترسی دانشجویان به آن کم است، یا اینکه امکانات جانبی ندارند، چون در هر صورت حضور 300 تا 400 دانشجوی معتکف در مسجد امکانات خاصی می‌خواهد تا بتوان مراسم اعتکاف را پشتیبانی کرد. حقیقتاً یکی از مشکلات برای پیشرفت مراسم معنوی اعتکاف در دانشگاه‌ها، نبود پشتیبانی مالی در دانشگاه‌هاست، والا گزارش‌های زیادی داریم از اینکه معتکفان زیادی مراجعه می‌کنند و برخی از دانشگاه‌های ما به دلیل کمبود امکانات از پذیرش آن‌ها عذرخواهی می‌کنند؛ البته مبلغ اندکی از دانشجویان دریافت می‌شود که کافی نیست.
افتخاریان در رابطه با بسط مراسم اعتکاف و برگزاری آن در ماه رمضان نیز گفت: اعتکاف را در تمام روزهای سال می‌توان انجام داد، اعتکاف ایام‌البیض ماه‌ها و اعتکاف دهه آخرماه رمضان از سنت‌هاست، نکته‌ای که هست تقریباً ما حدود 10 تا 11 سال است که ماه رمضانمان با تابستان مواجه می‌شود که ایام تعطیلی دانشگاه‌هاست و اینکه الان هم مصادف با ایام امتحانات است. نکته‌ای که باید در اینجا رعایت شود آن است که برگزار شدن یک برنامه باشکوه و منسجم، بهتر از این است که برنامه‌های متشتت و برنامه‌ریزی نشده‌ای را در سطح کشور شاهد باشیم، در حال حاضر افراد زیادی در دهه آخر ماه رمضان معتکف می‌شوند اما تبدیل کردن آن به یک برنامه ملی شاید الان با توجه به موقعیت زمانی ماه مبارک رمضان در آینده نزدیک صلاح نباشد.
«اعتکاف قرآنی»
دبیر اعتکاف دانشگاهیان در تفاوت اعتکاف امسال با اعتکاف سال‌های قبل، بیان کرد: طبیعتاً ما هر ساله شاهد رشد کمی پدیده اعتکاف در دانشگاه‌ها هستیم، امسال برنامه‌ریزی منسجم‌تر در حوزه محتوای اعتکاف داریم که از حدود بهمن و اسفند به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. ویژگی خاص این اعتکاف تکیه بر برنامه‌های قرآنی است، در واقع به نوعی برای اعتکاف امسال می‌توان عنوان «اعتکاف قرآنی» را در نظر گرفت که هشت عنوان برنامه قرآنی طراحی شده است؛ کرسی‌های تلاوت، حلقه‌های آموزش قرآن کریم، حلقه‌های معرفتی قرآنی، برنامه تصحیح قرائت نماز، هم‌خوانی آیات بعد از برنامه نمازهای جماعت، قرائت تقریباً حدود 3 جزء تلاوت قرآن که در برنامه اعمال ام داوود وجود دارد، ویژه‌برنامه‌ای که برای اعتکاف دیده شده برنامه‌ای با همکاری جهاد دانشگاهی است، حضور دانشجو معلمان قرآن را در مراسم اعتکاف داریم؛ قرار بود 60 نفر ساماندهی شوند. ویژه‌برنامه دیگر اعتکاف قرآنی ما مسابقه سراسری تفسیر سوره حجرات بر اساس فایل‌های تصویری و سخنرانی استاد قرائتی است که برای اولین بار انجام شده، فایل‌های حدود 6، 7 دقیقه‌ای تفسیر ایشان در 14 قسمت در مراسم اعتکاف پخش می‌شود و سؤالاتی را از فایل‌های ارائه شده در جمع معتکفان توزیع می‌کنیم.
وی بیشترین استقبال را متعلق به دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، بوعلی همدان، شیراز و اصفهان دانست و گفت: این دانشگاه‌ها بیشترین آمار معتکفان را میان دانشگاه‌ها دارند. آمار تفکیکی از استقبال دانشجویان به تفکیک رشته‌ها وجود ندارد، آنچه که برایمان مشهود است این است که دانشگاه‌هایی که به امر اعتکاف اهمیت می‌دهند در رشته‌های مختلف شاهد استقبال دانشجویان هستند. رشته‌ها معمولاً دخلی در این موضوع ندارد، هر چقدر اعتکاف باشکوه‌تر و برنامه‌ها جذاب‌تر طراحی می‌شود دانشجویان بیشتری را به سمت خود جذب می‌کند.
افتخاریان همچنین در مورد هزینه اعتکاف، گفت: در تعامل نزدیک دفاتر نهاد با مسئولان فرهنگی دانشگاه‌ها و بر اساس ابلاغیه‌ای که از طریق نهاد به دستگاه‌های دانشگاهی ارسال شد، هزینه این اعتکاف از طریق دانشگاه‌ها و بخش اندکی نیز از طریق هزینه‌ای که از معتکفان اخذ می‌شود تأمین می‌شود.
