کرامت انسانی محور حقوق بشر است/ اخلاق اجتماعی «کرامت محور»؛ از ویژگی‌های جامعه دین‌مدار

 مینا شمخی، عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد چمران اهواز در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، اظهار کرد: یکی حقوق مهم انسان، حق کرامت است. وضع و تدوین قوانین کشور باید به گونه‌ای باشد که احترام و کرامت انسان محفوظ بماند. به بیان دیگر یکی از ویژگی‌های جامعه دین‌مدار، اخلاق اجتماعی «کرامت محور» است.

حفظ و توسعه کرامت انسان در گرو ارتباطات جمعی و گروهی است
وی با بیان اینکه حفظ کرامت دیگران، اساسی‌ترین رکن در اخلاق اجتماعی مؤمن است، توضیح داد: از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است، حفظ و توسعه کرامت او نیز در گرو ارتباطات جمعی و گروهی است. از دیدگاه اسلام خدا انسان را برای هدف خاصی آفریده است و تمام امکانات و نعمت‌هایی که برای رسیدن به این هدف لازم است در اختیار انسان قرار گرفته است. برای ایجاد زمینه مناسب جهت تکامل انسان می‌بایست احترام اجتماعی انسان که نیاز طبیعی و فطری اوست حفظ گردد و مورد اهانت و تحقیر قرار نگیرد. در غیر این صورت احساس شخصیت نخواهد کرد و از نظر روانی دچار اضطراب، تزلزل و یأس خواهد شد.

این مدرس دانشگاه افزود: بنابراين، اولاً حفظ حرمت و شخصیت انسانی لازم است، ثانیاً نسبت به هر انسانی باید این امکان فراهم گردد که هم او و هم انسان‌های دیگر بتوانند از امکانات و نعمت‌های موجود جهت نیل به تعالی بهره گیرند.

دستگاه‌های حکومتی موظف به رعایت حقوق شهروندی
شمخی گفت: هر شهروندی، واجد یک سری حقوق اساسی و بنیادین است که منبع و مبنای این حقوق، کرامت انسان است و دستگاه‌های حکومتی موظفند این حقوق بنیادین را رعایت و حراست کنند. حقوق بنیادی بر محور کرامت انسان باید شناخته و تضمین شود و ارگان‌های قانون‌گذاری اجرایی و دادگستری موظف به اجرا و رعایت آن باشند.

وی در ادامه به تبیین حقوق بنیادی که بر محور کرامت باید شناخته شوند، پرداخت و گفت: این حقوق شامل: حق حیات، حق امنیت، آزادی سیاسی، بیان اندیشه، برابری و .... است.

به گفته این مدرس دانشگاه، کرامت‌ورزی ابعاد مختلفی دارد؛ مالی، آبرویی، عاطفی، اجتماعی و ... و بسیاری از گفتارها و کردارها مانند غیبت، تهمت، بدبینی، تجسس، اشاعه فحشا از آن جهت گناه شمرده شده‌اند که شخصیت و کرامت دیگران را پایمال می‌کند.

قرآن کریم ترور شخص و شخصیت انسان را سخت دشمن می‌دارد
عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد چمران اهواز با بیان اینکه قرآن کتاب زندگی، بشردوستی و مردم‌خواهی، عدالت و آزادی، اخلاص و کرامت و ارزش‌های والای انسانی است، افزود: به همین جهت، هم به زندگی و حیات شخصی سخت بها می‌دهد و آن را از خطرها پاس می‌دارد و برای گرامیداشت آن از راه‌ احيای وجدان بشری، مقررات عادلانه و انسانی و مقررات کیفری همت می‌گمارد و هم به حیات و شخصیت و کرامت و وجاهت و اعتبار انسان. درست از این زاویه است که هم ترور شخص و به خطر افکندن زندگی او را سخت دشمن می‌دارد، و هم ترور شخصیت او را.

شمخی توضیح داد: در آیات قرآن از جمله سوره حجرات، در این راه و در این هدف همه افزارهای ترور شخصیت و تهاجم به امنیت و کرامت انسان از سوی خودکامگان و زورمداران را به عنوان شگردهای ابلیسی و ضدبشری استبداد تحریم می‌نماید تا انسان با آرامش خاطر و امنیت همه‌جانبه به زندگی و تلاش بپردازد. تا آزاد بیندیشد، آزاد سخن بگوید، آزادانه و مسئولانه و بر اساس عدل و داد عمل کند. 

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه کرامت یکی از ارزش‌های پذیرفته شده در مکاتب الهی و بشری است که تأثیر بسزایی در امور اخلاقی، فقهی و مسائل سیاسی اجتماعی جهان امروز دارد، تصریح کرد: در عصر حاضر که دفاع از حقوق بشر و کرامت انسانی نام گرفته است بیش از گذشته نیازمند تصحیح و بازنگری در مفهوم و اثرات و لوازم کرامت انسان است.

عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد چمران اهواز  گفت: از آنجایی که اسلام کرامت انسان را به رسمیت شناخته است، در قوانین اسلامی به لوازم و پیامدهای کرامت انسان توجه شده است و هیچ حکمی ناسازگار با کرامت انسان در احکام اسلامی وجود ندارد.

وی در پایان با دیان اینکه لازمه کرامت انسان از نگاه قرآن در حق حیات، حق آزادی، حق برخورداری عادلانه از امتیازات اجتماعی است و هیچ کس حق ندارد کرامت و پیامدهای آن را مورد تهدید قرار دهد، خاطرنشان کرد: کرامت انسانی محور حقوق بشر است. پیشرفت در هر جامعه‌ای در گروه رعایت آن است و در صورت بی‌توجهی به این اصل و عدم التزام به آن ارزش‌هایی چون عدالت، آزادی، برابری و صلح داخلی و خارجی مفهوم خود را از دست می‌دهد.

انتهای پیام