حنجره شاعران مهدوی وقف دفاع از مستضعفین شود

رضا اسماعیلی، مدرس ادبیات دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره شعر مهدوی گفت: شعری که شاعران در رابطه با امام زمان(عج) از گذشته تاکنون سروده‌اند، به عنوان شعر اعتراض، مهدوی، انتظار و موعود شناخته می‌شود و در تمام این اشعار مضمون و محتوای آنها انتظار و ظهور حضرت موعود و بیان تبعیض‌ها، نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌ها در جهان امروز است.

وی افزود: شاعران با طرح مسائل اجتماعی که مرتبط با جهان امروز است، سعی می‌کنند بشارت ظهور انسان کامل را بدهند که زمینه مقابله با این نابرابری‌ها را فراهم می‌کند و به نوعی اعتراض و فریادی بر سر ظلم و ستم و بی‌عدالتی‌هاست.

اسماعیلی با بیان اینکه در آثار شاعرانی مانند حافظ، ناصرخسرو، عطار و ... شعرهایی با مضمون انتظار را می‌توان یافت، تصریح کرد: این مضمون و محتوا در شعر شاعران پیش از انقلاب نیز دیده می‌شود که به دنبال انسان کامل برای رهایی از رنج‌ها و دردهای زمانه خود بودند و این مضامین در شعر شاعرانی چون طاهره صفارزاده، موسوی‌گرمارودی، حسین اسرافیلی و ... نیز وجود دارد و در تمام سروده‌های شاعران مسلمان فارسی‌زبان سیمای مهدی موعود به عنوان سیمای انسانی کامل متصور شده است که برای نجات بشریت از بند استکبار و ظلم و ستم قیام می‌کند و انسان را به رهایی و سعادت بشارت می‌دهد. 

این شاعر شعر انتظار را شعر اعتراض خواند و عنوان کرد: شعر انتظار و مهدوی، شعری است که بر وضع موجود اعتراض داشته و به آینده و افق موعود می‌اندیشد و به نوعی حرکت، تکاپو و بیداری در آن موج می‌زند؛ چرا که شعر انتظار شعر ایستایی و مردگی نیست و جلوه‌گر زندگی و زایایی است.

وی یادآور شد: شعر اعتراضی که برآمده از مکتب انتظار و مهدویت است، شعری سازنده و اثرگذار است، نه تخریبی؛ شعر بیداری و دعوت به قیام و اعتراض است و اگر همراه با رخوت و رکود باشد، آسیب بزرگی خواهد زد؛ چرا که دست روی دست گذاشتن و کاری نکردن به مفهوم انتظار نیست و شعری که این مضمون را در پی داشته باشد، ضدانتظار است و نه تنها راه را برای انتظار هموار نمی‌کند، بلکه مانعی برای مسئله انتظار است.

شاعر «ملکوت کلمات» با اشاره به آسیب‌های شعر انتظار تصریح کرد: البته بسیاری از شاعران زشتی‌ها و پلشتی‌های جهان امروز را در شعرهای خود به تصور کشیده‌اند و کمتر به نیمه پُر لیوان که بشارت انسان عدل‌گستر است، توجه می‌کنند، در حالی که شعر انتظار دو وجه دارد، هم باید به نابرابری‌ها توجه کند و هم روزنه و پنجره امیدی را نوید دهد که عاقبت به خیری و رهایی از ظلم و ستم را بشارت داده است.

اسماعیلی با اشاره به شعر حافظ درباره انتظار گفت: شاعر در شعر «یوسف گم گشته بازآید به کنعان غم مخور/کلبه احزان شود روزی گلستان غم مخور» امید به رستگاری و رهایی را بشارت داده است؛ چرا که پشت روی سکه انتظار، امید، رهایی و عدالت‌گستری است و عدالت‌گستری محور شعر انتظار است؛ از این رو یکی از آسیب‌های این حوزه نپرداختن و یا غفلت از اهداف حضرت ولی عصر(عج) است.

وی آسیب دیگر در حوزه شعر مهدوی را پرداختن به صورت و غفلت از سیرت عملی امام زمان(عج) دانست و افزود: شاعرانی هستند که فقط به مدح و منقبت می‌پردازند و فلسفه قیام آن حضرت و انتظار برای ظهورش را ناگفته می‌گذارند؛ از این رو این موضوع در صورت متوقف و از سیرت غافل می‌شود؛ چرا که فلسفه انتظار هم باید در شعر انتظار و مهدویت مورد توجه باشد و خواننده را به این سو سوق دهد که اتفاق خجسته‌ای پس از ظهور رخ می‌دهد.

این شاعر انقلاب در ادامه یادآور شد: انسان منتظر کسی است که آماده شمشیر زدن در رکاب آن حضرت باشد و در این راستا همراهی و همدلی کرده و بستر را برای ظهور آماده کند و اگر ظلم و ستمی هست، شاعر مهدوی باید حنجره خود را وقف دفاع از مستضعفان و ستمدیدگان کند.