مجلس دهم و بانکداری اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در هفته‌های اخیر، موضوع بررسی طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا در کمیسیون اقتصادی مجلس و در نهایت موکول شدن بررسی این امر به مجلس دهم در صدر بسیاری از اخبار اقتصادی کشور قرار داشت. موضوع اصلاح نظام بانکی کشور در راستای تحقق بانکداری اسلامی از دغدغه‌های همیشگی دلسوزان و مخصوصا مراجع عظام تقلید بوده است که متأسفانه با وجود همه تلاش‌ها در مجلس نهم به سرانجامی نرسید.

اهمیت اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا

هرچند مسئولان نظام بانکی، مشکلات مربوط به بانکداری اسلامی در ایران را نه از فقدان قانون بلکه ناشی از اجرای ناصحیح می‌دانند اما انتقادات به عملکرد نظام بانکی و شبهات شرعی همواره وجود داشته و گاه مراجع تقلید در این زمینه هشدارهایی داده‌اند و به همین دلیل تسریع در اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا ضرورتی دوچندان پیدا می‌کند.

قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 تصویب و قانون پولی و بانکی کشور هم متعلق به سال 1351 است اما بعد از چند دهه اجراء هنوز تغییراتی ولو جزئی در این قانون اعمال نشده بود تا اینکه کارگروهی برای اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا در مجلس نهم تشکیل شد و بعد از چند سال فعالیت و آماده‌سازی طرحی جدید و تصویب یک فوریت آن در مجلس، در نهایت به دلیل ضیق وقت، اصلاح این قانون ذیل اصل 85 قانون اساسی به کمیسیون اقتصادی مجلس واگذار شد تا در صورت تصویب به عنوانی قانونی موقت و پنج ساله اجرایی شود اما در هفته‌های پایانی مجلس، کمیسیون اقتصادی تشکیل جلسه نداد تا بررسی این طرح به مجلس دهم موکول شود.

تلاش دولت برای ممانعت از تصویب طرح بانکداری بدون ربا

هرچند طراحان طرح جدید بانکداری بدون ربا تلاش زیادی داشتند تا این طرح در مجلس نهم به تصویب برسد اما به دلایل متعددی از جمله مخالفت دولت و بانک مرکزی این مسئله ناکام ماند؛ به گونه‌ای که با وجود موافقت اکثریت نمایندگان مجلس با تصویب آن، در هفته‌های پایانی مجلس، رئیس کل بانک مرکزی درنامه‌ای به علی لاریجانی خواهان متوقف شدن تصویب این طرح شد تا دولت لایحه‌ای در این زمینه ارائه دهد و حال باید منتظر ماند که دولت چه اقدامی برای بانکداری اسلامی در مجلس دهم انجام خواهد داد؟

دولت اعتقاد دارد در طرح مجلس، نظر دولت نادیده گرفته شده و اساسا وظیفه دولت است که برای اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا لایحه‌ ارائه دهد اما مجلس نهم هم اعتقاد داشت بخش مهمی از این طرح برگفته از لایحه دولت است و با کارشناسان بانک مرکزی هم مشورت‌های لازم انجام شده است؛ بنابراین باید در همین مجلس سرنوشت این طرح روشن شود تا مبادا برای همیشه به محاق فراموشی سپرده شود اما در نهایت در مجلس نهم به سرانجامی نرسید.

نقش دولت و مجلس در تحقق بانکداری اسلامی
 
موضوع بانکداری اسلامی و توجه به آثار مفید آن برای اقتصاد کشور، امروز در بسیاری از کشورهای جهان و حتی در کشورهای غیراسلامی مورد اقبال فراوانی قرار گرفته اما در ایران هنوز هم انتقادات به عملکرد نظام بانکی از بُعد شرعی آن ادامه دارد. مسلما قانون عملیات بانکی بدون ربا، هم از بُعد محتوایی و هم اجرایی نیازمند اصلاحاتی اساسی است و علاوه بر تلاش دولت، بخش مهمی از این اقدام نیازمند تلاش مجلس است و به دلیل بی‌توجهی دولت بود که مجلس وادار به اقدام در این زمینه شد.

قطعا تحقق بانکداری اسلامی در کشور، عزم جدی کارگزاران نظام و مسئولان نظام بانکی را می‌طلبد و در صورتی‌که بدنه نظام بانکی به بانکداری اسلامی اعقتادی نداشته باشند، نباید به تحقق این امر در کشور امیدوار بود. هرچند که اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در روزهای پایانی در جلسات حضور پیدا نکردند و همین امر منجر به موکول شدن اصلاح قانون عملیات بانکی بدون به مجلس دهم شد حال باید منتظر ماند که آیا مجلس دهم، بررسی این طرح را در اولویت کاری خود قرار خواهد داد یا اصلاح نظام بانکی در مجلس دهم هم به سرانجامی نخواهد رسید؟!