تاریخچه رقابت بر سر ریاست مجلس
غیر از سه مجلس اول، دوم و سوم که هاشمی رفسنجانی بدون رقیب به این صندلی تکیه زد در باقی دوره‌ها، رئیس مجلس بعد از رقابت در صحن و یا قبل از آن انتخاب شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، عصر ایران نوشت: مجلس دهم افتتاح شد تا همه نگاه‌ها بعد از افتتاح پارلمان به صندلی ریاست مجلس باشد. قرار است عارف و لاریجانی برای تکیه زدن به کرسی ریاست پارلمان دهم باهم رقابت کنند. رقابت بر سر ریاست مجلس یک امر عادی در فضای پارلمان است. غیر از دو مجلس دوم و سوم که هاشمی رفسنجانی بدون رقیب به این صندلی تکیه زد در باقی دوره‌ها، رئیس مجلس بعد از یک رقابت در صحن و یا قبل از آن انتخاب شده است.
اکبر هاشمی رفسنجانی در دور اول مجلس شورای اسلامی که در سال 59 آغاز به کار کرد با 146 رای به صندلی کرسی ریاست اولین دوره مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی ایران که بعدا به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد، تکیه زد.هاشمی در این دوره 3 رقیب داشت.
در مشروح مذاکرات دوره اول مجلس آماده است:«رئیس جلسه- اعلام رای نسبت به انتخاب رئیس جمع آراء دریافت شده ۱۹۶ رای آقای هاشمی رفسنجانی ۱۴۶ رای آقای حبیبی ۲۰ رای آقای غفوری ۱۵ رای آقای بازرگان ۱۲رای و ممتنع ۳رای بنابراین آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست دائمی مجلس برای مدت یک‌سال انتخاب شد ( تکبیر نمایندگان) با اجازه آقایان من بلافاصله از ایشان خواهش می‌کنم که اداره جلسه را به عهده بگیرند.»
رئیس دوره اول مجلس شورای اسلامی، در دوره دوم نیز بر این کرسی تکیه زد. هاشمی رفسنجانی در مورد چگونگی رسیدنش به ریاست مجلس دوم در خاطرات سال 63 خود می‌نویسد:« قبل از جلسه علنی، درباره هیأت رئیسه مجلس به مشورت پرداختیم و سپس جلسه علنی‌مجلس، برای انتخابات هیأت رئیسه موقت تشکیل شد. با 196 رأی موافق، از 205 رأی نمایندگان‌حاضر در جلسه، به ریاست [مجلس] انتخاب شدم. برای نامزدی ریاست مجلس، رقیب نداشتم.کار اداره جلسات مجلس [دوره] دوم را شروع کردم. گزارش انتخاب هیأت‌های رئیسه کمیسیونهای‌مجلس مطرح شد. آقای [مهدی] کروبی از آقای [محمد مهدی] ربانی املشی، در نیابت ریاست‌مجلس جلو افتاد.»
رئیس دو دوره مجلس شورای اسلامی به دلیل جایگاه ممتازی که در بین جناح‌های سیاسی کشور داشت در دوره سوم مجلس که همزمان با شکل گیری رسمی جناح‌های راست و چپ در ایران بود، به کرسی ریاست مجلس تکیه زد. هاشمی در خاطرات خرداد سال 67 خود می‌نویسد:« ساعت نه و نیم به مجلس رفتم. آقای [مهدی] کروبی برای پاره ای مذاکرات آمد. به جلسه علنی رفتم. گزارش انتخابات شعبه ها داده شد و انتخابات هیأت رئیسه موقت انجام شد. من با 223 رأی از 227 رأی حاضر به ریاست مجلس انتخاب شدم و بقیه اعضای هیأت رئیسه از خط رادیکال رأی آوردند. تفاوت آراء آنها با خط مقابل زیاد بود»
با رفتن هاشمی رفسنجانی به دولت در مجلس چهارم ناطق نوری به ریاست مجلس رسید. مجلس چهارم، اولین مجلسی است که در آن برای رسیدن به ریاست مجلس باهم به رقابت پرداختند. در انتخاب هیئت رئیسه در اولین سال فعالیت مجلس چهارم، از یک سو علی اکبر ناطق نوری به عنوان نماینده جناح اکثریت (جناح راست) و از سوی دیگر نمایندگان طرفدار دولت هاشمی، حسن روحانی را به عنوان نامزد ریاست مجلس معرفی کردند. ناطق نوری توانست با 191 رای به عنوان رئیس انتخاب شد.
ناطق نوری همچون مجلس چهارم در مجلس پنجم نیز با یک رقیب رقابت کرد. این‌بار او برای رسیدن به کرسی ریاست مجلس پنجم با عبدالله نوری نامزد جناح اقلیت ( کارگزاران) پرداخت. ناطق نوری در خاطرات خود در مورد این رقابت می‌نویسد:« وقتی آقای شیخ عبدالله نوری، قبل از وزیر شدن وارد مجلس پنجم شد، جناح اقلیت همه نیروهایش را برای این که ایشان رییس شود، بسیج کرد. در انتخابات ریاست موقت مجلس، فاصله آرای ایشان و من بسیار کم بود، شاید ده تا پانزده رأی من بیش‌تر آوردم. در انتخابات دایمی رییس مجلس هم ایشان کاندید شد، کارگزاران و جریان‌های طرفدار ایشان خیلی تلاش کردند تا رأی بیاورد، ولی این بار، فاصله آرای من با ایشان بیش‌تر شد. سپس به عنوان وزیر در دولت آقای خاتمی، معرفی شد و رأی آورد. هر چند مجلس مخالف وی بود، ولی به خاطر مصالح مملکت که خارجی‌ها نگویند چوب لای چرخ دولت جدید می‌گذارند، علی رغم میل خود به وی رأی دادند.»
در جریان این رقابت ناطق نوری توانست 146 رای به خود اختصاص دهد و به ریاست مجلس برسد. عبدالله نوری در این رقابت 92 رای را به خود اختصاص داد.
در مجلس ششم نیز که اکثریت کرسی‌های مجلس در اختیار اصلاح طلبان بود، رقابت برای تکیه زدن به کرسی ریاست بین نماینده اکثریت یعنی مهدی کروبی و محمد میرمحمدی نماینده مردم قم به عنوان نماینده جناح راست یا همان نماینده اقلیت برگزار شد. مهدی کروبی با 193 رای در مقابل 80 رای میرمحمدی به کرسی ریاست مجلس ششم تکیه زد.
مجلس هفتم که پایانی بود بر حضور 4 ساله اصلاح طلبان با رقابت دو نامزد اصول‌گرا یعنی حداد عادل و حسن سبحانی برای کسب ریاست مجلس آغاز شد. حداد عادل نماینده تهران در 9 خرداد سال 83 در جریان رقابت با حسن سبحانی نماینده دامغان توانست 196 رای را به خود اختصاص دهد و سبحانی نیز 55 رای را به خود اختصاص داد. حداد عادل به مدت چهار سال بر این کرسی تکیه زد و در هر چهار دوره سبحانی را به عنوان رقیب در کنار خود داشت.
حضور علی لاریجانی در مجلس هشتم باعث شد تا حداد عادل رئیس مجلس هفتم با یک رقیب جدی روبرو شود. حضور این دو باعث شد تا اصول گرایان به این نتیجه برسند که قبل از تشکیل اولین جلسه مجلس، در فراکسیونی با حضور اکثریت نمایندگان اصول‌گرا از بین دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس دوره هفتم مجلس شورای اسلامی، یک نفر را به عنوان رئیس انتخاب کنند. آنها تصمیم گرفته بودند هرکسی در این جلسه رای آورد به عنوان رئیس قطعی در انتخابات ریاست مجلس نامزد شود. در این جلسه لاریجانی 161 رای آورد و حداد 50 رای را به خود اختصاص داد تا بدین ترتیب حداد عادل تنها رئیس مجلسی باشد که یک دوره بر کرسی ریاست پارلمان تکیه زده است.
لاریجانی و حداد عادل برای ریاست مجلس نهم نیز وارد رقابت با یکدیگر شدند. این رقابت اما با مجلس هشتم یک تفاوت بزرگ داشت و آنهم اینکه این‌بار دو رقیب، رقابت را به صحن علنی مجلس کشاندند. لاریجانی به عنوان رئیس فراکسیون رهروان ولایت و حداد عادل به عنوان رئیس فراکسیون اصول‌گرایان در صحن علنی مجلس نهم هم بر سر کرسی ریاست موقت و هم ریاست دائم باهم به رقابت پرداختند. در جریان این رقابت درون اصول‌گرایی علی لاریجانی 177 رای را به خود اختصاص داد و طرفداران حداد عادل نیز 89 رای را به گلدان او انداختند.
حالا باید دید از بین عارف و لاریجانی، کدام یک فردا بر کرسی ریاست مجلس تکیه می‌زند.
اکبر هاشمی رفسنجانی در دور اول مجلس شورای اسلامی که در سال 59 آغاز به کار کرد با 146 رای به صندلی کرسی ریاست اولین دوره مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی ایران که بعدا به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد، تکیه زد.هاشمی در این دوره 3 رقیب داشت.
در مشروح مذاکرات دوره اول مجلس آماده است:«رئیس جلسه- اعلام رای نسبت به انتخاب رئیس جمع آراء دریافت شده ۱۹۶ رای آقای هاشمی رفسنجانی ۱۴۶ رای آقای حبیبی ۲۰ رای آقای غفوری ۱۵ رای آقای بازرگان ۱۲رای و ممتنع ۳رای بنابراین آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست دائمی مجلس برای مدت یک‌سال انتخاب شد ( تکبیر نمایندگان) با اجازه آقایان من بلافاصله از ایشان خواهش می‌کنم که اداره جلسه را به عهده بگیرند.»
رئیس دوره اول مجلس شورای اسلامی، در دوره دوم نیز بر این کرسی تکیه زد. هاشمی رفسنجانی در مورد چگونگی رسیدنش به ریاست مجلس دوم در خاطرات سال 63 خود می‌نویسد:« قبل از جلسه علنی، درباره هیأت رئیسه مجلس به مشورت پرداختیم و سپس جلسه علنی‌مجلس، برای انتخابات هیأت رئیسه موقت تشکیل شد. با 196 رأی موافق، از 205 رأی نمایندگان‌حاضر در جلسه، به ریاست [مجلس] انتخاب شدم. برای نامزدی ریاست مجلس، رقیب نداشتم.کار اداره جلسات مجلس [دوره] دوم را شروع کردم. گزارش انتخاب هیأت‌های رئیسه کمیسیونهای‌مجلس مطرح شد. آقای [مهدی] کروبی از آقای [محمد مهدی] ربانی املشی، در نیابت ریاست‌مجلس جلو افتاد.»
رئیس دو دوره مجلس شورای اسلامی به دلیل جایگاه ممتازی که در بین جناح‌های سیاسی کشور داشت در دوره سوم مجلس که همزمان با شکل گیری رسمی جناح‌های راست و چپ در ایران بود، به کرسی ریاست مجلس تکیه زد. هاشمی در خاطرات خرداد سال 67 خود می‌نویسد:« ساعت نه و نیم به مجلس رفتم. آقای [مهدی] کروبی برای پاره ای مذاکرات آمد. به جلسه علنی رفتم. گزارش انتخابات شعبه ها داده شد و انتخابات هیأت رئیسه موقت انجام شد. من با 223 رأی از 227 رأی حاضر به ریاست مجلس انتخاب شدم و بقیه اعضای هیأت رئیسه از خط رادیکال رأی آوردند. تفاوت آراء آنها با خط مقابل زیاد بود»
با رفتن هاشمی رفسنجانی به دولت در مجلس چهارم ناطق نوری به ریاست مجلس رسید. مجلس چهارم، اولین مجلسی است که در آن برای رسیدن به ریاست مجلس باهم به رقابت پرداختند. در انتخاب هیئت رئیسه در اولین سال فعالیت مجلس چهارم، از یک سو علی اکبر ناطق نوری به عنوان نماینده جناح اکثریت (جناح راست) و از سوی دیگر نمایندگان طرفدار دولت هاشمی، حسن روحانی را به عنوان نامزد ریاست مجلس معرفی کردند. ناطق نوری توانست با 191 رای به عنوان رئیس انتخاب شد.
ناطق نوری همچون مجلس چهارم در مجلس پنجم نیز با یک رقیب رقابت کرد. این‌بار او برای رسیدن به کرسی ریاست مجلس پنجم با عبدالله نوری نامزد جناح اقلیت ( کارگزاران) پرداخت. ناطق نوری در خاطرات خود در مورد این رقابت می‌نویسد:« وقتی آقای شیخ عبدالله نوری، قبل از وزیر شدن وارد مجلس پنجم شد، جناح اقلیت همه نیروهایش را برای این که ایشان رییس شود، بسیج کرد. در انتخابات ریاست موقت مجلس، فاصله آرای ایشان و من بسیار کم بود، شاید ده تا پانزده رأی من بیش‌تر آوردم. در انتخابات دایمی رییس مجلس هم ایشان کاندید شد، کارگزاران و جریان‌های طرفدار ایشان خیلی تلاش کردند تا رأی بیاورد، ولی این بار، فاصله آرای من با ایشان بیش‌تر شد. سپس به عنوان وزیر در دولت آقای خاتمی، معرفی شد و رأی آورد. هر چند مجلس مخالف وی بود، ولی به خاطر مصالح مملکت که خارجی‌ها نگویند چوب لای چرخ دولت جدید می‌گذارند، علی رغم میل خود به وی رأی دادند.»
در جریان این رقابت ناطق نوری توانست 146 رای به خود اختصاص دهد و به ریاست مجلس برسد. عبدالله نوری در این رقابت 92 رای را به خود اختصاص داد.
در مجلس ششم نیز که اکثریت کرسی‌های مجلس در اختیار اصلاح طلبان بود، رقابت برای تکیه زدن به کرسی ریاست بین نماینده اکثریت یعنی مهدی کروبی و محمد میرمحمدی نماینده مردم قم به عنوان نماینده جناح راست یا همان نماینده اقلیت برگزار شد. مهدی کروبی با 193 رای در مقابل 80 رای میرمحمدی به کرسی ریاست مجلس ششم تکیه زد.
مجلس هفتم که پایانی بود بر حضور 4 ساله اصلاح طلبان با رقابت دو نامزد اصول‌گرا یعنی حداد عادل و حسن سبحانی برای کسب ریاست مجلس آغاز شد. حداد عادل نماینده تهران در 9 خرداد سال 83 در جریان رقابت با حسن سبحانی نماینده دامغان توانست 196 رای را به خود اختصاص دهد و سبحانی نیز 55 رای را به خود اختصاص داد. حداد عادل به مدت چهار سال بر این کرسی تکیه زد و در هر چهار دوره سبحانی را به عنوان رقیب در کنار خود داشت.
حضور علی لاریجانی در مجلس هشتم باعث شد تا حداد عادل رئیس مجلس هفتم با یک رقیب جدی روبرو شود. حضور این دو باعث شد تا اصول گرایان به این نتیجه برسند که قبل از تشکیل اولین جلسه مجلس، در فراکسیونی با حضور اکثریت نمایندگان اصول‌گرا از بین دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس دوره هفتم مجلس شورای اسلامی، یک نفر را به عنوان رئیس انتخاب کنند. آنها تصمیم گرفته بودند هرکسی در این جلسه رای آورد به عنوان رئیس قطعی در انتخابات ریاست مجلس نامزد شود. در این جلسه لاریجانی 161 رای آورد و حداد 50 رای را به خود اختصاص داد تا بدین ترتیب حداد عادل تنها رئیس مجلسی باشد که یک دوره بر کرسی ریاست پارلمان تکیه زده است.
لاریجانی و حداد عادل برای ریاست مجلس نهم نیز وارد رقابت با یکدیگر شدند. این رقابت اما با مجلس هشتم یک تفاوت بزرگ داشت و آنهم اینکه این‌بار دو رقیب، رقابت را به صحن علنی مجلس کشاندند. لاریجانی به عنوان رئیس فراکسیون رهروان ولایت و حداد عادل به عنوان رئیس فراکسیون اصول‌گرایان در صحن علنی مجلس نهم هم بر سر کرسی ریاست موقت و هم ریاست دائم باهم به رقابت پرداختند. در جریان این رقابت درون اصول‌گرایی علی لاریجانی 177 رای را به خود اختصاص داد و طرفداران حداد عادل نیز 89 رای را به گلدان او انداختند.
حالا باید دید از بین عارف و لاریجانی، کدام یک فردا بر کرسی ریاست مجلس تکیه می‌زند.
