به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، منصور قصریزاده، قاری بینالمللی کشورمان در برنامه زنده گفتوگوی جمعه اخبار قرآنی که امروز، 28 خردادماه از آنتن شبکه قرآن سیما پخش شد در خصوص دیدار اخیر جامعه قرآنی با رهبر معظم انقلاب و مطالبه ایشان به عنوان نقشه راه و میزان عملیاتی شدن آنها، اظهار کرد: قاعدتاً هر آنچه که معظم له در این زمینه توضیح میدهد، بیانکننده این است که خلأیی در اجرا و یا بروز و ظهور آن در جامعه وجود دارد که نشاندهنده وظایف ویژه تمام مسئولان خصوصاً مسئولان فرهنگی است؛ هر چند کارهایی در این زمینه انجام شده است، اما آنچه که شأن نظام جمهوری اسلامی است، محقق نشده است.
این حافظ کل قرآن کریم در پاسخ به این سؤال که برپایی کرسیهای تلاوت آیا تاکنون موفق بوده است، عنوان کرد: اگر قرار باشد که کرسیهای تلاوت، موفقتر برگزار شود، باید به عواملی توجه شود اول اینکه بگوییم شیوه برپایی این کرسیهای تلاوت به همین روش متداول خوب و مطلوب است و به آن راضی باشیم، دیگری این است که میگوییم این شیوه باید متوقف شود و به بررسی نقاط قوت و ضعف بپردازیم و طرح جدیدی ارائه دهیم و کرسیها را بر آن اساس برگزار کنیم و راه سوم جمع بین این دو است، اینکه همزمان با برپایی جلسات قرآن، آسیبشناسی آن نیز انجام شود و اینکه به بررسی بپرداریم که علت حضور کمرنگ مردم در این کرسیهای تلاوت چه بوده است.
وی بیان کرد: یکی از مهمترین کارهای زیرساختی در این زمینه، فرهنگسازی لازم نسبت به اینکه قرآن به عنوان ثقل اکبر در جامعه است، انجام گیرد. اگر مردم در جلسات عزاداری اهلبیت(ع) به عنوان ثقل اصغر حوصله میکنند جلسه سخنرانی و عزاداری را طی ساعتها گوش دهند، همین فضا را بتوانیم برای قرآن ایجاد کنیم.
قصریزاده با اشاره به ارتباط مفهومی ذاکرین و مدیحهسراها در مجالس عزاداری اهلبیت(ع) با مردم، اظهار کرد: برنامهریزی طی ماهها قبل برای برپایی جلسه عزاداری برای اهلبیت(ع) انجام میشود و بعضا از تجربیات سال گذشته برای برپایی بهتر این جلسات استفاده میکنند و هنگامی که مردم در این جلسات حاضر میشوند با بستری کامل روبرو میشوند.
وی با تأکید بر آشنایی مردم با زبان عربی، افزود: بخشی از آن باید از طریق مدارس و بخشی دیگر باید در سطح جامعه محقق شود و همانطور که اهتمام به سایر زبانها داریم باید به زبان عربی نیز توجه کنیم به گونهای که آن را به عنوان زبان اول در جامعه اسلامی خودمان جا بیاندازیم و مردم را نسبت به این موضوع بیشتر آگاه کنیم.
این قاری بینالمللی کشورمان بیان کرد: هنگامی که در برخی از مجالس برای تلاوت قرآن دعوت میشویم، مسئولان جلسه آیات را به صورت پاورپوینت با خط زیبا و ترجمه همزمان با تلاوت قاری قرآن پخش میکنند، یعنی مخاطب علاوه بر استفاده و شنیدن تلاوت آیات با ترجمه آیات نیز آشنا میشود، هر چند این روش نیز نقصانهایی چون بردن توجه بصری از قاری به سمت پخش آیات به صورت پاورپوینت و کمی توجه به زیباییهای قرائت را دارد.
وی عنوان کرد: البته پیش از تلاوت قاریان خود قاری و یا مجری میتوانند به بیان توضیحاتی کوتاه درباره آیاتی که میخواهند، تلاوت کنند، داشته باشند که باعث ایجاد توجه میشود. همچنین خرابی سیستم صوتی، سوت زدن آن، صدای کوتاه و باند از نکات دیگری است که در هنگام تلاوت اثرگذار است، همچنین نورپردازی جلسه نیز قابل تأمل است.
قصریزاده با اشاره به اینکه در جلسه قرآن به دنبال این هستیم که نشاط معنوی ایجاد کنیم و انس مردم و توجهشان را نسبت به قرآن افزایش دهیم، اضافه کرد: لذا باید موانع در این زمینه را برداریم به گونهای که موجب شویم تا مردم با نشاط و انگیزه بیشتر و حوصله بیشتر در جلسات قرآن حضور داشته باشند.
وی گفت: راه دیگر این است که مردم را نسبت به زیباییها و هنر قرائت قرآن بیشتر آگاه کنیم، چنانکه تجربه عملی و میدانی این امر را داریم. هنگامی که مردم نمیدانند قاری که در جلسه به تلاوت قرآن میپردازد چه میزان تجربه عملی برای ارائه آن تلاوت ناب دارد، به همان میزان نیز بهره کمتری از تلاوت قرآن میبرند، لذا هنگامی که مباحث فنی این امر بیشتر تبیین شود نگرش آنها نسبت به گوش دادن قرآن نیز تغییر میکند.
قصریزاده با تأکید بر اینکه باید ضرورت هنری تلاوت قرآن برای مردم تبیین شود، افزود: این امر نیازمند فرهنگسازی و فراهم کردم بسترهای لازم در سطح جامعه است، به نظر میرسد وظیفه حاکم اسلامی این است که فضای جامعه را فضای معنوی قرار دهد و مردم را در این فضا، اجازه تنفس سالم دهد.
وی با اشاره به اینکه مثلا هر چقدر امر به معروف در جامعه افزایش یابد، نهی از منکر تنگتر میشود، تصریح کرد: دستاندرکاران نظام جمهوری اسلامی به ویژه متولیان فرهنگی نسبت به این موضوع دغدغه ویژه نشان دهند یعنی خودشان توجه ویژه به این امر داشته باشند. چنانکه معتقدم اگر مدیری در جمهوری اسلامی میخواهد مسئولیتی را قبول کند باید خودش نسبت به مسائل قرآنی اشراف داشته باشم.
قصریزاده با اشاره به پیشنهادی که در دورهای به کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص درخواست پیوست قرآنی برنامههای وزرا برای دریافت رأی اعتماد، بیان کرد: جلسات قرآن پس از انقلاب به این سبک و سیاق رشد پیدا کرد. قبل از انقلاب بیشتر جلسات آموزش قرآن بوده است تا استماع کلام وحی و کرسی تلاوت. در دهه 60 که فضای معنوی و اعتقادی و فضایی که جنگ تحمیلی بر کشور حاکم کرده بود، فضای معنوی در کشور بود کرسیهای قرآن افزایش داشت و رسانهها در این زمینه حرکت میکردند و جامعه نیز با آن همسویی میکرد. اما طی دهههای بعد با توجه به بحث توسعه اقتصادی کشور از مباحث فرهنگی و این محافل قرآنی غفلت صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه طی دورههای گذشته در این محافل قرآنی شاهد کثرت حضور مردم بودهایم، عنوان کرد: البته شاید یکی از دلایل ندیدن این کثرت جمعیت در این مراسم، تعداد بالای این جلسات در سطح کشور باشد، اما از سوی دیگر جمعیت نیز افزایش یافته است و باید نشاط معنوی در جامعه و به تبع آن انس مردم با این محافل بیشتر شود. همچنین در رسانه ملی نیز در برنامههای مناسبتی از حضور قاریان به عنوان مهمان استفاده میکردند که در حال حاضر این امر رخ نمیدهد، اگر ذائقه جامعه را تغییر دادهایم نباید انتظار داشته باشیم که لذت لازم و توجه لازم نیز داشته باشیم. اگر بخواهیم جلسات قرآن مثل قبل سیر صعودی داشته باشد باید به مسائل فرهنگی و اعتقادی و زیرساختهای فرهنگی جامعه توجه ویژه داشته باشیم تا شاهد رشد بالنده باشیم.
قصریزاده با تأکید بر اینکه هرچه انس مردم با قرآن و اهلبیت(ع) بیشتر شود، زندگیشان قرآنیتر میشود، گفت: هنگامی که این فضا ایجاد شود، مختصات انسان مذهبی در کردار، گفتار و اعمال و تفکر انسانها ظهور و بروز پیدا میکند که این نتیجه انس با قرآن است تا ان شاءالله این جامعه به آن نقطه ایدهآل برسد.
این حافظ کل قرآن درباره تلاوت احسن و ویژگیهایش، افرود: تلاوت احسن باید توسط افرادی انجام شود که خودشان آشنایی لازم را داشته باشند. از لحاظ تئوری و تخصصی نیز آشنایی و تجربه لازم را داشته باشند و اگر رتبه بینالمللی و کشوری نیز داشته باشند، مزید بر آن مختصاتش میشود و شرط لازم است و نه شرط کافی. شرط کافی این است که قاری، بتواند جلسه قرآن را با حرارت و گرم برگزار کند بطوری که بتواند تأثیر معنوی را با القای معانی و ارتباط بین قاری و مستمع بگذارد.
وی با اشاره به اینکه اگر میخواهیم تلاوت احسن را معرفی کنیم نیازمند تحقیق علمی و جامع هستیم، اظهار کرد: اینکه بخواهیم توسط سلایق شخصیمان به معیارهای تلاوت احسن اشاره کنیم، دچار آفت شدهایم. مثلا اگر در کشورمان قاری از قاری دیگر تقلید صرف کند، به دلیل تقلیدخوان بودن زیاد به مجالس و محافل دعوت نمیشود و میگویند او دارای ابداع نیست و به دنبال قاری میگردیم که اینگونه نباشد که این ایدهآلگرایی و مطلقگرایی است البته خود آفت دیگری است. چون نمیتوان به این قاری ایدهآل دست یافت و از سوی دیگر موجب تعطیلی اصل موضوع میشود، حال آنکه در کشور مصر قاریهایی هستند که 100 درصد از اساتید پیشکسوتشان تقلید میکنند چون مصطفی اسماعیل، نعینع، غلوش، هر چند نیز دارای ابداعاتی نیز هستند. لذا باید از اساتید فن برای ارائه تعریف جامع برای تلاوت احسن استفاده کنیم که آن هنگام میتوانیم انتخاب افراد و قاریان خوشخوان جوان را بیشتر داشته باشیم و بیشتر از آنها استفاده کنیم.
در ادامه مهدی عادلی، قاری بینالمللی کشورمان در گفتوگوی تلفنی طی این برنامه درباره اینکه آیا واقعا در کرسیهای تلاوت افرادی که اجرای برنامه میکنند، صرفاً باید از اساتید قرآنی باشند؟ گفت: در ابتدا معتقدم که مدیران باید قرآنی باشند، چنانکه طی دعوت در جلسات متعدد، هنگامی که میبینیم مسئول آن دستگاه، نهاد و حتی امام جماعت آن مسجد، پای آن کار قرآنی است شاهد حضور بیشتر افراد و باشکوهتر هستیم به گونهای که جلسه به دلیل توجه ویژه مدیر آن مجموعه به مسائل قرآنی و ترغیب پرسنل و کارمندان بهتر برگزار میشود.
وی در پاسخ به سؤال مطرح شده، عنوان کرد: افرادی که در کرسیهای قرآن به تلاوت میپردازند، باید از صدایی زیبا، آگاه به فن تلاوت و القای معانی قرآن به مستمع و ارتباط برقرار کردن در این زمینه، آگاه باشد، چنانکه در مراسم ترحیم افرادی که به تلاوت قرآن میپردازند، خیلی به اصول تلاوت قرآن آشنا نیستند و در سراسر کشور در این مراسم به یک سبک قرآن را تلاوت میکنند و ارتباطی میان قاری و مستمع برقرار نمیشود، حال آنکه اگر در همین جلسات از قاریان ممتاز و بینالمللی که به اصول و اسلوب تلاوت قرآن آشنا هستند، استفاده شود، این ارتباط میان قاری و مستمع به منظور القای معانی بهتر انجام میگیرد.
عادلی با تأکید بر اینکه فردی که تلاوت قرآن میکند باید در درجه اول فردی متخصص باشد، اضافه کرد: دارا بودن رتبههایی چون بینالمللی و کشوری نیز مهم نیست بلکه مهم آشنا بودن به مسائل و مختصات تلاوت کامل، آشنایی به نغمات، مباحث صوت و تجوید و ارائه تلاوت استاندارد است.