آیت‌الله مصباح یزدی:
بی‌رغبتی به دنیا کلید دستیابی به همه خوبی‌هاست
گروه حوزه‌های علمیه: استاد برجسته حوزه علمیه تاکید کرد: براساس روایات اگر همه خوبی‌ها را در یک انباری جمع کنند کلید این انبار، دلبستگی نداشتن به دنیاست زیرا اگر کسی دلبسته به دنیا شد حسود و بخیل و ظالم به مال دیگران و در نهایت ظالم به امام و پیامبر(ص) می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، دیشب هشتم تیرماه در ادامه جلسات اخلاق خود گفت: در روایت است که پیامبر به امام علی(ع) فرمود خداوند به تو زینتی داده که به هیچ کسی نداده است و این زینت، آن است که تو را نسبت به دنیا زاهد و بی رغبت قرار داده است که در داستان حضرت یوسف(ع) آمده برادرانش نسبت به او زاهد بودند یعنی او را دوست نداشتند.
وی افزود: خداوند دنیا را مبغوض تو قرار داده و دوستی فقرا را هم به تو داده است که آن ها تو را امام قرار دادند و تو هم آن ها را دوست داری؛ یکی از اوصاف امام علی(ع) این بود که فقرا را بیشتر از اغنیاء دوست داشت.
آیت‌الله مصباح بیان کرد: پیامبر(ص) نصایحی به ابوذر داشتند که اینها در یک رساله جمع شده است؛ در یکی از این نصایح آمده است که ای ابوذر هر کس نسبت به دنیا بی رغبت باشد خداوند حکمت را در دلش ثابت می کند یعنی محبت دنیا با حکمت جمع نمی شود، زبانش را به حکمت گویا می کند و او را نسبت به عیوب دنیا بینا می کند و درد و درمان دنیا را به او می شناساند و نهایتا هنگام مرگ او را به سلامت به درالسلام می برند که یکی از اسامی بهشت و یا درجه ای از درجات آن است.
وی افزود: در نقطه مقابل آن فرمودند کسی که راغب دنیا باشد به همان اندازه دلبستگی از بینش باطنی و قلبی محروم و دچار کوردلی می شود؛ کسانی که خیلی وابسته هستند کاملا کوردل هستند و کسانی که نیمه نیمه است چشمشان کم سو می شود.
این استاد حوزه بیان کرد: کسی که آرزوهایش نسبت به دنیا کم باشد درس نخوانده عالم می‌شود و علم لدنی پیدا می کند؛ کسانی بودند که درس چندانی نخوانده بودند ولی حرف هایی می زدند که بزرگان و فلاسفه می زدند که یکی از آن ها مرحوم حاج اسماعیل دولابی بود که انسان بصیر و عالم و اوصاف یک مومن کامل بود.
وی افزود: فرمودند اگر دوستی داشتی که نسبت به دنیا بی اعتناست سراغ او برو زیرا بر اثر بی رغبتی خدا علم لدنی به او داده است؛ روایتی از امام علی(ع) وارد شده که فرمود کسی که نسبت به دنیا بی رغبت باشد و در امور دنیا رقابت نکند و فکر اینکه خانه و ماشین و لباسش بهتر از دیگران نباشد خداوند او را هدایت می کند بدون هدایتگر مخلوق یعنی خود خداوند او را هدایت خواهد کرد.
وی ادامه داد: حکمت را بر سینه اش جاری می کند و زبانش را با حکمت گویا می‌کند؛ اگر در دنیا دنبال چیزی هستی که رفع نیاز تو را بکند این امور به سادگی ایجاد می شود اما اگر از دنیا بیش از نیاز می خواهی و دنبال هوس هستی اگر همه دنیا را هم به تو بدهند باز هم راضی نخواهی شد.
بی رغبتی به دنیا؛ کلید همه خوبی‌ها
آیت‌الله مصباح یزدی بیان کرد: از امام صادق(ع) روایت شده که همه خوبی‌ها را در یک انباری جمع کرده اند و کلید این انبار، دلبستگی نداشتن به دنیاست زیرا اگر دلبسته به دنیا شد حسود و بخیل و ظالم به مال دیگران و یتیم و در نهایت ظالم به امام و پیامبر(ص) می‌شود.
وی افزود: پیامبر(ص) به ابن مسعود توصیه کردند و فرمودند اگر کسی بی رغبت به دنیا باشد و از حلال هم اجتناب کند خدا بر ملائکه به وجود تو مباحات کند و خداوند با نظر لطف به تو اقبال می‌کند و رو می‌آورد و خداوند بر تو درود می‌فرستد.
این استاد حوزه تصریح کرد: در روایت است اگر نعمتی در دنیا به دست شما رسید خیلی شاد نشوید، استفاده کنید و بهره ببرید ولی دل نبندید و نه اینکه کسانی که از شما برگشتند و بی اعتنایی و جفا کردند(چون ممکن است یک روز مردم به انسان اقبال کنند و روزی برعکس) نه به اعراض آنان ناراحت شو و نه به محبت آنان دل ببند: «لَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ».
وی افزود: امام علی(ع) فرمودند که افراد سه دسته هستند عده ای راغب دنیا و برخی زاهد و برخی نیز صابر؛ زاهد کسی است که نه از داده‌های دنیا خیلی شاد و نه از دست دادن‌ها خیلی ناراحت می‌شود، اما صابر کسی است که وقتی دنیا از دستش رفت دنبال بدل حرامی برای آن نمی رود و اگر نعمتی از دنیا هم پیدا کرد خیلی به آن دل نمی‌بندد و می‌داند وسیله ابتلای او است و اما راغب با تمام وجود طالب دنیاست و اگر نتوانست حلال به دست آورد از حرام به دستی می‌آورد.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: در روایتی کم نظیر از پیامبر آمده که ایشان فرمود من تفسیر زهد را از جبرئیل پرسیدم و جبرئیل گفت زاهد کسی است که هر چیزی را که خدا دوست دارد او هم دوست دارد و هر کسی که مبغوض خداست، او هم مبغوض می‌دارد. از حلال دنیا با کراهت استفاده می کند و به حرامش اصلا اعتنایی نمی‌کند.
وی افزود: در روایت است که انسان زاهد نسبت به همه مسلمین محبت دارد و مهربان است و همان طور که دلسوز خودش هست برای آنان نیز دلسوز است و اگر نهی از منکر هم می‌کند از روی دلسوزی است و خیر او را می‌خواهد.
تمجید از امام
آیت الله مصباح ادامه داد: مومن زاهد از حرف زدن اجتناب و فرار می‌کند مانند کسی که می ترسد لباسش آتش بگیرد که نمونه بارز این صفت، امام خمینی(ره) بود. یکی از شاگردان امام خدمت ایشان رسیدند و تعریف می کردند چند دقیقه رفتیم مساکته کردیم، خیلی کم حرف می‌زدند البته اگر لازم بود و چیزی می‌‌پرسیدند در کوتاهترن بیان البته در غیر درس و موعظه چون در درس نهایت بلاغت را داشتند؛ معمولا ایشان سکوت داشتند.
این استاد حوزه عنوان کرد: آرزوهای انسان زاهد کوتاه است، آرزوهای دور و دراز را باید رها کرد زیرا هر وقت، وقتش رسید انجام خواهد داد؛ آرزویش انجام همین تکالیف فعلی اوست و دائما اجل را میان دو چشم خودش می‌بیند زیرا چیزی بین دو چشم باشد دیگر نمی‌تواند از آن غقلت کند.
وی افزود: خداوند دنیا را مبغوض تو قرار داده و دوستی فقرا را هم به تو داده است که آن ها تو را امام قرار دادند و تو هم آن ها را دوست داری؛ یکی از اوصاف امام علی(ع) این بود که فقرا را بیشتر از اغنیاء دوست داشت.
آیت‌الله مصباح بیان کرد: پیامبر(ص) نصایحی به ابوذر داشتند که اینها در یک رساله جمع شده است؛ در یکی از این نصایح آمده است که ای ابوذر هر کس نسبت به دنیا بی رغبت باشد خداوند حکمت را در دلش ثابت می کند یعنی محبت دنیا با حکمت جمع نمی شود، زبانش را به حکمت گویا می کند و او را نسبت به عیوب دنیا بینا می کند و درد و درمان دنیا را به او می شناساند و نهایتا هنگام مرگ او را به سلامت به درالسلام می برند که یکی از اسامی بهشت و یا درجه ای از درجات آن است.
وی افزود: در نقطه مقابل آن فرمودند کسی که راغب دنیا باشد به همان اندازه دلبستگی از بینش باطنی و قلبی محروم و دچار کوردلی می شود؛ کسانی که خیلی وابسته هستند کاملا کوردل هستند و کسانی که نیمه نیمه است چشمشان کم سو می شود.
این استاد حوزه بیان کرد: کسی که آرزوهایش نسبت به دنیا کم باشد درس نخوانده عالم می‌شود و علم لدنی پیدا می کند؛ کسانی بودند که درس چندانی نخوانده بودند ولی حرف هایی می زدند که بزرگان و فلاسفه می زدند که یکی از آن ها مرحوم حاج اسماعیل دولابی بود که انسان بصیر و عالم و اوصاف یک مومن کامل بود.
وی افزود: فرمودند اگر دوستی داشتی که نسبت به دنیا بی اعتناست سراغ او برو زیرا بر اثر بی رغبتی خدا علم لدنی به او داده است؛ روایتی از امام علی(ع) وارد شده که فرمود کسی که نسبت به دنیا بی رغبت باشد و در امور دنیا رقابت نکند و فکر اینکه خانه و ماشین و لباسش بهتر از دیگران نباشد خداوند او را هدایت می کند بدون هدایتگر مخلوق یعنی خود خداوند او را هدایت خواهد کرد.
وی ادامه داد: حکمت را بر سینه اش جاری می کند و زبانش را با حکمت گویا می‌کند؛ اگر در دنیا دنبال چیزی هستی که رفع نیاز تو را بکند این امور به سادگی ایجاد می شود اما اگر از دنیا بیش از نیاز می خواهی و دنبال هوس هستی اگر همه دنیا را هم به تو بدهند باز هم راضی نخواهی شد.
بی رغبتی به دنیا؛ کلید همه خوبی‌ها
آیت‌الله مصباح یزدی بیان کرد: از امام صادق(ع) روایت شده که همه خوبی‌ها را در یک انباری جمع کرده اند و کلید این انبار، دلبستگی نداشتن به دنیاست زیرا اگر دلبسته به دنیا شد حسود و بخیل و ظالم به مال دیگران و یتیم و در نهایت ظالم به امام و پیامبر(ص) می‌شود.
وی افزود: پیامبر(ص) به ابن مسعود توصیه کردند و فرمودند اگر کسی بی رغبت به دنیا باشد و از حلال هم اجتناب کند خدا بر ملائکه به وجود تو مباحات کند و خداوند با نظر لطف به تو اقبال می‌کند و رو می‌آورد و خداوند بر تو درود می‌فرستد.
این استاد حوزه تصریح کرد: در روایت است اگر نعمتی در دنیا به دست شما رسید خیلی شاد نشوید، استفاده کنید و بهره ببرید ولی دل نبندید و نه اینکه کسانی که از شما برگشتند و بی اعتنایی و جفا کردند(چون ممکن است یک روز مردم به انسان اقبال کنند و روزی برعکس) نه به اعراض آنان ناراحت شو و نه به محبت آنان دل ببند: «لَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ».
وی افزود: امام علی(ع) فرمودند که افراد سه دسته هستند عده ای راغب دنیا و برخی زاهد و برخی نیز صابر؛ زاهد کسی است که نه از داده‌های دنیا خیلی شاد و نه از دست دادن‌ها خیلی ناراحت می‌شود، اما صابر کسی است که وقتی دنیا از دستش رفت دنبال بدل حرامی برای آن نمی رود و اگر نعمتی از دنیا هم پیدا کرد خیلی به آن دل نمی‌بندد و می‌داند وسیله ابتلای او است و اما راغب با تمام وجود طالب دنیاست و اگر نتوانست حلال به دست آورد از حرام به دستی می‌آورد.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: در روایتی کم نظیر از پیامبر آمده که ایشان فرمود من تفسیر زهد را از جبرئیل پرسیدم و جبرئیل گفت زاهد کسی است که هر چیزی را که خدا دوست دارد او هم دوست دارد و هر کسی که مبغوض خداست، او هم مبغوض می‌دارد. از حلال دنیا با کراهت استفاده می کند و به حرامش اصلا اعتنایی نمی‌کند.
وی افزود: در روایت است که انسان زاهد نسبت به همه مسلمین محبت دارد و مهربان است و همان طور که دلسوز خودش هست برای آنان نیز دلسوز است و اگر نهی از منکر هم می‌کند از روی دلسوزی است و خیر او را می‌خواهد.
تمجید از امام
آیت الله مصباح ادامه داد: مومن زاهد از حرف زدن اجتناب و فرار می‌کند مانند کسی که می ترسد لباسش آتش بگیرد که نمونه بارز این صفت، امام خمینی(ره) بود. یکی از شاگردان امام خدمت ایشان رسیدند و تعریف می کردند چند دقیقه رفتیم مساکته کردیم، خیلی کم حرف می‌زدند البته اگر لازم بود و چیزی می‌‌پرسیدند در کوتاهترن بیان البته در غیر درس و موعظه چون در درس نهایت بلاغت را داشتند؛ معمولا ایشان سکوت داشتند.
این استاد حوزه عنوان کرد: آرزوهای انسان زاهد کوتاه است، آرزوهای دور و دراز را باید رها کرد زیرا هر وقت، وقتش رسید انجام خواهد داد؛ آرزویش انجام همین تکالیف فعلی اوست و دائما اجل را میان دو چشم خودش می‌بیند زیرا چیزی بین دو چشم باشد دیگر نمی‌تواند از آن غقلت کند.
