تفاوت «مخلِص» و «مخلَص» در قرآن
گروه اندیشه: استاد مرتضی خوانساری در جلسه تفسیر قرآن ذیل تفاوت «مخلِص» و «مخلَص» در قرآن گفت: مخلِص یعنی کسی که خود را برای خدا خالص می‌کند و مخلَص کسی است که برای خدا اخلاص یافته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مرتضی خوانساری در جلسه تفسیر این هفته، در خصوص آیه 40 سوره صافات «إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ: مگر بندگان پاكدل خدا»، گفت: در این آیه ابتدا بنده‌های مخلَص خداوند ذکر شده است و سپس نعمات بهشت توصیف شده است.
تفاوت «مخلِص» و «مخلَص» در قرآن
خوانساری با بیان اینکه «مخلَص» با «مخلِص» تفاوت دارد، گفت: مخلِص یعنی کسی که خود را برای خدا خالص می‌کند و مخلَص کسی که برای خدا اخلاص یافته است. در رساله‌ها می‌بینیم که گفته شده است عبادت را باید به قصد اخلاص به جا بیاوریم اگر کسی آن قدر روی خود کار کرد که مخلَص شد، دیگر هیچ کاری را به خاطر غیر از خدا انجام نخواهد داد و جایش در بهشت خواهد بود که در آیات بعدی توصیف آن آمده است.
وی ادامه داد: در سوره یوسف این کلمه به کار رفته است که باید آن را لحاظ کرد؛ در صحنه‌ای که زلیخا یوسف را به سوی خود دعوت کرد. در آیه 24، خدا می‌فرماید «وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ: آن زن قصد او را كرد، و او نيز - اگر برهان پروردگار را نميديد - قصد وي را - مي‌نمود، اينچنين كرديم تا بدي و فحشاء را از او دور سازيم چرا كه او از بندگان مخلص ما بود». و خداوند یوسف را برنده مخلَص خوانده است.
خوانساری افزود: یوسف در حالی که اشتیاق داشت، به خاطر خدا اجتناب کرد. اگر شما میلی نداشته باشید و کاری نکنید ارزشی نخواهد داشت. یوسف آن قدر روی خود کار کرده بود که بر میل بدنی فائق آمد. چشم ما به پول هنگفتی می‌افتد که می‌توانیم برداریم. وقتی با خواسته‌های نفسانی مقابله می‌کنیم خداوند را اطاعت کرده و بر میل خود چیره خواهیم شده و در نتیجه از مخلَصین خواهیم بود.
وی تصریح کرد: اخلاصی که خداوند به یوسف اطلاق کرد به خاطر کاری است که یوسف روی نفس خود کار کرده بود و از این رو بر خواست خود در جریان زلیخا چیره شد. روزه‌داری فعالیتی برای مخلص شدن است، وقتی ما تشنه‌ایم و برای خدا آب نمی‌خوریم راه را برای اخلاص باز می‌کنیم.
خوانساری با بیان اینکه در جنگ خندق وقتی عمرو بن‌عبدود به این سوی خندق آمد، وضعیت در اردوگاه مسلمانان دگرگون شد، هیچ کس جز علی(ع) حاضر نشد به مبارزه با او برود. اگر ایشان پیروز نمی‌شدند کار عبدود تکرار می‌شد و مسلمانان شکست می‌خوردند.
این مفسری قرآن افزود: مسلمانان دیدند که امام علی(ع) پس از به زمین افتادن عمرو، ایستاده است و راه می‌رود و کار او را تمام نمی‌کند. پس از اتمام کار از او پرسیدند که چرا راه می‌رفتی که ایشان توضیح دادند چون عمرو به صورت من تف کرده و من عصبانی شده بودم، گفتم اگر او را بلافاصله بکشم، به خاطر خدا این کار را نکرده‌ام، ایستاده و راه رفتم تا ناراحتی‌ام فروکش کند بعد این کار را برای خاطر خدا انجام دهم و به همین خاطر است که مولانا هم می گوید «از علی آموز اخلاص عمل».
توصیف بهشت در قرآن
وی گفت: در آیات 41 تا 51 سوره صافات نیز ویژگی بهشت ذکر شده است. خدا ما را خلق کرده است و از چیزهایی که ما دوست داریم مطلع است و از این رو به بهترین شکل این‌ها را در بهشت برآورده می‌کند. ما در این دنیا دوست داریم همیشه جوان باشیم اما پیر می‌شویم، اما در بهشت همیشه جوان، خوش‌دل، پاک، زیبائی و ... برقرار است و نقصی وجود ندارد.
یادآور می‌شود، این جلسه تفسیر 13 تیرماه برگزار شد.
قهوه‌چیان
تفاوت «مخلِص» و «مخلَص» در قرآن
خوانساری با بیان اینکه «مخلَص» با «مخلِص» تفاوت دارد، گفت: مخلِص یعنی کسی که خود را برای خدا خالص می‌کند و مخلَص کسی که برای خدا اخلاص یافته است. در رساله‌ها می‌بینیم که گفته شده است عبادت را باید به قصد اخلاص به جا بیاوریم اگر کسی آن قدر روی خود کار کرد که مخلَص شد، دیگر هیچ کاری را به خاطر غیر از خدا انجام نخواهد داد و جایش در بهشت خواهد بود که در آیات بعدی توصیف آن آمده است.
وی ادامه داد: در سوره یوسف این کلمه به کار رفته است که باید آن را لحاظ کرد؛ در صحنه‌ای که زلیخا یوسف را به سوی خود دعوت کرد. در آیه 24، خدا می‌فرماید «وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ: آن زن قصد او را كرد، و او نيز - اگر برهان پروردگار را نميديد - قصد وي را - مي‌نمود، اينچنين كرديم تا بدي و فحشاء را از او دور سازيم چرا كه او از بندگان مخلص ما بود». و خداوند یوسف را برنده مخلَص خوانده است.
خوانساری افزود: یوسف در حالی که اشتیاق داشت، به خاطر خدا اجتناب کرد. اگر شما میلی نداشته باشید و کاری نکنید ارزشی نخواهد داشت. یوسف آن قدر روی خود کار کرده بود که بر میل بدنی فائق آمد. چشم ما به پول هنگفتی می‌افتد که می‌توانیم برداریم. وقتی با خواسته‌های نفسانی مقابله می‌کنیم خداوند را اطاعت کرده و بر میل خود چیره خواهیم شده و در نتیجه از مخلَصین خواهیم بود.
وی تصریح کرد: اخلاصی که خداوند به یوسف اطلاق کرد به خاطر کاری است که یوسف روی نفس خود کار کرده بود و از این رو بر خواست خود در جریان زلیخا چیره شد. روزه‌داری فعالیتی برای مخلص شدن است، وقتی ما تشنه‌ایم و برای خدا آب نمی‌خوریم راه را برای اخلاص باز می‌کنیم.
خوانساری با بیان اینکه در جنگ خندق وقتی عمرو بن‌عبدود به این سوی خندق آمد، وضعیت در اردوگاه مسلمانان دگرگون شد، هیچ کس جز علی(ع) حاضر نشد به مبارزه با او برود. اگر ایشان پیروز نمی‌شدند کار عبدود تکرار می‌شد و مسلمانان شکست می‌خوردند.
این مفسری قرآن افزود: مسلمانان دیدند که امام علی(ع) پس از به زمین افتادن عمرو، ایستاده است و راه می‌رود و کار او را تمام نمی‌کند. پس از اتمام کار از او پرسیدند که چرا راه می‌رفتی که ایشان توضیح دادند چون عمرو به صورت من تف کرده و من عصبانی شده بودم، گفتم اگر او را بلافاصله بکشم، به خاطر خدا این کار را نکرده‌ام، ایستاده و راه رفتم تا ناراحتی‌ام فروکش کند بعد این کار را برای خاطر خدا انجام دهم و به همین خاطر است که مولانا هم می گوید «از علی آموز اخلاص عمل».
توصیف بهشت در قرآن
وی گفت: در آیات 41 تا 51 سوره صافات نیز ویژگی بهشت ذکر شده است. خدا ما را خلق کرده است و از چیزهایی که ما دوست داریم مطلع است و از این رو به بهترین شکل این‌ها را در بهشت برآورده می‌کند. ما در این دنیا دوست داریم همیشه جوان باشیم اما پیر می‌شویم، اما در بهشت همیشه جوان، خوش‌دل، پاک، زیبائی و ... برقرار است و نقصی وجود ندارد.
یادآور می‌شود، این جلسه تفسیر 13 تیرماه برگزار شد.
قهوه‌چیان
