بنیاد دعبل در نقطه عطف نوجوانی/ رونمایی از کتاب سال «شعر عاشورا»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری بنیاد دعبل خزاعی صبح امروز، 28 تیرماه با حضور علی عظیمی، رئیس هیئت مدیره، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی عرب‌انصاری، محمدرضا قدس، عضو هیئت مدیره، نائب رئیس و میثم غضنفری، مدیرعامل بنیاد دعبل برگزار شد.

عظیمی در این نشست با اشاره به تأثیرگذاری جامعه مداحان و شاعران در پیروزی انقلاب اسلامی گفت: از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد آثار مثبت این جامعه به ویژه در محافل و مجالس اهل بیت(ع) بوده‌ایم و شاید بیش از هزاران سال است که در فرهنگ شیعی این موضوع مرور می‌شود و شاید بتوان گفت حفظ دیانت و انگیزش مردم از طریق همین مداحی‌ها و شعرسرایی‌های آئینی صورت گرفته و تداوم یافته است.

وی با اشاره به کم‌توجهی به جامعه مداحی و شاعران آئینی افزود: این جامعه با وسعت بالا، نمی‌تواند بدون متولی باشد، هر چند بسیاری از امور آن به صورت مردمی اداره می‌شود؛ چرا که نیازمند توجه و حمایت هستند و نباید آنها را رها کرد. با توجه به اینکه در امور فرهنگی و هنری وزارت ارشاد به عنوان متولی ورود کرده و در صورت عدم حمایت، سبب شکل‌گیری جریان‌های غیراصیل در این راستا می‌شود؛ از این رو برای جامعه مداحی و شاعری نیز این گونه است و باید متولی وجود داشته باشد.

عظیمی با تأکید بر ساماندهی جامعه مداحان و شاعران گفت: بنیاد دعبل به عنوان مؤسسه علمی و فرهنگی تأسیس شده تا بتواند متولی تأمین نیازهای مداحان و شاعران باشد و اینکه اکنون 10 سال از تأسیس آن می‌گذرد، به جایگاه تثبیت شده خود رسیده است.

وی با بیان اینکه این بنیاد به نهاد و سازمانی وابسته نبوده و تحت لوای رهبر معظم انقلاب حرکت می‌کند، عنوان کرد: با توجه به ضعف‌هایی که در رابطه با خدمات‌رسانی به این جامعه به دلیل کمبود منابع مالی و بودجه وجود دارد، اما 97 درصد بودجه این بنیاد صرف بیمه مداحان و شاعران آئینی شده و بقیه نیز به کارهای فرهنگی و ستادی اختصاص می‌یابد.

رئیس هیئت مدیره بنیاد دعبل تصریح کرد: با توجه به وسعت این جامعه، فقط 15 درصد از آنها که حدود 2 هزار نفر را شامل می‌شوند، تحت پوشش بیمه قرار دارند و حدود 100 نفر از آنها نیز بازنشسته شده‌اند و متأسف هستیم که نتوانستیم برای پیرغلامانی که عمری را در این راه صرف کرده بودند و از دنیا رفتند، کاری انجام دهیم.

وی در ادامه تأکید کرد: در بخش فرهنگی شورای شعر، بنیاد تشکیل شده است؛ چرا که محتوای اصلی مداحی در شعر فاخر بسترسازی می‌شود، همچنین انتشارات بنیاد دعبل در راستای چاپ و نشر کتاب‌هایی با موضوع عاشورا فعالیت می‌کند، اما فضای خالی عترت در مهندسی فرهنگی کشور وجود دارد و قصد داریم در این زمینه اقداماتی را انجام دهیم و با هم‌افزایی، دوری از موازی‌کاری و کلان‌نگری در این زمینه پیگیر این موضوع هستیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی عرب‌انصاری نیز در ادامه این نشست با اشاره به پیشینه فعالیت مداحان گفت: در مسیر تاریخ بعد از رسالت نبی مکرم اسلام(ص)، جامعه، مداحان، ذاکران و شاعران هستند که در این راستا انجام وظیفه کردند و این امر در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس پررنگ‌تر شد.

وی افزود: با توجه به مقتضیات زمانی و ارتباط جهانی میان ملل و از سوی دیگر هجمه دشمنان معاند به ریشه‌های اعتقادی، بنیاد دعبل خزاعی تأسیس شد و در این زمینه حرکت دوسویه ارائه خدمات به جامعه مداحان و شاعران و از سوی دیگر تأمین محتوا و آموزش به آنها در اولویت قرار گرفته است.

محمدرضا قدس، نیز به تعدد و تنوع تشکل‌ها در حوزه مداحان اشاره کرد و گفت: بنیاد دعبل با این تشکل‌ها ارتباطی ندارد، هر چند فعالیت این تشکل‌ها نیز اختلالی در فعالیت‌های بنیاد نخواهد داشت و از این موضوع استقبال می‌کنیم، اما بیمه مداحان و شاعران از وظایف این بنیاد بود و تفاهم‌نامه ویژه‌ای در این زمینه با سازمان تأمین اجتماعی امضاء شده است.

وی افزود: از 10 سال پیش تاکنون اعضای هیئت مدیره تغییری نکرده‌اند و طی این مدت استاد آهی فوت شده است؛ از این رو می‌توان این دهه را دهه تثبیت بنیاد و استمرار آن عنوان کرد که طی این مدت به صورت چراغ خاموش فعالیت‌های اثرگذاری انجام شده که انتقاد برخی از رسانه‌های خارجی را نیز برانگیخته است.

قدس ادامه داد: در حال حاضر بنیاد دعبل در نقطه عطف نوجوانی است و از این مجموعه نباید انتظار بالایی داشت، اگر 90 هزار مداح در کشور وجود دارد و بنیاد توانسته فقط 10 هزار از آنها را شناسایی کند، در تلاش است تا این پوشش را گسترش دهد و از اولویت‌های آن محسوب می‌شود.

وی در ادامه بر فعالیت‌های فرهنگی بنیاد تأکید کرد و گفت: مداح و شاعر به عنوان هویت فرهنگی است و باید برای آن سامانه هویتی مشخصی تعریف شود تا علاوه بر ارائه خدمات بیمه‌ای، جهت‌گیری فرهنگی نیز داشته باشد و به نظر می‌رسد دهه دوم فعالیت‌های بنیاد باید به این امر اختصاص یابد.

عظیمی همچنین در بخش دیگری از این نشست در رابطه با برنامه‌های بنیاد گفت: این بنیاد یک مؤسسه فرهنگی است که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده و اساسنامه آن از سوی دفتر مقام معظم رهبری مورد تأیید قرار گرفته است. این بنیاد در سال 1385 تأسیس شده و به عنوان مؤسسه عمومی به فعالیت می‌پردازد و در راستای ایجاد بستر مناسب فرهنگی و معرفت دینی بر پایه ارزش‌های قرآنی و مكتب اهل بیت(ع) نیازمند ساماندهی و برنامه‌ریزی مادحان، ذاكران و شاعران است.

وی ادامه داد: این بنیاد بودجه و در عین حال برنامه‌های مشخصی دارد و بخش اعظمی از بودجه آن صرف خدمات رفاهی و بیمه مداحان و امور فرهنگی می‌شود و تاکنون به صورت قانونمند عمل کرده و مالیات پرداخته است؛ از این رو عملکرد مالی روشنی دارد.

عظیمی در ادامه عنوان کرد: از 5 ماه پیش اعضای هیئت علمی بنیاد تشکیل شده که در میان آنها عاشورا‌پژوهان، جامعه‌شناسان، نویسندگان و شاعران آئینی حضور دارند و شامل 6 نفر هستند و برای نخستین بار مرامنامه ستایشگری را تدوین کرده‌اند. از برنامه‌های مهمی که با تشکیل این اعضا اجرا شده، برگزاری نخستین دوره کتاب سال عاشورایی بود که در مهرماه سال گذشته برگزار شد و سال آینده دومین دوره آن اجرا خواهد شد.

وی در ادامه تدوین کتاب سال شعر عاشورا را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: گروهی متشکل از 24 نفر در رابطه با تدوین کتاب سال شعر عاشورا فعالیت می‌کنند و هزار سال شعر آئینی را بررسی کرده‌اند که این کتاب می‌تواند سنجه‌ای برای سایر آثار عاشورایی باشد و پیش‌بینی می‌شود تا دو ماه آینده به چاپ رسیده و رونمایی شود و از سال آینده به صورت همایش‌هایی برگزار خواهد شد و امیدواریم بتوانیم رهبری و هدایت فکری شاعران و مداحان را برعهده داشته باشیم.

عظیمی در ادامه به دغدغه‌های بنیاد دعبل اشاره و اظهار کرد: در رابطه با قرآن، منشور توسعه قرآن تنظیم و تدوین شده، اما در حوزه عترت کاری صورت نگرفته است؛ از این رو این موضوع را در اولویت قرار دادیم و امیدواریم این موضوع که در سند مهندسی فرهنگی کشور جایش خالی است، به نتیجه برسد و شاهد نتایج مثبت آن در حوزه فرهنگی باشیم. همچنین رسانه‌های فعال در حوزه عترت دچار ضعف هستند و باید در راستای تقویت آنها برنامه‌ریزی اساسی انجام شود.

وی گفت: تقویت زبان و تطبیق واژگان و بحث‌های نظری نیز از دغدغه‌های بنیاد دعبل به شمار می‌رود و در این راستا نشریه علمی و ترویجی راه‌اندازی می‌شود تا مبانی نظری این حوزه تدوین شود. از سوی دیگر پشتیبانی علمی و معنوی از ستایشگران، شعرا و ذاكران اهل بیت(ع) در راستای اعتلا و تعمیق فرهنگ و مكتب عصمت و طهارت(ع)، ساماندهی و تقویت محافل اثرگذار فرهنگی، اجرای پژوهش‌های بنیادین در رابطه با تهیه و تأمین متون فاخر ادبی برای استفاده مداحان و شاعران و بهره‌گیری از ظرفیت حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها، اهداف دیگری است که بنیاد آنها را دنبال می‌کند.