نقش اسماء الهی بر سنگ

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، «آوای قلم» عنوان یک نمایشگاه با محوریت هنرهای دستی است که این روزها در گالری فانوس فرهنگسرای رازی برپاست. در این نمایشگاه هنرهایی چون حجاری روی سنگ و قلم‌زنی روی فلز به نمایش درآمده است و تمامی 18 اثر به نمایش گذاشته شده نیز توسط مجید رضازاده، هنرمند مشهدی کشورمان خلق شده است. این نمایشگاه از سوم مردادماه افتتاح شده و تا 15 همین ماه هر روز از ساعت 9 ـ 19 پذیرای بازدیدکنندگان است.

در این نمایشگاه کارهایی که به نمایش درآمده، اشکال مختلف دارد، زیرا هم حجاری روی سنگ در این نمایشگاه وجود دارد، هم کارهایی که در آن فلزات محور کارها هستند، اما زیبایی این نمایشگاه تنها به خود کارها خلاصه نمی‌شود، بلکه معنا و مفهومی که آثار دارند، تماشاگر را مفتون خود می‌کند. این مضامین نیز بیشتر در حوزه آموزه‌های قرآنی وجود دارد.

درباره این نمایشگاه با مجید رضازاده گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه با آن همراه می‌شویم. وی درباره کارهای خود در نمایشگاه «آوای قلم» چنین اظهارنظر کرد: نزدیک به دو دهه است که من در حوزه هنرهای دستی مشغول به فعالیت هستم. درباره گرایشات هنری‌ام نیز باید بگویم، حجاری روی سنگ یکی از این کارهاست که در این نمایشگاه هم گوشه‌ای از آن را شاهد هستیم. هنر دیگرم به قلم‌زنی روی برنج و مس مربوط می‌شود و در نهایت شکلی از ریخته‌گری، حوزه فعالیت من را در عرصه هنرهای دستی مشخص می‌کند.

وی افزود: هنرهایی که برشمردم را هم اکنون در قالب این نمایشگاه شاهد هستید، البته منظورم از برگزاری این قبیل نمایشگاه‌ها نیز به هیچ وجه این نیست که هنر فردی خود را به نمایش بگذارم، بلکه بیشتر در پی این هستم تا هنرم را معرفی کنم، زیرا متاسفانه هنرهای دستی به درستی به مردم معرفی نشده و بسیاری آن را نمی‌شناسند، در صورتی که اگر معرفی به شکل صحیحی انجام شود، مطمئن باشید علاقه‌مندان بسیاری به سمت آن کشیده خواهند شد.

این هنرمند با بیان اینکه قدمت هنر حجاری در کشور ما به چند هزار سال قبل بر‌می‌گردد، گفت: وقتی حجاری‌های تخت جمشید یا پاسارگاد را مد نظر قرار می‌دهیم متوجه می‌شویم که حجاری در کشور ما دارای چه پیشینه‌ای است، بنابراین باید توجهات خود را بیشتر به روی چنین هنرهای کهنی متمرکز کنیم تا بازخوردهای بسیار خوبی از سراسرجهان کسب کنیم.

رضازاده تاکید کرد: هنرهای دستی به راحتی می‌تواند بازخورد اقتصادی فراوانی نیز داشته باشد، به شرطی که موقعیت عرضه آن فراهم باشد. برای نمونه شهر اصفهان را مثال می‌زنم. در این شهر موقعیتی به لحاظ گردشگری فراهم آمده که هنرهای دستی بهتر در معرض دید توریست‌ها قرار می‌گیرد، برای همین هم گردش مالی خوبی برای هنرمندان آن شهر دارد. اگر این موقعیت در شهرهای دیگر نیز فراهم باشد، مطمئن باشید دستاوردهای مطلوبی به همراه خواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که چه آسیبی هنرهای دستی را تهدید می‌کند، گفت: مهمترین آسیب به هجمه دستگاه‌های قلم‌زنی یا حجاری چینی مربوط می‌شود، چون با ورود این دستگاه‌ها دیگر آن حس و روح از بسیاری از هنرهای دستی گرفته شده است، البته نمی‌خواهم مخالف با فن‌آوری و تکنولوژی باشم، اما تمام زیبایی و لذت هنرهای دستی به کاری مربوط می‌شود که روی آن انجام می‌شود، پس اگر چنین خصیصه‌ای وجود نداشته باشد، چه زیبایی را می‌توان برای این هنرها متصور شد.

این هنرمند متذکر شد: البته اینکه هنرهای دستی به شکل ارزان و فراوان در اختیار مردم قرار گیرد، امری پسندیده است، اما کارهایی که به واسطه دستگاه‌های چینی به اسم هنر دستی انجام می‌شود، دیگر هنری اصیل محسوب نمی‌شود، بلکه یک کپی است که با دستگاه خلق شده و ارزش هنری لازم را ندارد، البته به دلیل آگاه نبودن توده مردم، این آثار ماشینی به جای هنرهای دستی توسط مردم خریداری می‌‌شوند.

رضازاده در پاسخ به این سوال که مضامین دینی و قرآنی را چگونه می‌توان در هنرهای دستی مد نظر قرار داد؟ گفت: از صدر اسلام تا به امروز در بسیاری از حجاری‌هایی که در مساجد انجام شده، نمونه‌های مختلفی از آیات قرآنی را شاهد هستیم. در حوزه قلم‌زنی نیز آثار بسیاری در اماکن متبرکه وجود دارد که هر کدام زینت‌بخش امامزاده‌های ما هستند. از این دست مثال‌ها نیز در تاریخ هنری ما بسیار است.

وی در انتهای سخنان خود تصریح کرد: به شخصه در بسیاری از کارهایم از اسماء خدا یا آیات قرآن برای خلق یک اثر هنری بهره برده‌ام، چون هم این کلمات زیبایی بیشتری به کار می‌دهند، هم اینکه هنرمند بابت کاری که انجام می‌دهد لذت بیشتری می‌برد. برای همین اگر در هنرهای دستی دقت کنید متوجه خواهید شد که پایه اصلی در بسیاری از کارها، کلمات قرآن کریم است.

در ادامه این گزارش، برای اینکه از نظرات بازدیدکنندگان نیز بهره برده باشیم با دو نفر از حاضران در نمایشگاه گفت‌وگویی انجام دادیم. حسن سیناپور، معلم 45 سال درباره نمایشگاه «اهل قلم» چنین اظهار نظر کرد: همیشه هنرهای دستی یکی از علایق ویژه و همیشگی من بوده است. برای همین هر گاه متوجه شوم در فرهنگسرایی، نمایشگاهی با این محوریت (هنرهای دستی) وجود دارد، برای تماشای آن اقدام می‌کنم. درباره این گالری هم باید بگویم که زیبایی هنر حجاری و قلم‌زنی واقعاً حیرت‌آور است؛ آنجایی که می‌بینیم انسان چگونه با ابزار و دست، نقش‌هایی زیبا روی سنگ‌ها خلق می‌کند. برای همین به شدت از تماشای کارها لذت بردم.

وی درباره گرایشات دینی و قرآنی نمایشگاه «آوای قلم» نیز این گونه توضیح داد: هنرهای دستی همیشه در کشور ما ارتباط نزدیکی با آموزه‌های دینی و قرآنی دارند. برای همین هر بخشی از هنرهای دستی را مشاهده کنیم می‌توانیم گرایشاتی از هنر قرآنی را در آن ببینیم. این اتفاق را در آثاری که در نمایشگاه «آوای قلم» به نمایش درآمده هم می‌توان به خوبی مشاهده کرد.

دیگر بازدیدکننده این نمایش جمشید ذکری نام داشت که درباره آثار نمایشگاه چنین توضیح داد: پیش از این‌که با شما گفت‌وگو کنم با خالق آثار صحبت می‌کردم. به وی گفتم زیبایی که در کار سنگ وجود دارد به شخصه برای من حیرت‌آور است، چون می‌بینم، هنری که در آن خلق می‌شود به شدت ماندگار و زیباست. جالب‌تر از آن پیامی است که در کارها وجود دارد، به ویژه اسماءالحسنی که برای من جذاب و تاثیرگذار بود.

وی ادامه داد: همیشه از خود می‌پرسم چرا هنرمندان ما نباید از این راه درآمدزایی کنند، چون زیبایی که هنر دست آنها دارد در هیچ کجای جهان یافت نمی‌شود. برای همین از مسئولان خواهش می‌کنم به هنرهای دستی بیشتر بها دهند تا در آینده جوانان ما بیشتر به سمت چنین هنرهایی گرایش پیدا کنند.

این بازیده کننده در انتهای این گزارش تاکید کرد: ایران قدمت چندین هزار ساله دارد، بنابراین می‌توان از سرزمین ایران به عنوان مهد تمدن نام برد، پس چرا در چنین کشوری که هنر همیشه جاری و ساری بوده، هنرهای غربی رشد خیره کننده‌ای پیدا می‌کنند، اما هنرهای دستی و سنتی در مهجوریت روزگار را می‌گذرانند.