سیره امام رضا(ع)، الگوی سبك زندگی سازگار با اقتصاد مقاومتی
گروه اقتصاد: سبك زندگی اقتصادی امام رضا(ع) تابع سه اصل تولید حداكثری، مصرف اعتدالی و انفاق مازاد بود؛ سبک زندگی که زمینه‌ساز تحقق اقتصاد مقاومتی است.
محمدجواد توکلی، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) قرار داده، به بررسی اقتصاد مقاومتی در سبک زندگی امام رضا(ع) پرداخته که متن این یادداشت در ادامه می‌آید:
توصیه امام رضا(ع) به قناعت
سبك زندگی اقتصادی امام رضا(ع) تابع سه اصل تولید حداكثری،
مصرف اعتدالی و انفاق مازاد بود؛ سبک زندگی که زمینه‌ساز تحقق اقتصاد مقاومتی است.
تولید حداكثری :حضرت امام رضا(ع)
در زمین‌های اطراف مدینه كشاورزی می‌كردند. ایشان كسی‌كه در راه تأمین معیشت خانواده
خود را به سختی می‌اندازد را همانند جهادگر در راه خدا می‌دانند
علی بن ابی حمزه نقل می‌کند: روزی حضرت رضا(ع) را مشغول كار كشاورزی دیدم و عرق از تمام بدنش جاری بود. گفتم: فدیت شوم كارگرانتان كجایند؟ فرمود: ای علی، از من بهتر هم با دست خود كار می‌كردند. گفتم: آنها چه كسانی بودند؟ فرمود: رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و همه پدرانم (ع) با دست خود كار می‌كردند. كار كردن از اخلاق انبیاء و مرسلین و صالحان است. حضرت كسی كه در راه تامین معیشت خانواده خود را به سختی می‌اندازد را همانند جهادگر در راه خدا می‌داند
مصرف اعتدالی: مصرف به اندازه و قناعت، سیره آن حضرت بود. ایشان همواره توصیه می‌فرمودند كه در مصرف میانه‌روی كنید، چه در زمان فقر و چه در زمان توانگری؛ از دیگران دستگیری كنید چه زمانی كه اموال اندكی دارید چه وقتی مال زیادی دارید، زیرا خداوند در روز قیامت یك نصفه خرما را چنان بزرگ نماید كه مانند كوه احد باشد.زندگی همانند پائین‌ترین طبقات جامعه
امام رضا(ع) می‌فرمودند: اگر زمام حكومت را به دست گیرم غذای پست و بد خواهم خورد، پس از غذای خوب كه قبل از دوره
زمامداری‌ام روا بود و لباس درشت و زبر خواهم پوشید و راحتی و آسایش را كنار خواهم
گذاشت.
ایشان همچنین می‌فرمایند: در دورانی كه به عنوان فردی در میان امت به سر می‌برم رواست كه خوراك و لباسی همچون دیگران داشته باشم، و كمی
آسایش ببینم، اما اگر زمام جامعه را در دست بگیرم، می‌باید با پایین‌ترین طبقات
زندگی كنم، و شب از روز نشناسم و همواره برای آسایش مردم و سامان یافتن زندگی
انسان‌ها بكوشیم.
توصیه به انفاق مازاد درآمد
انفاق مازاد درآمد: امام رضا(ع) رئوف و كمك كار فقرا و مستمندان
بود. نقل شده روزی غلامان حضرت میوه‌ای را نصفه نیمه خورده بوده و باقیمانده را دور
انداخته بودند، حضرت به آنان فرمود: سبحان الله اگر شما از آن بی‌نیازید كسانی
هستند كه به آن نیازمندند، آن را به كسی بدهید كه نیازمند آن باشد.
این سبك زندگی اقتصادی سبكی است كه باعث افزایش قدرت
مقاومت جامعه اسلامی در مقابل فشارهای اقتصادی دشمنان می‌شود؛ زیرا پرکاری موجب تقویت قدرت تولیدی جامعه می‌شود، مصرف اعتدالی موجب می‌شود که مصرف در حد کفاف شکل گیرد و از اسراف و تبذیر جلوگیری شود. هنگامی که فرد مسلمان همه درآمدش را مصرف نکرد، می‌تواند مازاد درآمدش را برای کمک به فقرا و بهبود عدالت استفاده کند. نتیجه رعایت این سه اصل رفتاری این است که کارایی و عدالت به صورت همزمان به‌دست می‌آید.
منابع:
تحف العقول، ص 808.
چهل حدیث، ص 30
مسند امام رضا ، ج2، ص 362
همان، ص 363.
فروع كافی، ج6، ص 29.
