ارتباط خطی مانند سخنرانی پاسخگوی نیازهای دینی کنونی نیست
گروه جامعه: دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر اینکه در انتقال مفاهیم دینی باید به خود نوجوانان و جوان نیز نقش داده شود، گفت: ارتباط خطی مانند سخنرانی و کلاس‌داری پاسخگوی نیازهای دینی کنونی نیست.
علیرضا مزروعی، دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌‌المللی قرآن(ایکنا) گفتمان‌های دینی را سبک جدیدی از تعامل و گفت‌وشنود با محوریت موضوعات دینی دانست که می‌تواند روشی برای برقراری ارتباط با نسل نو و انتقال مفاهیم دینی به آنها باشد و عنوان کرد: نوجوانان و جوانان مخاطبان اصلی گفتمان‌های دینی در سراسر کشور محسوب می‌شوند.
وی تصریح کرد: با توجه به نیازهای فکری و فرهنگی این دو قشر که در روند شکل‌گیری هویت خود با انبوهی از سؤال‌ها در حوزه‌های معرفت شناسی، هستی شناسی، مسائل اجتماعی، مدیریت هیجانات، عواطف، رفتار، کیفیت تجربه زندگی و درک مهارت‌ها مواجه بوده و پیوسته در معرض جنگ نرم دشمن قرار دارند، گفتمان‌های دینی می‌تواند در این مسیر راهگشای نسل جوان باشد.
باید بسنجیم دین و دینداری را امروز و در شرایط جدید چگونه مطرح کنیم
مزروعی در ادامه به ویژگی‌های نوجوانان و جوانان و لزوم توجه به این ویژگی‌ها در انتقال مفاهیم دینی اشاره و اظهار کرد: از آنجایی که دین و دینداری باید مبتنی بر معرفت، خردورزی و بصیرت باشد با توجه به ویژگی‌های جوانان و نوجوانان، باید بسنجیم دین و دینداری را امروز و در شرایط جدید چگونه مطرح کنیم.
ارتباط خطی پاسخگوی نیازهای دینی کنونی نیست
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد برای نوجوان و جوان که مخاطب فعال و دارای ذهن فعال و پرسشگر هستند یک ارتباط خطی به معنای صرفاً سخنرانی یا کلاس‌داری نمی‌تواند پاسخگوی نیاز باشد و باید روش‌ها و سبک‌های جدیدی را مورد پژوهش و سپس استفاده قرار دهیم.
دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه یک دهه از تجربه برگزاری گفتمان‌های دینی در کشور می‌گذرد و به نظر می‌رسد این سبک ارتباطی دو سویه و چند سویه که در آن مخاطب صرفاً در حالت انفعالی به سر نمی‌برد بلکه هم فرستنده پیام و هر گیرنده پیام است، عنوان کرد: در این نوع گفتمان مخاطب نقش دوسویه و به ویژه در مقام پرسشگری، نقد و اظهار نظر قرار دارد و از یک مخاطب منفعل به مخاطب فعال تبدیل می‌شود.
استقبال نوجوانان و جوانان از گفتمان‌های دینی دوسویه
وی افزود: بیش از یک دهه تجربه اجرای برنامه گفتمان‌های دینی نشان می‌دهد که در هر کجا این برنامه درست انجام شد از لحاظ روش ارتباط دوسویه از سوی گروه‌های مختلف جوانان و نوجوانان با شوق و اشتیاق از آن استقبال شده است. جوانان کشور ما جوانانی پاک، فهیم و خوش فکر هستند و ما موظف هستیم در حوزه نیازهای فکری و فرهنگی پاسخگوی نیازهای آنها باشیم.
مزروعی با تأکید بر اینکه نهادهای فرهنگی بیش از هر زمان دیگری امروزه موظف هستند ضمن ایجاد فضاهای مناسب و با ارائه مدل‌های مختلف و روش‌‌های منطقی به فرهنگ سازی و اندیشه‌ورزی برای جامعه هدف همت بگمارند و قدرت تجزیه و تحلیل و تفکر انتقادی جوانان و نوجوانان را عمق ببخشند، گفت: جوانان و نوجوانان در معرض تشکیک‌ها، ابهامات و سؤالات فراوان قرار دارند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سؤال‌ها و دغدغه‌هایی که به هویت‌یابی جوانان کمک می‌کند استخراج و مشخص شده است؟ گفت: دنیای امروز به لحاظ ارتباطات گسترده و انفجار اطلاعات مراجع و منابع بی‌شماری را در اختیار مخاطبان و کاربران قرار داده و حتی وضعیت به نحوی پیچیده شده که کاربران به تناسب دسترسی به منابع متنوع، خود را مرجعی برای پاسخگویی می‌دانند.
دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی متذکر شد که اگر چه این مقوله یک فرصت و ظرفیت برای پیشرفت در عرصه دانش است اما با دلایل مختلف و در صورت بی‌توجهی متولیان امر به فضای مجازی می‌تواند به یک تهدید تبدیل شود و ادامه داد: شاهد هستیم کتاب‌های فراوانی با ادبیات و رنگ و لعاب معنوی ترجمه می‌شود که بعضاً از نظر نفس زیبا و دلربا هستند و به خصوص اینکه ظواهر ادبیات و کلام مشابه معنویت خواهی جلوه می‌کند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر یکی از اقتضائات جوان و نوجوان نوگرایی
و نوپسندی است که ممکن است تحت تأثیر این ادبیات به ظاهر معنویت گرای فریبنده و
جذاب قرار بگیرند این مسئله اقتضائات جدیدی را ایجاد و پرسش‌های جدیدی را در ذهن
جوان مطرح می‌کند.
مزروعی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص مقابله با شبهات، گفت: چندی قبل مقام معظم رهبری فرمودند که ما باید آماده جهاد با شبهات باشیم یعنی این یک کار ساده نبوده و کارهای گذشته نیز کافی نیست و نیاز به یک کار جهادگونه و نو وجود دارد.
وی اعلام کرد: طی برگزاری گفتمان‌های دینی در کشور بانک سؤالاتی را تهیه و 18 جلد از همین سؤال‌ها در قالب کتاب منتشر شد. سپس کمیته‌های علمی تشکیل شده تا سؤال‌هایی که سر خط مخاطبان ما است بررسی و پاسخ داده شود.
مزروعی افزود: 7 جلد این مجموعه شامل سؤال‌های مربوط به آسیب‌های اجتماعی و مهارت‌های زندگی، چهار جلد تحت عنوان فرقه‌های انحرافی و نو معنویت گرایی، سه جلد تحت عنوان زن و خانواده در اسلام و دو جلد عفاف و حجاب بوده است.
وی با تأکید بر این مسئله که استخراج و پاسخ دهی به این سؤال‌ها پایان کار نیست و این مسئله به صورت روندی دائمی ادامه دارد، اظهار کرد: پاسخ گویی به سؤال‌های جوانان و نوجوانان باید در یک ارتباط صمیمانه صورت گرفته و بحث همدلی با جوان و نوجوان جامعه خصوصاً در حوزه فکری، اعتقادی و فرهنگی باید جدی گرفته شود و به آنها در این پرسش و پاسخ نقش و توان اظهار نظر بدهیم.
مزروعی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا گفتمان‌های دینی قابلیت عمومیت سازی در کشور را دارند یا خیر؟ گفت: قطعاً دارند. ما تجربه این کار را داریم و در صورتی که امکانات و سازوکار آن فراهم شود می‌توان در کل کشور اجرا کرد. روش گفتمان دینی مدلی قرآنی و برگرفته از اندیشه اسلامی است و از سیره حضرات معصوم الگو گرفته شده است چرا که ما مناظرات فراوان حتی بین ادیانی از امام رضا(ع) دو سایر ائمه(ع) سراغ داریم.
