حسینجانی:
دو معیار سنجش شعر علوی/ غدیر را آسیب‌شناسی کنیم
گروه ادب: یک پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه گفت: شعرهای سروده شده درباره غدیر باید با دو معیار آگاهی‌بخشی و ظلم‌ستیزی آسیب‌شناسی شوند و تا وقتی که این اتفاق رخ ندهد، سرودن شعر درباره حادثه غدیر فایده‌ای نخواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، هجدهم ذی‌الحجه سال 10 هجری قمری، برابر با سالروز واقعه غدیر است، واقعه‌ای که مورد توجه شاعران و اهل ادب بوده است، اما اغلب آنها به ظاهر این موضوع پرداخته و از عمق آن غافل مانده‌اند؛ از این رو برای بررسی آسیب‌های شعر غدیر با ابوالقاسم حسینجانی، شاعر و نهج‌البلاغه‌پژوه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.
وی درباره رسالت شعر به خبرنگار ایکنا گفت: شعر یک حادثه، تفکر و شعور است و هر وقت به نهایت شعور و باریک‌بینی برسیم، می‌توانیم شعر بسراییم، وگرنه تعارفات دم‌دستی که موزون، غیر موزون و یا نیمایی و ... باشد، تعریف شعر نیست، بلکه تعریف فرم و ساختار شعر است، فرمی که با وجود ارزشمند بودن، اصل نیست.
این شاعر با اشاره به شعر غدیر یا شعر علوی عنوان کرد: شعر علوی شعری است که از جنس علوی باشد و از سوی دیگر غدیر نیز مکانی است که در آن پیامبر(ص) به کاروانی که از حج برمی‌گشتند پیام مهمی می‌دهد که افرادی که پیشتر هستند، برگردند و کسانی که عقب مانده‌اند، با سرعت آمده و در این مکان توقف کنند، همین امر نشان می‌دهد که غدیر، یک وقوف، واقف شدن و آگاهی است، یعنی اگر بخواهیم به آگاهی برسیم باید توقف کنیم، رفتن بیهوده ما را به جایی نمی‌رساند، کسانی که عقب مانده‌اند برای رسیدن به این آگاهی باید سرعت خود را بیشتر کنند و کسانی که عجله کرده‌اند، باید برگردند. یعنی نه شتابزدگی و نه کند رفتن ما را به مقصد نمی‌رساند؛ از این رو باید برای ادامه راه برنامه‌ریزی کرد.
حسینجانی با بیان اینکه غدیر پیشنهادی برای شکوفایی نبوت است، عنوان کرد: آخرین حرف و سخن پیامبر(ص) این است که باید عدل در جامعه تزریق شود، یعنی همه افراد باید سر جای خود باشند و نباید جای همدیگر را بگیرند. حکومت را می‌شود با کفر گرداند، اما با ظلم نمی‌شود. اگر قرار باشد ظلم و کفر هر دو در یک جامعه باشند، اولویت این است که ظلم از میان برود؛ چرا که نمی‌توان توأم با ظلم، جهاد، ایمان، نماز، روزه و ... را تعریف کرد.
وی با اشاره به دلایل خانه‌نشینی امام علی(ع) بیان کرد: آیا خانه‌نشینی امام علی(ع) به این معنی است که ایشان در خانه نشسته بودند؟ خیر، به این معنی است که وی کارهایی مانند کشاورزی و آباد کردن نخلستان و ... را انجام می‌داد، اما مأموریت اصلی ایشان این نبود، به همین دلیل باید تعریف‌ها درست شود؛ چرا که اگر بخواهیم در شعر به شکل‌ها و فرم بپردازیم و از مفهوم غدیر غافل شویم، شعرها نیز تکرار روایت‌ها خواهد شد، در صورتی که غدیر باید تجزیه، تحلیل و آسیب‌شناسی شود.
این شاعر تصریح کرد: بسیاری از آنچه درباره غدیر سروده شده است، را نمی‌توان شعر نامید؛ چرا که به مفهوم پرداخته نشده و نمایشی از شکل واقعه است یعنی تا وقتی که نتوانیم غدیر را آسیب‌شناسی کنیم سرودن شعر درباره حادثه غدیر فایده‌ای نخواهد داشت. از سوی دیگر نپرداختن به مفهوم سبب شده که ریشه جهل داعش و تکفیری رشد یابد. اگر بخواهیم در ایام عید، به پخش بسته‌های نقل و شیرینی و یا انتشار کتابی با میلیون‌ها تیراژ اکتفا کنیم و مردم، غدیر و آموزه‌های امام علی(ع) را در جامعه و زندگی خود لمس نکنند، چیزی عوض نمی‌شود.
وی با اشاره به غربت نهج‌البلاغه و قرآن گفت: آیا قرار است نهج‌البلاغه را حفظ کنیم و کارکرد لوح فشرده را داشته باشیم؟ اگر نگاهمان را تغییر ندهیم، وضع زندگی فردی و اجتماعی‌مان نیز تغییر نمی‌یابد، به همین دلیل باید بسیاری از مسائل مانند غدیر، بعثت، عاشورا، انتظار و ظهور آسیب‌شناسی و نقد محتوایی شود، این پنج نقطه، در امتداد یک خط مستقیم هستند و اگر این گونه نباشد نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد.
این نهج‌البلاغه‌پژوه افزود: اگر نتوانیم از ظرفیت‌های غدیر، عاشورا و ... به خوبی استفاده کنیم و در سروده‌های خود به محتوا بپردازیم، این بی‌محتوایی و بی‌خاصیتی قادر به حل مسائل نخواهد بود. عاشورایی که از دل غدیر اصیل استخراج شود، تبدیل به عاشورایی می‌شود که حسین خلق می‌کند و ادامه دهنده آن زینب(س) خواهد بود، اما وقتی زاویه پیدا می‌کند و به دست ما می‌رسد به جای اینکه ظلم را زیر پا بگذاریم خودمان ظلم می‌کنیم.
حسینجانی در ادامه بیان کرد: حضرت علی(ع) در نامه 51 نهج‌البلاغه خطاب به مالک اشتر می‌فرماید؛ بارها از پیغمبر(ص) شنیدم که فرمودند؛ «جامعه پاک نمی‌شود مگر اینکه در آن جامعه ضعیف بتواند بدون لکنت زبان، حق خود را بگیرد» و این جامعه‌ای است که می‌توان آن را غدیری و علوی خواند؛ از این رو اگر غدیر حقیقی وجود نداشته باشد عاشورا و انتظار حقیقی نیز وجود نخواهد داشت.
وی با اشاره به ویژگی‌های شعر غدیر گفت: امامت و ولایت برای این است که ظلم نباشد و همه تعریف امامت و غدیر ظلم‌ستیزی است؛ از این رو اگر شعر غدیری ظلم‌ستیز نباشد، غدیری و علوی نیست؛ از این رو این موضوع باید معیاری برای سنجش شعری غدیری باشد و شعرهای سروده شده با دو معیار آگاهی‌بخشی و ظلم‌ستیزی نقد و بررسی شوند تا مشخص شود پویایی لازم را دارد یا نه.
