تحلیل برگزاری جشنواره‌های قرآنی به صورت ویدئوکنفرانس

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، تاکنون دو گزارش با عناوین «بررسی سیر صعودی و نزولی فعالیت‌های قرآنی دانشگاه پیام نور» و «وضعیت فعلی فعالیت‌های قرآنی دانشگاه پیام نور خوشایند نیست» در مورد دانشگاه پیام نور که همچنان زمان برگزاری مرحله کشوری جشنواره قرآن و عترت آن مشخص نیست، منتشر شده است. در سومین و آخرین گزارش از این دست بیشتر به تغییراتی که در نحوه برگزاری آن صورت گرفته است پرداخته شده است.
گزارشی که البته قرار بود تا پیش از این بر روی خروجی قرار بگیرد، اما با توجه به اینکه برخی از سوالات باید توسط معاون فرهنگی - دانشجویی این دانشگاه پاسخ داده می‌شد و وی نیز در خارج از کشور حضور داشت تا به امروز به تعویق افتاد، هر چند «کریم نجفی برزگر»،‌ معاون فرهنگی دانشگاه پیام نور در سفر به سر می‌برد، ناچاراً این گزارش بدون صحبت‌های وی به روی خروجی رفته است.
در این گزارش، علاوه بر معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه پیام نور که البته موفق به گفت‌وگو با وی نشدیم، با یکی از دانشجویان این دانشگاه که دبیر کانون‌های قرآن و عترت این دانشگاه نیز هست و نیز یکی از اساتید قرآنی کشورمان در مورد شیوه برگزاری غیر حضوری جشنواره قرآن و عترت دانشگاه پیام نور صحبت شده که در ادامه آمده است.
امیر اکبری،‌ دانشجوی دانشگاه پیام نور اسکو و نماینده دبیران کانون‌های قرآن و عترت پیام نور کشور که با انتشار نامه‌ای سرگشاده - که به امضای تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه پیام نور رسیده بود – جرقه علنی شدن اعتراضات به مسابقات قرآن در دانشگاه پیام نور را زده بود، در گفت‌وگو با ایکنا ضمن اشاره به برخی مشکلات دانشگاه پیام نور، می‌گوید: اولین موضوعی که دانشجویان با آن مواجه هستند، بحث شهریه ثابت است. من ورودی مهر 92 هستم موقع ثبت نام، شهریه ثابت 96 هزار تومان بود الان ترم ششم هستم، 126 هزار تومان است، ‌35 هزار تومان از این مبلغ را به عنوان بودجه فرهنگی در نظر گرفته‌اند. البته طی هفته‌های گذشته حدود 40 هزار تومان دیگر نیز علاوه بر این 35 هزار تومان برای مصارف فرهنگی در نظر گرفته شده بود که بعد از یک روز از سیستم حذف شد.
وی با بیان اینکه در دانشگاه پیام نور واحد اسکو آذربایجان شرقی تحصیل می‌کند، می‌افزاید: این دانشگاه بر اساس تعداد دانشجویی که دارد حدود 70 میلیون تومان بودجه فعالیت‌های فرهنگی باید داشته باشد،‌ در حالی که اینطور نیست یعنی بودجه برای خود دانشجو هزینه نمی‌شود.
اکبری با تأکید بر اینکه مهم‌ترین فعالیت فرهنگی حال حاضر دانشگاه پیام نور همین جشنواره قرآن و عترت بود،‌ بیان می‌دارد:‌ البته تا به امروز نیز تکلیف این جشنواره به خوبی مشخص نیست. به استان‌ها نامه داده شده است که این جشنواره به صورت غیرحضوری برگزار شود. حال یک سوال پیش می‌آید و آن هم اینکه پس بودجه فرهنگی کجا هزینه می‌شود؟
انتقادات اکبری تنها محدود به برگزار نشدن یا تغییر در نحوه برگزاری جشنواره قرآن و عترت دانشگاه پیام نور نیست، وی علاوه بر اینکه انتقاداتی در مورد برگزاری جشنواره نشریات دانشجویی و ... دارد،‌ می‌گوید: ‌سال گذشته یک گردهمایی برگزار شد، در آنجا به عنوان نماینده دبیران کانون‌های قرآن و عترت دانشگاه پیام نور جهت حضور در جلسات مرتبط فرهنگی و قرآنی وزارت علوم انتخاب شدیم اما تا به امروز، جلسه‌ای برگزار نشده و اگر برگزار شده ما را در جریان آن قرار نداده‌اند.
وی با تأکید بر اینکه مسئولان دانشگاهی به قولی که داده‌اند عمل کنند و ما را برای جلسات دعوت کنند، اظهار می‌کند: خواسته ما این است که مسابقات قرآن که مهم‌ترین بخش فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه است به صورت حضوری با کیفیت مطلوب و مناسب برگزار شود، مسابقاتی که قصد برگزاری آن را دارند، نه در شأن قرآن و اهل بیت(ع) و نه در شأن دانشجو است. انتظار دیگر نیز همین برگزاری گردهمایی‌ها است،؛ چرا که تنها جایی است که جامعه قرآنی دانشگاه پیام نور یک جا جمع می‌شود و خواسته‌ها را انتقال می‌دهد. در حال حاضر و با شرایط فعلی هیچ دانشجوی قرآنی قصد فعالیت ندارد. با تعداد بسیار زیادی از دانشجویان در ارتباط هستم همه آنها حضور در مسابقات از سال آینده را منتفی می‌دانند و دلیل این عدم حضور هم همین تغییرات است.
اکبری در پایان با اشاره به اینکه سفارش مقام معظم رهبری این است که از فعالان قرآنی حمایت شود اما در حال حاضر برخلاف آن عمل می‌شود، می‌گوید: نهایت حرف من این است که به قرآن و اهل بیت(ع) اهمیت داده شود. سوره مبارکه فرقان در آیه سی‌ام می‌گوید «وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا» پیامبر اکرم(ص) روز قیامت در زمینه مهجوریت قرآن شکایت خواهد کرد. قرآن، تنها زینت جلسات نشود، تمام استفاده از قرآن در همین حد مانده است.
با اینکه وضعیت فعالیت‌های قرآنی دانشگاه پیام نور در وضعیت مناسبی نیست و بسیاری فعالیت‌های آن همانگونه که در گزارش‌های پیش از این به آنها اشاره شده است، تعطیل شده است، اما نحوه برگزاری غیر حضوری جشنواره قرآن و عترت دانشجویان دانشگاه پیام نور به حدی تازه و نو است که خود موضوع این گزارش قرار گرفته است.
محمدرضا ستوده‌نیا، پیشکسوت قرآنی کشور و از اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان که البته در جشنواره‌های قرآنی دانشجویی داوری‌های متعددی داشته است در مورد شیوه برگزاری جشنواره قرآن و عترت دانشجویان به صورت غیر حضوری اعتقاد دارد که استفاده از تکنولوژی هرچند می‌تواند، موثر باشد، اما بر این باور است که جای استفاده از تکنولوژی برگزاری جشنواره قرآن و عترت نیست.
محمدرضا ستوده‌نیا در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه تکنولوژی و در دسترس بودن رسانه‌ها در بحث‌های آموزشی و سخنرانی‌ها گاهی از طریق ویدئو کنفرانس انجام می‌شود، می‌گوید: یکی از نمونه‌هایی که در این زمینه وجود دارد، مسابقات قرآن شبکه جهانی «الکوثر» است که به این صورت انجام شده است.
وی می‌افزاید: با توجه به اینکه تکنولوژی فرآیند خوبی است، اما باید کنترل شده باشد، یعنی فردی که می‌خواهد قرائت یا حفظ کند باید در یک محیط امن و کنترل شده باشد و یک ناظر باشد که تأیید کند که شرایط مسابقه مهیا باشد.
این استاد قرآنی کشورمان مسئله دیگر در برگزاری مسابقات به صورت ویدئوکنفرانسی را بحث داوری می‌داند و اظهار می‌دارد: هیئت داوران که داوری می‌کنند نیز باید شرایط خاصی داشته باشند. اگر مسابقه به صورت آنلاین باشد، باید شرایط همچون یک مسابقه حضوری برای داور فراهم شود.  
ستوده‌نیا خاطرنشان می‌کند: اگر این شرایط مهیا شود و کیفیت انتقال صوت و تصویر همه متسابقان برای داوران مناسب و یکسان باشد، می‌توان این مسابقات را با کمترین اشکال برگزار کرد. البته با توجه به وضعیت اینترنت در کشور که گاهی قطعی‌هایی در اتصال آن به وجود می‌آید، شرایط باید به بهترین نحو سنجیده شود و بعد اقدام به برگزاری مسابقات کرد. اگر این قطعی‌ها در وسط مسابقه ایجاد شود، اداءالحروف و صوت کیفیت پایینی داشته باشد، قطعاً کیفیت داوری با مشکل مواجه خواهد شد. بنابر این اگر همه چیز کنترل شده باشد و بستر نیز فراهم باشد می‌توان استفاده کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان همچنین اظهار می‌کند: به نظر من این روش برای مراحل مقدماتی قابل استفاده است اما در مرحله نهایی و کشوری باید مسابقات قرآن به صورت حضوری باشد. به هر حال جو موجود و فضایی که حفاظ و قراء در آن حضور یافته و به اجرا می‌پردازند باید یک فضا باشد؛ چرا که اگر هر کسی در فضای خود قرائت کند آن شرط یکسان بودن مکان تلاوت از بین می‌رود و این خیلی اثرگذار است.
وی در پاسخ به این سوال که نظر شما در مورد برگزاری این نوع برگزاری مسابقات به طور قطع چگونه است، می‌گوید: اگر این مسابقات با این روش در مرحله شهرستانی یا مقدماتی برگزار شود، بهتر از این خواهد بود که همین شیوه را در مرحله کشوری پیاده کنیم.
ستوده نیا در پایان به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: این نکته را باید گفت که آیا دانشگاه پیام نور قادر خواهد بود چنین اعمال نظرهایی در مورد مسابقات دیگر نیز انجام دهد آیا قادر است مسابقات ورزشی و هنری را هم به صورت تصویری برگزار کنند؟ به همین شکل همان بودجه‌ای که برای ورزش و .. هزینه می‌کنند برای قرآن نیز باید حتی بیشتر هزینه کنند، این نباشد که چون مسابقات قرآن است اهمیت کمی به آن داده شود، دانشگاه پیام نور نباید به فکر چنین صرفه‌جویی‌هایی باشد.
هرچند که به نظر می‌رسد دانشجویان و اساتید قرآنی کشور موافقتی با این نوع برگزاری جشنواره‌های قرآنی نداشته باشند، اما دانشگاه پیام نور تا لحظه تنظیم این گزارش بر این نوع برگزاری پافشاری داشته و نامه‌ای را هم به دانشگاه‌ها برای اطلاع‌رسانی در این زمینه ابلاغ کرده است.
با اینکه قرار بود تا در این گزارش سوالات متعددی در مورد تغییر شیوه برگزاری جشنواره قرآن و عترت دانشگاه پیام نور از معاون فرهنگی دانشگاه که به نظر می‌رسد، تصمیم گیرنده نهایی در این زمینه بوده است، صورت بگیرد، اما به دلیل حضور وی در خارج از کشور این گفت‌وگو به زمان دیگری موکول شده است.
حال باید منتظر ماند و دید دانشگاه پیام نور بیستمین جشنواره قرآنی خود که سرنوشتی مبهم پیدا کرده است به چه ترتیبی برگزار خواهد کرد. هر چند که مسئولان این دانشگاه فارغ از نوع برگزاری باید زمان محدودی که تا برگزاری مرحله کشوری جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور باقی مانده است نیز مد نظر داشته باشند و البته قبل از آن نیز مسابقات سراسری قرآن که بدون شک تعدادی از دانشجویان پیام نور نیز در آن حضور خواهند یافت، در نظر داشته باشد.
به نظر می‌رسد روزهای آینده شاهد انتشار خبرهایی در مورد جشنواره از سوی معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه پیام نور باشیم.