استاد «مولایی»؛ عالم قرآنی که عامل به قرآن بود + صوت و عکس

به گزارش  خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)،  مراسم بزرگداشت دومین سال درگذشت اکبرالقرای ایران استاد ابراهیم پورفرزیب(مولایی)، جمعه 30مهرماه به همت مجمع قاریان هیئت سنگلج از ساعت ۸ تا ۱۰ به نشانی تهران، انتهای خیابان بهار، کوچه منبع آب، مسجد الرضا(ع)(محل سال‌ها جلسه قرآن استاد مولایی) برپا شد.

در این مراسم که با اجرای امیرمحمد زاهدی، از شاگردان مرحوم استاد مولایی همراه بود، اساتید پیشکسوت و یاران و همراهان و شاگردان استاد مولایی حضور داشتند. نکته قابل توجه، هنگام ورود به این جلسه صمیمی، اطعام میهمانان حاضر به سبک قدیمی و در حیاط مسجد بود. میهمانان، اول پذیرایی می‌شدند و سپس در جلسه قرآن شرکت می‌کردند.

در این جلسه که طبق روال جلسات صبح های جمعه مرحوم استاد مولایی برگزار شد، قاریان به تلاوت آیاتی از کلام الله مجید پرداختند و امیرمحمد زاهدی، نکات تجویدی و اختلاف قرائات را متذکر می‌شد. همچنین، زاهدی در میان تلاوت ها، نکاتی از زندگی و سلوک قرآنی و فرمایشات مرحوم استاد مولایی را بیان می‌کرد، از جمله اینکه: زمان قاجار در ایران در تلاوت قرآن کریم، روایت شعبه از عاصم در ایران مرسوم بوده و بقول حافظ (عشقت رسد به فریاد در خود به سان حافظ/ قرآن ز بر بخوانی در 14 روایت) که این نشان دهنده اینست که ایرانیها از قدیم، کم و بیش با قرائات مختلف آشنا بودند. اما مرحوم استاد مولایی که به نوعی پدر علم قرائت در ایران هستند، تنها کتب مفصل و کاربردی درباره قرائات 14 گانه را تالیف کردند.

زاهدی ادامه داد: استاد مولایی فایده قرائات مختلف را، حفظ و حراست قرآن از تحریف می‌دانست و با عنایت به همین علم بیان می‌کرد که  نمی‌توان کلمه‌ای را به قرآن اضافه و یا کم کرد. مرحوم استاد مولایی کتاب تهذیب القرائه را ابتدا در دو جلد تالیف نمودند و در سال 1371 پس از بازبینی در یک جلد چاپ شد.

زاهدی با اشاره به اینکه کشور مصر که خودش، مهد قرائات است، گفت: راغب مصطفی غلوش که به ایران آمده بود، خواستار یادگاری کتاب تهذیب القرائه استاد مولایی بود. جلسه استاد مولایی،  قبل از انقلاب تنها جلسه شناخته شده برای قراء مصری بود، بطوریکه هر وقت قراء مصری قبل انقلاب به ایران می‌آمدند، سراغ جلسه ایشان را می‌گرفتند.

امیرمحمد زاهدی در ادامه عنوان کرد: در بین جامعه قاریان اشتباهاتی رواج داشت که مرحوم استاد مولایی این اشتباهات را برطرف کرد، مثل وقف بر صلاة و توراة که درآن زمان بر«تاء» وقف می‌شد نه به «هاء» و همچنین کشیده شدن حروف فتحه‌دار.

امیرمحمد زاهدی در ادامه به عامل بودن استاد مولایی اشاره کرد و گفت: فرق است بین قاری قرآن و عامل قرآن و با استناد به حدیث  پیامبر(ص) که فرموده‌اند: «رب تال القرآن و القرآن یلعنه» گفت: صرف بیان حروف و کلمات و شناخت تجوید و صوت و لحن و وقف و ابتدا حق قرآن را ادا نمی‌کند. اصل، عمل به قرآن است. خواندن قرآن، مقدمه است، بعد فهم قرآن است و بعد عمل به قرآن و استاد مولایی عامل به قرآن بود.

نمونه ای از عمل به قرآن در رفتار استاد مولایی تاسیس صندوق اندوخته نیکان بود که منشا خیرات و برکات بسیار زیادی در طول حیات پربارشان بود. از نمونه‌های دیگر که بعد از وفاتشان مشخص شد، تهیه تجهیزات پزشکی درمانگاه آستان قدس توسط ایشان بود که نماینده آستان قدس رضوی، در مراسم ختم ایشان اعلام کردند و در زمان حیاتشان، هیچ احدی این مساله را نمی‌دانست.

در ادامه گروه تواشیح الغدیر، به اجرای برنامه پرداختند و مورد تشویق حاضران در جلسه قرار گرفتند.

در ادامه امیرمحمد زاهدی، یادی از استاد محمدتقی مروت کرد که هفته گذشته به دیار باقی شتافت و گفت: مراسم تشییع مرحوم استاد مروت به همت کانون قرآن امام علی(ع) در کانادا انجام شد. ایشان، اولین ایرانی بود که در مسابقات بین المللی قرآن مالزی مقام اول را کسب کرد. زمانی که مرحوم استاد مروت در سال 51 در این مسابقات شرکت کرد و با نادآوری عنوان دومی را به ایشان دادند، مرحوم استاد خلیل الحصری به هیات داوران، اعتراض کرد و از این ناداوری ناراحت بود. اما استاد مروت در سال 1352 با شایستگی تمام عنوان اول را در این مسابقات کسب کرد.  

در ادامه شهریار پرهیزکار، حافظ و داور بین المللی قرآن کریم، دقایقی به سخنرانی پرداخت. این حافظ بین المللی در ابتدا با تشکر از کسانی که این مجلس را برگزار کردند، یادی از اولین استاد خود، استاد محمدتقی مروت کرد که ابتدا در جلسه قرآن مسجد الجواد(ع) ایشان شرکت کرده و به توصیه مرحوم استاد مروت به جلسه استاد مولایی رفته و سالها در محضر این استاد شاگردی کرده است.  

پرهیزکار با اشاره به اینکه دوران زیادی، شاگردی استاد مولایی را کرده است، گفت: در سال 1354، 10 ساله بودم که وارد مسجد الرضا(ع) شدم. در آن دوران، حفظ و قرائت را همزمان، همراه دوستان خود، آقایان اعتماد، جهانبخش، طالبی‌پور پیگیری می‌کردیم.

پرهیزکار با اشاره به اینکه خاطرات بسیار خوبی از جلسات استاد مولایی دارم، گفت: یکی از مسائلی که استاد مولایی بسیار به آن اهمیت می‌داد، بحث جایزه دادن به بچه ها بود. جوایزی که ایشان به ما می‌داد خیلی موثر بود. در مصاحبه‌هایم بارها گفته ام که جوانان را با تشویق های مادی تشویق کنید. در آن زمان‌ها، سال 1354، استاد مولایی هر یک جزئی که حفظ می‌کردیم، یک نیم سکه جایزه می‌داد و حتی چون به مسائل درسی بچه‌ها،  توجه ویژه داشتند، می‌گفتند، بچه‌ها کارنامه‌یشان را بیاورند و هرکس نمرات خوبی داشت، جوایز نقدی قابل توجهی دریافت می‌کرد. مرحوم استاد مولایی، انسان جامعی بودند و جمیع جهات زندگی افراد را در نظر داشتند.

شهریار پرهیزکار با بیان اینکه استاد مولایی متوجه شده بود که جایزه چقدر اهمیت دارد، گفت: در سال 1356، در مسجد لاله زار، مسابقات قرآنی در برابر مسابقات اوقاف آن زمان برگزار شد که استاد مولایی، بانی اصلی آن بود. مسابقات اوقاف آن زمان، برای بزرگداشت پهلوی اول بود و دوستان قرآنی در آن مسابقات شرکت نکردند. پرهیزکار ادامه داد: مسابقات مسجد لاله زار، بسیار پرشور و به یادماندنی برگزار شد و بنده در مقطع زیر 16 سال عنوان اولی را کسب کردم و جوایز ارزشمند و سنگینی دریافت کردم. بعدها هم که فارغ التحصیل جلسه استاد مولایی شدیم، از دوستان و نسل بعد از خود شنیدیم، که استاد به نسل بعد از ما هم به همین نحو، جایزه می‌داد.

این حافظ بین‌المللی در ادامه یادی از سفر سال 1355 کرد و گفت: در سال 1355 به همراه استاد مولایی و اعضای جلسه قرآن، سفری به مشهد مقدس رفتیم و میهمان مشهدی ها بودیم. در این سفر، علاوه بر برنامه زیارت ،برنامه‌های متنوعی و محافل قرآنی برگزار کردیم.

در همه حال، خواندنمان به راه بود و هیچوقت افت نمی‌کرد. چون استاد مولایی از ما می‌خواستند تا هر هفته، بهتر از هفته قبل بخوانیم.

پرهیزکار در ادامه با انتقاد از افرادی که در یادگیری قرآن تنبل شده اند گفت: صبح‌های جمعه تنها وقتی است که یک بچه 10-11 ساله می‌تواند در هفته بخوابد ولی آنقدر برای حضور در جلسه استاد مولایی شوق داشتیم که در سرما و گرما با پای پیاده مسافت طولانی ای را به جلسه می‌آمدیم، اما متاسفانه امروزه شرایط متفاوت شده و افراد، با وجود امکانات بیشتر در یادگیری تنبل شده اند.

در ادامه علی فربین، از شاگردان استاد مولایی، آیاتی از کلام الله مجید را به سبک مصطفی اسماعیل تلاوت کرد و مورد تشویق حاضران قرار گرفت.

در پایان یحیی علیمردانی، استاد پیشکسوت قرآن کریم، دقایقی به سخنرانی پرداخت. علیمردانی عنوان کرد که از سال 1336 همراه استاد مولایی در جلسه قرآن استاد مازندرانی شرکت می‌کردند و پس از تعطیلی جلسه استاد مازندرانی، مرحوم استاد مولایی این جلسه را اداره کردند.

استاد علیمردانی در ادامه به توضیح درباره شخصیت معنوی و والای مرحوم استاد مولایی پرداخت و گفت: آوازه مرحوم استاد مولایی، بخاطر معنویت بالای ایشان بود که به معانی قرآن کریم و عمل به آیات، خیلی اهمیت می‌دادند. در یکی از جلسات، موقع نماز مغرب و عشاء رسید و ایشان تاکید کردند که نماز را به جماعت بخوانید. ما اصرار کردیم که ایشان، جلو بایستند و ما به ایشان اقتدا کنیم. اما ایشان قبول نکردند و با خضوع و خشوع تمام، دستی به صورت کشیدند و گفتند بنده فسق ظاهری دارم.

این استاد پیشکسوت ادامه داد: زمانی که استاد مولایی در مسجد الجواد(ع) جلسه قرآن داشتند، همه قاریان از نقاط مختلف کشور، خدمت این استاد می‌رسیدند و در محضر ایشان، شوق تلاوت داشتند. اما بعلت شلوغی جلسه، نوبت تلاوت به تعداد کثیری نمی‌رسید. تصمیم گرفتند که جلسه را دو قسمت کنند. یک قسمت برای افراد مبتدی که بنده، به آنها آموزش می‌دادم و یک قسمت افراد سطح بالا که خدمت استاد مولایی تلاوت می‌کردند.

علیمردانی در پایان تصریح کرد: آنچه که مرحوم استاد مولایی را دوست داشتنی کرد و نام نیکی از ایشان باقی گذاشت، دینداری خوب این استاد بود.

یادآور می‌شود، استاد مولایی در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی در منطقه سنگلج تهران دیده به جهان گشود و در نهایت پس از سال‌ها خدمت در عرصه قرآن و تربیت تعداد زیادی از اساتید و مدرسان قرآن، قاریان و حافظان بین‌المللی در روز ۲۲ مهرماه ۱۳۹۳ دار فانی را وداع گفت.

در ادامه تلاوت‌های منتخب این مراسم ارائه می‌شود.

علی فربین