آیت‌الله اعرافی عنوان کرد:
وجود بیش از 100 گزاره فقهی در مورد محدودکردن جنگ
گروه اجتماعی: مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به قوانین محدود کننده جنگ در تفکرات اسلامی و دینی، صلح را امری خیر در تفکرات اسلامی و فقهی شیعی دانست و تاکیدکرد: بیش از 100 گزاره جدی فقهی در خصوص محدودیتهای بروز جنگ وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از قم، آیت‌الله اعرافی عصر امروز 17 آذر در دومین کنفرانس اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی گفت: قم به عنوان مرکز نشر معارف اهل بیت(ع) مبشر محدودیت های فراوان برای جنگ و کشتار و حمایت از صلح و حقوق حقه بشر است.
وی افزود: زمانی که به فقه اسلام و اهل بیت(ع) نگاه میکنیم شاهد عناصر محدودیتزا در عرصه جنگ هستیم که یکی از بخشها، عناصری است که مانع بروز جنگ می‌شود.
این استاد حوزه اظهارکرد: بیش از 100 گزاره جدی فقهی در خصوص محدودیتهای بروز جنگ وجود دارد که بخشی از آن عناصر، زمانی است که بشر را از رفتن به سمت جنگ و خصومت پرهیز می‌دهد و یا در فرض وجود جنگ، آن را محدود میکند.
وی گفت: محدودیتهایی که در عرصه رزمندگان و جنگ آوران وجود دارد از جمله محدودیتهای اسلام در این زمینه است؛ در منطق فقهی ما حتی اگر جنگ عادلانهای شکل گیرد نیز در اولین محور شاهد محدودیت هستیم یعنی نمیتوان همگان را به جنگ فراخواند که در فقه ما مورد توجه واقع شده است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: از دیگر محدودیتهای فقه در عرصه انگیزههای جنگ است؛ در منطق اسلام و فقه اسلام جنگ و دفاعی ارزش دارد که از انگیزه الهی برخیزد؛ در این منطق حتی برای دشمن نیز دارای حرمت و کرامتی قائل شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: از دیگر محدودیتهای اسلام میتوان به حرمت غیر جنگ آوران است که اسلام برای این افراد حصر بسیار جدیدی قائل است که غیر نظامیان و زنان و کودکان جایگاه خاصی قائل شده است.
این استاد حوزه اظهارکرد: محدودیتهای دیگر شامل محیط طبیعی و زیست انسانها است که این محیط زیست و حتی محیط فرهنگی مورد توجه منابع فقهی ماست؛ توجه به آبها و درختان و منابع عمومی در فقه ما مورد توجه واقع شده است.
وی گفت: محدودیت دیگر، محدودیت زمانی است که در زمانهای معین نباید جنگی انجام شود؛ همچنین آغاز و انجام جنگها نیز از منظر اسلام مورد توجه واقع شده است؛ عنصر دیگر، ابزارها و سلاحها و شیوههایی است که در اینجا شاهد محدودیتهایی هستیم که در منابع به آن اشاره شده است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: در اسلام نقشه دفاعی و جنگی وجود دارد که عناصر مختلف محدودیتزا قرارداده شده است و اگر در حقیقت این نگاه جامع اسلامی را استخراج کنیم قطعا بخشی از آن مرتبط با زیست اجتماعی و فرهنگی و انسانهای درگیر در جنگ، چه رزمند و دشمن و انسانهای دیگری که در جنگ خسارت میبینند وجود دارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: اگر این مجموعه در کنار هم قرار گیرند به قوانین و اصول پایهای در اسلام دست پیدا میکنیم؛ این مجموعه قواعد و قوانین نشان دهنده چند اصل بسیار مهم است که در اسلام اصل بر صلح است و جنگ به رغم ضرورتی که دارد یک استثنا به شمار میرود.
این استاد حوزه اظهارکرد: اصول دیگر شامل این اصل است که جنگ نباید بر اساس انتقام جویی و تعدی انجام شود بلکه باید بر اساس احقاق حق و انگیزه درست انجام شود و نکته دیگر آنکه جنگ هیچ وسیلهای را توجیه نمیکند.
وی گفت: نکته دیگر آنکه در جنگ، باید کرامت انسانی را چه برای خود و دشمن و حیوانات و محیط زیست و محیط فرهنگی و اجتماعی رعایت کرد.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: در این زمینه فقها و مجتهدان جوان حوزه باید به بسط این مبحث و نگاه به ابعاد جدید این مقوله نیز بیافکنند و در این زمینه قدمهای جدیتری بردارند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: باید در عرصه فقهی و حقوقی و اخلاقی و کلامی و فلسفی جریان داشته باشیم و این معارف بلند را با نگاه نو و ادبیات جدید به جامعه بشری عرضه کنیم.
این استاد حوزه اظهارکرد: در اینجا باید گفت که جهان اسلام و فقه و اخلاق اسلام که پیشگام این حوزه‌های فقهی و حقوق بشردوستانه است درگیر مشکلات فراوان شده است.
وی گفت: مشکلاتی که امروز در جهان اسلام شاهد هستیم و اینکه در مناطقی شاهد شکل گیری حرکات تروریستی و تندرویهای مذهبی بیجا شدهایم که هم درگیریهای ناصوابی انجام شده است و حقوق اسلامی و موازین مهم فقهی زیرپا گذاشته می‌شود از دید ما دارای دو خاستگاه جهالت و کج فهمیهای درون جهان اسلام و دیگری توطئه دشمنان است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: تحمیل ظلم بزرگی چون اسراییل در منطقه زمینه خشونتها را ایجاد کرده است؛ در زمینه حل مشکلاتی چون اسراییل معتقد هستیم باید با دکترین انتخابات مسئله اسراییل حل شود ولی وقتی به این دکترین تن ندهند طبیعی است که این قصه سرآغاز مسایل جدید می‌شود که با مقاومت مشروع دنبال خواهد شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: برای اینکه جامعه بشری را به سمت سعادت و صلح هدایت کنیم، باید به گفتمان اسلامی سوق پیدا کنیم؛ یعنی باید تئوری ونظریه حقوق بشردوستانه و حقوق جنگ را مورد مداقه و توافق قراردهیم؛ به رغم وجود کنوانسیونها و توافقات موجود باید در پردازش نو از این تفاهم نامه ها قدمهای جدیتر برداریم و در این گام نخست ادیان الهی وحوزه و متفکرات دانشگاهی وعلمی جهان باید به یک حرکت جدیتری در تفاهم علمی و منطقی دست بزنند.
این استاد حوزه اظهارکرد: باید در پرتو همین اصول و توافق باید به فرهنگ سازی و ترویج بهتر دست بزنیم؛ گام دیگر آن است که در رعایت این موازین حقوق بشردوستانه باید نهادهایی را به میدان بیاوریم که قابل اعتماد باشند.
وی گفت: قدرتهایی که به دنبال نقش آفرینی در این صحنه هستند نباید جزو همین قدرتهای متجاوز باشند و سابقه اشغالگری و تجاوز نباشند.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: گفتمان انقلاب اسلامی در پرونده خود هم مقاومت را در حد اعلی دارد ولی در عین حال تعدی و تجاوز و زیرپاگذاشتن مرزهای حقوق بشردوستانه اسلامی امری ناروا به شمار میآید.
